arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op een regenachtige avond bel ik in Gent aan bij Tom Van de Wiele. Even later worden we, zittend op zijn kamer, omgeven door het hypnotiserende gezoem van enkele computers. Een beter achtergrondgeluid bij dit gesprek had ik niet kunnen voorzien, bedenk ik: een gesprek over de toekomst van de digitale media. Welke rol zal de macht van bedrijven en nieuwe technologie in die toekomst spelen? "Een hele grote rol", vertelt Van de Wiele. "Ook al is er een tegenbeweging, ze zal het niet meteen halen van het huidige economische model."

Van de Wiele werkt momenteel als security engineer bij C-Cure in Antwerpen, waar hij bedrijven voorziet van digitale omheiningen, mét prikkeldraad. Ook na de werkuren is hij met geen stokken achter zijn pc weg te slaan, waarop vrijwel uitsluitend open source-software draait. Als fervent voorstander van deze computerprogrammatuur die door de makers ervan gratis ter beschikking wordt gesteld, heeft hij het niet op multinationale mediabedrijven, die volgens hem hun invloed steeds proberen uit te breiden.

"Het is nooit bevorderlijk voor de vrijheid van meningsuiting als een groot bedrijf in een mediaconcern investeert. Wanneer een bedrijf als NBC een overeenkomst sluit met Microsoft om via hun kanalen informatie te verspreiden, moet je in gedachten houden dat het bedrijf die kanalen ook controleert. Vervolgens kan je de vraag stellen of een bedrijf als Microsoft ook aan de inhoud raakt, wat volgens mij wel gebeurt, bijvoorbeeld door enkel reclame te maken voor hun software. Heel je kritische mindset verdwijnt op die manier. Het bedrijf wordt de opperste waarheid."

Denk je dat dergelijke situaties in de toekomst nog zullen toenemen?

"Jammer genoeg wel. Om de eenvoudige reden dat er met dat soort bedrijven een massa geld verdiend wordt. Het voordeel voor een softwarebedrijf als Microsoft is dat ze zich op elke markt kunnen introduceren. Welke markt kan er immers nog zonder software? Microsoft heeft ook zo gigantisch veel geld, dat ze naar hartelust kunnen experimenteren om die nieuwe markten aan aan te boren. Lukt het ergens niet, bon, dan proberen ze ’t wel ergens anders. Microsoft heeft op die manier enorm veel macht."

GRATIS SOFTWARE

Biedt open source-software een antwoord?

"Open source is een reactie op de huidige economische situatie. Ik denk echter niet dat ze het gaat halen van het model dat we nu kennen. Het is wel noodzakelijk dat het alternatief blijft bestaan, al was het puur vanuit principieel oogpunt, om de monopolisering tegen te gaan."

Kan open source in de toekomst een invloed hebben op de digitale media?

"Wat media betreft, zal men volgens mij altijd meer nemen als men meer kan krijgen. Wanneer media via open source meer mensen kunnen bereiken, zullen ze daar ook voor kiezen. Een mediabedrijf zal die keuze maken in functie met het licht op functionaliteit en winst, niet uit altruïsme of zo. Anderzijds is open source wel dé oplossing voor bijvoorbeeld een klein collectief dat niet veel geld heeft om licenties te betalen. Precies omdat de programma’s gratis te downloaden zijn, kan een groepering met heel weinig geld zijn stem wereldwijd laten horen."

Wetende dat het gratis software is, waarom wordt ze dan niet gretig omarmd door de media?

"Daar zijn wel enkele redenen voor. Ten eerste zijn mensen altijd wat achterdochtig ten opzichte van iets nieuws, zeker als het gratis wordt aangeboden. 'Gratis' software is in de ogen van veel mensen ‘goedkope’ en slechte software, wat helemaal niet zo is. Bovendien staat open source-software nog niet op hetzelfde niveau als commerciële programma’s. Kwalitatief wel, maar niet wat betreft gebruiksvriendelijkheid. Er zijn de laatste tijd wel heel wat initiatieven, zoals Red Hat (een populaire Linux-distributie, red.), die daar wat aan willen veranderen. Waar Red Hat vroeger gewoon de software verzamelde en uitgaf, biedt het bedrijf nu ook technische ondersteuning aan voor hun gebruikers."

TECHNOLOGIE EN MEDIA

Zullen de media drastisch veranderen door nieuwe technologieën zoals Bluetooth, die voor draadloze communicatie moet zorgen tussen bijvoorbeeld je mobiele telefoon en je zakcomputer?

"Ik denk het wel, aangezien media altijd de technologische vooruitgang volgen. De ontwikkeling van Bluetooth kadert in de opkomst van mobiele technologie, een fenomeen waardoor de media een hele grote sprong voorwaarts zullen maken. Er worden lijnen getrokken tussen zowat alle toestellen en media die we vandaag kennen: we maken er één systeem van. Op die manier ontstaan er vanzelf meer mogelijkheden."

Maakt de huidige diversiteit aan technologie het niet moeilijk, zo niet onmogelijk, om standaarden te ontwikkelen? Standaarden die nodig zijn om verschillende apparaten met elkaar te laten praten?

"Moeilijk wel, maar niet onmogelijk. Dé oplossing zou kunnen liggen in een soort koepelorganisatie, die zich louter met de standaarden bezig houdt. Voor het internet bestaat er al een dergelijke structuur, namelijk de Internet Task Force. Hierdoor kwam bijvoorbeeld http (hyper text type protocol) tot stand, een protocol dat er eenvoudig gezegd voor zorgt dat je op het internet kan surfen. Hoewel ik het nog niet meteen zie gebeuren, hoop ik van harte dat er zo’n orgaan komt dat standaarden op technologisch vlak ontwikkelt."

Hoe ziet jouw ideale digitale medialandschap er uit?

"Ideaal zou zijn als je informatie kan krijgen hoe, waar en wanneer je maar wilt. Daar zijn we nog ver van verwijderd, maar we zijn op weg. Elk bedrijf droomt er ook van om een technologie te ontwikkelen die dat kan. Samen met die droom komt echter ook het gevaar van monopolisering en controle over de technologie om de hoek kijken: in een monopoliesituatie zou de technologie onbetaalbaar kunnen worden en kunnen verdwijnen. Er zijn gelukkig genoeg mensen tegen die monopolisering gekant, zodat elke poging tot absolute controle op verzet zal stuiten."