Dark side of the moon; persoverzicht maandag 18/11 vredesbetoging 17/11

Van de vier kranten vond slechts één het de moeite waard om op zijn voorpagina een foto van de betoging te brengen. Le Soir zette bovenaan in de rechterhoek (inzake aandacht van de lezer, de beste plaats op een pagina), een grote kleurenfoto van een groep betogers van Arabische origine, met borden "Free Palestine, STOPUSA". Titel: "Contre la guerre en Irak, pour la Palestine". Onder de foto lazen we dat "plus de 10.000 personnes, toutes communautés et générations confondues, ont manifesté pacifiquement (...) contre les ménaces de guerre en Irak." De tekst melde dat politici (van vooral PS en Ecolo) op kop liepen van de door NGO's en vakbonden georganiseerde betoging. De manifestanten kloegen ook Israëls politiek tegenover de Palestijnen aan en meerdere van hen waarschuwden voor de "colère des Arabes".

La Dernière Heure vond de betoging geen ruimte op zijn voorpagina waard: alle aandacht ging naar het huwelijk van Justine Henin (een bekend tennisspeelster).

De Standaard vermeldde de betoging evenmin op zijn cover maar bracht onderaan wel een artikel getiteld: "Oorlog in Irak onafwendbaar". "Vele experts vrezen dat er hoe dan ook oorlog komt, want 'de inspecteurs' zullen voor Irak een provocatie zijn" en "het regime zal daar niet mee kunnen leven". "Alleen een spectaculaire aanval van Al-Qaeda of een groot politiek schandaal in Washington, menen experts, kunnen de Amerikaanse oorlogsplannen nog in de war sturen." De Standaard sluit daarmee aan bij de stelling die men o.a. vanuit de hoek van de STOPUSA-coalitie al weken hoort: dat de inspecties misbruikt zullen worden en dat de regering Bush oorlog wil. Onderaan het niet ondertekende coverartikel (gebaseerd op de internationale nieuwsagentschappen Reuters en AP) meldde De Standaard: "Bladzijde 2: betoging in Brussel".

De Morgen gaf iets meer informatie op zijn 1: "Duizenden betogen tegen oorlog in Irak", stond er boven een artikeltje onderaan. De cijfers van politie en organisatoren (6.500, 10.000) werden gegeven en de organisatoren vermeld ("vakbonden, vredes-, milieu- en jongerenorganisaties"). Dat De Morgen alleen naar de Vlaamse betogers keek, blijkt uit deze zin: "Vanuit politieke hoek was alleen Agalev present". Het berichtje sloot af met "hoewel de sfeer weer eventjes gespannen was, kreeg de oproep om de actie geweldloos te laten verlopen gehoor."

Uit het korte artikel "Geen oorlog/Mediawatch: Neemt uw vergrootglas !" van Raf Custers op Indymedia 18/11, halen we nog deze 'cover'gegevens van drie andere kranten: "Gazet van Antwerpen brengt enkele luttele informatie op de voorpagina: een foto van betogers met een poster van Bush ("Wanted for Murder") en 18 regels tekst." Het Laatste Nieuws en La Libre Belgique hadden op hun cover - zo konden we uit Rafs overzicht opmaken - niets over de betoging.

Overlopen we nu de informatie op de binnenpagina's.

Beginnen we met de informatie die we over de niet door ons gevolgde kranten putten uit de bijdrage van Raf: GVA besteedde er blijkbaar binnenin geen aandacht aan. "Het Laatste Nieuws ademt het 'we hebben-dat-al-gehad-syndroom' van nieuwsredacties. Vorige week bracht deze krant relevante informatie (een artikel met opinies over de stelling: we moeten het verzet tegen Israël en de VS bewapenen). Nu maakt HLN zich er op pagina 2 van af met nauwelijks 6 regels of 25 woorden (!). In een artikel waarin ook over betogingen van jagers en zorgverstrekkers wordt bericht. Van minimalisering gesproken. In La Capitale dezelfde kleinerende aanpak: een kleine foto met een Bush- cloon met welgeteld drie regels tekst. (...) La Libre Belgique tenslotte bant de oorlog helemaal naar pagina 8 (en speurt dan nog hoofdzakelijk naar koppen van bekende politici)."

En dan de kranten die we dagelijks volgen:

2) La Dernière Heure: "Non au terrorisme, non à la guerre !"

De bovenstaande titel stond verspreid over de binnenpagina's 2 en 3. Links (pagina 2) ging het over de terreurdreiging (mislukte gasaanval op Londense metro, maatregelen Brusselse metro).

Rechts (pagina 3) volgde een artikel over de wapeninspecties, een foto "Free Palestine van de betoging in Brussel én een kadertje (1/4de pagina) met als titel "Bush et Sharon: assasins". Daarin gaf Philippe Boudart een overzicht van de betoging. Eerst de cijfers, dan de slogans (zie titel) en een overzicht van het parcours. Patrick Moriau (PS ?, niet vermeld, er werd wel gemeld dat hij burge meester van Chapelle-lez-Herlaimont is) stelde dat "we niet tegen het Amerikaanse volk, maar tegen zijn regering zijn" en dat het in Irak om olie draait. "Vrouwen en kinderen zullen daar weer de enige ('les seules') slachtoffers van zijn." De andere betogers zijn het daar volgens Boudart (die nog een zekere 'Sherif' aan het woord liet) mee eens.

Dan schetst hij hoe aan de Beurs de gemoederen even hoog opliepen maar dat duurde maar enkele minuten. Bij het podium, aan het einde, was er opnieuw tumult. Maar "la violence laisse place à la parole". De betoging liep rustig af en de politie moest niet tussenbeide komen, besluit Boudart.

3) Le Soir: "Contre la guerre en Irak, pour la Palestine"

Onder bovenstaande titel brengt Colette Braeckman in LS (p. 7) een inhoudelijk al wat boeiender verslag dan dat van LDH (+ foto van manifestanten met bord "Free Palestine, STOPUSA).

Braeckman laat eerste enkele 'gewone' betogers (Frank uit Antwerpen, de oud-mijnwerker Félicien Pergoraro en de jonge Algerijn Hamid) vertellen waarom ze betogen: "we willen niet dat onze kinderen oorlog kennen", "voor ons Arabieren, de beelden van het geweld in Palestina, 'cela nous rend fous'".

Braeckman geeft de opkomstcijfers en stelt dat "de betoging een succes was want ze verliep zonder geweld met op kop bekende persoonlijkheden zoals Elio Di Rupo, Philippe Mahoux ..." (ze vermeldt alleen Franstaligen).

Dan schetst ze hoe de betoging een multiculturele bedoening was, "want de migrantengemeenschap van Brussel, vooral moslims maar ook Afrikanen, had van de betoging een familie-uitstap gemaakt". De sterke ordediensten, maar ook de vaders en moeders met kinderen, verhinderden dat relschoppers een kans kregen, vermeldt Braeckman zonder verder zoals in LDH meermaals op opstootjes of het gebrek daaraan terug te komen.

Braeckman gaat verder met te melden hoe "Bush en Sharon kop van jut waren, de strijd voor Irak en voor Palestina werden hier één." Sprekers riepen de Belgische diplomatie onder andere op om de Amerikanen een oorlog af te raden. Maar - nu de VN-inspecties van Irak hernemen - denkt het merendeel van de betogers, zo schrijft Braeckamn, dat de inspectie slechts "zand in de ogen" zijn en dat enkel "la pression de l'opinion publique pourra faire reculer les partisans de la guerre et défendre les droits du peuple palestinien."

* Intermezzo: De Standaard en Le Soir focussen op AEL

Zowel Le Soir als De Standaard pakten op hun pagina drie uit met een artikel (+ foto) over de burgerpatrouilles van de Arabisch-Europese Liga in Antwerpen. De Standaard titelde: "We willen een netwerk van politie-watchers". Een tussentitel: "Abou Jahjah draait niet rond de pot en zegt tenminste wie we zijn: moslims". In een kader lazen we dat "AEL een afdeling in Nederland plant".

In Le Soir (met als titel "Patrouilles arabes à Anvers") werd gemeld dat AEL ook patrouilles plant in andere Belgische steden: Gent, Brussel, Luik, Charleroi. Er werd gesproken over "de eis" van Abou Jahjah om het Arabisch tot vierde landstaal te maken en zijn plan om met een lijst te komen bij de Antwerpse verkiezingen in 2006. Nog meegeven dat tijdens de eerste patrouilles alles rustig bleef in Antwerpen dit weekend.

4) De Standaard: "Duizenden betogen tegen mogelijke Irak-oorlog"

De betoging dan. Die vond je een beetje verloren midden op pagina twee, met wel een grote foto met twee borden 'Free Palestine' en eentje met Bush 'Wanted for Murder'.

In zijn kort artikel schreef 'Domi', dat "de betoging ongeveer 10.000 mensen lokte." Dan volgde het politiecijfer en de uitleg dat omdat Irak instemde met inspecties de oorlogsdreiging minder acuut werd en men daarom minder volk verwachtte. Maar de 150 organisaties van het Anti-Oorlogsplatform kregen toch heel wat volk op de been.

Kort werd gemeld dat bij de start relletjes dreigden, maar de "enkele jonge heethoofden werden snel tot de orde geroepen."

Dan boog 'Domi' zich kort over de eisen van de betogers. Eindigen deed hij met ACW-voorzitter Jan Renders die vindt dat een oorlog de terreurdreiging in het Westen zal vergroten. "Daarom moet die oorlog tot elke prijs vermeden worden."

5) De Morgen: "Duizenden op de been tegen oorlog in Irak"

De Morgen besteedde op 18/11 veel aandacht aan "de terreurdreiging". Het begon met het hoofdartikel op de cover: "Amerikaanse legerbasis in België in hoogste staat van paraatheid". Tussentitel: "Voortdurende Al Qaeda-dreiging zorgt voor psychoterreur in westerse wereld". Op pagina drie ging het bijna een volle pagina daarover: "Gifgasaanval in Londen verijdeld, FBI blijft waarschuwen voor Al Qaeda-aanslagen / Westen ziet overal terroristische dreiging".

In dat klimaat past dan de betoging. Na het korte artikeltje op de cover, ging De Morgen er op door op pagina 8 met 1/4de pagina tekst + foto (borden van STOPUSA - Free Palestine en Arabische betogers). Onder de foto de tussentitel: "Betoging kreeg al snel allures van pro-Palestijnse optocht."

Nathalie Carpentier begon in haar 'lead' er over dat "de sfeer weer eventjes gespannen was", dat het op het einde even "uit de hand dreigde te lopen toen een groepje migrantenjongeren het podium bestormde" en ze sloot af met: "Een eerdere betoging vorige week, georganiseerd door onder meer de Arabisch-Europese Liga van Dyab Abou Jahjah, draaide even uit op stenen gooien."

Verder had ze het over de slogans van de betoging, de opkomst, de organisatoren en het pro- Palestijnse karakter. Ze liet kort enkele betogers aan het woord over hun motivatie en zag "onder de manifestanten veel jongeren, tal van migranten en enkele afgevaardigden van Agalev." En dat was het.

Op de volgende pagina informeerde De Morgen over het vertrek van de VN-wapeninspecteurs naar Irak en het gerucht dat Saddam van plan zou zijn om zijn familie naar Libië te laten vluchten. De Libische overheid deed het bericht af als onzin.

6) "Oorlog is normaal", geen reden voor asiel in België !

Het gewicht dat de kranten aan een betoging geven kan je ook afleiden uit hun editorialen. In géén van de vier kranten ging het edito over de betoging. Zowel Le Soir, LDH als De Standaard hadden het over het VLD-congres dit weekend.

In De Morgen schreef Karl Van den Broeck ("Oorlog is normaal") over "42 Tjsetsjenen die weldra moeten terugkeren naar 'de hel' (120.000 doden, lijken die door de Russen per opbod verkocht worden, zuiveringsacties en executies, willekeurige arrestaties) omdat hun asielaanvraag geweigerd is. De reden: er woedt een oorlog in Tsjetsjenië. Wablief ? Jawel, u leest het goed. Volgens de Dienst Vreemdelingenzaken kunnen deze mensen niet erkend worden omdat ... hun situatie in de Russische deelrepubliek 'normaal' is. Hoe moet je anders een zin als deze interpreteren: 'Betrokkene brengt een algemene oorlogssituatie aan binnen het land van herkomst, doch kan niet aantonen in welke mate zijn relaas afweek van deze van zijn landgenoten die zich in dezelfde situatie bevonden. Niet enkel betrokkene, ook andere Tsetsjenen werden opgepakt. De asielaanvraag is onontvankelijk.'"

Dus zet België 42 Tsjetsjenen waaronder 20 kinderen op een vliegtuig naar Grozny. Omdat onze regering hen liever kwijt dan rijk is én omdat de Europese Unie president Poetin niet voor het hoofd wil stoten ...

7) Enkele ontbrekende aspecten

Mediawatching is niet enkel vaststellen waarover en hoe de media berichten, maar ook zoeken naar wat niet vermeld wordt.

a) Wat in de vier hier grondig weergegeven kranten opviel, was dat er geen kritiek kwam op de hypocriete houding van de regeringspartijen: meebetogen maar bv. via de haven van Antwerpen de Amerikaanse militaire opbouw in de Golf mogelijk maken. Iets wat in de televisiejournaals wel aan bod kwam. Of wapens leveren aan Nepal ...

Kritiek op die hypocriete houding vind je bv. wel op Indymedia, in het elektronisch dagblad van de PVDA - de site van Solidair (http://www.solidair.be) en later deze week wellicht in de elektronische uitgaven van andere linkse organisaties.

b) Wat ook ontbrak was de soms verschroeiende discussie van de voorbije weken op Indymedia tussen de twee platforms. Het leek bij lezing van de kranten alsof die discussie er totaal niet toe deed. Iets waar degenen die er op Indymedia uren aan besteed hebben, het natuurlijk niet mee eens zullen zijn. Ze kunnen er echter niet om heen dat 'de buitenwacht' van heel hun 'strijd' zo goed als niets gemerkt heeft. Of dat nu goed is of niet, is een andere zaak. Ik stel alleen maar vast.

c) De kranten tot slot hebben een kans gemist om de vredesbetoging van zondag aan te wenden om vredes-activisten eens grondig hun andere kijk op de Irak-kwestie en het oorlogsbeleid van de Ameri kaanse regering te laten geven. In geen van de vier besproken dagbladen vonden we de jongste dagen ergens een groot interview met één van de organistoren, laat staan met gewone betogers. Het beste wat er gepresteerd werd was een kort interview (met foto) van Jan Lenders, ACW-voorman, in De Standaard van zaterdag 16. Verder noppes. De kranten voeren liever altijd maar weer politici op. Zo bv. Caroline Gennez (voorzitster Animo = Jong-SPA) in De Morgen van 18/11. En aan haar werd niets over Irak of de V.S. gevraagd. Het toont hoezeer krantenjournalisten bezig zijn met de schaduwgevechten in de coulissen van het politieke toneel en niet met wat er in de samenleving beweegt. Wie zich bv. op De Morgen moet baseren om op de hoogte te blijven van al wat er leeft aan strijdbare verenigingen in dit landje, die denkt dat hij op de "dark side of the moon" terecht is gekomen. Want aan het Blok besteedt DM meer aandacht dan aan al wat links van de krant durft staan.

arch/ive/ief (2000 - 2005)