arch/ive/ief (2000 - 2005)

¡Ya Basta!

marcr

De Financieel-Economische Tijd, 05/10/2002

¡Ya Basta! Het zal zeker niet het laatste boek over het andersglobalisme zijn. Maar het is wel het eerste Nederlandstalige dat van binnenuit, de beweging zelf, geschreven werd - als we de geëngageerde journalist Dirk Barrez even niet meerekenen. De drie coauteurs zijn activisten, en alledrie jonger dan dertig. Dat kan geen toeval zijn. Zij bouwen de Vlaamse tak op van de internationale beweging Attac, die al bestond in Brussel en Wallonië. Uiteraard wordt tekeergegaan tegen 'de mythes van de markt'. Toch is het veel meer dan een pamflet, dankzij de informatieve waarde van de diverse essays, c.q. de onthullingen over zichzelf. Punten die ook voor de beweging moeilijk liggen, neem de verhouding met de vakbonden, worden niet uit de weg gegaan. De tegenstelling tussen economie en ecologie wordt 'ogenschijnlijk' genoemd. Dit is dus tevens een manifest. Bovendien bevat het boek protestgedichten, foto's van het alternatieve bureau Indymedia, adressen van nuttige websites, instructieve stukken over het Internationaal Monetair Fonds, de Wereldhandelsorganisatie en de G8, en een overzicht van de voorbije andersglobalistische acties in België. Geen index. Gemakshalve laat men de geschiedenis van de beweging starten bij de 'battle of Seattle' in 1999. In een woord vooraf verzet professor Jan Blommaert (RUG) zich daartegen. Met een aanpak volgens de chronologica 'pre- en post-Seattle', doet volgens de professor de beweging zichzelf onrecht aan. Andersglobalisme mag niet worden gereduceerd tot een conjunctuurfenomeen. De beweging is niet nieuw, maar oud en hecht verbonden met een traditie. In de vroege jaren negentig, met de val van de Muur en wat erop volgde, is er iets fundamenteels gebeurd. Blommaert: 'De andersglobalisten kunnen met recht en reden stellen dat zij het vacuüm hebben gevuld dat ontstond toen de progressieve partijen en organisaties hun antikapitalistische agenda opgaven.' Wel goed vindt hij de 'utopische drift' die de beweging aan de dag legt. Dat maakt het verschil tussen 'politiek' en 'beleid'. Uit een bijdrage over activistisch Nederland blijkt dat het antiglobalisme ook daar niet altijd eensgezind is, dat er vaak grote interne verschillen blijven bestaan. De discussie over radicale democratisering, 'globalisering van onderop', al of niet neomarxisme, is maar net begonnen. Ook bij ons. Ya basta betekent: het is genoeg geweest. Dat is het duidelijk niet. Bij de vele vragen die in dit boek worden opgelost, komt een pak nieuwe vragen tevoorschijn. Een open deur leidt tot een keur van nieuwe deuren. Gesloten. Het kan ook nieuwsgierigheid heten. Dessers/Dumolyn/Jones - ¡Ya Basta! Globalisering van onderop - 2002, Gent, Academia Press, 358 blz., 17 euro, ISBN 90-382-0409-4.

Een recensie in De Standaard maakt plots het onderdeel uit van doodverwensingen naar het adres van ene Leo De Haes, inclusief een sneer naar de krant zelve, a ja, want "rechts" en "conservatief" en meer van dat moois.

Nu staat er een goede recensie in de "kapitalistische" krant bij uitstek en "de kameraden van de FEt hebben dat weer goed gedaan"......nounou...

Ik kan iedere linkselaar aanraden, en dat meen ik, om behalve de eigen lectuur ook volgende bladen zeker te lezen voor de algemene politieke vorming :

-> FET (verschijnt niet op maandag)

-> JOURNAAL (opinieblad van Mark Grammens, uniek in zijn soort, anti-Amerikaans, Vlaams, en het enige blaadje met échte nuttige kritiek op het Blok als het moet)

-> MEERVOUD (voor de rebelse standpunten, tussen dogmatisch links en rechts in, voor het correcte incorrecte denken, om de Vlaamse beweging beter te begrijpen).

Wat trouwens MEERVOUD betreft, stel ik voor dat de auteurs van Ya Basta! of andere belanghebbenden contact opnemen met de redactie (02 / 223 31 40) en aanbieden ook daar een boekbespreking te laten maken. Stuur maar een exemplaar op, het zal gretig gelezen worden.

vriendelijke groet,

beste,
de recensie in DS was tendentieus. Die kerel heeft ons boek niet ten gronde gelezen. Dat is duidelijk uit zowat elke zin die hij heeft neergeschreven. We werken aan een uitgebreide reactie op zijn stuk. Alleszins legt hij woorden in onze mond die niet van ons zijn. De recensie is door en door ideologisch, ongenuanceerd en zwart-wit, net wat hij ons trouwens verwijt. De pot en de ketel...
Deze recensie was DS onwaardig, gezien de doorgaans hoge kwaliteit van hun recensies. Wij hebben er geen problemen mee dat men ons bekritiseert, maar laat het dan op een beschaafde en beargumenteerde manier gebeuren. Dehaes deed dat duidelijk niet.
Wij bezorgen Meervoud een exemplaar. Geen probleem.

Inhoudelijk vrij goed boek. Proficiat.
Binnen de directe actie beweging worden jullie (maar ook anderen hoor) ondertussen wel 'de schoonmoeders' genoemd. Dat zijn mensen die opgedoken komen op het moment dat een grassrootsgroep, -campagne of -invalshoek (volxkeukens, kraakpanden, lappersfront, tophoppen,...) mediageniek of electoraal interessant wordt. Vrijwel altijd behoren ze tot een partij maar proberen ze dat te verstoppen of zeggen ze dat dit niet relevant is. Zij scoren intellectueel terwijl de activisten de klappen krijgen. Ik heb echt respect voor jullie boek en intellectuele capaciteiten maar ik vrees dat het kiezen is tussen een partij of een netwerk. Sorry, maar die twee gaan niet samen gaan.

Ik kan erin komen wat je zegt. Ik begrijp dat zulke dingen leven. In onze maatschappij bestaat er een diepe kloof tussen 'denken' en 'doen', ook binnen deze beweging. Het is moeilijk die te overstijgen, al willen wij dat zeker mee proberen. Er is vaak een wantrouwen tegen 'intellectuelen' omdat die het allemaal 'zo goed kunnen uitleggen' en daarmee aandacht krijgen en door de media tegen wil en dank tot een soort 'woordvoerders' worden gebombardeerd, op debatten het hoge woord voeren enzovoort. Andere activisten voelen zich dan soms lichtjes gemanipuleerd of 'geschoonmoederd' zoals je het zegt.

Maar het is niet zo zwart-wit hoor. We zijn trouwens als auteurs niet alledrie lid van een partij, maar zelfs al zijn we het, wij zijn ook individuen, activisten, mensen met onzekerheden, verwachtingen, dromen. Je moet bij de beoordeling van mensen ook over bepaalde lidmaatschappen of gezindheden proberen te kijken. Als je elkaar persoonlijk kent, lukt dat wel, zo heb ik al vaak ondervonden.

Je kan ook lid zijn van iets omdat je dat inhoudelijk steunt en belangrijk vindt, zonder dat je automatisch als partij-man of -slaaf moet handelen, al is het onvermijdelijk dat dit soms een zeker wantrouwen opwekt. Ook binnen partijen zijn er bovendien steeds mensen die ook kritisch tegen hun eigen groep kunnen blijven staan of openstaan om te leren van nieuwe bewegingen en actievormen. Persoonlijk ben ik er zelf niet uit wat de rol van linkse partijen of partijen in het algemeen nog kan zijn en of het huidige soort netwerken anderzijds wel voldoende is om de wereld echt te veranderen. We moeten in deze verscheiden beweging misschien wat systematischer gaan nadenken over wat de rol van 'politiek' in de meest brede zin van het woord zou kunnen zijn.

Als ik voor mezelf spreek, dan vind ik bovendien niet dat mijn steun aan bepaalde belangrijke recente actiegroepen er pas is gekomen als die volop media-aandacht kregen, laat staan 'electoraal interessant' werd, wel integendeel.
En wees gerust dat wij ook al mee klappen hebben gevangen of - ikzelf recent nog - in de bak heb gezeten ;-)

Met alle respect en solidariteit

Dag Jan,

Wat we meestal meemaken is dat in de beginfase van een axie of campagne (net wanneer die gemaakt of gekraakt wordt, de ondankbare periode met nauwelijks maatschappelijke steun) partijen smalend doen of ze zelfs gaan afbreken. Onnozele idealisten, dwaze utopisten, marginalen, zet de massabeweging (!) in een kwaad daglicht,... worden we dan genoemd. Maar als ze lukt en het wordt interessant... .

Die manier van doen heeft een heuse geschiedenis en dat laat natuurlijk een plaatje na. Internationaal zie je ook hetzelfde gebeuren. O.a. nu in Argentinië met de volxkeukens en buurtgroepen. Je organiseert je met veel inspanning niet-hiërarchisch in een netwerk (de moeilijke, eerlijke manier) en als je inspanningen eindelijk gaan renderen, loopt een partij met de pluimen weg. Waardoor je in een hoekje gedrumd wordt, de resultaten electoraal gebruikt worden en hup, weg ongebonden, gevaarlijke dynamiek.

Ik heb jullie boek gelezen, aanvallen op jouw hier meegemaakt, stukken van jouw gelezen en ik heb respect voor de richting die je schrijfsels uitgaan. Ze wijzen allemaal in een netwerk-richting. Maar wat ik niet snap, is waarom je dan niet ook de stap neemt en resoluut voor een netwerk kiest. Anders zul je altijd van een dubbele agenda verdacht worden en je inspanningen weinig renderen.
Ik weet dat een partij een veilige terugvalsbasis biedt en mensen die intellectueel op niveau staan. En de grassrootsnetwerken hier in België (nog) niet. Maar dat vasthouden aan partijen van mensen met brains zorgt er ook voor dat dit net in stand gehouden wordt. Is dat niet een beetje koudwatervrees voor een vrijdenker ?