arch/ive/ief (2000 - 2005)

Zelf was ik niet aanwezig deze dag, maar de woorden ‘werkloos' en ‘sociale uitsluiting' samen vermeld doen bij mij wel een belletje rinkelen : dit gaat over verborgen miserie, vaak in de harten van de werklozen zelf. Iemand die niet werkt wordt al te vaak als leegloper bekeken, of dit nu een bewuste keuze betreft, of kansarmoede, pech, de menselijke waardigheid om niet gewoon ergens aan de band te willen gaan staan, enzovoort… Het sociale leven van vandaag centreert zich ook vaak rond koopkracht – wie geen dure dingen kan kopen, is minder waard. Om iets waard te zijn voor de wereld moet je dus werken. Vooral voor onze huidige ‘actieve welvaartstaat'.

De honderd aanwezige werklozen wisten echter op te merken dat ‘werken' niet voor iedereen even vanzelfsprekend is.

Kernprobleem : voor velen die met specifieke problemen zitten, ontbreekt het aan kansen om werk te vinden. Voor veel van die ontbrekende kansen zijn ze zelf niet verantwoordelijk.

DE ZWARTE LIJST

De aanwezigen kwamen met een indrukwekkende lijst problemen die ze ondervinden bij het vinden van een job die hen past. Al deze punten werken werkloosheid en dus ook sociale uitsluiting in de hand, en vragen om oplossingen.

- Werkuren zijn vaak niet aangepast op het hebben van kinderen. Een job moet combineerbaar zijn met die kinderen. Zijn die kinderen er al bij werkzoekenden, dan maken werkgevers bij sollicitaties al vaak de keuze om ouders met kinderen niet aan te nemen. Alleenstaande ouders zitten hier met een nog groter probleem.
- De tijden zijn veranderd : nog niet zo heel lang geleden kon je op je 14e al aan de slag in een fabriek, vandaag heb je nooit genoeg gestudeerd en nooit genoeg diploma's op zak (al hoor je vaak verhalen van ‘te hoog gekwalificeerde' sollicitanten). Iemand die vroeg is beginnen werken zonder diploma die plots werkloos wordt, staat zeer zwak in het vinden van een nieuwe job. Uitstervende nijverheden laten bij sluitingen talloze arbeiders zonder diploma's achter, die moeilijk gelijkaardig werk kunnen vinden.
- De wetgeving en ondersteuningsprogramma's voor werklozen zijn weinig doorzichtig. Wie ziet zijn weg doorheen PWA's, smetbanen, werkkaarten, gesco's, activaplannen en rosettaplannen ? Hoe wordt een werkloze verondersteld hier zicht op te hebben ?
- In België zijn tweetaligheid en computerkennis bijna een vereiste in het vinden van een job. Wat als de kennis of de bijscholingskansen ontbreken ? Waar en hoe moet men dit allemaal bijleren ?
- Velen zijn ziek of arbeidsongeschikt. Werk vinden is dan heel moeilijk. Weinig werkgevers nemen mensen aan die vaak ziek zijn.
- Een gevorderde leeftijd is een immens probleem. Alle VDAB-posters met lachende bedienden van middelbare leeftijd ten spijt, werkwinkels zitten vol veertigers die geen werk meer vinden (te duur, te zeer op de hoogte van de rechten, niet meer mee met computers, moeilijk te kneden, hogere eisen…)

Op het volgende Regionale Sociale Forum zal ook het onderwerp armoede, werkloosheid en sociale uitsluiting dieper behandeld worden.