arch/ive/ief (2000 - 2005)

Voorhamme gaat er vanuit dat zijn waarden universele waarden zijn. Tegelijk stelt hij vast dat die waarden nauwelijks door iemand onderschreven worden. Niet door mensen met een niet westerse culturele achtergrond, en blijkbaar ook niet door de autochtone bevolking waaraan ze blijkbaar nog steeds moeten opgedrongen (ingeprent) worden.
Zegt dit iets over Voorhamme of zegt dit iets over zijn "universele waarden" die sedert ze op papier gesteld werden door achttiende-eeuwse, kolonialistische liberalen nauwelijks geëvolueerd zijn.

Indien men een maatschappijvisie wil ontwikkelen die gebaseerd is op universele waarden, iets waar niemand iets op tegen kan hebben, wat alleen maar de verstandhouding tussen de volkeren kan bevorderen, wordt het dan niet dringend tijd dat er aan die universele waarden op universele schaal gewerkt wordt, met inspraak van alle volkeren?
Eenmaal dit titanenwerk achter de rug, dan kan men aan een maatschappijvisie gaan werken maar eerst tabula rasa, het huiswerk is slecht gemaakt en moet overgedaan worden. Daarbij moet van 0 herbegonnen worden, de achttiende-eeuwse liberale kolonialistische visie mag niet de basistekst voor de discussie vormen want anders loopt het gegarandeerd weer fout. Hij kan enkel een basistekst vormen voor een discussie binnen onze eigen cultuur, waarmee dan in alle openheid en gelijkwaardigheid de discussie aangegaan wordt met andere culturen. Discussietekst als basis voor discussietekst dus, nog meer nog min.
Het enige alternatief is een conflictmodel met neo-koloniale oorlogen zoals ze zich op dit moment aandienen en bezig zijn. De (al dan niet open) oorlogen van de westerse superieure universele waarden tegen de overgrote meerderheid van de wereldbevolking (Afghanistan, Palestina, Irak, Venezuela, Colombia, Argentinië, Brazilië, Cuba, Chiapas …)

Op basis van zijn analyse, waarbij hij het failliet van het integratiebeleid vast stelt, zonder het basisprincipe ervan in vraag te stellen kiest Voorhamme in Vlaanderen duidelijk voor dit conflictmodel. Enerzijds door de slachtoffers van het integratiebeleid als de verantwoordelijken voor de mislukking ervan te brandmerken. Anderzijds door impliciet toch weer integratie gelijk te stellen met assimilatie en daardoor de blokkiezers en het blok in het gelijk te stellen bij hun verwachtingen ten aanzien van deze assimilatie.
De deur van het discussie- en consensusmodel, waarvoor de aanzet werd gegeven vanuit de allochtone gemeenschap is hierbij met een grote klap dichtgeslagen.

We schieten inderdaad te kort als gastsamenleving, we staan inderdaad integratie in de weg, omdat we deze als samenleving interpreteren als assimilatie. Dus moeten we onze aanpak in vraag durven stellen, in de eerste plaats door introspectie gebaseerd op de signalen die vanuit de allochtone gemeenschappen komen. Alle signalen, vooral die die door de meerderheid binnen de gemeenschappen gegeven worden, niet alleen die van enkelingen die zich in die mate geassimileerd hebben dat ze nu noch mossel noch vis zijn. Want de maatschappij waarin ze zich assimileerden beziet hen toch niet als volwaardig en zal dat nooit doen omdat ze blijft uitgaan van een ongelijkheidprincipe.

Trouwens, wat is de bedoeling van assimilatie? Een dam opwerpen tegen racisme en discriminatie, iets doen aan xenofobie? Heeft men dan niets geleerd uit de geschiedenis van de 20ste eeuw? Nog nooit in de geschiedenis had een etnisch-culturele minderheid zich in zo verregaande mate geassimileerd in de dominante cultuur als de Joodse gemeenschap in het Duitsland en Oostenrijk van begin deze eeuw. Dat hen dat in geen enkele mate beschermd heeft tegen haat en superioriteitsgevoelens moet ondertussen toch wel duidelijk zijn.

Als we een echte kritische analyse gaan maken van het integratiebeleid, blijft er uiteindelijk nauwelijks nog iets van over.

Om te beginnen start men vanuit een bepaalde premisse die op zich al fout zijn is formuleert men doelstellingen die in geen enkele mate rekening houden met de doelgroep van dit beleid. Dit geldt trouwens voor de totaliteit van het welzijnsbeleid.

Men gaat er namelijk van uit dat "onze" cultuur een monolithisch cultureel blok is. Hierbij neemt men de waarden en normen van de zogenaamde "middenklasse" aan als basis voor deze fictieve monoliet. Deze groep wordt steeds kleiner en omdat hij in zijn bestaan bedreigd wordt legt hij steeds conservatievere reflexen aan de dag. Het erkennen van deze groep op zich als "hoeder van de cultuur" en het aannemen van zijn conservatieve waarden en normen als zijnde universeel op zich is iemand die zich socialist noemt onwaardig.

Het gebruik van dit uitgangspunt als basis voor wat men een welzijnsbeleid noemt had reeds jaren voor men dacht aan het uitwerken van een integratiebeleid zijn failliet bewezen ten aanzien van de pogingen tot assimilatie van andere autochtone deelculturen naar deze middenklassecultuur. Hoe verder deze deelculturen afwijken van de als dominant en uniek omschreven fictieve cultuur, hoe moeilijker het de individuen die tot deze culturen behoren gemaakt wordt om deel uit te maken van wat als "de samenleving" omschreven wordt, tenzij zij zich laten assimileren in deze fictieve monoliet. Ook deze geassimileerden blijft men omwille van hun afkomst als tweederangsburgers beschouwen terwijl ze tegelijkertijd als alibi voor het welslagen en voortzetten van het beleid misbruikt worden.Tegenover de rest wordt enkel repressief opgetreden terwijl er voor hun vragen, verzuchtingen, behoeften geen enkele aandacht is.

Het beleid ten aanzien van de zogenaamde etnisch culturele minderheden is in hetzelfde bedje ziek.

Om een dam op te werpen tegen het succes van het Vlaams Blok, waarvoor de beleidsmakers zelf verantwoordelijk zijn omwille van hetgeen hierboven beschreven staat, werd een beleid uitgewerkt dat kan omschreven worden als "meer van hetzelfde".

Er wordt, zonder ook maar enige andere deelcultuur dan de fictieve monolithische middenklassecultuur te betrekken of aan te spreken, een targetgroup bepaald die daarbij onrechtstreeks verantwoordelijk gesteld wordt voor het falende beleid, dat zichzelf daardoor weer niet in vraag hoeft te stellen. Er worden weer een hele reeks repressieve maatregelen uitgewerkt en een structuur die deze maatregelen moet implementeren, en dit in een versneld tempo waarbij de einddoelstelling is om de "allochtonen" zo snel als mogelijk te "integreren".

Dit snelle tempo doet dit luik van het welzijnsbeleid op dit ogenblik de das om. Bij de andere deelculturen is men er langzaam maar zeker in geslaagd een inferioriteitsgevoel te laten groeien ten aanzien van de dominante cultuur. Men negeert het beleid en zijn implicaties waar mogelijk en ondergaat de repressie zonder al te veel gemor.
De nieuw getroffen groepen (of misschien beter: opnieuw getroffen groepen) voelen duidelijk de druk en pikken dit niet. Misschien is dit ook deels te verklaren vanuit het feit dat ze afkomstig zijn uit gebieden er in een vrij recent verleden toch in geslaagd zijn om zich deels van dat achttiende-eeuwse, kolonialistische liberale juk te ontdoen. Tegelijk voelen ze zich gesterkt door de groeiende weerstand tegen het neokolonialisme in die delen van de wereld waarmee zij zich het meest verwant voelen.
Ze maken een vrij correcte analyse van de situatie en gaan hiermee de confrontatie aan met het beleid. En wat is de reactie van onze o zo "socialistische" beleidsmakers? De verantwoordelijkheid bij de slachtoffers leggen en nog meer repressie voorstellen.

Koren op de molen van het Vlaams Blok. Het perverse van deze situatie is dat het Vlaams Blok uiteindelijk vanuit diezelfde premisse (de fictieve cultuurmonoliet) vertrekt maar het door het gevoerde beleid geïnstitutionaliseerde ongenoegen misbruikt om nog openlijker en sterker deze maatschappijstructuur in stand te houden. Het Vlaams Blok is niet de vijand maar de beste bondgenoot van het systeem. Het beleid laat zich niet verleiden tot het uitvoeren van het Vlaams Blokprogramma. Het Vlaams Blok is de verpersoonlijking van het beleid in zijn zuiverste vorm.

Deze fictieve cultuurmonoliet en het daar rond opgebouwde repressieve systeem zijn er op gericht om het kapitalisme in stand te houden, te laten gedijen en uit te breiden. Daarom kan men het in Vlaanderen gevoerde integratiebeleid en zijn falen ook niet loskoppelen van de mondialisering van het kapitalisme en de daartegen groeiende weerstand.
Andere westerse culturen heeft men weliswaar niet kunnen assimileren, men heeft ze wel murw geslagen en richting Vlaams Blok en andere rechts-populistische partijen kunnen kanaliseren, met niet-westerse culturen lijkt dit minder goed te lukken. Fysieke repressie, openlijke dictaturen en oorlogen blijken noodzakelijk om het kapitalistische systeem op te dringen.

De wereldwijd groeiende repressie tegen al die "minderheden" die alles bij elkaar de overgrote meerderheid van de wereldbevolking vormen toont aan dat de achttiende-eeuwse, kolonialistische liberale minderheid zich bedreigd voelt, en vermoedelijk terecht. Er is contestatie. Maar waarom voelen deze contesterende groepen zich zo weinig aangesproken door het "klassieke" linkse alternatief? Waarom slaagt links er niet in aantrekkelijk te zijn voor deze groepen, ondanks zijn aanklachten tegen het huidige systeem? Waarom kijkt een significant deel van de westerse bevolking naar rechts voor een antwoord, terwijl rechts bij uitstek maatschappijbevestigend is?

Rechts onderkent en onderschrijft het achttiende-eeuwse, kolonialistische liberale gedachtegoed, zijn waarden, normen, economische en politieke implicaties en staat er volmondig achter, tot in het extreme. Tegelijk onderkennen ze de cultuurverschillen en doen ze alsof ze die erkennen, waardoor mensen uit andere deelculturen zich aangesproken voelen. Ze denken erkend te worden en voelen hierdoor een zekere herkenning van hun verzuchtingen en identificeren zich met een gedachtegoed dat er uiteindelijk op gericht is hen nog meer te onderdrukken. Ze krijgen de indruk dat ze contesteren, die schijncontestatie vormt een excuus voor grotere repressie en het systeem kan zichzelf weer versterken. Een perverse vicieuze cirkel.

Links heeft weliswaar gefundeerde kritiek op het kapitalistische systeem maar verliest uit het oog dat die gefundeerde kritiek geformuleerd werd door mensen die behoorden tot die achttiende-eeuwse, kolonialistische liberale cultuur. Niet alleen zeer bleekroze "socialisten" zoals Voorhamme, ook heel wat mensen en nagenoeg alle partijen en bewegingen die zichzelf bloedrood noemen beschouwen de waarden en normen van de achttiende-eeuwse, kolonialistische liberalen als zijnde universeel.

Om dit probleem niet onder ogen te moeten zien doen ze alsof de cultuurcomponent geen enkele rol speelt, kunnen ze hun kop in het zand steken, rustig verder de linkse superieure koloniaal uithangen en de schuld bij de slachtoffers leggen, op z'n Voorhamme's. Tegelijk kunnen ze verder onder elkaar blijven ruziën , opsplitsen, herfusioneren en er zich over verwonderen dat ze toch zo weinig aanhang hebben bij die groepen die niet tot de westerse (West-Europese) middenklasse behoren (arbeiders, de vierde wereld, voyageurs, allochtonen,landen buiten West-Europa), hierbij ook degenen die zich lieten assimileren als alibi gebruikend. Er zich blijven naargelang het geval blijven over verwonderen, ontkennen of aan elkaar verwijten dat niet-westerse communistische of socialistische regimes en verzetsbewegingen blijven verglijden naar repressieve staatskapitalistische dictatoriale systemen die uiteindelijk economisch liberaal worden. De culturen die zich niet herkennen in het achttiende-eeuwse, kolonialistische liberale waarden- en normensysteem en er zich niet in willen laten assimileren blijven bestempelen als minderwaardig, achterlijk, fascistisch, islamistisch,… zodat ze hun eigen waarden en normen niet in vraag moeten stellen.

Waardoor ze, o ironie, ook kunnen gebruikt worden als alibi. Alibi voor de democratie, want ze mogen hun gedacht zeggen en op straat komen om te betogen. Alibi voor de repressie, want men kan er provocateurs tussensteken als ze op straat komen, die hier en daar wat kapot slaan.Uiteindelijk vormen ze geen bedreiging voor het kapitalisme, aangezien ze de basiswaarden en normen van de middenklasse niet in vraag stellen.

Gelukkig zijn er wel steeds meer linkse mensen, en dit binnen nagenoeg alle strekkingen van links, die dit wel beginnen doen. Zij die binnen organisaties actief zijn vormen dissidente stemmen, de overgrote meerderheid voelt zich doordat zij wel cultuurverschillen onderkennen en vooral ook erkennen (en hier zit het essentiële verschil met rechts) niet echt thuis binnen politieke bewegingen en partijstructuren. Zij gaan de dialoog aan, vanuit hun socialistische, communistische of anarchistische ideeën, met als pluspunt het besef van waaruit deze groeiden, hoe deze cultuur zich momenteel tegenover andere culturen verhoudt en gedraagt en daardoor voldoende flexibiliteit om niks als statisch te beschouwen. Toch weer een sprenkeltje hoop dat een revolutie niet zal uitmonden in nog meer repressie.

Libby,
Ik denk dat je voor een groot stuk gelijk hebt, zeker als je ervan uitgaat (je zegt dat niet woordelijk, maar ik veronderstel dat je het ermee eens bent) dat Voorhamme met zijn uitspraken probeert een aantal oude beefsteak-socialisten weer uit het Vlaams Blok los te weken, zijn eigen povere verkiesbaarheid wat op te krikken met het berekende risico de Ward Beysen van de SPa te worden.

Het klopt, denk ik, dat een groot aantal mensenrechten die als "universeel" bekend staan, voortkomen uit de hersenen van 18de-eeuwse liberalen (trouwens, in de 18de eeuw waren er officieel nog geen socialisten).

Maar waar het in deze discussie om gaat: als je bepaalde na te streven waarden niet als universeel beschouwt (o.a. gelijkheid tussen man en vrouw; gelijkheid tussen homo en hetero; recht op leven...), die verheven moeten zijn boven religie- en cultuurgebonden waarden, dan heb je op den duur zelfs geen argumenten meer om het fascisme te veroordelen.

Waar je zeker ook gelijk in hebt is de vaststelling dat diezelfde waarden ook in "het westen" nog lang niet gerealiseerd of algemeen aanvaard zijn. Wij hebben op dat gebied andere culturen niet de les te spellen (ik geef toe dat dit laatste inzicht ook een soort zelfkritiek is - bedankt, Libby).

Maar ik ga nog iets verder. het is niet omdat een aantal staatshoofden van koloniale wereldmachten en andere tot specialist gebombardeerde leidinggevende pipo's bepaalde waarden tot "universeel" verklaard hebben dat ze daarom ook universeel zijn.
Ze zijn nooit aan de waarden van andere deelculturen in de westerse samenleving (de meerderheid binnen de westerse sameneleving) en aan die van andere culturen (de meerderheid van de wereldbevolking)getoets. Waarop baseert men zich dus eigenlijk om ze universeel te noemen.

Dit betekent niet dat ze slecht of verwerpelijk zijn, maar als ze dan toch zo universeel zijn, waarom duft dan niemand de proef op de som te nemen. Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat een groot deel van die waarden de toets best kunnen doorstaan. Dus ik ben er voorstander van on ze ook daadwerkelijk te gaan toetsen, bespreken waar nodig bijsturen, actualiseren en verruimen.

In de context van de strijd tegen het fascisme kunnen ze best gebruikt worden, ook als zijnde westerse middenklassewaarden, want het fascisme is ten slotte een westers middenklasseverschijnsel dat uiteindelijk ook religie en cultuurgebonden is, dus in die context zou ik zeggen doe maar op. maar dit is een korte termijnoplossing.

Want wat ik in mijn artikel onder meer probeerde uit te drukken is dat deze waarden uiteindelijk tot doel hebben het kapitalisme in het zadel te houden. Deze rechten en vrijheden werden enkel in het leven geroepen om het kapitalisme mogelijk te maken en te verantwoorden ten aanzien van de feodale, corporatistische structuren die daarvoor het uitzicht van de samenleving bepaalden. Het fascisme dient uiteindelijk hetzelfde doel, maar wordt enkel ingezet/gebruikt als het kapitalisme in crisis verkeert.
Dus als we uit de vicieuse cirkel van het zichzelf versterkende kapitalisme willen breken zullen we ook deels op zoek moeten gaan naar nieuwe waarden en normen die ons daarbij kunnen helpen. Dat kan alleen vanuit een dynamisch wereldbeeld, niet door krampachtig vast te houden aan het bekende en vertrouwde.

Eén van die niuewe waarden zou kunnen zijn dat de meerderheid van de wereldbevolking moet herkend en erkend worden als houder/hoeder van gelijkwaardige waardevolle cultuur, waarden en normen, zonder dat die daarom dan honderd procent in overeenstemming zijn met de onze. Dit zou in ieder geval al een stuk realistischer zijn, want, alle mogelijke "universele" verklaringen en en VN - resoluties ten spijt,wie buiten wij, westerse middenklassers beschouwd onze waarden als superieur aan de andere?

Welke waarden zijn volgens jullie dan niet universeel Saramag en Libby? Noem d'er een keer een paar. We zullen dan een keertje verder discussieren. Wat jullie zeggen lijkt sterk op de uitspraken van niet-westerse machthebbers (India, China, etc...) die stellen dat mensenrechten een instrument zijn van het Westen om andere landen verplichtingen op te leggen om op die manier hen te chanteren. Vakbondsvrijheid, vrouwenrechten, etc zijn westerse begrippen en zijn dus niet van toepassing op ons. In naam van hun strijd tegen het ,westerse imperialisme, onderdrukken ze vakbonden, vrouwenbewegingen en andere ,westerse, fenomenen (zoals het Marxisme).

In Afghanistan worden vrouwen in naam van de strijd tegen het verderfelijke westen onder de knoet gehouden. Cultuur wordt bepaald (voor een groot stuk) door de heersende elite van een bepaalde samenleving. Da's zo in het westen maar dat is zeker ook het geval in andere landen. Dat is iets dat velen niet willen zien. vb het Kastesysteem in India etc.. moeten we dat respecteren of niet? Het is immers eigen aan de Indische cultuur en wie ben ik als westerling om mijn waarden aan hen op te dringen.

Wat is er trouwens mis met biefstuk-socialisme? Alles is beter dan het huidige Teletubbie-socialisme. Het probleem van veel linkse progressieven is dat ze alle migranten over dezelfde kam gooien en hen in een slachtofferrol duwen. Te lang hebben socialisten hun kop in het zand gestoken en gedaan alsof er geen rechts-conservatieve migranten bestaan. Is het de taak van een links-progressieve partij om rechts-conservatieve migranten te ,ondersteunen,? Ik vind van niet.

Veel ,gewone, mensen (door u zo mooi biefstuksocialisten genoemd) zijn verward over de houding van linkse progressievelingen. We zijn voor vrouwenrechten maar als sommige culturen of groepen binnen die culturen vrouwen onderdrukken dan doen we alsof onze neus bloed. Het is eigen aan hun cultuur zeggen we dan en je bent een racist als je daar iets op tegen hebt. Begrijpelijk dat het plebs er de ballen van snapt en overstapt naar ,andere, partijen die wel ,logisch, denken.

We moeten samen met de progressieve elementen binnen de migrantengemeenschap (studenten,arbeiders en scholieren) vechten tegen discriminatie (ook binnen de allochtone gemeenschap), werkloosheid en dat soort dingen. Ik vind het positief dat ten minste iemand van de Linkse spa Kerk dat begint in te zien.

met waarden goochelen is nooit simpel. Omdat die niet zo gemakkelijk interpreteerbaar zijn of zichtbaar zijn. Vooral in Europa en in de VS zijn al reeds heel wat waardenstudies georganiseerd (of toch waar ik van weet).
Meestal beweren deze studies dat de waarden die ze ontdekken universele waarden zouden zijn. (gebaseerd op hun doelgroep is dat inderdaad moeilijk te verantwoorden).
Maar toch, in het veld van de waardenstudies gaat men er meestal van uit dat er zo een 15 tot 25 eindwaarden (dingen waar je naar leeft om je gelukkig te voelen) zijn (dat het er 15 of 25 zouden zijn, zijn altijd arbitraire keuzes natuurlijk). Die waarden die daaruit komen, zijn gevoelsmatig idd wel heel universeel te noemen, maar hun uiting is dat dikwijls helemaal niet.

een voorbeeldje: een belangrijke waarde die mensen kunnen naleven is onder andere de waarde "veiligheid en geborgenheid" (ik zeg het, dat is een arbitraire keuze). voor mij kan die waarde zich uiten dat ik mij ne mercedes koop (om mij in die kooi veilig en beschermd te voelen op de weg) en in een kast van een villa ga wonen (groot, stoer, d'er kan mij niks gebeuren); voor Boris kan dat bevoorbeeld zijn dat hij graag veel vrienden rond zich heen heeft die hem 'beschermen', hem graag zien, 'daar' zijn als hij ze nodig heeft (waar hij zich dus geborgen bij kan voelen). Twee compleet verschillende uitingen van één en dezelfde waarde.

is die waarde nu universeel? Ja, ik denk het wel.
Maar, oppervlakkig is dat quasi niet zichtbaar.

daarom juist is de discussie over waarden juist heel erg moeilijk; meestal heeft men het over oppervlakkig gedrag (dingen die je onmiddelijk opvallen als je indringt in een onbekende cultuur) (een stom voorbeeldje: als je in de VS komt, merk je dat mensen beduidend harder tegen elkaar praten); of over tradities (nog een stom voorbeeldje: op de tram rechtstaan als er oud vrouwtje opstapt) (beide voorbeelden zijn geen waarden, hé!)

als die voorhamme zegt dat ZIJN waarden universeel zijn, dan draait mijn maag al om. jammer genoeg schrijft libby niet over welke waarden het gaat. Daar ben ik wel een beetje benieuwd naar

sorry voor de stoffige, miereneukerige opmerking.

Voor de schitterende mannier waarop je hierbij mijn stelling bewezen hebt.