tomsk: communalisme en conflict

In 1989, ik heb ze toen ook snel leren kennen doordat ze actief waren rond het misbruik en ongecontroleerd opsluiten van kinderen en jongeren in isoleercellen. Ik werkte toen al rond patiëntenbelangen en interviewde Marcel Vervloesem van die groep voor de Antwerpse Radio Centraal.

Ben je er dan meteen ingestapt?

Ja, ik was meteen welkom omdat ik rond dezelfde tematiek werkte, namelijk patiëntenrechten. Dat ging voornamelijk over de rechten, of liever het gebrek eraan, van mensen die opgenomen waren in psychiatrische instellingen. Pamfletten uitdelen, schrijven naar politici, etc., ik deed er volop aan mee. Het misbruik in het OCMW-ziekenhuis Good Engels was schrijnend. Vanuit de stad Antwerpen werd toen een onderzoekscommissie opgericht die niet vrij bleek van goede contacten met de mensen van Good Engels. Men noemde dat een "onafhankelijke commissie".

Maar die commissie was dus niet onafhankelijk?

Nee, en die mensen stelden dus ook niets vast. Uit onze contacten met slachtoffers bleek echter dat mensen zonder goede reden in isoleercellen werden gestoken, zonder verwarming of licht, en langdurig. Men stak ze er ook naakt in of sloeg ze. Er werd geweld gebruikt tegen jongeren die zich verzetten. Door onze acties kregen we last met de gerechtelijke politie, en zelfs een tijdelijk verbod op het uitdelen van pamfletten. We hebben toen veel last gehad met het gerecht. Wij deugden in hun ogen niet. Er is zelfs een poging tot internering van Marcel geweest. We kregen veel tegenwerking van de minister van justitie ook, Melchior Wathelet. Uiteindelijk is er door de Vlaamse minister van volksgezondheid Weckx toen een isoleerreglement ingevoerd, na langdurig druk te hebben uitgeoefend op politici.

Gaat het sindsdien beter met de toestanden in Good Engels?

Vier jaar later bleken die wantoestanden in Good Engels nog altijd te bestaan. We herbegonnen onze acties. Uit een onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel bleek dat ook. Minister Wivina Demeester, de opvolger van Weckx, loochende de feiten. Er werd toen ook een klacht tegen me ingediend wegens laster en eerroof door de directie van Good Engels. In die tijd is er ook een kind van vijf jaar in dat ziekenhuis gestorven, in een isoleercel! Ook had men er jongeren met gebroken armen, langdurige opsluiting etc. Toen ik naar dit alles verwees heeft men de klacht tegen mij ingetrokken. Hoe de toestand nu zit weet ik niet, maar de algemene toestand in dit soort ziekenhuizen is wat isoleercellen betreft niet verbeterd heb ik de indruk.

Tot wanneer ben je rond die dossiers van isoleercellen blijven werken?

Tot een jaar geleden. De toestand verbeterde niet, dat was echt wel ontgoochelend. Het isoleerreglement werd gewoon niet nageleefd. De psychiaters vonden dit allemaal te omslachtig om na te volgen. En de inspectie van Demeester werkte helemaal niet mee. Tijdens het werken aan mijn laatste dossier had ik een uitnodiging gekregen van het ministerie van Magda Aelvoet. Ze hebben toen notitie genomen van onze klachten, maar daar bleef het bij.

2. Het Communalisme-seminar.

Van 6 tot en met 8 september vond er in de lokalen van de Leidse anti-racistische organisatie De Fabel van de illegaal een Communalisme-seminar plaats. Het organiseren ervan gebeurde door Democratisch intitiatief, tot voor kort het Confederaal-Basisdemocratisch Project (CBP) genoemd.
Democratisch initiatief is een Communalistische organisatie die in de herfst van 2001 is opgericht (als CBP) om te werken aan het naar voren schuiven van een nieuw perspectief en het bouwen aan een beweging om de hiërarchische, uitbuitende samenleving op te heffen en om de mogelijkheid van een egalitaire, ecologische en democratische samenleving te verwezenlijken. Dat kunnen en willen ze niet alleen doen!
Daarom organiseerde het Democratisch intiatief van vrijdag 6 tot en met zondag 8 september een seminar over Communalisme om met gelijkgestemden van gedachten te wisselen.
Zij hadden een aantal Communalisten en sympathisanten uitgenodigd om een lezing of inleiding voor een workshop voor te bereiden zowel over onderwerpen die nu heel actueel zijn als over onderwerpen die voor de toekomst relevant zijn.

Op het programma stonden o.a. een discussie over strijd tegen hiërarchie met burgerbijeenkomsten, een toelichting over het verband tussen patriarchaat en nationalisme, een bespreking over het verschil tussen het moreel-economisch model van Murray Bookchin en het participatief-economisch model van Michael Albert en veel discussies over sociale ecologie.

Korte samenvatting programma :

*Inleidende lezing waarin in werd gegaan op de belangrijkste uitgangspunten van het communalisme. Waarom is het communalisme juist nu van belang? Wat is het verschil met andere radicale ideologieën?

*Waarom is een programmatische benadering nodig? Hoe ziet een communalistisch programma er uit? Wat zijn minimum-, overgangs- en maximumeisen en hoe verhouden zij zich tot elkaar?

*Wat is nationalisme? Hoe stond en staat men hier tegenover in de antiglobaliseringsbeweging? Wat met het gemak waarmee actievoerders vandaag de dag eenzijdig partij kiezen voor "de Palestijnen", en tegen "de Israëliers"? Wat met de strijd tussen "volkeren" of "culturen", waardoor kapitalistische, patriarchale en racistische tegenstellingen tussen mensen minder of niet meer ter discussie komen te staan?

* Wat met de "Solidariteit van de volkeren", het stokpaardje van het "internationalisme"? Beide begrippen hangen nauw samen met het anti-imperialisme, een van origine marxistisch-leninistische ideologie die de strijd van de nationalistische bevrijdingsbewegingen in "de periferie" tegen de heersenden in "de metropolen" centraal stelt. Wordt het daarom geen tijd om te werken aan anti-nationale solidariteit, waarbij de samenwerking niet gezocht wordt met "volken" maar met bewegingen van onderop die zich verzetten tegen kapitalisme, patriarchaat, racisme en natuurvernietiging?

* Wat is een sociale benadering van ecologische problemen? In tegenstelling tot biologistische en mystieke benaderingen die bijv. overbevolking en technologische ontwikkeling op zich verantwoordelijk houden voor de milieucatastrofe, werd gewezen op de (hiërarchische en uitbuitende) sociale verhoudingen als oorzaak hiervan.

*Hiërarchieën (zoals genderhiërarchieën, racisme, etc. ) verdwijnen niet als sneeuw voor de zon op het moment dat burgerbijeenkomsten opgericht worden en macht naar zich toe trekken. Hoe kunnen we deze (ontluikende) politieke sfeer gebruiken om de strijd aan te gaan met deze hiërarchieën?

*Een morele economie is iets heel anders dan de huidige, steeds meer aan invloed winnende, markteconomie. Ze veronderstelt een heel ander idee over het leven en de richting die vrouwen en mannen moeten inslaan om tot zelfrealisatie te komen. Dit heeft sterke repercussies op ethisch en ecologisch vlak. Wat voor vormen van zelfbeheer zijn nodig om zo'n post-schaarste economie draaiende te houden?

*Wat is nodig om een Communalistische beweging op te bouwen? Wat zijn onze prioriteiten in dit proces? Hoe organiseren we ons? En wat wordt de volgende stap na het seminar? Welke samenwerkingsverbanden zijn er mogelijk tussen de Fabel van de Illegaal en de Communalistische beweging?

Om het discussieniveau hoog te houden werd er van de deelnemers op zijn minst een basiskennis over het Communalisme verwacht, bijv. door Janet Biehl's boek "The Politics of Social Ecology: Libertarian Municipalism" of andere samenvattende artikelen gelezen te hebben, zoals haar gelijknamige artikel te vinden op
http://www.social-ecology.org/learn/library/biehl/politics_lisbon.html.
Ook kon je de organisatoren hun website http://www.communalism.org/cbp bezoeken om een indruk te krijgen van communalisme.

De voertaal was meestal Nederlands, maar door de aanwezigheid van de Noorse communalist Eirik Eiglad werd er gezamelijk beloten veel discussies in het Engels te voeren. Er was ook simultaanvertaling.

arch/ive/ief (2000 - 2005)