arch/ive/ief (2000 - 2005)

Wie is Tarik Fraihi en waar staat hij voor?

Tarik Fraihi is de drijvende kracht achter kif-kif, een website en e-zine rond intercultureel samenleven, hij werkt als educatief medewerker bij de Federatie van Marokkaanse Democratische Organisaties (FMDO) in de regio Brussel, waarbij hij instaat voor de ondersteuning van 18 zogenaamde zelforganisaties. Daarenboven is hij voorzitter van het Brusselse Jeugdhuis Centrum West.

Via een vriend maakte hij kennis met Jeugdhuis Rzoezie te Mechelen, waar hij zijn burgerdienst deed en via die weg rolde hij de wereld van het allochtone verenigingsleven binnen. Op dat moment had hij reeds een verleden als piepjonge activist achter de rug, tussen zijn veertiende en zijn achtiende was hij reeds lid van de SJW. Nu is hij politiek onafhankelijk.

In 2000 kwam hij voor het eerst volop in de publieke belangstelling door de publicatie in de morgen van een aantal opiniestukken over het failliet van het integratiebeleid, waaraan onder meer ook Dyab Abou Jahjah en Mohamed Thalaoui meewerkten.

Volgens Tarik Fraihi is het integratiebeleid mislukt, dat is het duidelijkst te merken aan het gebrek aan participatie van allochtonen aan het beleid, dat fundamenteel wantrouwig staat tegenover allochtone verenigingen en organisaties. Het integratiebeleid is te flou omschreven, te hard gericht op assimilatie, geschreven in functie van wat men beschouwd als een groep die buiten de samenleving staat. Terwijl die groep wel degelijk midden in die samenleving te situeren is.

Aan het ene uiterste vindt men het Vlaams blok, dat extreem eurocentristische ingesteld is, aan de andere kant kan men het integratiebeleid en zijn medewerkers situeren die vanuit een zelfverloochenende houding tegen de eigen cultuur en tegen die van anderen aankijken. Het te sterk verloochenen van culturen is ook niet goed.

Een betere aanpak zou zijn dat men start met de erkenning van individuele rechten voor ieder mens en van daaruit gaat synthetiseren naar groepsrechten. Het respecteren van individuele rechten wil onder meer ook zeggen dat wie zich wil assimileren dat ook moet kunnen.

Etnisch culturele minderheden zullen alleen kunnen wegen op het beleid via de uitbouw van stevig gefundeerde structuren en instellingen, hij zou kif-kif in die richting willen laten evolueren. Zonder die structuren zijn allochtone politici gedoemd om zwakke figuren te blijven die geen gewicht kunnen uitoefenen op het beleid.

Mensen moeten recht hebben op een gelijkwaardige behandeling met respect voor hun eigenheid. Gelijkheid moet gebaseerd zijn op organisaties en bewegingen. Gelijkheid zal moeten afgedwongen worden in coalitie met de autochtone bevolking. Allochtonen blijven een minderheid, dus moeten ze allianties aangaan met autochtonen die niet in de val trappen van extreem rechts of van het cultuurrelativisme.

De FMDO valt, net als de andere federaties onder het decreet op de etnisch-culturele minderheden, dit in tegenstelling tot kif-kif, dat in de eerste plaats een onafhankelijk internetmagazine is. De federatie is dus enigszins gecompromitteerd, ingeschakeld in een systeem dat gericht is op uitsluiting, niet op inclusie. Ze moet zich te veel richten op het uitwerken en beheren van subsidiedossiers en puur overleven, ze kan zich niet richten op het uitbouwen van een organisatie.

Op het ogenblik dat de federaties tot stand kwamen was de nieuwe generatie nog vooral actief in het jeugdwerk.

De federaties kregen via het decreet vooral de opdracht om te werken rond het socio-culturele, zeg maar folklore, vanuit welzijn werden andere organisaties ontwikkeld waarbij het problematisch werd om ingeschakeld te worden in het beleid. De uitgebouwde structuur houdt geen rekening met minderheden.
(noot: zo voorziet het decreet slechts 1/3 van de beheersmandaten in de beheerraden van integratiecentra voor vertegenwoordigers uit de allochtone gemeenschappen, waardoor ze automatisch steeds in de minderheid zijn bij het nemen van beslissingen)

Tarik Fraihi wil komen tot de uitbouw van een beweging die vergelijkbaar is met de AEL, maar waarbij het accent niet ligt op het etnische, het moet een gemengde groep worden.
Er bestaan echter een aantal buffers die de uitbouw van dat soort beweging(en) bemoeilijken, één van die buffers is de integratiesector. Alle tot nu toe genomen initiatieven hebben geleid tot mislukkingen , indien er geen stevige organisaties kunnen uitgebouwd worden stevent men regelrecht af op een conflictscenario.

HET RELIGIEUZE ASPECT

Welk belang hecht jij aan religie, hoe positioneert deze houding zich tegenover die van de AEL?

Bij de AEL ligt een zwaar accent op het Islamitische, daar is niks mis mee, de CD&V doet dat ook en krijgt nooit het soort reacties dat de AEL te beurt vallen. Jahjah is weliswaar een radicaal, maar hij is geen extremist want hij is fundamenteel democratisch.

Ik vind mijn inspiratie niet direct in mijn godsdienst, ook niet in mijn afkomst, eerder in een gelijkwaardige behandeling en benadering van alle godsdiensten en de vrijzinnigheid, los van etnische achtergronden. Individuen moeten zelf hun identiteit kunnen vormen en uitmaken tot welke groep ze willen behoren en al die groepen moeten erkend worden.
Bij een te grote focus op het groepsbenadering krijgt men een mogelijk conflictscenario, als men te veel aandacht gaat besteden aan het individu krijgt men te maken met extreem individualisme.

ROL ANTIRACISTISCHE BEWEGING

Welke rol kunnen antiracistische bewegingen, die vooral bestaan uit autochtonen, hierbij spelen, op welke wijze kunnen ze samenwerken / ondersteuning bieden?

In eerste instantie ons met rust laten, ons ons eigen ding laten doen. Tegelijk zelf ook nadenken over de eigen ontwikkeling, de eigen visie en in een later stadium ruimte maken voor discussie. Niets proberen op te dringen.
Een eigen visie ontwikkelen is voor ons op dit moment het belangrijkste. Men moet ons niet doodslaan, maar men mag ons ook niet doodknuffelen.

ALLOCHTONE INTELLECTUELE BEWEGING

Hoe zie je de beweging van jonge allochtone intellectuelen evolueren binnen de huidige politieke context?

De val waar de meeste politieke partijen en allochtone politici momenteel in trappen is die waarbij de allochtone kaders opgepikt worden en te snel opklimmen in de partijstructuren, zo wordt er een breuk gecreëerd met hun achterban.
In de toekomst zal de politieke breuklijn los staan van herkomst, men zal allochtonen terugvinden over alle strekkingen heen. Er zal ruimte moeten afgedwongen worden. Doordat er momenteel geen sterk allochtoon middenveld is, hebben we ook geen sterke allochtone verkozenen.
Men mag zich niet te intellectualistisch gaan opstellen, men moet zijn positie goed uitleggen aan de jongeren en zijn engagement concreet aantonen. Zich duidelijk profileren.

Zich engageren is geen vrijetijdsbesteding, het is klop krijgen, tegen schenen stampen en klop terugkrijgen, het is een strijd. Zo hebben alle auteurs van de kritieken in De Morgen op professioneel vlak de gevolgen ondervonden van hun engagement.
Wat op gang aan het komen is, is een bevrijdingsbeweging vergelijkbaar met de vrouwenbeweging, de arbeidersbeweging, de Vlaamse ontvoogdingsbeweging, dat is ook allemaal niet zonder slag of stoot gegaan.

ACTIES

Stimuleren / steunen jullie deelname aan acties zoals antiracistische betogingen?

Wij zijn bv. reeds vanaf het begin betrokken bij de anti-discriminatiebeweging en het organiseren van de grote betogingen maar de grote mobilisatie in dit kader lukt niet, daarvoor bestaan verschillende oorzaken.

Zo is de gemeenschap vrij gesloten, het is een samenleving binnen de samenleving geworden, een systeem dat op zichzelf draait, vandaar ook dat beleidsinitiatieven niet lukken, ze dringen gewoon niet door. Men is ook te fel gericht op het individueel overleven, men kan het zich niet veroorloven om zich met zaken die dat overstijgen bezig te houden. Verder worden de mensen ook systematisch dom gehouden, dat is onder meer te merken aan het feit dat ze sterk onderhevig zijn aan de invloed van reclame, consumptiepatronen, …

Het probleem ligt ook voor een stuk in de inplanting, het winnen van kaders. Zo krijgt bv. Dyab wel gehoor. We hebben te maken met een vrij conservatieve gemeenschap, vergelijkbaar met de overheersende mentaliteit bij autochtonen. Met ons programma is het niet steeds gemakkelijk om aansluiting te vinden.

Rond de situatie in het Middenoosten lukt het dan bv. weer wel. Men is daarop gefocust en daardoor kan men andere problemen niet gaan oplossen. We proberen wel een eigen invulling te geven aan het programma door bv. gedecideerd afstand te nemen van antisemitisme Doordat we een onafhankelijklinks programma hebben bevinden we ons wel in de minderheid. We gaan verder dan bv. SPA en Agalev, dat zijn hervormingsgezinde partijen. De SPA is te ver meegegaan in de integratiegedachte,, met Agalev is daarover nog discussie mogelijk, maar die zijn dan weer sterk paternalistisch.
Er is binnen de politieke partijen niet nagedacht over wat intercultureel samenleven is en waar men naartoe wil.

Jullie lanceerden op jullie site een oproep tot kalmte naar de jongeren toe, naar aanleiding van de rellen na de betoging van begin april, heeft dat impact?

Wij hebben daar compleet geen vat op, allerlei krachten werken op jongeren in, wij zijn daar slechts 1 van. Ouders worden in gang gezet via de moskeeën, andere krachten roepen dan weer op tot opstandigheid. Er is invloed vanuit de ambassades, politieke partijen, syndicaten, de (lokale, allochtone) middenstanders, allerlei krachten spelen er op in. Net zoals op autochtone pubers hebben ouders niet zoveel impact, jongeren worden vooral beïnvloedt door massamedia, er is een vrij grote verscheidenheid, zo heb je de hiphoppers, de R&B-ers, … er is vooral onderlinge beïnvloeding, zoals bij alle jongeren. Sommige jongeren zullen luisteren naar hun ouders, of een leerkracht of de imam of een begeleider uit het jeugdhuis, anderen niet. Het valt echt niet te veralgemenen.Er moet een geloofwaardige structuur komen die aanslaat, die ook bruggen kan slaan naar de autochtonen.

VRAGEN UIT HET PUBLIEK

Passen de ouders zich wel voldoende aan?

Integreren, aanpassen, wij jongeren vragen ons serieus af wat dat is. Wij begrijpen dat niet. Wij zijn hier geboren en opgegroeid, dit is de wereld die wij kennen.
Onze ouders, die hebben zich wel moeten aanpassen, ze hebben moeten de taal leren, hun weg leren vinden, er worden verschillende stromingen doorgegeven naar de tweede generatie, het conservatisme komt er wel beter door.

Wat is voor u het belang van identiteit?

Elk individu moet zijn eigen identiteit kunnen ontwikkelen, identiteit is zeer belangrijk voor emancipatie. Je kan moslim/arabier zijn en in de eerste plaats voor hier kiezen, voor België, in functie van de opbouw van je leven. Zo moeten we werken aan verdere uitbouw van democratie in België. Betogen voor meer democratie in Marokko mag, maar we moeten eerst werken aan de democratie hier.
Op dit ogenblik maken we wel een soort van identiteitscrisis door. Als je bv. gaat vergelijken met de joden dan zie je dat iemand zich jood kan noemen uit religieuze overwegingen, iemand anders gaat het dan weer puur etnisch bekijken, men kan zich perfect jood noemen en ongelovig zijn, nog anderen gaan het zien in familiale context, hebben bv. een verre voorouder die joods was, waardoor ze misschien zelf nog 1/10 joods zijn maar zichzelf wel als dusdanig identificeren. De allochtone groep binnen onze samenleving heeft een meer diffuse identiteit, de één noemt zich moslim, de ander Arabier, de identiteit is verspreid.

In Europa zijn is voor ons geen keuze, dat was de keuze van onze ouders. Maar hier zijn is een feit waarmee we moeten omgaan, zo moet kiezen voor de Islam een vrijheid zijn.
In ons programma leggen we niet het accent op het culturele maar verklaren we de zaken vanuit een economisch oogpunt, de ongelijkheid, dat is het probleem.

Dit in tegenstelling tot de conservatieve visie die een invulling geeft vanuit de afkomst, de religie, de etnie. Ons programma heeft een meer rationele benadering.

Stelt u het sociaal-economisch systeem in vraag?

Een conservatief wil zaken behouden zoals ze zijn, progressieven willen verbeteren, vooruitgang nastreven. Er zijn welnog geen gestructureerde contacten met de antiglobalisten.
Zo gaan wij bv. niet akkoord met de stelling van Jahjah rond homo's en vrouwen. Als men stelt dat de norm hetero is creëert men problemen voor homo's, dus moet men er naar streven dat de normen anders komen te liggen waardoor iedereen aanvaard wordt.
We vinden elkaar wel terug rond de standpunten inzake minderheden, gelijkheid.

De conservatieven vechten echter slechts op 1 front, want hun conservatieve standpunten worden gemakkelijker gerationaliseerd. De boodschap van Abou jahjah heeft veel succes bij jongeren.
Zo wordt bijvoorbeeld een rationele Islam fel gecontesteerd bij veel moslims, terwijl die net gepredikt werd door Ibn Roeshd en Ibn Sina (Averoës en Avicenna) die heel veel respect genieten bij moslims.
Zo heb je bijna elk jaar opnieuw discussies over het einde van de ramadan voor de éné groep is het al suikerfeest terwijl anderen nog aan het vasten zijn, dit terwijl men perfect wetenschappelijk kan vaststellen wanneer het nieuwe maan is, waardoor die discussie overbodig zou kunnen zijn.

Kunnen jullie binnen de AEL geen progressieve vleugel vormen?

De progressieve onafhankelijken staan daar vrij weigerachtig tegenover. Er zijn vrij grote verschillen, zoals de standpunten over homo's, vrouwen en Arabische politiek, zo vinden we ook dat democratisering daar noodzakelijk is maar men moet niet steeds blijven de schuld bij het westen leggen. Niet blijven zeggen wat het westen allemaal fout gedaan heeft maar handelen.
Zo is het bijvoorbeeld ook niet denkbaar dat de PFLP binnen Hamas zou gaan functioneren, ze kunnen wel samenwerken. Zo kunnen wij ook met de AEL samenwerken, maar in de AEL invoegen is niet mogelijk.

Hoe zou jij bv. de discussie aangaan over de man/vrouwverhouding of over seksuele geaardheid?

Elke groep heeft het recht om zelf te bepalen waarover hij de discussie aangaat of niet. De groep moet zelf de thema's bepalen. De discussie over studies, tewerkstelling, huisvesting zijn momenteel nog prangender.
Als je daar tegenoverstelt dat allochtone holebi's dubbel gediscrimineerd worden, éénmaal als holebi en éénmaal als allochtoon dan kan je daarover stellen dat zij het voordeel hebben om als holebi in Europa te leven waar men pretendeert de vrijheid te geven op dat niveua, hetgeen uiteraard ook niet klopt.

De uitdaging ligt niet in het integreren in organisaties naar etnie, religie, geaardheid, afkomst, … maar wel in hoe men een samenleving kan organiseren die er voor zorgt dat iedereen zichzelf maximaal kan ontplooien zonder daarbij de vrijheid van de ander in gevaar te brengen, dan pas krijg je een multiculturele samenleving, op alle niveaus en op alle vlakken.

Europa heeft hele lelijke dingen gedaan in de rest van de wereld maar het heeft ook een aantal mooie zaken voortgebracht: democratie, scheiding tussen kerk en staat, gelijke rechten voor man en vrouw, respect voor mensenrechten, die verder moeten ontwikkeld worden in respect voor religie en cultuur … er moet een minimum aan regels gerespecteerd worden.

Deze minimumgrens moet in onderling overleg ontwikkeld worden.
Dit is echt geen onmogelijke opdracht. Tussen normen bv., rechtvaardigheid, broederlijkheid, … zitten echt geen grote verschillen. Ook de politieke waarden, die werden weliswaar uitgewerkt in Europa, maar zijn gebaseerd op waarden uit andere culturen, zo komt de democratie initieel vanuit de Arabische cultuur.

Een minimum aan vrijheden moet gewaardeerd worden op basis van elke cultuur, religie, eigen visie, die minimumgrens moet gelden voor iedereen. Die moet ergens gevonden worden tussen het streven naar homogeniteit zoals die in de Vlaams Blokvisie leeft en het los naast elkaar bestaan van verschillende groepen. Dit minimum moet een universeel, mundiaal minimum worden. Niet alleen geldig voor allochtonen hier, maar bv; ook voor de Japanse inwijkelingen in Marokko, waarvan de tweede, derde, verdere generaties zichzelf als Marokkaan zullen bestempelen, er zullen dan dus shintoïstische of boeddhistische Marokkanen zijn en naast moskeen, kerken en synagogen zal men dan ook hun temples vinden.

Dit alles zal maar kunnen vanuit een echte dialoog en niet vanuit een houding waarbij men zogezegd respect betoont maar tegelijk de mensen uitlacht in hun eigen gezicht.

Is het conflict tussen het westen en de islam politiek of cultureel geïnspireerd?

Volgens mij is het beide. Zoals ook de Syrische socioloog Bassam Tibi het stelt.
Het is uiteraard ook politiek geïnspireerd maar het is gedeeltelijk ook cultureel. Het christendom en zijn beschaving, en de beschaving gebaseerd op de Islam veel verschillen vertoont maar ook veel gelijkenissen. Het zijn nu net die gelijkenissen die bijdragen tot het conflict zo is er ondermeer de expansiedrang die tot botsingen kan leiden, zoals bv. tijdens de kruistochten, er is ook de superioriteitsgedachte die binnen Christendom, Islam en Judaïsme sterk aanwezig is.
Gedeeltelijk kan men het zich nu afspelend conflict ook economisch verklaren zo is de religieuze interpretatie van de economie zowel in Saoedi-Arabië als in de VS sterk gelijklopend liberaal geïnspireerd. De interpretatie in beide landen is heel gelijklopend.