arch/ive/ief (2000 - 2005)

 

Op 5 oktober is het Bomspotting. Jullie hebben sterk gemobiliseerd. Verwachten jullie ook deze keer een massale opkomst?

 

Hans: Ik verwacht  in ieder geval een grotere opkomst dan vorig jaar. Vorig jaar was er zo`n 1500 man, waarvan meer dan 800 man de basis is opgegaan. We gaan minstens evenveel halen, maar ik durf er geen getal opkleven.

 

Verwachten jullie ook volk uit het buitenland?

 

Pol: Ja, we verwachten een bus uit Finland, een groep uit Nederland, Zweden, Italië en Duitsland. We zijn bewust gaan netwerken in landen  waar er ook kernwapens aanwezig zijn.

Er is trouwens een internationaal jongerenkamp tegen kernwapens georganiseerd begin oktober, met jongeren uit die specifieke landen. Zeker wanneer je het over kernwapens hebt, mag je het niet loskoppelen van de NAVO-landen.

 

De burgerinspectie en het betreden van de militaire basis kadert binnen een strategie. Jullie willen eigenlijk een proces… .

 

Hans: We willen in eerste instantie dat er iets met die kernwapens gebeurt. Maar aangezien de overheid, en dat is zowel het gerecht als de regering, niets doet , moeten wij iets doen. We handelen vanuit een juridische noodsituatie en als men ons laat doen, zorgen we ervoor dat die kernwapens niet meer gebruikt kunnen worden. Als ze ons niet laten doen, en daar ga ik wel vanuit, gaan we ooit eens een proces krijgen. Dat is voor ons dan het moment om heel de kernwapendiscussie voor de rechter te krijgen. In die zin hebben we geen schrik om ook vervolgd te worden.

 

Het wordt de laatste Bomspotting. Wat doen jullie daarna?

 

Hans: We gaan de laatste keer met zo`n massa naar Kleine Brogel. Dat wil niet zeggen dat we onze acties stoppen. Met BomStopping willen we op een effectievere manier iets tegen kernwapens doen door ergens in het kernwapensysteem stokken in de wielen te steken. Dat wil niet zeggen dat we aan kernbommen gaan prutsen. Maar die kernbommen vliegen niet op zich. Er zijn allerlei manieren om ervoor te zorgen dat die kernwapens niet gebruikt kunnen worden. Maar dat doen we op een heel openlijke manier. We verstoppen ons niet. Het worden geen terroristische acties. We zijn altijd bereid om ons voor de rechter te verantwoorden. Maar we gaan er wel voor zorgen dat die illegaliteit stopt.

 

Daarnaast gaan we voort doen met massa-acties. Maar we gaan die niet meer op Kleine Brogel doen, een stuk uit veiligheidsredenen. Kwestie dat een soldaat weet welke soort actie hij voor zijn neus heeft. Maar er zijn nog plekken genoeg die relevant zijn om massa-acties te organiseren.

 

Opluchting, jullie stoppen dus niet met massa-acties?

 

Hans: We gaan zeker niet stoppen nu we zo`n massa bereikt hebben. We merken wel dat het nu de moment is in de campagne om een stap verder te zetten. Net nu we een groter publiek bereikt hebben. Ook om verscheidenheid in onze acties in te bouwen.

 

Pol: Ik had begrepen dat het de laatste keer is dat we zo`n grootschalige burgerinspectie gaan doen. Maar dat sluit niet uit dat we volgend jaar bijvoorbeeld een blokkade van Kleine Brogel kunnen organiseren. We moeten verder gaan met de dynamiek die nu bestaat, maar we moeten ons inderdaad niet vastpinnen op Kleine Brogel. We kunnen naar de NAVO of naar de SHAPE[1] kijken.

 

Wat het inspectiemodel betreft wil ik dit nog zeggen in het licht van de dreigende oorlog tegen Irak. Onze Europese leiders, die niet warm lopen voor die oorlog, geven de boodschap dat een wapeninspectie zo`n oorlog zou kunnen tegenhouden. Dat is wel erg hypocriet. We weten zelf niet eens wat er hier in België ligt. Maar van Irak verwachten ze wel dat ze alles bloot geven. Niet om het regime van Saddam Hoesein goed te praten, maar wel om aan te tonen dat ze met twee maten en twee gewichten werken.

 

Jullie zijn nogal gefocust op het illegale aspect van kernwapens. Toch is het dreigende oorlogsklimaat jullie blijkbaar niet ontgaan. Hoe zien jullie de wereld na 11 september?

 

Hans: We focussen ons op het illegale aspect omdat dit de basis is van onze acties. Maar daarnaast geven we ook de boodschap dat kernwapens geen zaak van het verleden is,  maar nog steeds een groot gevaar. Ook tijdens de vorige Golfoorlog hebben de Amerikanen het gebruik van kernwapens overwogen. Vandaag is dit terug actueel.

Voor ons is het belangrijk dat de mensen beseffen dat er iets in ons eigen land ligt dat een serieuze dreiging betekent.

Wat men ook na 11/09 ziet, is dat de VS zijn nieuwe kernwapenpolitiek,  namelijk het voorzien van kernwapens tegen niet-kernwapenstaten, proberen aanvaardbaar te maken en proberen te pushen binnen de NAVO. Daarom is het net nu heel belangrijk om actie te voeren tegen kernwapens. Om dat te kunnen doen focussen we ons op het aspect van de illegaliteit. Maar de internationale politiek is inderdaad een aanleiding.

 

Volgens een onderzoeker van de KUL is er niet zozeer een gevaar voor een  nieuwe wapenwedloop, maar eerder een gevaar tot het effectief gebruik van kleine kernwapens. Kunnen jullie zich daarbij aansluiten?

 

Pol: Dat was Tom Sauer. Die mini-nukes zijn inderdaad een reëel gevaar. Wat de Bush- administratie nu probeert is het gebruik van kernwapens te legitimeren. Ze zouden die nodig hebben om terroristen die diep onder de grond zitten, te treffen. Vandaar zitten Voor Moeder Aarde en Forum voor Vredesactie sinds enkele jaren op dezelfde lijn. We zijn op het juridisch aspect gaan hameren omdat we denken dat we dat kunnen binnenhalen. Die acties zoals op Kleine Brogel geven daar draagkracht aan. Dan ga je met het internationaal recht naar de mensen toe.  Je geeft daar inhoud en kracht aan. Dat is voor een stuk ook onze opdracht. Anders blijft het een droge materie.

 

Maar hechten jullie nog geloof aan die internationale verdragen en nationale wapenwetten als je ziet dat de feitelijke militarisering en wapenleveringen onverminderd doorgaan?

 

Hans: We proberen het internationaal recht bruikbaar te maken. Internationaal recht heeft inderdaad geen betekenis als het louter theoretisch blijft. Als het in het dagelijks leven wordt toegepast, zoals met onze acties, wordt het een realiteit. Daar draait het om. Of het nu internationaal recht is of iets anders, het wordt maar realiteit als mensen er iets van maken en mensen er acties rond doen. Anders kunnen staten gewoon hun goesting doen. Voor mij is internationaal recht belangrijk omdat het de macht van staten aan banden legt.

 

Pol: Je haalt nu Nepal aan. Er worden dan rechtsregels aangehaald om te tonen dat die leveringen niet kunnen. Maar je ziet dat de regering toch in een lastig parket komt te staan omdat ze in overtreding met regels is waarmee ze zelf aan de basis ligt. Als vredesbeweging is het belangrijk om daar verder op in te gaan door bijvoorbeeld naar de Raad van State te stappen. Je kan niet zomaar door een rood licht rijden en dat geldt ook voor onze regering.

Het is aan ons nu om inhoud te geven aan die regels, door acties.

Natuurlijk, de VS lappen het ene verdrag na het andere aan hun laars. Maar ze zijn zich aan het isoleren. Kijk wat er gebeurt in Zuid Afrika (top duurzame ontwikkeling). De VS gaan zich alsmaar buiten dat juridisch kader bewegen, terwijl een groot deel van de internationale gemeenschap er wel belang aan hecht.

 

Hans: Ik vind die historie rond Nepal een heel duidelijk voorbeeld van wat er met recht kan gebeuren. Op dit moment is die wet gewoon in het staatsblad verschenen en heeft dat verder geen betekenis omdat alles geheim gebeurt en de wet gewoon niet toegepast wordt. De regering beslist op een basis die compleet geen rekening houdt met de criteria die in de wapenwet staan. Wat we dan als vredesbeweging vragen zijn de instrumenten om die wet toepasbaar en controleerbaar te maken, zodat we een regering effectief kunnen dwingen zich aan de regels te houden. De zaak Nepal is aan het licht gekomen toen FN aan het juichen was toen het een grote bestelling binnen had. Anders hadden we daar niets van geweten.

 

 

In November komt de NAVO bijeen in Praag. Plannen jullie ook acties tegen zulke internationale organisaties??

 

Pol: Voor een stuk. We hebben vroeger reeds een aantal stappen gezet tegen de NAVO. Tijdens de NAVO-top van `97 in Madrid hebben we een ingebrekestelling afgegeven.

 

Hans: We moeten niet zomaar achter een internationale instelling lopen (tophopping) Maar natuurlijk hebben we met de NAVO te maken. We voeren actie tegen kernwapens en we richten onze peilen dan ook naar de NAVO. Het is belangrijk om concreet te maken waarop we ons focussen: in de eerste instantie zijn dat kernwapens, in tweede instantie de NAVO.

Dat is het verschil tussen onze standpunten en de campagne. Onze campagne gaat over kernwapens en onze confrontatie met de NAVO gaat dus ook over kernwapens. Dat wil niet zeggen dat we de rest van de aspecten van de NAVO goedkeuren.

 

Om even binnen het sfeertje van 11 september te blijven. Vorige week brachten enkele kranten het nieuws over een geplande aanslag op Kleine Brogel, door enkele Al Qaida leden. Hebben jullie schrik in verband gebracht te worden met terrorisme?

 

Hans: Dat is een cowboy-verhaal over een aantal Al Qaida - figuren die eraan dachten de basis te treffen. Dat stond heel duidelijk nog in de kinderschoenen. Ik heb weinig schrik dat onze actie in verband wordt gebracht. Ik denk dat de militairen wel het verschil zullen merken.

Pol: Dat is net het grote verschil tussen terroristen die alles in het geheim doen - net zoals de NAVO voor een stuk functioneert-  en organisaties zoals wij, die alles heel openlijk doen. Op dat vlak zijn er meer parallellen tussen Al Qaida en de NAVO. Kijk maar naar die hele nucleaire planningsgroep van de NAVO. Vraag maar na, je zal daar niets van te weten komen.

Hans: Als je terrorisme definieert volgens het oorlogsrecht, dan komen die organisaties inderdaad op dezelfde lijn te liggen.

 

Denken jullie niet dat ze die berichten gaan aanwenden om extra veiligheidsmaatregelen te treffen?

 

Hans: Dat misschien wel, maar dat is voor ons het probleem niet. Ze mogen daar zoveel politie en leger mobiliseren als ze willen. Wat wij daar duidelijk proberen te maken is dat er een grote groep mensen tegen die kernwapens is. De tegenstand maakt op dat moment niet het verschil in de boodschap. Het toont enkel hoe moeilijk ze het hebben om de boodschap te onderdrukken.

Pol: Persoonlijk maak ik me dan ook de bedenking wat er van dat verhaal allemaal waar is. We weten toch dat er voortdurend verhalen worden gelanceerd om mensen te desinformeren om dat vijandsbeeld van moslimfundamentalisten te voeden.

 

Op 7 september organiseren jullie een Nationale Klachtendag tegen kernwapens. Kan iedereen daar aan meedoen?

 

Pol: Iedereen die zijn identiteitskaart meeneemt kan zich achter de klacht scharen. Je kan op onze website de standaardklacht vinden. Die klacht wordt al  bij een 30tal  gemeenten gebruikt.

Hans: We willen vooral duidelijk maken dat de actie in Kleine Brogel niet zomaar een actie of een spelletje is om de media te halen. Maar dat we effectief een misdrijf proberen tegen te houden. Door die klacht neer te leggen, geven we nog een laatste appel aan het gerecht om er iets aan te doen. De reden waarom we in Kleine Brogel staan is omdat de procureur zijn werk niet doet.

Uiteindelijk zijn de verklaringen die de mensen neerleggen bij elke actie, ook een klacht. Dus zijn er  al meer dan 1000 klachten binnen waar maar niet op gereageerd wordt.

 

Pol: Die klachtendag dient ook om de kwestie nog dichter bij de mensen te brengen. Hen laten weten dat ze er iets aan kunnen doen. Ik hoop dat dit een evolutie kan zijn in de samenleving, ook met het Internationaal Strafhof dat nu in opbouw is. Hopelijk gaan we als gewone mensen meer en meer instrumenten ontwikkelen om dat onrecht te kunnen stoppen. Op dit moment overheerst er in de samenleving het gevoel dat je er toch niets aan kunt doen.

Het is dus heel belangrijk dat er heel wat mensen die klacht en de campagne ondersteunen. Ook voor mensen die zich niet onmiddellijk vinden in Bomspotting zelf, kan die Klachtendag een oplossing zijn.

 

De klacht en meer informatie vind je op http://www.bomspotting.be/