arch/ive/ief (2000 - 2005)

Despiegelaere schrijft in het begin wel dat "Faust die alle malversaties ontkent, zich evenwel niet persoonlijk zou verrijkt hebben", maar hij 'vergeet' te vermelden dat Faust de uitstapregeling van ABVV-Nationaal had kunnen aanvaarden en zich alzo veel miserie (en de mogelijke verkoop van zijn huis om de gerechtskosten te kunnen betalen) had kunnen besparen. Die koppigheid van Faust - die door Despiegelaere omschreven wordt als "een autoriteit in de strijd tegen het racisme en voor de illegalen" - wijst dat er meer op het spel staat.

Verder valt het op hoe Despiegelaere die de indruk wil wekken dat hij zowat overal achter de coulissen kon kijken - een stijl die ze bij Knack graag toepassen waardoor er aan zulke artikels een voyeuristisch genoegen kleeft ... - en daar nu een objectief verslag over uitbrengt, toch de kant kiest van de vakbondstop. Dat valt af te leiden uit de termen waarmee hij het "etterende problème Faust" omschrijft: "de onderbaron die wild om zich heen slaat", "de charismatische, emotionele en onstuimige linkse 'straatvechter', 'de onstuimige eigenheimer' ...

Dat valt ook af te leiden uit de manier waarop Despiegelaere de structuur van het ABVV omschrijft: "een feodale structuur met onafhankelijke hertogdommen en eigenzinnige baronnieën". Waar vond Despiegelaere zulke termen ? In de feiten is het ABVV tot op heden een vereniging van 'autonome organisaties'/afdelingen ? Waarom stelt Despiegelaere het voor dat het ACV veel beter georganiseerd, want "veel sterker gecentraliseerd" is ? Sinds wanneer pleit het liberale Knack voor 'sterke centralisatie' ? Aan wiens kant staat een journalist die schrijft dat "Mia De Vits maar jaloers kan zijn op haar collega Luc Cortebeeck. Die zit bovenop de nationale stakingskas en heeft dus het laatste woord over elke vakbondsactie." Waarom is vrijheid van handelen heilig voor bedrijfsleiders maar niet voor arbeiders die willen staken ?

Op te merken zijn nog de volgende passages uit Despiegelaere's stuk. Over hoe het ABVV enige ervaring heeft met "interne zuiveringen" schrijft hij: "Prominente communisten vlogen eruit. Een radicale Waalse autonomist zoals André Renard (van de eenheidswetstaking) verliet 'de bond'. Klein links wordt het leven zuur gemaakt en helemaal geen plaats krijgen de nieuwe activisten uit de milieubeweging of het anti-globalisme. Maar de financiële ravage die Faust in Brussel heeft aangericht, maakte het zijn 'stalinistische' tegenstanders wel erg gemakkelijk." Tussen haakjes: met die stalinisten wordt hier niet de PVDA bedoeld, maar De Vits & Co.

Despiegelaere eindigde zijn artikel met de discussie over het juridisch statuut van de vakbonden. Hij schreef: "Vakbonden bestaan juridisch niet, het zijn 'feitelijke verenigingen' (zoals de politieke partijen). Zij weigeren een rechtspersoonlijkheid, als vzw bv., om zichzelf en hun leden te beschermen. Zo kunnen ze niet verantwoordelijk worden gesteld voor de schade die ze met een staking aanrichten of kan niemand hen verplichten openbaar te maken hoeveel geld ze in hun stakingskassen hebben." Maar de 'affaire Faust' doet de discussie over het statuut van de bonden opnieuw oplaaien. "Een frauderende vakbond - het is de eerste niet, het zal ook de laatste niet zijn - waar zwart geld welig tiert en de fiscus en de sociale zekerheid niet krijgen waar ze recht op hebben, brengt niet weinigen in de politieke wereld op de gedachte dat het echt tijd is om de bonden een wettelijke structuur op te leggen. De hele vakbondswereld verkeert in alarmtoestand. Albert Faust heeft hen wat aangedaan." Aldus Despiegelaere die met die laatste woorden nog eens toont dat voor hem Faust al lang schuldig is.

** Wat is nu dé hamvraag ?

In heel het Knack-artikel wordt nergens verwezen naar de lange brief aan de militanten die Albert Faust schreef en waarin hij op veel van de gerezen vragen een antwoord leek te kunnen formuleren. Zoals al eerder het geval was in de media, kwam het verweer van Faust ook in Knack niet aan bod.

Zoals een groot deel van de mainstream-pers trekt Despiegelaere op voortvarende wijze besluiten. Daar waar iedereen die over 'de zaak Faust' wil berichten, toch goed moet beseffen dat hij/zij dat doet dat op basis van een onvolledige kennis van het dossier. Idealiter is er een deskundige rechtbank nodig om uit het ontstane kluwen wijs te raken. Ik schrijf 'idealiter' omdat ik ook wel weet dat het gerecht in een kapitalistisch systeem een klassegerecht is.

Zoals veel van zijn collega's trekt Despiegelaere in zijn woordkeuze en verhaalopbouw de kaart van Mia De Vits (onder andere als het gaat over de 'nood' om de vakbond te 'moderniseren' en 'centraliseren').

Als men mij nu vraagt - zoals Patrick Bulté dat deed in een reactie op een eerder artikel over de berichtgeving over de 'zaak Faust' - of ik geneigd ben Faust bij te treden, wel dat is niet de vraag. Zijn we niet allen verplicht om ook naar Faust te luisteren en met alle elementen proberen rekening te houden. Waar de media dat niet doen en zeker als ze onverbloemd of sluiks partij kiezen voor De Vits, moeten we dat aanklagen. Maar of en in welke mate Faust schuldig is of niet: geen enkele buitenstaander is zomaar in staat daarover te oordelen. En ik hoop dat meer journalisten zich die "bescheidenheid" zullen eigen maken.

Misschien is de schuldvraag ook niet eens de hamvraag. Is dé vraag nu niet: hoe het strijdsyndicalisme versterken én hoe de problemen zoals die nu gerezen zijn, in de toekomst vermijden om te voorkomen dat het 'collabo-syndicalisme' daarvan misbruik maakt. Gezien zijn staat van dienst - en ondanks al de gebreken die ieder mens en dus ook Faust eigen zijn - lijkt Faust me tot het tegendeel bewezen is, iemand met wie strijdbare vakbondsmensen, best in gesprek blijven. Om met de in Knack als "vakbondsgauchist" omschreven Roberto D'Orazio te eindigen: "Als Faust met geld gefoefeld heeft, waarom heeft hij dan geen uitstapregeling aanvaard waartoe nationaal altijd bereid is ?" (Een citaat uit nota bene het weekblad Solidair)