verslag actiefietstocht Rio + 10

Van 1 tot 15 augustus fietsten meer dan 200 jongeren uit heel Europa naar Göttingen, centraal Duitsland. Het ging er om de aandacht te vestigen op de uiterst belangrijke VN - wereldtop over duurzame ontwikkeling. Die bijeenkomst, ook wel Rio + 10 genaamd, vindt plaats begin september in Johannesburg, Zuid-Afrika. De fietstocht trachtte met straattoneel en directe acties de machtsstrijd binnen de VN over de voorstellen die op tafel liggen, in de schijnwerpers te zetten. Samen met een 35 tal andere Vlamingen, vooral van de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming (JNM), fietste 'k mee met Bike +10 actiefietstocht. Hieronder lees je een inhoudelijk verslag met een aantal links naar andere sites.

" Mi corazón sufre y se llena de enojo" (Lhasa De Sela)*

Op de bijeenkomst in Johannesburg komen honderden onderwerpen aan bod die te maken hebben met milieubescherming en ontwikkeling.** Men zal het vooral trachten eens te worden over het feit dat er sinds de conferentie in Rio de Janeiro niet genoeg gebeurd is om duurzame ontwikkeling in de praktijk te brengen en waarom dat zo is. Immers, sinds 1992 zijn op ongeveer alle domeinen de indicatoren verslechterd. De ongelijkheid tussen mensen bijvoorbeeld vergroot nog steeds, hoewel de armoede lichtjes gedaald is, en ecologisch desastreuze levensstijlen verspreiden zich verder. De gevolgen zijn gekend: natuurlijke bronnen worden opgeconsumeerd door het Westen, het broeikaseffect wordt stilaan werkelijkheid en de soortenrijkdom blijft afnemen. (zie de rapporten van de UNDP en de UNEP via http://www.un.org )
Hoewel de situatie globaal gezien verslechtert, lijkt het erop dat de machtsverhoudingen, die deze alarmerende situatie veroorzaken, nauwelijks veranderen. Concreet betekent dit dat de VN er niet in slaagt een vuist te maken tegenover multinationals en de Internationale Financiële Instellingen (IFI's) om milieu- en ontwikkelingsverdragen kracht bij te zetten. Zelfs in tegendeel: zoals de frustratie en verveling toenemen bij de duizenden vrachtchauffeurs, wanneer hun cabine door de brandende augustuszon een rijdende, desolate hel wordt op het europees beton, zo ook neemt de invloed van grote concerns binnen de VN toe. Kritische actiegroepen spreken over "greenwashing": bedrijven meten zich een groen imago aan om mee de agenda van duurzame ontwikkeling te bepalen. (zie o.a. http://www.aseed.net ) Kortom het neoliberaal dogma, dat op een naïeve en contradictorische wijze duurzame ontwikkeling aan een toename van de handel verbindt, vindt een nieuwe adem in de steun van allerlei multinationals, op het ogenblik dat het feitelijk steeds verder ontmaskerd wordt. Want hoe zouden vrijhandel en stijgend transport in hemelsnaam te verzoenen zijn met de vereiste van een reductie van de CO2 uitstoot tot 80%, om klimaatproblemen te voorkomen. (zie IPCC)

Om deze en nog andere redenen besloten honderden jonge milieuactivisten een actiefietstocht op touw te zetten. Onderweg wilden we, tussen de hevige regenbuien en lekke banden door, mensen bewust maken over de Johannesburg-conferentie en het begrip duurzame ontwikkeling. Activisten van de verschillende routes, die vanuit de vier windstreken naar Göttingen reden, trokken de winkelstraten in om met straattheater bijvoorbeeld de verwerpelijke politiek van een multinational als Exxon aan het licht te brengen. Zo is het geweten dat Exxon er alles aan doet om concrete verdragen over duurzaamheid tegen te houden. En met resultaat: door hun lobbyinspanningen hebben ze er alvast voor kunnen zorgen dat Bush niet naar Zuid-Afrika afreist. Als er tijd was gingen we over tot directe acties. Zo werd de ingang van de kantoren van de Westbank geblokkeerd, om hun rol in de aanleg van een oliepijplijn door het regenwoud te bekritiseren (zie o.a. http://www.foei.org en http://www.amazonwatch.org ). Continu werden er pamfletten uitgedeeld met uitleg over de conferentie. (zie o.a. http://www.bike10.org ). Wanneer 's avonds de lange karavaan de kampplaats binnenliep, hielden we met z'n allen tezamen basisdemocratische meetings, die soms gingen vervelen, maar toch door de meeste mensen geapprecieerd werden. Achteraan de karavaan tenslotte reden de anarchistisch geïnspireerde vegetarische keukens van Kokkerellen en Rampenplan.
Van 11 tot 15 augustus was er nog een vier daagse eindmeeting in Göttingen. Tijdens die eindmeeting vonden er sessies plaats die zowel inzicht moesten geven in globale politieke evoluties, lokale alternatieven als de netwerken die de strijd kunnen aanbinden met de enorme milieudestructie en sociale onrechtvaardigheid. Er werd een politieke verklaring opgesteld die o.a. stelde dat milieuverdragen, zoals de biodiversiteitsverklaring, afdwingbaar moeten worden, het nodig is dat er een basisdemocratische wereld milieu organisatie komt en het begrip ecologische schuld aanvaard moet worden en in verband mag gebracht worden met de niet duurzame groeidwang in de westerse wereld. Nog andere belangrijke eisen kwamen in de politieke verklaring terecht die binnenkort op het net komt ( http://www.bike10.org )
Binnen de Vlaamse groep groeide ook de idee om begin 2003 een regionale actiedag van andersglobalistische groepen te organiseren. We zouden kunnen vertrekken vanuit de netwerken die er kwamen en zich aan het vormen zijn door de EU toppen, de strijd in het Lappersfort en het D'hoppe bos, de actiefietstocht enz. Een en ander zal duidelijker worden op het wildgroei activisten weekend (zie agenda http://archive.indymedia.be)

Mathias Bienstman
…et vivre libre!

* "mijn hart doet pijn en vult zich met woede"
** Veel interessante achtergrondinfo over Johannesburg vind je op de website van de Heinrich Böll foundation: http://www.worldsummit2002.org
*** De JNM heeft een waarnemer en activist in Johannesburg, voor contact mail naar pieter.janssens@mail.be

arch/ive/ief (2000 - 2005)