arch/ive/ief (2000 - 2005)

Maandag 5 augustus, Jenin.

Officieel is Jenin vandaag gesloten en is er een uitgangsverbod. Via binnenwegen om de checkpoints te omzeilen en dankzij een feitelijke tolerantie van bewoners op straat kunnen we er toch heen om Jamal Al Shati te ontmoeten (Palestijns parlementslid en verkozen "burgemeester" van een vluchtelingenkamp te Jenin), en de materiele resultaten van de verwoesting van een groot gedeelte van dat kamp (maart – april) te bekijken.

Gesprek met Jamal Al Shati

"Welkom. Graag zou ik jullie in een andere situatie ontmoeten. Ik heb je liever rozen aan te bieden dan de miserie die je hier nu aantreft."

Jamal Al Shati blijkt een gedreven spreker. Hij stelt eerst het kamp voor, de geschiedenis ervan –intussen 14 a 15000 vluchtelingen van de Israelische annexatie van '48; uit 57 dorpen en 1 stad die toen geheel vernietigd werden. Hij vertelt dat deze groep mensen zich intussen georganiseerd had; er waren kleuterscholen, lagere scholen, revalidatiecentra voor gehandicapten, vrouwenclubs, … op dit moment is dat alles weg.

Het bloedbad dat de zionisten (niet ‘Joden') hier hebben aangericht en wat ik erover vertel kan als voorbeeld gelden voor alle Palestijnse gebieden, zo zegt Jamal. "Al 50 jaar proberen zionisten kampen te vernietigen voor hun nederzettingen en hun wegen en infrastructuur. De nederzettingen worden steeds groter. Uit de heuvels komen ze dichterbij. De mensen zijn er bang van. Het bloedbad dat in maart en april werd aangericht was geen verrassing voor de bewoners. In '75 was Sharon generaal in het Israelisch leger; toen vernietigde hij kampen in Gaza om wegen aan te leggen. In '82 richtte hij een bloedbad aan in Libanon in de kampen Sabra en Shatila. In 2002, als president in Jenin, Balada, Nabloes, Gaza, Hebron, … overal. In maart en april werden mensen uit hun huis gehaald en geexecuteerd. Een rolstoelpatient werd weggemaaid door een tank. Ambulances werden (en worden) geblokkeerd, mensen bleven soms 10 dagen dood op straat liggen omdat niemand hen mocht begraven; de pers, het rode kruis, niemand mocht Jenin binnen; honderden huizen werden vernietigd; er vielen 64 doden en 4 zijn er nog vermist –150 mensen zitten nog gevangen. Koffie Annan zegt dat er geen "massacre" heeft plaatsgevonden in Jenin. Moord is moord. Het gaat niet over aantallen, het gaat over mensen. Tanks die orders kregen om een huis te vernietigen bleven gewoon doorrijden. Computers, geld, goud, electronica werden meegenomen. Onze kinderen werden ons afgenomen."

"Het VN-rapport zal het geweld in de streek doen toenemen, vooral omdat de Palestijnse bevolking zich onrecht aangedaan voelt door de allerhoogste organisatie. Nu hebben zij nog maar een keuze: ze moeten zelf het verzet in handen nemen. Dagelijks worden Palestijnen vermoord. De hele wereld beschouwt Palestijnen als terroristen. Wanneer Israeli's Palestijnen aanvallen wordt dit door de media zwak of niet veroordeeld. Wanneer Palestijnen Israeli's aanvallen noemt iedereen dat in zeer duidelijke bewoordingen terrorisme. Uiteindelijk zullen de Palestijnen hier zoals de Indianen in reservaten teruggedreven worden. Wij moeten ons verzetten; de VN geeft ons ook dat recht. We hopen dat alle mensen van de wereld die in vrede geloven onze rechten steunen. Dit zal niet zonder de hulp van internationale organisaties lukken. Ik hoop dat er internationaal zal gestreden worden tegen het feit dat ook de Veligheidsraad, die bezig is in de klauwen van de Verenigde Staten te vallen, de mensen mee onderdrukt."

Als repliek op de opmerking dat Jenin als een haard van zelfmoordterroristen wordt omschreven: "Verzet is er overal in Palestina. Historisch zijn hier veel revoluties gestart. Gedurende het verzet is hier meer activiteit dan in andere gebieden. Tijdens de eerste intifada in '87 zijn duizenden mensen van hier gearesteerd. Ikzelf werd tussen '67 en '78 dertien keer gearresteerd. Ik kreeg twee jaar huisarrest, kon niet gaan studeren. In '84 werd ik in mijn linker been geschoten, ik hou er een gedeeltelijke verlamming aan over. In '88 werden mensen hier gearesteerd en naar Libanon verbannen. Ik heb van '88 tot '94 in Libanon als banneling geleefd. Dit is mijn verhaal. Iedereen hier heeft een verhaal.

Aanvankelijk werd er over vrede gepraat. De Palestijnen willen vrede. We zagen slechts tanks. Geen enkele afspraak werd nagekomen. Akkoorden worden getekend en verbroken. We must resist."

De aanblik van een hele buurt die als hopen steen en beton, kleren, meubels, papieren, schoenen op en over elkaar ligt in de blakende zon is surrealistisch. We vinden een boekentasje met de geboorteakte van een man tussen het puin. Een rolstoel hangt ter hoogte van de eerste verdieping aan een balkon te bengelen. Het lijk van de man die erin zat werd nog steeds niet teruggevonden. Wanneer ons op een vrijgemaakte straat de doorgang wordt verhinderd door een wit-rood lint blijkt de VN daar aan de grote opkuis bezig. Ze hebben al meer dan 3000 wapens gevonden, shells van granaten, bommen, allerlei. We mogen er geen foto's van maken. Waarom niet, vragen we aan de (Franse) werfleider. Parce que, monsieur, il y a la neutralite. Tous les photos sont envoye directement a New York.