,,De aarde is bijna leeggeconsumeerd''

De vierde editie van het Living Planet Report 2002 slaat groot alarm. Allerlei grafieken en tabellen moeten bewijzen dat de mens het natuurlijk kapitaal van de aarde zwaar aan het overconsumeren is. Met z'n allen verbruiken we jaarlijks meer dan 20 % méér natuurlijke bronnen dan de aarde kan vervangen. Dat percentage neemt nog jaarlijks toe.

Volgens het WWF-rapport beschikt de aarde over 11,4 miljard hectare productieve land- en zee-oppervlakte. Dat is, op basis van een bevolking van zes miljard, een gemiddelde van 1,9 hectare per kop.

Die zogeheten globale consumptie-voetafdruk blijkt in de praktijk 2,3 hectare per persoon te bedragen, dus 0,4 hectare meer dan beschikbaar is. Opmerkelijk zijn de enorme verschillen tussen de rijke en arme landen: 9,6 hectaren voor de gemiddelde Noord-Amerikaan, 5,0 voor de gemiddelde Europeaan, maar slechts 1,4 hectare voor de doorsnee Aziaat of Afrikaan.

Even alarmerend is de evolutie van de Living Planet Index (LPI) , gebaseerd op een analyse van de populaties van honderden vogel- en vissoorten, zoogdieren, reptielen en amfibieën. Die is de laatste dertig jaar met 35 % gedaald. Vooral voor zoetwatersoorten is de daling dramatisch. Voor de populaties van 195 soorten die in rivieren en waterrijke gebieden leven, is er een gemiddelde daling van liefst 54 %. Bij de zeedieren is er voor 217 species een gemiddelde daling van 35 %. En voor 282 soorten bosdieren is er een daling van 15 %.

De toekomstperspectieven, gebaseerd op een aantal waarschijnlijke scenario's van bevolkingsaangroei, economische ontwikkeling en technologische evolutie, ogen zo mogelijk nog somberder. Het Living Planet Rapport 2002 berekende dat de mens tegen 2050 tussen de 180 en 220 % van de biologische capaciteit van de aarde zal consumeren. Indien de regeringen nu geen dringende maatregelen nemen, zal dat volgens het WWF reeds vanaf 2030 leiden tot een scherpe daling van de menselijke welvaart. Concreter gezegd: indien we niet stoppen met de wereld leeg te consumeren, dan is de aarde straks óp.

Het WWF-rapport komt er, niet toevallig, precies vijftig dagen voor de Wereldtop over Duurzame Ontwikkeling (WSSD) in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg. ,,Het feit dat we op een rijke, maar niet op een onuitputtelijke planeet leven, plaatst de wereldleiders op de WSSD voor een duidelijke uitdaging'', aldus Claude Martin, directeur-generaal van het WWF. ,,We moeten bijsturen. Dat kan onder meer door een verschuiving van fossiele brandstoffen naar alternatieve energiebronnen, het controleren van de bevolkingsaangroei door het promoten van onderwijs en gezondsheidszorg en het herstellen van de natuurlijke ecosystemen.''

arch/ive/ief (2000 - 2005)