arch/ive/ief (2000 - 2005)

"Ondanks de olierijkdom blijft de Arabische wereld een achterophinkende regio" vatte Koen Vidal het in De Morgen (6/7) samen. "Het rapport is een opsomming van politieke, sociale en economische mislukkingen en leest als een vernietigende aanklacht tegen de elite van de 22 lidstaten van de Arabische liga."

Enkele opmerkelijke vaststellingen.

Van de 280 miljoen Arabieren zijn 65 miljoen analfabeet. Twee derde daarvan zijn vrouwen. Het gezamenlijk bruto nationaal product van de Arabische landen ligt lager dan het BNP van Spanje. Slechts 0,6 % van de Arabische bevolking maakt gebruik van Internet. De arbeidsparticipatie van de vrouwen is de laagste ter wereld. Economie en samenleving kampen met een gebrek aan openheid en een enorme corruptie. De Arabische landen hebben de laagste 'vrijheidsindex ter wereld'.

Als het ware om één en ander te illustreren bracht De Morgen van zaterdag 6/7 een portret van het dictatoriale Syrië. Het artikel van Rudi Rotthier opende met de woorden van een Syrisch opposant: "We hebben dertien soorten geheime politie, elk met hun eigen gevangenissen. Zolang ze de troon beschermen mogen ze doen wat ze willen. Ze kunnen opsluiten wie ze willen waar ze willen. In Damascus werken honderdduizenden voor de geheime diensten." Syrië: "het koninkrijk der stilte".

Aan enkele conclusies van het VN-rapport hangt weliswaar een neoliberaal geurtje ("er zijn te veel overheidsmonopolies"), maar dat er gigantische problemen zijn, valt niet te ontkennen. Zoals deze week ook tijdens een debat over deze studie op CNN bleek. Daarin omschreef een Egyptische schrijfster hoe de Egyptische vrouwen nu minder vrij zijn (mede door het oprukkend fundamentalisme) dan tijdens haar jeugd. Een verhaal dat we ook in het DM-artikel over Syrië lazen. Een punt van discussie op CNN was ook dat veruit de meeste Arabische media dit VN- rapport zouden doodzwijgen, compromitterend als het is voor de Arabische leiders.

Twee vragen nog.

Eén: hoe kon het zover komen ? De artikels in De Morgen wezen in beperkte mate op de verantwoordelijkheid van het Westen: de hele Arabische wereld werd een tijd lang gekoloniseerd en nadien installeerde het Westen er dictators. Die zijn des te belangrijker naarmate een land over meer olievoorraden beschikt. Wat De Morgen er niet bij vertelde (maar wat een auteur als Luckas Catherine wel beschrijft) is hoe 'het Westen' ook de progressieve stromingen in de Arabische wereld onderdrukte en uitschakelde.

Maar de Arabische wereld gaat zelf niet vrij uit. Dat er in heel die wereld tijdens de laatste duizend jaar minder boeken vertaald werden, dan in een land zoals Spanje in één jaar, wijst op een dieperliggend probleem. En de onderdrukking van de vrouw in tal van Arabische landen is ook niet iets dat het Westen er ingevoerd heeft. "Hoe democratiseer je een land waarin elke familie haar eigen dictatuur vormt ? Hoe doe je zoiets" vraagt een Syrisch opposant zich af in het artikel van Rudi Rotthier. "De dictatuur zit in ons hart gebakken."

Tweede vraag: wat kan, wat moet er gebeuren om de ontwikkeling ten goede te keren ? Hier kan Turkije, overigens een niet-Arabisch land, misschien tot voorbeeld strekken. De manier waarop de grondlegger van het moderne Turkije, Atatürk, zijn land moderniseerde en de scheiding tussen kerk en staat invoerde, kan inspirerend werken.

Overigens is er haast bij de 'modernisering' van de Arabische wereld. Die kent immers een 'bevolkingsexplosie': anno 2020 schat men het aantal Arabieren op 410 tot 460 miljoen. Massa's jonge mensen beginnen er zonder toekomstkansen aan het leven. Dan rest maar één droom: uitwijken naar het Westen.

P.S. Zie ook de poging tot bilan van het 'Nasserisme' (Egypte, 1952-1970) in Le Monde Diplomatique van juli 2002

Democratie en eenheid zijn the solution..... maar natuurlijk is democratie niet wat het westen wilt voor de arabische wereld want democratie bij ons btekent pan-arabisme en Islam (dat is wat het volk wilt) dus eenheid... eenheid is sterkte, sterkte is bedreiging van westerse belangen, sterkte is het einde van Israel.... dus ze zullen liever dictatuuren blijven onderhouden en steunen die ons volk onderdrukken en analfabeet en arm houden dan een echte democratie steunen. dictatuur is ook coruptie, dus no wonder dat er geen goed gebruik wordt gemaakt van ons potentieel zij het als volk of materieel rijkdom. maar wij hebben hoop, er groeit een nieuwe beweging in de arabisch wereld een pan-arabisch moslim-democratisch beweging. geen invoer van het westen zoals het liberalisme of het marxisme, iets van eigen bodem, iets die wel wortels heeft nbij ons volk en ook toekomst heeft... maar dat zullen jullie allemaal bekampen, liberalen, marxisten, imperialisten dat zullen jullie allemaal tegen zijn..... omdat jullie niks daarvan begrijpen... deze nieuwe Arabisch-national moslim-democratisch beweging heeft de stille meerderheid al achter zich het is maar een questie van tijd vooor dat die regimes beginen te sneuvelen.... maar mischien komt uncle sam ze weer redden, want een verenigd en moslim arabisch wereld is nog altijd gevaarlijker dan een aantal achterlijk dictaturen die af en toe een beetje moeilijk doen.

niet beginnen aub over turkije.... turkije is geen voorbeeld voor niemand.... nog op vlak van mensen rechten, nog op vlak van economie en nog op vlak van omgaan met minderheden..... Attaturk heeft ook genocides op zijn geweten (de armenieers en anderen)en is ver van een voorbeeld figuur (mischien een voorbeeld voor sharon)
over schijding kerk en staat, we hebben geen kerk in de Islam... en de Islam voor de arabieren is meer dan een godsdient, het is ons civilisationele kleding en referentie kader als natie. geen toekomst van ons natie kan los van een islamitisch kader gezien worden, ons arabisch natie zonder Islam is een soort frankenstein dat wij niet willen mee maken, wij hebben al genoeg aan deze frankenstein van verdeeldheid en dictatuur. Neem Islam weg van ons volk (wat sowieso onmogelijk is) en you will get a demoralised people that is ready to bend over (sorry mijn nederlandsis beperkt)that's what the west have been trying to do to us for centuries = cultural colonisation. dus JPE het bestte wat jullie in het westen kunnen doen om ons te "helpen" is ons MET GERUST LATEN EN DE DICTATUUREN NIET MEER TE STEUNEN in plaats van te pleiten voor een anti-moslim dictatuur a la attaturk want dat zal burgeroorlog betekenen in ons arabisch landen.

"Ondanks de olierijkdom blijft de Arabische wereld een achterophinkende regio" lees ik eerder als "Dankzij de olierijkdom blijft de Arabische wereld een achterophinkende regio"

Het is toch een publiek geheim dat overal ter wereld vuile spelletjes worden gespeeld om de macht te verwerven over energie, of het nu petroleum, kernsplijtstof of iets anders is. Er wordt voor gemoord, oorlog gestookt, en zowat elke consument en automobilist werkt daaraan mee, door kritiekloos geld te blijven uitgeven aan deze georganiseerde misdaad. Bijna niemand ligt er van wakker dat de aarde erdoor opwarmt, of dat ze nog amper leefbaar zal zijn voor toekomstige generaties.

Om heel dat monopoly aan de macht te houden gaan sommigen zeer ver, zoals het voormalige "School of the Americas" dat nu onder een andere naam opereert, maar nog steeds dictators aflevert om zich in hun land van oorsprong "dienstbaar" te maken. Zolang dat blijft duren, zullen hele regio's onderdrukt, vervuild en ontheemd worden.

Natuurlijk kan het anders, zonne- en windenergie en andere energiewinning hebben bewezen dat het veel beter is voor mens en milieu, maar de boycot ertegen wordt door de oude dinosaurussen nog steeds met verve gevoerd. Zij zitten in het systeem van bedrijven en overheden en zijn bij wijze van spreken 'untouchable'. Een voorbeeld: als ik wil werken in de ecologische sector, en het been stijf houdt, wordt ik door de RVA geschorst. Ecologie is geen geldige reden om niet beschikbaar te zijn voor de algemene arbeidsmarkt.

Zolang zulke mensen elke kritische noot de kop blijven indrukken, zal er dichtbij en verweg nog niet zo snel iets veranderen...

De invloed van het westen op dit geheel is veel groter dan wij door de band zouden denken.

Niet alleen werd de Arabische/Islamitishce wereld artificieel opgedeeld in staten/staatjes door het colonialisme (cfr. ook Afrika)door het colonialisme werd ook de grote mate van inpsraak die de bevolking had uit de weg geruimd. Want, de Islamitische bestuursvorm voor de colonisatie was er één die je nog het best kunt omschrijven als basisdemocratie. Het beslissingsmodel streefde naar consensus, niet naar compromissen. Het is trouwens onder impuls van de Islamitische vorm van democratie dat ons westers democratisch systeem een stuk democratischer is dan dat van het oude Griekenland en Rome.

We moeten ook eens ophouden met het ophemelen van Mustapha Kemal, hij heeft inderdaad Turkije verwesterd, een Europees geinspireerd democratisch systeem ingevoerd. Gevolgen: afschaffing van de basidemocratie met grote inspraak naar Islamitisch model, gedaan met de tollerantie tegenover etnische minderheden, en voor wat betreft de vrouwen, die mochten hun hoofddoeken afleggen, maar verloren hun meisjesnaam bij het huwelijk, verloren hun erfrecht volledig en werden herleid tot een toestand van levenslange minderjarigheid (dat was westers en modern). Op dat ogenblik in de geschiedenis, nog geen 100 jaar gelden, hadden vrouwen in de Arabische wereld veel meer rechten dan vrouwen hier, die toen in het beste geval als permanent minderjarig werden beschouwd, in het slechtste als eigendom van hun vader/man. Terwijl Islamitische vrouwen zeer verregaande voorwaarden en recht tot zelfbeschikking konden(en nog kunnen)laten opnemen in hun huwelijkscontract (de kennis daarvan is voor een groot stuk verloren gegaan, o.m. sedert de coloniale periode).

Het is die westerse, "moderne" visie op vrouwen die in de précoloniale (ter voorbereiding van de colonisatie) en coloniale periode vanuit het westen aan de Islamitische wereld werd opgedrongen. Tot in de 18de eeuw hadden vrouwen daar veel meer rechten en macht dan vrouwen hier. Het klopt van geen kanten dat bij het schenden van vrouwenrechten de invloed vanuit het westen geen cruciale rol gespeeld heeft.
Trouwens, volgens de islamitische regels horen ook binnen het gezin beslissingen in overleg en bij consensus genomen te worden.

Ook wat betreft die vertalingen dringt enige relativering zich op. Kijken we naar de 3 à 400 jaar voor de laatste duizend jaar dan zal je zien dat er massaal vertalingen werden gemaakt van Griekse, Latijnse, Perzische, Indische, Chinese, ... teksten, die in de daaropvolgende periode gebruikt werden als basis om aan wetenschappelijke ontwikkeling te gaan doen. in de eerste 5 à 600 jaar van die duizend jaar kwam wetenschappelijke, juridische, culturele, ... ontwikkeling vooral vanuit de Islamitische wereld en was gesteld in de Arabische taal. kort na de stagantie van de ontwikkeling begon de precoloniale beïnvoeding en daarna de colonisatie, dus is het nogal logisch dat de laatste 300 jaar nauwelijks teksten in het Arabisch vertaald werden. De decolonisatie is nog maar een goede 50 tot 70 jaar aan de gang en de neocolonialistische regimes hebben er ook geen belang bij hun bevolking te laten kennismaken met vernieuwende invloeden (of zelf maar hen te laten aansluiten bij de precoloniale tradities).

Dit even ter aanvulling en ter relativering.

Nadia, Agua en Libby, bedankt voor jullie uitgebreide reacties.

Wat ik gedaan heb met dit artikel, is in feite niets meer dan de westerse pers samengevat. En daar moet nu vanuit de arabische middens (zoals door Nadia) maar eens flink op gereageerd worden. En uit zo'n reacties kan iedereen dan weer leren. Zo bv. dat Atatürk ook niet hét voorbeeld was.

Maar laten we wel blijven discussiëren en niet ieder zich in zijn eigen gelijk terugtrekken.

gegroet, jpe