arch/ive/ief (2000 - 2005)

Na jaren aandringen vanuit de LEEF!-fractie besloot de gemeenteraad om de ganse kerkfabriekenhistorie te gaan onderzoeken. Vorige maand werd het eindrapport van een commissie die terzake werk leverde besproken.

De bespreking van dit eindrapport was bijna van historisch belang. Dit rapport zou de verhouding tussen gemeente en kerkfabriek moeten recht zetten, dit rapport zou moeten rechttrekken wat krom was.

Toen de Waalse socialist en hoofdredacteur van Le Peuple August De Winne in 1906 door Vlaanderen reisde om te werken aan zijn boek ‘A Travers les Flandres' noteerde hij: ‘A Herzele il y a une fabrique de corsets dirigée par des soeurs. Les jeunes ouvriers travaillent douze heures par jour pour un salaire derisoire. Il leur est défendu d'avoir un amoureux sous peine de renvoi. Leur vie doit se passer à prier et à travailler.' Na zijn rondrit door Vlaanderen en een vergelijking met de levens- en arbeidsomstandigheden in Wallonië concludeerde hij: ' Le cléricalisme est un facteur de misère, de dégénérescence physique, morale et intellectuelle. Se débarrasser de lui est pour un peuple une question de vie ou de mort'

Vandaag zijn de tegenstellingen en daarmee ook het historisch besef een beetje vervaagd. De genadeloze inquisitie, de kruistochten, de voortdurende vervolging van andersdenkenden (ook in onze streek, denk aan de bosgeuzen o.m. te Horebeke), het verbond tussen de paus en Hitler, het ophitsen van jongeren om te gaan vechten aan het Oostfront, de wrede kolonisatie, het ligt ver achter de rug. Af en toe schrikken we nog even wakker uit onze drang naar harmonie: wanneer we lezen over pedofilieschandalen, twee jaar geleden op de radio horen dat de kerk haar excuses aangeboden heeft aan Galileï. Die hadden ze er immers uitgegooid omdat hij de stelling verwierp dat de aarde plat was. Telkens ik de paus bezig hoor over zijn verbod op voorbehoedsmiddelen, kan ik de miljoenen AIDS-doden in Afrika een paar uur niet uit mijn hoofd zetten. Nog alle dagen worden we geconfronteerd met oorlogen waar godsdienst aan de basis van ligt.

Door de eeuwen heen en na heel wat bloedvergieten is men tot een scheiding van kerk en staat gekomen. We mogen Jozef 2 als keizerkoster dankbaar zijn. Die man was zijn tijd ver vooruit en bezorgde ons o.a. de burgerlijke stand. Die scheiding werd in ons land evenwel nooit volledig uitgevoerd. Omwille van het inleveren van politieke macht werd de kerk een ruime vergoeding toegekend, volgens bepaalde spelregels.

In Herzele wordt per jaar ongeveer acht miljoen betaald aan de kerkfabrieken. Tijdens het onderzoek stelde onze commissie vast dat de vastgelegde spelregels zelden gevolgd worden:

· Personeel wordt in het zwart betaald, door inschakeling van bevriende vzw ‘s desnoods.
· Leden van kerkraad zorgen voor hun eigen profijt en verhuren gronden en jachtrechten aan zichzelf tegen zachte tarieven.
· Verplichte bewijsstukken van de rekeningen zijn dikwijls niet voorhanden.
· Pachten en huren worden niet geïndexeerd.
· Werken worden toegekend aan vrienden, zonder enige openbare aanbesteding.
· Jaren na mekaar wordt hetzelfde afgeronde duizendtal als stoelgeld ingeschreven.
· Sommige goederen worden niet beheerd zoals het hoort: in Woubrechtegem vb. wordt op tien jaar 2,8 miljoen uitgegeven voor het onderhoud van het orgel.
· In sommige gemeenten wordt bijna niets meer ontvangen. In St.-Antelinks haalt men 6053 fr. aan stoelgeld op gedurende één jaar. Dat is 116 fr. per week. Als iedereen vijf franken vijl heeft voor zijn zitje, dan komen daar 23 mensen per week. De gemeente legt aan de gewone werking alleen al 575401 fr. Bij ofte 25.000 frank per aanwezige?
· Samen bezitten de kerkfabrieken méér dan 37 ha aan gronden. Sommigen houden een miljoenenspaarboek achter de hand, terwijl de gemeente de tekorten in de dagelijkse werking mag bijleggen.

De lijst is lang en uit het rapport kan nog veel meer gehaald worden.

Dergelijke zaken doen een mens met veel respect voor persoonlijke overtuiging maar met een klein beetje rechtvaardigheidsgevoel revolteren. Het socio-cultureel werk en heel wat andere sectoren dienen aan andere voorwaarden te voldoen om hun luttele subsidiecentjes binnen te halen.

Na de bespreking van dit rapport volgt een overleg met de kerkfabrieken over de toekomst. Er wordt aangedrongen op precisie en eerlijkheid en er worden heel wat suggesties gedaan om de kosten te beperken: gemeenschappelijke aankoopcentrales, correcte bewijsvoering enz...

Voor velen is dat misschien een droge materie, in de praktijk zelf is het een goed voorbeeld van 'think global, act local!'. Hoe pak je concreet binnen je gemeente een zaak aan ter linkerzijde. Tevens bewijst dit dossier dat je niet altijd in een politieke meerderheid moet gaan kruipen om op het maatschappelijke vlak iets te doen bewegen. Hopelijk volgen een aantal anderen dit voorbeeld

Keihard Filip. Ook tof je op Indymedia te mogen verwelkomen!