arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het is zondagmiddag rond een uur of drie. De zon staat hoog aan de hemel en het is warm. Een man en een zwangere vrouw schuiven aan bij een checkpoint. Ze worden gecontroleerd door drie norse Israëlische soldaten. De papieren van de man zijn niet in orde. Hij protesteert en krijgt prompt enkele slagen. Het komt tot een handgemeen. Is de man de echtgenoot van de zwangere vrouw? Het is niet meteen duidelijk maar in ieder geval komt zij de man te hulp en deelt daardoor ook in de klappen. Als ze op de grond ligt trekt één van de soldaten zijn pistool en jaagt een kogel door haar zwangere buik. Het incident is voorbij.

In één van de soldaten herken ik Mohamed. "Donderdag hebben ze me gevraagd of ik mee wilde spelen in dit toneelstukje en ik heb meteen ja gezegd." "Ze", dat is de Arabisch Europese Liga. Voor de zoveelste pro-Palestijnse actie in een lange rij koos AEL deze keer voor het Betlehemplein in de Brusselse gemeente Sint-Gillis. Tussen twee bomen hangt een grote Palestijnse vlag. Enkele honderden mensen kijken van op de trappen naar het toneelstukje. Ergens achteraan zie ik Dyab Abou Jahjah. Het zijn drukke tijden voor de voorzitter van de AEL. Deze morgen zat hij nog recht tegenover Filip Dewinter in het debatprogramma Zwart/Wit op 4FM. Nu, enkele uren later luistert hij onverstoord naar de verschillende toespraken. Iemand neemt de microfoon en zegt dat dit een actie is voor alle Arabieren: "Wij zijn allemaal Palestijnen, allemaal Arabieren en allemaal moslims." Mohamed neemt de microfoon over en corrigeert dat Palestina een zaak is die iedereen aanbelangt. "Palestina is een symbool voor deze wereld die finaal naar de kloten aan het gaan is." Achteraf zal hij me zeggen dat dit zijn eerste woorden waren voor een groot publiek.

Dan is het de beurt aan Hachem, een Palestijnse vluchteling die opgroeide in een kamp in de Gazastrook. "In 1991 was ik ook één van de kinderen die je ziet op televisie met stenen in hun handen. Op een dag werd ik opgepakt door Israëlische soldaten. Ze gooiden me in een jeep en hielden me in bedwang door hun voet op mijn borst te zetten. Ik moest mezelf een varken noemen. Een soldaat dreigde me te branden met zijn sigaret als ik het niet deed. Even later werd ik opgesloten in een gevangeniscel. De muren hingen vol bloed. Ik zag hoe een Palestijnse gevangene met zijn eigen bloed het woord "resistance" op de muur had geschreven. Ik werd als 12-jarige een hele nacht vastgehouden in een onverwarmde cel in het midden van de winter. In de Israëlische gevangenissen is folteren een courante praktijk. Bij de lichtste foltering wordt een gevangene op een stoel vastgebonden en laat men urenlang water druppelen op zijn voorhoofd. Ik kan je verzekeren dat na enkele uren die druppels als kogels worden die inbeuken op je voorhoofd. Ik herinner me ook hoe we in Gaza met tienen in een kamer woonden. Op een bepaald moment kregen alle mannen huisarrest. Enkel de vrouwen mochten de deur nog uit. Veertig dagen moesten we binnenblijven. Ik keek naar buiten en zag een hond lopen. Ik weet nog dat ik aan mijn vader vroeg: waarom mag die hond wel naar buiten en wij niet?"
Het doet me denken aan al die Palestijnen die vandaag in de Israëlische gevangenissen zitten. Sinds het begin van de openlijke oorlog werden maar liefst 8000 Palestijnen opgepakt. De vrijlating van deze mensen is een dringende eis. Zonder hen is er geen verzet mogelijk. Het is nog maar eens een wapen dat de Palestijnen ontnomen wordt.

Najat Yassine is blij dat ze haar verhaal kwijt kan. Zij vertegenwoordigt vandaag de Coördination des Femmes pour la Libération de Palestine. Het is een beweging die gegroeid is uit de wekelijkse samenkomsten op de trappen van de beurs, legt ze me uit. "Voordien kenden we elkaar niet. Wij vinden het vooral belangrijk om de stilte te doorbreken. De stilte van de Arabische wereld, de stilte van de moslims en de stilte van Europa. Het is duidelijk dat de Europese regeringen geen enkele interesse hebben in wat daar gebeurt. Er moet gewoon nog veel meer protest komen. De media spelen natuurlijk een nefaste rol. Tijdens de omsingeling van Arafat in april was er nog enige belangstelling. Maar nu wordt er opnieuw een heel zware aanval ingezet en dat haalt niet eens het nieuws meer." Om de stilte te doorbreken helpt zingen misschien wel een beetje. "Toute la terre est Palestinienne. Tous les jours nous revons que tous les hommes et femmes sont libre," is één van de liederen die door alle monden worden meegezongen.

Dan is het de beurt aan Dyab Abou Jahjah om de actie af te sluiten. "We zijn hier om steun te verlenen aan alle krachten die zich vandaag verzetten tegen Israël. Zowel de islamistische krachten, met Hamas en Jihad, de nationalistische met Al Aqsa, als de marxistische van het PFLP hebben vandaag maar één doel: Palestina bevrijden. Zij worden er van beschuldigd terroristen te zijn, maar dat is gewoon een nieuw excuus van het Amerikaans imperialisme om alle verzet overal ter wereld in de kiem te smoren. Vroeger hadden ze het communisme, nu noemen ze het terrorisme."
Helemaal op het eind wordt nogmaals opgeroepen om de boycot tegen Amerikaanse en Israëlische producten te respecteren. Enkele coca-colablikjes worden leeggegoten en een levi's jeansbroek wordt verscheurd. "Het is toch niet zo moeilijk om geen coca-cola meer te drinken als je weet dat onze broeders en zusters in Palestina niets eens drinkbaar water hebben."