arch/ive/ief (2000 - 2005)

Vluchtelingen mogen niet meer naar Europa komen, zegt Smet (in De Morgen van 17 juni 2002), ze moeten in eigen land in kampen worden samengebracht. "De eerstelijnsopvang van vluchtelingen moet gebeuren in vluchtelingenkampen in de regio van herkomst", zegt Smet poetisch, waaraan Belgie en andere Europese landen meebetalen. Volgens Smet is dat voor Belgie een stuk goedkoper. Nu, zegt hij, kost elke asielzoeker in Belgie 20.000 dollar per jaar. Smet zou de kampen ook, in onderaanneming, laten besturen door plaatselijk personeel. Dat spaart "overbetaalde internationale expats" uit. Europa gaat dan ter plaatse de "echte vluchtelingen" selecteren. Zij, en zij alleen, mogen Europa binnen.

Smet's kampenplan knoopt aan bij een praktijk die nu al bestaat, die van de immigratie-ambtenaren. Zo werken er nu 7, voor rekening van de Dienst Vreemdelingenzaken. (Niet te verwarren met de immigratie-ambtenaren van de eerste generatie. Dat zijn rijkswachters die buiten Europa samen met de luchtvaartmaatschappijen de visa van reizigers controleren en politie-bevoegdheid hebben). De immigratie-ambtenaren van de tweede generatie zijn ambtenaren zonder politie-bevoegdheid, van de Dienst Vreemdelingenzaken. Zij worden op missie uitgestuurd, voor perioden van wisselende duur, naar "landen van oorsprong" waar een "abnormale afflux" van migranten naar Belgie is vastgesteld.

Volgens Mathieu Fischer van het kabinet-Binnenlandse Zaken werken ze preventief. In feite moeten ze kandidaat-migranten ontmoedigen. Al wie denkt makkelijk Belgie binnen te komen en daar een gastvrij land te vinden, mag dat wel uit zijn hoofd zetten. Zo is er een ambtenaar in Niger een pers-conferentie gaan geven met uitgerekend die boodschap. "Belgie accepteert alleen vluchtelingen die aan de Conventie van Geneve beantwoorden" luidt het dan officieel. Er zijn volgens Fischer ook missies geweest om uit te zoeken of er filieres aan het werk waren, en om de "terugname" van teruggestuurde inwijkelingen vlotter te laten verlopen. De landen die tot nu het vaakst door deze immigratie-ambtenaren zijn bewerkt, zijn Albaniem Oekraine, Guinee-Conakry, Niger, Rusland, Congo, Nigeria en Algerije.

Het Belgische systeem is niet origineel. Het is gecopieerd op dat van Nederland. Ook andere EU-lidstaten hebben immigratie-ambtenaren op buitenposten zitten. Op het terrein coordineren collegae van verschillende EU-landen al eens hun werk. Dat brengt de bevoegde diensten nu kennelijk op het idee om structureel te gaan samenwerken en zo dubbel werk te vermijden. Onderhandelingen zijn er daarover nog niet gevoerd, aldus Fischer, maar overleg van land tot land is er wel geweest.

.