arch/ive/ief (2000 - 2005)

De blokkades zijn deze morgen om 5 uur opgeworpen. Een uur later, aan de Royersluis, komt er niemand meer voorbij. Een zeeman wil naar zijn schip. "Dat hij maar teruggaat naar het staminee, of naar zijn madam", lacht iemand. Omdat de brug over de sluis bezet is, kan niemand naar de chemie-bedrijven verderop. Tientallen mensen willen daar met de fiets geraken. Het lukt ze niet. Ze maken allen rechtsomkeer. De dokwerkers hebben stalen pinnen tussen de kasseien in het wegdek geslagen. Daaraan hangt een spandoek op : "Ook voor Europa : handen af van het havenarbeidersstatuut". De boodschap is duidelijk.

Liberalizeren
De dreiging komt van de Europese Unie. EU-commissaris Loyola de Palacio wil het zogenaamde Port Package doordrukken. Die maatregelen worden op 17 en 18 juni besproken door de ministers van Transport van de Europese Unie. Ze willen de zelfafhandeling invoeren in de Europese havens. Dat betekent dat reders en stouwers voortaan eender wie mogen inzetten om schepen te laden en te lossen. Europa noemt dat de "vrijmaking" van de havenarbeid. Voor België zou dat betekenen dat laden en lossen niet meer uitsluitend door erkende havenarbeiders mag gebeuren.

Reders
Aan de Royersluis heeft elke dokwerker zijn argumenten tegen de zelfafhandeling. "Ik heb pas tien maanden thuisgezeten na een accident", zegt er Hugo. "Ons werk is gevaarlijk, ge moogt hier alleen mensen laten werken die de job kennen. En toch gebeuren er voortdurend accidenten. Dat is hier zo frequent dat de gazetten er niet meer over praten. Daarom zullen we nooit toelaten dat ons werk door interims zal worden gedaan". Maar de druk van de reders is enorm. Iemand geeft het voorbeeld van de "Grimaldi's" met hun autoschepen. "Daar moet de bemanning nu de auto's vastzetten, als het schip al goed en wel is uitgevaren. Vroeger deden wij dat werk, terwijl het schip nog aan de kaai lag".

Beschermd
Als de EU-richtlijn er door komt, zouden de Belgische dokwerkers wel eens de grote verliezers kunnen worden. Ze zijn blijkbaar nog de enigen in Europa met een beschermd statuut. In 1995 hebben de dokwerkers in Liverpool hun bescherming verspeeld.
"Bij ons is het beschermd statuut ingevoerd in 1972 met de wet-Major", zegt delegee Rik Lubben van de BTB, de socialistische transportarbeidersbond. Antwerpen was toen in volle expansie. Er hadden zich nieuwe bedrijven gevestigd, zoals Bayer, Degussa en BASF. Maar er waren ook allerlei "junglepraktijken" binnengeslopen in het werk op de kaaien. De wet wilde die praktijken beteugelen. Ze bepaalt dat in het havengebied alleen erkende arbeiders havenarbeid mogen verrichten. De wet omschrijft het enorme territorium van het havengebied en regelt het sociale stelsel van de dokwerkers. Het is bovendien een strafwet die aan overtreders boetes oplegt.

Diploma
"Ge moet niet vergeten dat wij dagloners zijn", zegt een Michel. "We moeten elke dag naar het 'kot' om om te zien of we kunnen werken. Alleen erkende arbeiders mogen daar binnen. Die erkenning krijgen we van een commissie. Zo komen we aan ons werkboek". De meeste dokwerkers zijn ongeschoolde arbeiders. Wie wil werken, kan zich aanbieden. "In feite", zegt Michel, " is onze boek een diploma voor ongeschoolden". Maar eens in het vak, moeten alle dokwerkers naar school. En daar lachen ze er niet mee. De examens zijn streng. Zopas was er een examen voor dekmannen, die de signalen geven aan de kraanmannen. En van 12 kandidaten waren er maar 3 geslaagd.

Uitgehold
De wet-Major heeft duidelijke voordelen De dokwerkers kunnen bij voorbeeld terugvallen op een uitkering voor bestaanszekerheid, in perioden dat ze zonder werk zitten. Maar de wet is nooit waterdicht geweest. Als een schip in brand staat - als het snel klaar moet zijn - mogen daar ook gelegenheidsarbeiders werken. Als dat maar wordt aangevraagd.
Die afwijking in geval van heirkracht is een achterpoort geworden die intussen wijd openstaat. "En het is bijna niet mogelijk om misbruiken te controleren, er zijn maar tien vakbondsdelegees in dat reusachtige havengebied", zegt advocaat Enrico De Simone van de PvdA die deze morgen ook zijn ronde langs de piketten doet.
Twee jaar geleden is het statuut een eerste keer wettelijk uitgehold. Toen zijn de logistieke contingenten ingevoerd : dat zijn arbeiders die taken uitvoeren die in 1972 nog niet bestonden. Ze maken bij voorbeeld auto's, die vers van het schip komen, klaar om ze naar het hinterland te vervoeren. Jean : "in principe mogen die logistieken niet aan watergebonden goederen raken, dus alles wat op- of afgeladen wordt. Maar in de praktijk zijn de bazen dat wel aan het proberen. Want die van de logistieke contingenten zijn tot 40% goedkoper dan de erkende dokwerkers". En daar komt nu nog eens de zelfafhandeling van de Europese Unie bovenop.

Uitgejouwd
We krijgen een lift naar de Noorderlaan. Er zijn geruchten dat de rijkswacht daar blokkades gaat opruimen. Aan Luithagen, waar een afslag van de Ring op de Noorderlaan uitmondt, zijn over de volle breedte van de baan barrikades gebouwd met brandende autobanden en paletten. Er gaat een vieze zwarte walm de lucht in. "Ziet ons : gorillas in de mist", lacht iemand. Maar telkens als de wind draait, schuiven de stakers wel een eindje op.
Om kwart voor tien begint Frankie De Gendt van de christelijke vakbond daar door de megafoon te speechen. "Ik heb een telefoontje gekregen van nationaal", zegt De Gendt, "en ik wil u allemaal gelukwensen : de actie is een groot sukses. De politiek staat op zijn kop. Dat is wat we wilden bereiken. Dus de actie is geslaagd". Iedereen begint natuurlijk te juichen. Maar dan gaat De Gendt voort. "Ik moet ook nog zeggen dat de rijkswacht vraagt om te filteren. Er zijn kinderen die niet op school geraken". Dat slikken de omstaanders niet. "Ja, maar", roept De Gendt nog, "ik ben ook een harde actieman, als het moet. Maar nu moeten we ons gezond verstand gebruiken. We hebben de sympathie van de bevolking. Nu moeten we tonen dat de dokwerkers mensen met gezond verstand zijn".
Dat is er teveel aan. De Gendt krijgt nu een hoop scheldwoorden naar zijn kop. Het ordewoord was een staking van 24 uren. Dan moet hij niet na 4 uur komen vragen dat de stakers beginnen te filteren ! De speech giet olie op het vuur. Achter een loods heeft iemand paletten ontdekt. Een man of tien begint op en af te lopen om ze tot bij de vuren te slepen. Zelfs enkele vrouwen steken een handje toe. "Laat de blauw mannen maar komen", roept iemand, "ik heb deze morgen niet gedouched".

Shopmannen
De vrouwen werken als fruitsorteersters voor HessenNoordnatie. Dat is een stouwer die ook veel dokwerkers aanwerft. "We hebben allemaal dezelfde baas. Daarom zijn we solidair", zegt een vakbondsmilitante. Zij weten wat het is om helemaal van de willekeur van de patroon af te hangen. "Bij ons is de flexibiliteit ten top gedreven. Wij worden gewoon gebeld als we moeten komen werken".
Er staan ook shopmannen (scheepsherstellers) aan de blokkade in Luithagen. Zij hebben jaren geleden hun beschermd statuut verspeeld. Vandanaf gingen de bazen werkvolk in het buitenland zoeken - Polen wordt de hele tijd genoemd - dat tot 200 frank per uur goedkoper was.

Solidariteit
De stakingsdag in de Belgische havens is de eerste van een reeks. Op 13 juni leggen de loodsen het werk neer, die al evenzeer door de liberalizering bedreigd zijn. En ook in de Duitse en Skandinavische havens worden stakingen voorbereid. Rotterdam, de grootste haven, doet niet mee. Veel dokwerkers vinden dat doodjammer. "Dat komt omdat Antwerpen twee containerlijnen van Rotterdam heeft afgepakt", zegt iemand. "Klopt niet", antwoordt de nationale NTB-secretaris Bob Baete. "De tijd was daar gewoon te kort om een staking te organiseren. Rotterdam is totaal versnipperd. Er zijn daar 70 havenbedrijven met allemaal hun eigen bedrijfsCAO. Begin daar maar eens de mensen te mobiliseren". Maar hij kondigt aan dat er in september een 24-urenstaking komt van Noorwegen tot in Portugal.

Anti-globalisten
Als we onze derde blokkade bereiken, aan het kruispunt van de Noorderlaan en de Havanastraat, komt er nieuws van bij Opel. Die fabriek ligt op zo'n kilometer van hier. Daar hebben ze naar het schijnt de ochtendploeg een uur vroeger dan gewoonlijk doen binnengaan, om de fabriek absoluut te doen draaien.
Het gesprek komt op de anti-globalisten. "Gij komt tenminste in het nieuws", zegt Willy. "We zijn in Gent gaan betogen. Ze hebben ons daar twee keer langs een kanaal doen lopen, waar er alleen stront ronddreef en geen levende kat te zien was. We hebben geprobeerd uit te breken. Maar de media hebben niks gemeld. In december zijn we met een paar duizend man in Brussel gaan betogen. Maar dat is niet in de media geweest. Ik denk dat we de anti-globalisten naar hier moeten halen. Als die eens goed uit hun krammen schieten, heeft iedereen het gezien".

Interims
Een kraanman komt erbij staan. "Als ze onze boek afpakken, dan voorspel ik serieuze accidenten", zegt hij. "Want als er interims in de plaats van de dokwerkers komen, hoe gaan wij dan communiceren ?" Hij legt uit dat de kraanman zijn aanwijzingen krijgt van de dekman die daarvoor een gamma van maar liefst 26 gebaren gebruikt. "Er is geen enkele interim die dat kent. Beseft ge wat dat betekent ? Dokwerkers sleuren geen zakskes van 50 kilo meer langs een ladderke omhoog. Wij werken met vrachten van 8 tot 10 ton. Er gebeurt nu geen enkele hijs meer van minder dan 5 ton. Eén verkeerde aanwijzing, en het kost iemand zijn kop".
"En nog iets", zegt Erik. "Geen enkele foreman zal een interim ooit op de kaai de aanslag laten doen. Want dat moet ge kennen ! Als ge niet weet hoe ge petrels moet aanleggen, of hoeveel gewicht ge aan een haak moogt hangen; dan zoekt ge miserie. Die interims die kennen dat niet. Daarom geven we ze jobkes in het ruim, voor hun eigen zekerheid. Daar kunnen de foremannen hen de hele tijd in de gaten houden".
Louis Beton - "in de haven kennen ze mij allemaal" - geeft spontaan zijn visie op de toestand. "Het zijn de aandeelhouders die Europa inspireren", zegt hij. "Zij willen winst, en dus moet het overal goedkoper gaan. Daarom willen ze ons het statuut afpakken. Maar de grootste ellende met de aandeelhouders is : ze zitten niet in met het bedrijf. Als het ergens slecht gaat, trekken ze hun geld terug. Dat er hier weer meer doden gaan vallen, dat interesseert hen geen zier ".

Groot gelijk hebben die havenarbeiders ! Zoveelste bewijs van de asociale megalomanie van de EU.

Trouwens, de arbeiders worden volmondig gesteund door het Blok.

Maakt dat jullie nu ook tot fasjo's ? Wij, Meervouders krijgen dat verwijt in elk geval van jullie. Denk aan het cordon !

De linkerkant van de politiek steunt niet alleen de arbeiders, maar probeert zich ook volledig te organiseren vóór de arbeiders. Ze proberen zichzelf te ontwikkeling als alternatief op het kapitalisme dat de arbeiders uitzuigt en absoluut geen peer geeft om de veiligheid van de arbeiders. De linksen streven naar internationalisme, dus wel naar een EU en als een kan een Wereldunie, maar niet deze EU. Niet naar een EU gebaseerd op winsthonger van een vijftigtal multinationale ondernemingen. Niet een EU gebaseerd op de politieke dictatuur van diezelfde multinationals, die hun eigen wetten opmaken zonder ook maar enig democratische inspraak. Niet een EU die dan in naam van de democratie die ze verloochent een oorlog gaat voeren in Afghanistan, Irak,...Linksen steunen de arbeiders volledig in hun strijd voor het behoud van hun werk, van hun gezondheid en van hun veiligheid.

Extreem rechts daarentegen steunt dit verzet helemaal niet uit sympathieen met de arbeiders! Het lot van de arbeiders kan hen absoluut geen bloemkool schelen! Zij steunen dit protest omdat het gaat tegen de EU...Zij steunen geen protest tegen de wetten van de EU, zij steunen helemaal geen eenmaking, geen verbroedering van landen,van volkeren of culturen,...Extreem rechts misbruikt en verkracht de gerechtvaardigde eisen van de arbeiders die nu aan de piketten staan. Zij gebruiken dit om de publieke opinie wijs te maken dat dit protest zich kant tegen de eenmaking van gebieden. MAar daar gaat het 'm nu eens niet om! Het gaat 'm om het ondemocratische van de EU! Het Blok misbruikt dit protest, en misbruikt daardoor ook de arbeiders om hun eigen ultra-nationalistsiche en racistische standpunten aan de man te brengen! Het Blok, en jullie, steunt een onafhankelijk Vlaanderen, het liefst met een muur van 30 meter hoog errond zodat er geen enkele immigrant meer binnen kan, en zodat zij mooi kunnen verzuipen in hun eigen egocentrisme!

Maak toch niet zo'n ridicule vergelijkingen tussen rechts en links! Probeer je eigen zaak niet te staven met uit de lucht gegrepen vergelijkingen! Verkoop je nationalistsiche onzin elders!

Met de volle sympathie voor de arbeiders, met de volle afkeer van de fasco's!

Ga door met de strijd!

Rob

Ho meervouder zo niet
Hier spuit ge met uw Vlaamsch brilletje al eens rap een hoop mist over de kwestie van de liberalizering.
Zullen we daar maar weer eens over hebben !
Worden ze gesteund door het Blok ? Ga het zelf vragen.
Er was daar deze morgen vroeg een Blokker aan het lullen : werken baat, staken schaadt !
Hij is met de staart tussen zijn benen afgedropen. En rap ook want het dreigde, wat zeg ik : beloofde niet zo goed voor hem af te lopen.

Gezocht ;

Arbeiders voor het bouwen van een muur van 30m hoog rond Vlaanderen. Liefst blank.
gelieve uw brooddoos mee te nemen, alsmede wat ultranationalistische onzin...

schitterend artikel, Raf, gewoon schitterend. Meer van dat ...

Toch jammer van die autobanden. Dat is echt een aanslag op het milieu. Zo maken de dokwerkers het heel moeilijk voor de milieu-activisten om solidair te zijn met hun strijd.
Maar kom, mijn sympathie hebben ze. Ik zal mijn vrienden zeker proberen overtuigen.

Waar ik het meest van verschoot bij dit interview was het feit dat er maar 10 delegéés voor de controle van het hele havengebied waren. Klopt dit wel ? Ze zouden anders wel wat meer volk mogen aantrekken bij de vakbond !
Blij te horen dat de dokkers sympathie hebben voor de andersglobalisten. Als we nu eens afspraken van in het vervolg samen te betogen. Zij krijgen de media-aandacht en de polies houdt zich wat braver.

De politie, die zou meer klop krijgen.