arch/ive/ief (2000 - 2005)

In het boek "De Miljoenen van De Morgen" (een uitgave van Van Halewyck) vertelt reclameman en 'communicatiespecialist' Bruno Vanspauwen het verhaal van een kwarteeuw 'De Morgen'. Verwekt in 1978 door de Vlaamse socialistische partij op het puin van de partijkranten Volksgazet en Vooruit ging De Morgen een bijzonder moeilijke jeugd tegemoet. Amper acht jaar later gaat de krant failliet. Volgens Vanspauwen omdat de krant teveel een politiek-maatschappelijk project was en te weinig een journalistiek en commercieel product. De redactie onder leiding van de gedreven hoofdredacteur Paul Goossens slaagt er wel in om na een grootscheepse geldinzameling weer van start te gaan, maar het faillissement blijft dreigen. In 1989 neemt de liberale groep Hoste, de huidige Persgroep, De Morgen over. Wanneer de krant verder blijft achteruitboeren en in 1991 het Vlaams Blok electoraal doorbreekt, houdt Paul Goossens het voor bekeken. Echt veel steun krijgt De Morgen die jaren niet van zijn eigenaar, de nog jonge Christian Van Thillo. Pas in 1994 begint hij zich in de krant te interesseren. Hij benoemt een commercieel directeur (Koen Clement, ex-Laatste Nieuws) en Yves Desmet wordt de nieuwe hoofdredacteur. De nieuwe Morgen is geboren, niet langer 'progressief', wel onafhankelijk. Onafhankelijk ... En ondertussen deel uitmaken van de grootste Vlaamse mediagroep ... Puur boerenbedrog. Maar Desmet is niet van zijn eerste leugentje gebarsten en de man introduceert volop de emo-journalistiek.

Bruno Vanspauwen die tot eind 2001 op reclamevlak met De Morgen samenwerkte, zag het allemaal gebeuren en heeft er zijn bedenkingen bij, o.a. bij het te ruim interpreteren van het begrip 'persvrijheid'. Denk maar aan wat De Morgen allemaal berichtte in 1998 over de X1-affaire.

En de juridische verhalen in en rond De Morgen gingen ook deze week verder.

Vooreerst was er het "welles-nietesspelletje" (zoals De Standaard het noemde) tussen de NMBS en De Morgen. DM-Journalisten Douglas De Coninck en Marc Vandermeir hadden een artikel gepubliceerd waarin ze nogal "straffe zaken" over de NMBS schreven. Daarop eiste Vincent Bourlard een copie van de interne NMBS-nota waarop de journalisten zich beriepen. Een Brussels rechter gaf Bourlard in deze gelijk: de journalisten worden verplicht de nota publiek te maken. Groot protest van de journalisten want dit is een schending van het bronnengeheim. Nu is dat geheim in België niet wettelijk geregeld maar er is wel een uitspraak van het Mensenrechtenhof in Straatsburg dat in 1996 het recht op het geheim houden van journalistieke bronnen in een uitspraak erkende. Die uitspraak heeft wettelijke kracht in de lidstaten van de E.U.

De Morgen speelde deze week ook een rol in het proces Van Noppen waar de krant en zijn journalist Douglas De Coninck - "de man van de X1-verhalen" - scherp werd aangevallen door de advocaat van De Schutter. Het ging om een reeks artikelen waarin De Coninck het had over niet onderzochte pistes. Volgens de advocaat van De Schutter liet De Morgen zich gebruiken door de advocaten van vetmester Vercauteren. In Knack (29/5) kwam Dirk Draulans overigens tot hetzelfde besluit wanneer hij het had over de "ghostwriter" die "drie zaterdagen na elkaar lange stukken pleegde over alternatieve en zogenaamd niet onderzochte sporen naar de 'ware' opdrachtgevers van de moord op Van Noppen." Draulans had geen goed woord over voor de "als onderzoeksjournalistiek vermomde methode" die De Coninck hier volgens hem weer toepaste.

In zijn "opiniestuk" in De Morgen van 28 mei sprak Douglas De Coninck de aantijgingen natuurlijk tegen. Hij besloot o.a. dat het proces Van Noppen alle kenmerken heeft van omgekeerde klassenjustitie en hij vergeleek Vercauteren met "de zoveelste Amerikaanse kleurling op death row die enkele uren voor zijn executie moet blijven hopen op een mirakel."

Enige zin voor overdrijving lijkt Douglas DC niet vreemd te zijn. In België bestaat nu eenmaal geen 'death row' en Vercauteren is ook geen arme kleurling. De man wordt bijgestaan door de duurste advocaten. Zou DDC het niet aan hen kunnen overlaten om hun cliënt vrij te pleiten ? Als het dan toch zou gaan om "een zwak en demagogisch dossier" zoals DDC besluit, zou hij er alle vertrouwen moeten in hebben dat het Hans Rieder en zijn collega's zal lukken.

Oh, ja, ook nog even vermelden. De Persgroep van Christian Van Thillo - uitgever van Het Laatste Nieuws, De Morgen, Dag A., Joepie, TV-Familie, Genieten, Blik ... en voor de helft eigenaar van VMM (VTM, K2, Jim-tv, Qmusci) en ATV - die Persgroep dus boekte in het "moeilijke mediajaar" 2001 zeven procent meer winst.

Douglas heet samen met nog iemand een boek geschreven over die X-dossiers, bij mijn weten heeft er nog niemand een antwoord waarom Regina Louf wist dat Christine van Hees vermoord werd met een staaldraad en niet een koord.
Frank de Moor bij de Knack zal blij zijn met dit boek.

Er zijn hier bijna geen onderzoeksjournalisten en op de weinge die we hebben schiten we met scherp.

Tja Jan-Pieter,

Helemaal snap ik het niet wat nu eigenlijk de stelling is van het boek dat je bespreekt:

+ dat De Morgen een commerciële krant is ? Daar twijfelt niemand aan.
+ dat Douglas De Coninck in de fout gaat in de zaak NMBS en Van Noppen ? Eerlijk gezegd daar kan ik niet over oordelen omdat ik die zaken niet opvolg. Wel heeft Douglas De Coninck in eerdere dossiers over de NMBS, een verkeerd beeld gegeven over het systeem van de syndicale premies en de betaling van de syndicale vrijgestelden bij de NMBS. In België worden de vakbonden, zowel in de openbare dienst als in de privé-sector, voor een groot deel gefinancierd door de werkgevers. Waarschijnlijk heeft het gebrek aan ervaring met de wereld van de arbeid Douglas De Concink er toe gebracht om de financiersystemen die daaruit voortvloeien bij de NMBS voor te stellen als ordinaire corruptie. De feiten die hij aanhaalde in vroegere dossiers over de financiering van de vakbonden leken mij feitelijk juist. Maar hij plaatste ze in een verkeerd kader. In ieder geval zegt dit niet veel over een joernalist of over een commerciële krant.
+ dat Douglas De Coninck en De Morgen gemakkelijk gewin gezocht hebben bij de publicatie van de X-dossiers ? Eerlijk gezegd dat is bij het haar getrokken ! Er zijn gemakkelijker zaken om lezers te winnen.Ik sluit mij aan bij vorige commentaar. Het boek dat Douglas De Coninck met Marie-Jeanne Van Heeswijck heeft geschreven is een historisch werk die voor het nageslacht onze eigen "Dreyfuss"-affaire heeft te boek gesteld. Dit boek en zijn artikels in De Morgen vertrekken NIET van het standpunt dat het gerecht fout zit en getuigen en slachtoffers van misdaden juist. Het vertrekt van terechte vragen over het onderzoek naar Dutroux en naar bepaalde getuigen.Deze vragen hebben een belangrijke rol gespeeld in de democratische druk die is tot stand gekomen op de instellingen in dit land. Een commericële krant als De Morgen en een onderzoeksjornalist als Douglas De Coninck hebben hier een positieve rol gespeeld. En ik had ook liever gehad dat een niet-commercieel persorgaan die rol had gespeeld. Journal du Mardi heeft dat geprobeerd in Wallonië maar is failliet gegaan.

En inderdaad is er nog geen enkel systematisch antwoord gekomen op het boek Van Douglas.

Raf Verbeke.