arch/ive/ief (2000 - 2005)

De vrijmaking van de Europese energiemarkt is binnenkort een feit. Het en
der horen we vreugdekreten al. Eindelijk gaat het nu eens over de vrijmaking
van een markt die privé-monopolies kan afschaffen in plaats van
gemeenschapsdiensten.

Vanaf 2006 zou iedereen energie kunnen leveren, wat de prijs van gas en
electriciteit voor de consument zou doen dalen. Eindelijk is er hoop, zou je
kunnen denken. België is immers tot nu toe het land met de hoogste
energieprijzen van Europa, dit dank zij het privé-monopolie dat Electrabel
al jaren in handen heeft. Een moeilijke materie, waar weinig mensen bij stil
staan. Ook politiek en persd stellen zich weinig vragen rond dit soort
operaties. Wij zullen dit blijven doen omdat we vinden dat de consumenten en
de gemeenten dikwijls de klos zijn. Het geld van de gemeenschap wordt
dikwijls gebruikt om een paar enkelingen mee vet te mesten.

Ook hier is dat het geval. Wie dacht dat deze liberalisering Electrabel zou
pijn doen heeft het mis voor. Daar heeft ook de paars-groene regering
blijkbaar te weinig haar voor op de tanden.

De electriciteitsector zette een totaal nieuwe structuur op die de vetogen
op de soep verder in hun richting doen afdrijven.

Europa bepaalde dat er een scheiding moest komen tussen diegenen die
electriciteit verkopen en diegenen die hem vervoeren door de leidingen. Op
die manier ontstaat er immers een duidelijke scheiding die de geroemde vrije
concurrentie kan vooruit helpen.

Zoals we al weten wordt de koe van de vrije concurrentie evenwel pas van
stal gehaald als het enkelingen past.

Er komt nu een onafhankelijke netwerkbeheerder die de vroegere
Intercommunalez vervangt. In deze netbeheerder krijgen de gemeenten 70 % van
de aandelen, Electrabel, die zijn bedrijf ook netjes in een paar dochters
kapt, krijgt 30 %. Een verhouding die wettelijk vastgelegd werd en die
Electrabel verder een stevige vinger in de pap geeft. Deze netbeheerders
richten samen nog een ondersteuningsdienst op (GeDIS) en een bedrijf dat bij
U thuis de meter moet komen opnemen (Metering).

Via een aantal financieringsintercommunales nemen de gemeenten verder nog
méér aandelen binnen Electrabel Customer Solutions, maar hier dan in een
verhouding van 40 % voor de openbare sector tegenover 60 % voor de privé,
ook binnen de bestuursorganen. De statuten voorzien dat het kapitaal van de
onderneming op vijf jaar tijd kan verdubbeld worden van 5 naar 10 miljoen
Euro. De Raad van Bestuur krijgt het recht om dit te beslissen voor de
aandeelhouders. Zij dienen te volgen of kunnen worden vervallen verklaard.

Door deze operatie zorgt Electrabel ervoor dat zij een feitelijk monopolie
in de sector blijft houden. De gemeenten worden voor jaren aan het bedrijf
vastgeklonken en zullen eventuele goedkopere electriciteit elders links
laten liggen omdat ze er geen baat bij hebben. De aangekondigde prijsdaling
dreigt op deze manier enkel een voordeel te worden voor de grote industriële
verbruikers. Energiebesparing zal verder dode letter blijven, men verdient
er immers aan om te verbruiken.

Tot overmaat van ramp wordt deze verbondenheid vastgeklonken. De Raad van
bestuur van de Nieuwe Intercommunales kan immers de voorwaarden beslissen
waaronder concurrenten van het netwerk gebruik maken. In deze Raad van
Bestuur hebben de gemeenten 70 % van de vertegenwoordigers, Electrabel 30 %.
Als er evenwel beslissingen worden genomen die de belangen van de privé
kunnen schaden, dan is er plots een 4/5 meerderheid nodig.

Geen enkele privépartner zou zich op zo een manier laten pluimen, de
openbare sector is er als de kippen bij.

Bovendien bepaalt het Nieuwe decreet op de gemeentelijke Intercommunales dat
privé-partners eigenlijk geen zitting mogen hebben in intercommunales.
Alleen is er een overgangsperiode van 18 jaar voorzien voor dit effectief in
werking treedt. Daar maakt men dus maximaal gebruik van.

Het vette kalf wordt zo lang mogelijk verder gemest en rolt zich behaaglijk
door de modder. De gemeenten hebben krijgen alweer minder inkomsten dan
vroeger. Ze articiperen immers met een meerderheid in de sector transport
maar met een minderheid in productie. In de eigenlijke verkoop zakken de
gemeenten op deze manier van 65 % naar 40 %. We krijgen dus een lager deel
van de winst, gedeeltelijk omdat we het geld mankeren om ons in de
distributie in te kopen. Dat inkoopgeld krijgen we van Electrabel, en
uiteraard moet daar zelfs onder vrienden een prijs voor betaald worden.

Vanaf 2006 kan Electrabel de gemeentelijke aandelen dan weer opkopen. Men
zou zich kunnen afvragen wat daar de bedoeling van is en hoe de gemeenten
dan verder moeten boeren met nog minder dividenden dan nu al het geval zal
zijn.

Ondertussen wordt gewerkt aan een oplossing : een vergoeding voor de
gemeenten te betalen door al wie de wegenis of ondergrond gebruikt. Voor
diegenen die met de winst gaan lopen is dat allicht een peulschil. De
rechten die aan de gemeenten moeten betaald worden krijgen een plaats in de
kosten van de onderneming die daardoor dan minder belastingen betaalt aan de
federale overheid.

Voor dergelijke beslissing te nemen is het bijzonder interessant om toch
eens de concurrentie te bekijken. Wie zijn klanten verkoopt aan een bedrijf
doet dat best aan de meest biedende. De zuivere Intercommunales gaan scheep
met Luminus als leverancier. Zij krijgen 100 % van het netwerk in handen en
50 % van de verkoop. Voorwaarden die de moeite zijn om ze te bekijken
alvorens men de knoop doorhakt. Men heeft immers toch tot 13 juni tijd om na
te denken.

En nadenken, dat is een minimum. Een paar jaar geleden heeft men het aanbod
van de zuivere Intercommunales weg gegooid, ondanks een winstvoorspelling
van 60 miljoen BEF per jaar. Wie niet bereid is om daarover zelfs na te
denken moet ons niet meer komen vertellen dat het slecht gaat en dat er geld
tekort is in Herzele

LEEF !

vzw 't Uilekot
Groenlaan 39
95v50 Herzele
053/626436
E-mail: uilekot@skynet.be
website: http://home.pi.be/uilekot

No article available