De Morgen, De Standaard & Le Soir over 'Antiglobalist Chavez'

* 'Covers': Le Soir het 'internationaalst'
* De Morgen: hoe toch nog van Chavez af raken ?
(* Nepalese guerilla: de schuld van alles)
* De Standaard: geen vaudeville maar keiharde machtsstrijd
* Le Soir: veel bredere steun, maar niet uit Europa
* Het nut van eigen mensen ter plekke hebben
* Wat denkt de regering Verhofstadt-Michel over Chavez ?

* 'Covers': Le Soir het 'internationaalst'

Op de voorpagina brachten de drie kranten 'natuurlijk' een foto van moddermens Museeuw die gisteren één of ander koerske won en daar in de Vlaamse sportbijlagen voor geëerd werd als 'de Leeuw van Vlaanderen' (dat gezever houdt ook nooit op).

De Standaard had op zijn voorpagina behalve een informatieve kop over "de Israëlisch-Palestijnse oorlog" ("Missie Powell levert geen bestand op") ook een artikel over Venezuela: "Chavez in triomf terug in presidentieel paleis". Daarin lezen we dat Chavez na zijn terugkeer door tienduizenden aanhangers toegejuicht werd, dat hij terug kon keren nadat interimpresident Carmona ontslag moest nemen "nadat zaterdag tientallen doden gevallen waren bij betogingen ten gunste van Chavez" én dat Washington Chavez al opriep om "de boodschap van het volk te begrijpen" ...

De Morgen vond Chavez geen voorpagina-nieuws. Het niet aanstellen van de rechtse KUL-prof De Grauwe in een Europese topjob, haalde de 1 van DM wel. Merk ook het verschil inzake titels op tussen DM en DS om over Palestina/Israël te berichten: "VS eisen dat Rode Kruis naar kamp Jenin mag".

Voor Le Soir was Venezuela wel voorpaginanieuws ("Hugo Chavez à nouveau président") maar stond ook het Midden-Oosten in de focus. De krant bracht als enige van de drie op zijn voorpagina een foto van de 'historische' ontmoeting van Powell en Arafat.

* De Morgen: hoe nog van Chavez af raken ?

Op de binnenpagina's kreeg Palestina/Israël in De Morgen 2,5 pagina's inbegrepen een interview met de Gentse professor Coolsaet. Verderop is ook de opiniepagina er gedeeltelijk aan gewijd, met een kort stuk van B.V. Jan Leyers.

Venezuela kwam in De Morgen over een halve pagina aan bod op p. 10. Titels: "Armste Venezolanen na mislukte putch dolblij met terugkeer flamboyante president Hugo Chavez / Coup de théâtre in woelig Caracas. In het artikel van Lode Delputte lezen we dat "honderdduizenden aanhangers, vooral sloppenwijkenbewoners voor wie Chavez ondanks vele politieke blunders een held blijft, de centrale boulevards optrokken om zijn terugkeer te vieren. De verrassende wending kwam er toen duidelijk werd dat Chavez, in weerwil van wat overgangspresident Carmona de bevolking had doen geloven, zijn eigen ontslag niet getekend had."

Nog volgens Delputte speelde ook mee dat veel Latijns-Amerikaanse landen de "ondemocratische gang van zaken veroordeelden", in tegenstelling tot Washington, "dat er nooit een geheim van maaakte de linkse en pro-Cubaanse luis in de pels Chavez liever kwijt dan rijk te zijn" en "dat geen graten zag in de door Carmona en de militairen gehanteerde procedure en meende niet dat er van een putsch sprake was" ...

Delputte schrijft dat "de politieke chaos van de voorbije dagen leidde tot plunderingen, onlusten en schietpartijen. In totaal vonden daarbij 21 mensen de dood."

Chavez heeft bij zijn terugkeer tot kalmte opgeroepen en belooft om "geen heksenjacht op touw te zetten." Toch besluit Delputte: "Politieke analysten zijn van mening dat er best zo spoedig mogelijk vervroegde verkiezingen worden opgezet, zodat er duidelijkheid ontstaat in het politieke landschap." 'Vervroegde' om nog eens te proberen van Chavez af te raken ?

* Nepalese guerilla: de schuld van alles

Wat lager op pagina 10 volgde in De Morgen deze titel: "Driehon derd doden bij maoïstisch offensief". Het bericht van Reuters opent zo: "In een nieuwjaarsboodschap heeft de Nepalese koning opgeroepen tot vrede. De oproep kwam er nadat bij confrontaties tussen de maoïstische guerilla in Nepal en regeringstroepen de jongste dagen minstens driehonderd mensen om het leven kwamen."

De rest van het artikel gaat verder over de doden waarvan echter "de meesten van de guerilla zouden deel uitmaken." Over de oorzaken van de guerilla en het gerechtvaardigde karakter van de opstand, rept Reuters met geen woord. Doordat De Morgen er de vermelde titel boven plakte en in het artikel alleen de koning met zijn vredelievende boodschap aan bod komt, krijgt de guerilla finaal de schuld van alles: de doden, het teruglopende toerisme en de toenemende armoede die daar het gevolg zou van zijn.

* De Standaard: geen vaudeville maar keiharde machtsstrijd

De Standaard brengt op pagina 6 drie artikels over Venezuela.

Het hoofdartikel brengt een overzicht van "de lange loop van Venezuela's crisis", een ontwikkeling die eind 1988 begon met een aantal neoliberale maatregelen door de vorige president Perez. Die leidden tot een volksopstand waarbij "minstens driehonderd en mogelijk duizend doden vielen". In 1992 probeert Chavez een staatsgreep maar die mislukt. In 1998 raakt hij verkozen met 57 procent van de stemmen. In 2000 wordt hij al opnieuw herverkozen voor zes jaar (dat nadat hij een nieuwe grondwet had laten opstellen). Chavez is dus verkozen tot 2006 ...

In een tweede artikel luidt het dat "Cuba opgelucht is over terugkeer Chavez". In het derde, het commentaar-artikel laat Francis Vanden Berghe het woord 'neoliberale globalisering' vallen. Het ging de voorbije dagen in Caracas niet om "een Zuid- Amerikaanse vaudeville uit stripverhalen" schrijft hij "maar om een keiharde machtsstrijd tussen voor- en tegenstanders van neoliberale globalisering. En die is niet beslecht."

Want Chavez pogingen om "de neoliberale koers om te buigen om meer middelen aan sociale en nationale noden te kunnen besteden" blijft verzet uitlokken "bij de politieke elite die de neolibera le hervormingen had ingezet en bij zakenleiders die van die hervormingen profiteerden." Vanden Berghe heeft het ook over de vakbondsleiding die met het ancien regime verbonden was en over "de grote media, in handen van tegenstanders van Chavez, die hun duit deden in het propaganda-zakje."

Volgens Vanden Berghe zijn het de militairen geweest die Chavez gered hebben. Het parlement en 'de straat' die gisteravond op VTM en VRT als de twee andere groepen vermeld werden die Chavez deden terugkeren, vermeldt hij niet. Vanden Berghe eindigt met te stellen dat Chavez nu "misschien tot de overtuiging zal komen dat het niet opgaat zoveel tegenstanders te negeren". Maar wat moet hij dan me zijn door Vanden Berghe niet vermelde medestanders ?

P.S. De toestand in Nepal krijgt in De Standaard twee alinea's met ook hier vooral de vredestoespraak van de koning en het vermelden van de "zeker 166 doden bij gevechten tussen leger en maoïstische rebellen".

En dan nog deze kritische noot voor De Standaard: de manier waarop de krant nu uitpakt met een 'Zwartboek van de wereld' met als titel 'Moeten we bang zijn' en de reclame-affiche met een zelfmoordenaar (die in Le Soir van zaterdag al kritisch becommen tarieerd werd), valt minder te waarderen. Afwachten wat het niveau zal worden van de 13 bijlagen over 13 'hete hangijzers' (vanaf 17/4).

* Le Soir: veel bredere steun, maar niet uit Europa

In het korte bericht op de voorpagina ("Hugo Chavez à nouveau président") legt Véronique Kiesel nogal de nadruk op het feit dat andere Zuid-Amerikaanse landen op zaterdag al de staatsgreep van Carmona scherp veroordeelden, wat nieuw vertrouwen gaf aan de aanhangers van Chavez die massaal op straat kwamen, waarop dan ook het leger zich aan zijn kant schaarde.

In haar verslag van "L'incroyable retour de Hugo Chavez" (op pagina 6) schrijft Christine Renaudat dat patroonspresident Carmona zich vergiste doordat hij geen rekening hield met "de armsten van Caracas". De pers mocht dan al direct op de hand van Carmona zijn en Chavez hebben neergesabeld als 'dictator', het volk dacht er anders over. Ofschoon de pers niet berichtte over de eerste manifestaties pro-Chavez, bleven die toch maar aangroeien. En ook al de medewerkers van Chavez (ministers, afgevaardigden, de meerderheid van de legerkolonels ...) 'lieten zich niet doen'. Anders dan Vanden Berghe in De Standaard schreef, zijn het dus lang niet alleen de militairen geweest die Chavez terug president deden worden.

Le Soir vroeg zich ook af hoe er in 'het Westen' op de terugkeer van Chavez gereageerd werd. In New York blijken de kranten zich in te zetten om verdenkingen van Amerikaanse betrokkenheid bij de 'coup' van Carmona van de hand te wijzen. Dat de Amerikaanse zakenwereld en met name de petroleumsector niet opgezet is met de terugkeer van Chavez, is echter overduidelijk.

En Europa ? Véronique Kiesel beschrijft in haar bijdrage over de Europese opstelling, eerst de armoede die heerst in Venezuela en hoe de rijke elite niets van haar privileges en macht wil afstaan en daarom Chavez probeerde af te zetten. "Zeker Chavez maakte fouten", maar het is niet omdat een democratisch verkozen "staatshoofd fouten maakt, dat men hem zomaar aan de kant kan zetten."

En hoe stelde Europa zich nu op tegenover de staatsgreep, want daarover lazen we niets in De Standaard en De Morgen, hoorden we ook niets over op VTM en VRT. Wel, het Spaanse voorzitterschap gaf vrijdag al een communiqué uit waarin het zijn vertrouwen bevestigde dat de 'overgangsregering' de waarden en de democrati sche instellingen zou respecteren. Een mooie manier stelt Kiesel, om de putsch te zegenen.

En moeten we daar nu fier op zijn, op die opstelling van Europa ? Stelde Europa zich zo 'anti-democratisch' op omdat het tal van bedrijven heeft die in Zuid-Amerika massaal geïnvesteerd en van de liberaliseringen geprofiteerd hebben ? Of omdat het nog niet klaar is met de verwerking van zijn koloniaal verleden op het continent ? En wat is de rol van met name het rechtse Spanje in deze ? Moet dat Spanje heel de Europese Zuid-Amerika politiek bepalen ?

Het waren finaal de Zuid-Amerikaanse landen, Mexico en Argentinië op kop, die de putch veroordeelden, schrijft Kiesel en die zo een signaal gaven dat waarschijnlijk beslissend was.

* Het nut van eigen mensen ter plekke hebben

Zou het feit dat de berichtgeving in Le Soir het hele gebeuren van de jongste dagen in Venezuela vollediger en genuanceerder in kaart bracht dan De Morgen en De Standaard, kunnen te maken hebben met het feit dat Le Soir in deze materie beroep kan doen op maar liefst drie correspondentes ? Renaudat schreef vanuit Bogota. Kiesel was op in Cuba (vanwaar ze voor Le Soir een 5- delige reeks bracht). En in New York heeft Le Soir Nathalie Mattheiem als 'permanente correspondent.'

De Morgen en De Standaard daarentegen hadden geen eigen mensen in Zuid-Amerika en moeten zich dus baseren op internationale nieuwsagentschappen zoals Reuters en AP. En dan krijg je natuurlijk een commercieel gekleurde, 'westerse' kijk.

* Wat denkt de regering Verhofstadt-Michel over Chavez ?

Slotvraag: wat was de houding van België tegenover de staatsgreep ? Heeft iemand daar al iets over vernomen ?

arch/ive/ief (2000 - 2005)