arch/ive/ief (2000 - 2005)

NIEUWE NORMEN VOOR ERKENNING EREDIENSTEN

Op 15 april 2002 wordt de eerste multiconfessionele begraafplaats te Evere in gebruik genomen. Het betreft een terrein van 4,5 hectare waar alle bij wet erkende geloofsovertuigingen hun doden kunnen begraven. De begraafplaats is o.a. zo ingericht dat joden bijvoorbeeld met hun voeten naar Jeruzalem kunnen begraven worden, en moslims op hun rechterflank met hun hoofd naar Mekka.

Dit initiatief van de gemeente Schaarbeek draagt de goedkeuring weg van de voltallige Volk & Geloof-redactie, maar wij plaatsen anderzijds wel enkele vraagtekens bij de sterk verouderde wetgeving omtrent de erkenning van erediensten.

In België kunnen bepaalde erediensten een erkenning bekomen vanwege de overheid indien deze voldoen aan vijf criteria:

1° een betrekkelijk groot aantal aanhangers groeperen (verschillende tienduizenden);
2° gestructureerd zijn (hetgeen ondermeer betekent dat er een representatief orgaan is die de eredienst kan vertegenwoordigen in zijn betrekkingen met de burgerlijke overheid);
3° al gedurende vrij lange tijd in het land gevestigd zijn (dit wil zeggen reeds verschillende decennia);
4° een maatschappelijk belang vertegenwoordigen:
5° zich onthouden van elke activiteit die tegen de maatschappelijke orde indruist.

Momenteel zijn er zes erediensten erkend, met name de Rooms-Katholieke, de Protestantse, de Israëlitische, de Anglicaanse, de Islamitische en de Orthodoxe eredienst.

Erkenning impliceert in België dat de overheid instaat voor de lonen van de bedienaars van de eredienst, voor het onderhoud van de gebouwen, en dat de religie zendtijd krijgt op de openbare radio en televisie, alsook de mogelijkheid krijgt dat leerlingen in het gemeenschaps- en gemeenteonderwijs het vak (christelijke) godsdienst kunnen volgen.

De redactie van Volk & Geloof vindt dat bovenstaande criteria aan herziening toe zijn. Het eerste criterium bijvoorbeeld, sluit meteen religieuze minderheden uit. Waarom moet het belang van een religie of levensbeschouwing altijd afhangen van een willekeurig getal? Dit criterium houdt bovendien geen rekening met een eventuele daling van het aantal aanhangers ná de erkenning.

Ook bij het tweede criterium hebben wij onze bedenkingen. De Belgische wetgever wil enkel het gesprek aangaan met een erkende vertegenwoordiger van een religie. Wij stellen vast dat de wetgever hier nog steeds gefocust is op het Rooms-Katholieke model, dat een soort opperleider heeft, in de figuur van de paus en zijn lokale bisschoppelijke vertegenwoordigers.

Dit gegeven heeft in het verleden al voor problemen gezorgd bij de erkenning van de Islam, die zo'n hiërarchisch patriarchaat niet kent, en zal in de toekomst ook een enorme hindernis vormen bij de eventuele erkenning van het Boeddhisme.

Gezien de multi-religieuze samenleving waarin wij leven is het geen overbodige luxe om het beleid omtrent de erkenning en financiering van erediensten te herzien. Ofwel streeft de Belgische wetgever een volledige scheiding tussen 'Kerk en Staat' na, of krijgt ieder individu dezelfde kansen om zich te ontplooien in zijn geloofsovertuiging, zolang deze geen bedreiging vormt voor mens en samenleving. Het her-definiëren van begrippen als 'religie' en 'sekte' dringt zich bijgevolg op. Redactiesecretaris David Joly zal hieromtrent schriftelijk enkele voorstellen formuleren ter attentie van de heer Verwilghen, Minister van Justitie.

De VOLK & GELOOF redactie.

Beste redactiesecretaris van 'Volk & Geloof',

de criteria lijken mij niet overbodig gezien de eraan gehechte toegevingen vanwege de Staat (alhoewel dat die toegevingen indruisen tegen het principe scheiding 'kerk-staat').
Indien de Belgische wetgever een volledige scheiding van Kerk en Staat zou doorvoeren (iets dat mijn volledige goedkeuring wegdraagt), denk ik niet dat dat als gevolg zou hebben dat ieder individu de kansen zou ontberen om zich te ontplooien in zijn geloofsovertuiging. Religie blijft een privé-aangelegenheid.
U haalde reeds het argument aan van het terugvallend aantal praktizerende Rooms-katholieken. Ok, dit mag voor mij meetellen als criterium.
I.v.m. uw argumentatie dat de overheid als voorwaarde een erkende vertegenwoordiger eist van de religie; lijkt u dat niet een logisch gegeven? Indien de overheid die religie dient te financiëren dient de overheid toch te kunnen onderhandelen en dit niet met de eerste de beste die zich opwerpt als vertegenwoordiger?
Natuurlijk zouden deze problemen van de baan zijn indien de scheiding kerk-staat zou doorgevoerd worden.

Prettige dag nog.