arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het internet had dus initieel een strategische functie om een regering te dienen. En de telecomsector - vocale telefonie - was in de meeste landen in handen van de overheid. De sector bleek erg winstgevend en met de technolische ontwikkelingen ging de toekomst voor telecommunicatie er alsmaar beter uitzien. Telecommunicatie maakt delocalisaties naar lageloonlanden kinderspel. Zo wilden privéondernemingen snel de hand leggen op de telecommunicatiesector die nog bijna overal in openbare handen was. In 1984 al kocht het personeel van British Telecom 20 % van de aandelen van het bedrijf en accepteerde het in ruil flexiblere werktijden. Eind '94 geeft de Belgische Senaat de regering toestemming om het mobilofonie-monopolie van Belgacom op te heffen en het bedrijf verder om te vormen tot een NV. Als gevolg van deze privatisering zijn tussen '90 en '94 de lokale gesprekken duurder geworden en de internationale goedkoper (wat in de kaart speelt van de bedrijven). Een jaar later kiest onze regering Mobistar, een onderneming van France Telecom, als tweede gsm-net in België. De privatisering gaat verder.

In dezelfde periode roept Vlaams minister-president Luc Van den Brande Telenet Vlaanderen in het leven. Via de kabel levert dit bedrijf internetverbindingen. Ook digitale tv en tv-handel zullen met die infrastructuur tot de mogelijkheden behoren.

Van de strategische functie en het belang voor de overheid van internet is nu niets meer te merken. Dat maakt het financiële machtsspel rond Telenet duidelijk. Bij alle overheidsbedrijven die geprivatiseerd worden, zal de regering - op kosten van de gemeenschap - de bedrijfsstructuur eerst moeten hervormen, het bedrijf rendabeler maken. Pas als het in goede papieren verkeert, kan het bedrijf transformeren tot privéfirma. De wetten van de markt dicteren immers het maken van winst, logisch. En bij Telenet merk je dat telkens het bedrijf in moeilijkheden komt, de openbare sector bijspringt. Maar dat deed ze de laatste weken niet rechtstreeks, toen meerderheidsaandeelhouder Callahan het beloofde geld niet op tafel kon leggen. Nee, minister-president Dewael hield zijn been stijf en gaf geen geld. Waar kwam het geld dan wel vandaan? Van de gemengde intercommunales, die hun aandeel van 14 naar 30% opvoerden. En van de gewestelijke investeringsmaatschappij Gimv (van 12 naar 16%) waar de Vlaamse regering dan weer meerderheidsaandeelhouder (70%) van is. Als het bedrijf binnenkort weer op krachten is en meer vertrouwen uitstraalt, zullen de gemengde intercommunales de aandelen weer verkopen. Zij willen immers niet meer dan een minderheidsparticipatie. "…een openbaar bestuur moet geen risico's lopen in een dergelijke business." Zei Jos Ansoms, voorzitter van de gemengde intercommunales begin vorige week in De Standaard. Risico's? Telecommunicatie is de toekomst, de enige risico's komen voort uit de privésector zelf, door in zee te gaan met Callahan bijvoorbeeld. Avontuur verzekerd in de privé-bedrijfswereld.

De publieke sector lijkt dus alleen goed te zijn om geld in te brengen en de gedeeltelijke controle te verwerven over het bedrijf als er geld te kort is. En die controle geven ze dan weer af als het goed gaat met het bedrijf.

Nog een mooi voorbeeld van dit soort bedrijfspolitiek: om mee te kunnen spelen in het scenario van digitale tv kocht o.a. Callahan, de gemeenten uit. Een neerwaartse herwaardering van de aandelen vond plaats. Nu Callahan onlangs in de problemen kwam en het er naar uit zag dat ze hun meerderheid moesten afstaan, stond Dick Callahan als een wanhopige de waardering van Telenet zo hoog mogelijk af te kondigen.

"Met de telecommunicatie wordt in dit land gesold," dixit Filip De Bodt van vzw Uilekot en gemeenteraadslid LEEF! (gemeente Herzele). "De gemeenschap had beter haar krachten gebundeld en internet via de kabel laten samengaan met Belgacom." Maar dat geldt niet alleen voor ons land. Ook in de VS is internet reeds lang een privéaangelegenheid. Nu zijn er wel voordelen verbonden aan de liberalisering van de openbare bedrijven, onder bepaalde restricties en of ze dan nog opwegen tegen de nadelen?

Interessant artikel Bram.

Ik las enkele dagen geleden nog volgend citaat van Geoff Unwin, ex-chief executive van de consultant Cap Gemini Ernst & Young: "the efforts to increase telecoms competition
have been slowed by the decision by many EU countries to auction the next generation of wireless spectrum - 3G - squeezing more than £22bn out of the sector in fees".
(website Financial Times, 13 march 2002, article by Caroline Daniel).

Private telecomfirma's plunderen niet alleen de publieke fondsen wanneer 'de markt' hen niet zo gunstig gezind is,
ze bestaan het bovendien nog om te zeggen dat de staat teveel in hun zakken zit.

Trouwens, door de onoverkomelijke schuldenbergen bij de meeste private telecomfirma's zijn het steeds meer de banken-schuldeisers en niet langer de aandeelhouders of het management die er de plak zwaaien. Zie bv. de Britse telecom equipment group Marconi.

Het is absoluut noodzakelijk dit dossier in de gaten te houden. Enkele dagen geleden vertelde John Goossens, CEO van Belgacom, dat het bedrijf maar twee of drie jaar alleen meer verder kan. Daarna zou het opgaan in een groter industrieel partnerschap. Gezien de penibele situatie (hoge schulden) waarin de meeste telecom-firma's zich bevinden, zou dat wel weer eens op een eindeloze reeks herstructeringen kunnen uitlopen...