arch/ive/ief (2000 - 2005)

In 1971 stelde James Tobin voor om een minimale taks te heffen op internationale monetaire transacties om zo de financiële speculatie in te tomen en de wisselkoersen te stabiliseren.
In 1997 haalde Ignacio Ramonet van Le Monde Diplomatique het voorstel van onder het stof. Speculanten hadden net grote ravages aangericht in de groeieconomieën in het Oosten en de Tobintaks moest dit soort rampen in de toekomst vermijden. Met de opbrengst (die naar gelang het percentage geschat wordt op enkele honderden miljarden euro) zou men aan een andere jarenoude eis van de derde wereldbeweging kunnen tegemoet komen, namelijk de substantiële verhoging van de ontwikkelingshulp.
Binnen de beweging is er altijd heel wat discussie geweest of dit nu het wondermiddel was om de kloof te dichten. Anderen, zoals de Franse econoom François Chesnais benadrukten vooral de educatieve waarde van de tobintaks. Dankzij de discussie over die taks werd een hele generatie activisten ingewijd in de wereld van de financiële speculatie. In eigen land hebben we gezien hoe 11.11.11. er in slaagde een succesvolle campagne te voeren rond dit op zich toch aartsmoeilijk thema.
Het thema van de financiële speculatie en de economische instabiliteit is nog altijd even actueel, maar een campagne voor een tobintaks zou gezien de huidige staat van de wereld met zijn oorlogsdreiging en met zijn antiglobaliseringsbeweging die de tijd niet vindt om op iedere nieuwe wending te reageren, toch wat bevreemdend overkomen.
Het is nauwelijks vijf jaar geleden dat het bewuste artikel in Le Monde Diplomatique verscheen. Voor ons die Seattle, Genua, Brussel, 11 september, Bush en Afghanistan meemaakten, lijkt het echter al een eeuwigheid geleden.

Er was nog een andere reden waarom hij zijn 'Tobin' taks niet wilde gelinkt zien aan de antiglobaliseringsbeweging.

Hij was immers een tegenstander van de Tobin taks, in de huidige economie tenminste.
Een Tobin taks werkt volgens hem alleen maar in een protectionistische wereld, en dan nog alleen wanneer er sprake is van een budgettair beleid (teveel uitgeven wanneer het slecht gaat, te weinig wanneer het goed gaat).
In de huidige economische situatie was hij blijkbaar geen voorstander van een Tobin taks (wegens mogelijke globale recessie als gevolg).

In het radiojournaal van 22u00 op Studio Brussel gisteren werd gesteld dat Tobin aanvankelijk wel te vinden was om de inkomsten van de taks naar de derde wereld te laten gaan, maar dat hij daar later afstand van nam louter omwille van het feit dat hij zich van de antiglobaliseringsbeweging wilde distantieren. Dus niet zozeer om weloverwogen economische reden. "Ik heb niets gemeen met die relschoppers" spreekt boekdelen. Zoek het vooral niet te ver, JPV.

Hij verklaarde dit zelf in een artikel in een of ander amerikaans weekblad, hb enkel het artikel op internet gelezen.
zal het nog eens opzoeken

Tobin was volgens mij nog altijd voorstander van een Tobintaks, alleen ... zag hij het niet in de context waarin Attac en vele andersglobalisten dat zien, nl. als een herverdelingsmechanisme en een symbolische campagne om het primaat van de democratische politiek op de economie te herstellen (of tenminste er een begin mee te maken).

De stabilisering van de financiele markten is slechts een derde argument, een argument waarvan trouwens doorheen de
campagne voor de Tobintaks duidelijk werd dat het geamendeerd moest worden. De Tobintaks (of eigenlijk de
Spahn-taks zoals de meest verfijnde versie heet) zal die klus op zich niet klaren en kadert binnen pakket van andere maatregelen.

En dan (zucht), Christophe:
"Het thema van de financiële speculatie en de economische instabiliteit is nog altijd even actueel, maar een campagne voor een tobintaks zou gezien de huidige staat van de wereld met zijn oorlogsdreiging en met zijn antiglobaliseringsbeweging die de tijd niet vindt om op iedere nieuwe wending te reageren, toch wat bevreemdend overkomen."

Waar slaat dat in hemelsnaam op, Christophe? Je hebt er echt een handje van weg om allerlei niet onderbouwde en manipulerende stellingen in jouw artikels op te nemen.

(1) De campagne voor de Tobintaks is nog volop aan de gang. Straks wordt er in het Belgisch Parlement zelfs een wetsvoorstel ingediend.

Op de website van Attac-Vlaanderen <http://www.attac.org/belgie/indexnl.html>
kan je het persbericht van Netwerk tegen Financiele Speculatie 'De Tobintaks is haalbaar, wenselijk en dringend nodig' en het volledige 'Wetsvoorstel ter invoering van de Tobintaks ingediend bij de Kamer' nalezen.

(2) Ik zie niet in wat er zo bevreemdend is om momenteel campagne te voeren voor de Tobintaks, gezien oorlog en fanatisme geworteld zijn in armoede en de Tobintaks juist gebruikt kan worden om die verhoudingen ietwat rechter te trekken.

JPV,

Ik hoop dat je dat artikel waarover je sprak terugvindt.
Moest dit het geval zijn, kun je het mij doorzenden?

Dit is wat ik vond in een persbericht van Attac:
"S'il ne se reconnaissait pas dans les perspectives d'Attac, Tobin n'avait néanmoins jamais changé d'opinion sur la pertinence de sa taxe. Connaissant la virulence de l'opposition que lui manifestait le gouvernement américain, il doutait simplement de sa faisabilité politique."

Je kan het persbericht nalezen op
<http://www.archive.indymedia.be/front.php3?article_id=18953&group=webcast >.

Vanaf ik terug op de universiteit ben, zal ik eens zoeken op Web of Science, daar stond het ergens op.

k vermoed dat het wel pas na het weekend zal zijn, heb namelijk een thesisjaar...

Dat protectionisme had iets te maken met de oncontroleerbaarheid van sommige financiële transacties. Als men internationale transacties beter kon controleren dan KON men misschien de Tobin taks correct invoeren.

JPV

Het is mogelijk en waarschijnlijk dat Tobin in intervieuws economische redenen aangaf voor zijn koerswijziging, doch is het me steeds opgevallen dat zijn uitvallen naar de antiglobaliseringsbeweging vaak behoorlijk emotioneel en niet-rationeel waren, een vermoeden waarin ik gisteren in het radio-bericht bevestigd werd door iemand (ik herinner me niet meer wie) die Tobin steeds van nabij volgde. Maar dat blijft een vermoeden natuurlijk.

Hoewel de te "voorspellen" invloed op de globale economie van een Tobin-tax vaak speculatief blijft, hebben de acties van Attac toch bewezen een goed actiemiddel te zijn om de ongelijke inkomstenverdeling aan te klagen en op de agenda te plaatsen. Persoonlijk geloof ik ik dat het effect van de tax reformistisch is, en de intrinsiek tot grote ongelijkheid leidende kapitalistische productiewijze alleen maar zal bestendigen en stabiliseren omwille van haar negatief terugkoppeleffect (Het belasten van speculatieve kapitaalstromen remt die stromen af en zorgt voor meer stabiliteit, in een notendop).

Anderzijds is de vraag natuurlijk of, wanneer de inkomsten van een Tobin-tax effectief zullen gebruikt worden voor de doeleinden die Attac voorstelt, geen soort sneeuwbaleffect kan gaan teweegbrengen : arme delen van de wereldbevolking krijgen meer voedsel, onderwijs en geneeskundige zorgen en kunnen op die manier ook veel krachtdadiger opkomen voor hun rechten. Misschien is dat wel een van de fundamentele redenen waarom rechts niet zo te vinden is voor een maatregel die eerder stabiliserend zou kunnen werken. Zo zie je ook vaak dat de discussie zich toespitst op de aanwending van die inkomsten van de tax. Parallel hiermee zou je de geschiedenis van de politiek van de VS in Zuid-Amerika kunnen gaan vergelijken : militaire interventies in landen die een sociaal-democratisch regime hebben, om te voorkomen dat die landen het "slechte voorbeeld" zouden kunnen geven aan de omringende landen. Chomsky toonde die constante duidelijk aan in zijn boek "On Ideology and Power", met talrijke voorbeelden ter argumentatie. "Als dat land een sociaal en onafhankelijk beleid kan voeren, met zorg voor de bevolking, dan moeten wij dat ook kunnen."

Hoewel ik de acties rond de Tobin-tax zie als tussenstap, blijf ik alvast dolenthousiaste sympathisant van Attac en hun acties : het is een thema dat een breed publiek aanspreekt (je kan vele mensen overtuigen dat die microbelasting rechtvaardig en moreel verantwoord en nodig is) en het is een voorzet voor een grondigere maatschappelijke discussie over economische uitbuiting en over het collectiviseren van de productiemiddelen.

Ik wacht nog altijd op een antwoord Christophe. Als je je als onafhankelijke journalist wilt profileren, dan heb je de plicht om de commentaren op jouw artikels op te volgen en elke kritiek te proberen te weerleggen.Het gaat niet op zomaar manipulerende en ongefundeerde stellingen in jouw artikels te smijten en je dan gewoon niet eens verwaardigen te reageren op kritiek daarop.

Ik begreep ook uit verschillenden nieuwberichten dat Tobin afstand nam van de Tobin Tax.
Maar ik bergeep dat een nogal ongenuanceerde voorstelling was in de media.

Zelf vind ik de Tobin Taks in de eerste plaats van belang voor de symbolische waarde, maar geloof er niet in dat we daarmee de wereld gaan redden. maar dat is ook min of meer het standpunt van Attac.
Al zal de Tobin Taks natuurlijk spekulatie wel een beetje remmen, niet alle ellenden in deze wereld wordt veroorzaakt door speculatenten natuurlijk.

ik begrijp dat Christof zich ergert aan het feit dat de beweging tegen de globalisering nagenoeg niet reageert op de oorlog. Er is een oorlog bezig, en men is nieuwe offensieven aan het voorbereiden,...
En er wordt nagenoeg niet gereageerd.

En het is natuurlijk zo dat een aantal mensen in Attac (en ik heb niet over Attac België) niet willen horen spreken over "oorlog". Dat kan je trouwen ook zien in het programma van het WSF in Porto Allegre.

Maar ik vind het een beetje gek om beiden tegenover elkaar te plaatsen.

We zouden gerust tegen de oorlog en voor de Tobin taks op straat kunnen komen.

Snel schrijven is erg, maar snel lezen is helemaal een ramp.
Ik ben in mijn artikeltje heel positief voor die tobintaks. Er werd inderdaad een wetsvoorstel ingediend. Meer nog, het zou wel eens een meerderheid achter zich kunnen krijgen. Leuk dat jij zo warm loopt voor het voorstel. Het voorstel stelt dat België een tobintaks zal invoeren als ... alle andere Europese landen het ook doen.
En oorlog, beste collega activist, is NIET geworteld in armoede. Bush en zijn politieke vrienden zijn niet bepaald arm.
En al wat ik met mijn stukje wou zeggen is dat de wereld enorm veranderd is sinds die dag dat Ramonet zijn commentaarstuk in Le Monde Diplomatique schreef. Nu zou een nieuwe financiële crisis zoals die van 1997 vrijwel ongemerkt voorbijgaan, dwz verzinken in het nieuws over nieuwe oorlogsdreiging, geweld in Palestina, opstanden in Argentinië, de onweerstaanbare opkomst van rechtse politici, enzoveel meer voort.
Attac heeft al snel gezien dat er veel meer nodig is dan een tobintaks. Gelukkig maar.
De wereld van Bush, Sharon, Fortuyn, Berlusconi en Haider is niet meer de wereld van 1997. Jij hebt dat blijkbaar ook begrepen. Ik herinner me nog dat jij tijdens het jongste congres van ATTAC met vuur verdedigde dat ATTAC géén antikapitalistische beweging mocht worden. Jouw discours is blijkens recente commentaren hier op Indymedia toch ook een stuk radicaler geworden. Of vergis ik mij daarin?

Christophe,

Ik heb jouw stukje helemaal niet snel gelezen (als dat is wat je suggereert). Ik vond die zin waarop ik inpikte, ((namelijk "Het thema van de financiële speculatie en de economische instabiliteit is nog altijd even actueel, maar een campagne voor een tobintaks zou gezien de huidige staat van de wereld met zijn oorlogsdreiging en met zijn antiglobaliseringsbeweging die de tijd niet vindt om op iedere nieuwe wending te reageren, toch wat bevreemdend overkomen.")), gewoon heel onduidelijk. Als ik nu jouw antwoord lees ga ik er uiteraard mee akkoord, alleen kan ik de interpretatie die jij geeft niet uit die zin afleiden.
De campagne gaat nog altijd door en daar is niets bevreemdend aan.

Christophe: "En oorlog, beste collega activist, is NIET geworteld in armoede. Bush en zijn politieke vrienden zijn niet bepaald arm.". Hier was mijn antwoord inderdaad overhaast en slordig. Ik wou gewoon zeggen dat een Tobintaks een klein begin maakt om de scherpe polarisatie in de wereld te dichten. En die polarisatie is de bron van veel conflict. Maar zoals je zelf zegt, conflict wordt meestal geleid door de kapitaalkrachtige elites om hun belangen te verdedigen.

Christophe: "Ik herinner me nog dat jij tijdens het jongste congres van ATTAC met vuur verdedigde dat ATTAC géén antikapitalistische beweging mocht worden. Jouw discours is blijkens recente commentaren hier op Indymedia toch ook een stuk radicaler geworden. Of vergis ik mij daarin?"

Nee, je vergist je daar niet in. Via mijn engagement binnen Attac ben ik inderdaad sterk geradicaliseerd. Alleen zou ik precies daarom nog altijd diezelfde stelling verdedigen als op dat congres. Ik stelde daar dat Attac een open beweging moet zijn, die mensen mobiliseert op basis van een concreet actieprogramma. Iedereen, ongeacht
ideologische achtergrond, die zich kan vinden in eisenprogramma, moet zich in Attac thuis kunnen voelen.
Vandaar dat ik (nog altijd) vind dat Attac zich niet moet gaan profileren als anti-kapitalistisch maar enkel op basis van een concreet eisenprogramma. Op die manier bereik je veel meer mensen dan als je je zuiver anti-kapitalistisch gaat opstellen.

En voor Han: "En het is natuurlijk zo dat een aantal mensen in Attac (en ik heb niet over Attac België) niet willen horen spreken over "oorlog". Dat kan je trouwen ook zien in het programma van het WSF in Porto Allegre."

In de eindverklaring van Porto Alegre, waar Attac een drijvende kracht achter was, kan je dit anders niet afleiden. Daar wordt de oorlog duidelijk vermeld.

Bedankt voor jullie antwoorden.

Mensen , men moet de Tobin-taks zien als een middel al dan niet geschikt om de volatiliteit op de valutamarkten te reduceren. De geschiktheid ook om via de Spahn Variant gecombineerd met andere maatregelen een crisis af te wenden of alleszins te beperken. Maar twee doelstellingen met één middel bewerkstelligen is te optimistisch gedacht. Als men er van uitgaat dat de volatiliteit gereduceerd wordt door implementatie van de taks dan spreekt het voor zich dat risicoherverdelingstransacties, hedging, en arbitrage in volume zullen afnemen en de inkomsten dus evenzeer. Bovendien spreekt het de dag van vandaag voor zich dat politieke wil moet gekocht worden. Hiermee wil ik zeggen dat de implementatie in Europa en De Verenigde Staten ongetwijfeld niet los te zien is van verplichte toegevingen aan sommige lidstaten. Ik denk hierbij aan het aanzuiveren van overheidstekorten of het financieren van hervormingen in de financiële sector, etc. Al bij al zal er dus weer weinig overblijven voor de ontwikkelingslanden. Eventueel zou een algemene of totale financiële taks hier interessanter zijn doch deze is weinig denkbaar.
Groetjes en reacties zijn welkom.