arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het kernafval is oorspronkelijk afkomstig uit de kerncentrale van Mol. Het werd getransporteerd naar Cap La Hague in Frankrijk om het afval op te werken (in de opwerkingsfabriek van Cogema) tot mox. Eens de opwerking voltooid is moet het volgens contract terug naar de kerncentrale waar het vandaan komt.

Dit teruggekomen afval wordt dan in een speciaal ontworpen gebouw ondergebracht, waar het nog 50 jaar kan afkoelen. Wanneer het voldoende afgekoeld is, wordt het in de grond gestopt.

Een woordje uitleg over plutonium:
Plutonium ontstaat uit uranium. In een militaire reactor ontstaat plutonium van precies de juiste isotopensamenstelling, nodig voor kernwapens, namelijk: 90% plutonium-239; de rest is plutonium-240 en wat kleinere fracties. In een werkende kernenergiecentrale ontstaat ook plutonium, maar dan als een mengsel van plutonium-239 met veel meer zwaardere plutonium-isotopen. Dat mengsel heet "civiel" of "reactor-grade" plutonium. Het is minder geschikt voor kernwapens, maar niettemin uiterst gevaarlijk. In beide gevallen zit het metaal temidden van heftig radioactieve kernsplijtingsproducten, in kernafval. Benadering is voor mensen snel dodelijk door de sterk doordringende straling. Plutonium is ook wel radioactief, maar deze straling is niet doordringend en kan door een handschoen bijna geheel worden tegengehouden. Het zijn de kernsplijtingsproducten, die de sterk doordringende straling afgeven.

Een woordje uitleg over mox:
In België heeft men afval van eigen makelij opgewerkt bij Eurochemie te Dessel, maar dat is in 1974 gestopt en niet meer hervat. Een deel van het Belgisch kernafval, ongeveer 20%, wordt in Frankrijk opgewerkt, bij de firma Cogema in Cap la Hague.
Voorzichtige versplijting van plutonium is technisch moeilijker dan van uranium. De zogenaamde kweekreactoren met plutonium zijn geen groot succes geworden, om niet te zeggen een mislukking. Een tussenoplossing is "MOX". Men kan een uranium-kernreactor namelijk "dopen" of "verrijken" met plutonium uit kernafval. Men mengt dan een hoeveelheid plutonium-oxyde met verarmd uranium-oxyde, 1:10, zodat het zogenaamde Mixed Oxide van beide zware metalen ontstaat, MOX. Dit MOX gaat in de vorm van staven in de reactor, tussen de gewone splijtstofstaven met uranium, in een verhouding 1:10 tot maximaal 1:3. In België gebruikt men het in de kerncentrales Tihange-2 en Doel-3. Bezwaren zijn de hoge prijs van MOX en het moeilijk te hanteren afval.
De totale hoeveelheid aan plutonium in het kernafval van zo'n MOX-gebruikende installatie is groter na dan voor gebruik. Dat komt doordat uit uranium vrolijk weer nieuwe plutonium ontstaat, en wel meer dan wordt verspleten. Andere toepassingen van plutonium, zeker medische, zijn niet bekend. In pacemakers is de toepassing van het bijzondere isotoop plutonium-238 obsoleet. Als warmtebron in ruimtesondes naar de buitenplaneten, zoals in de wetenschappelijke satelliet Cassini-Huygens naar Saturnus, doet dit isotoop nog wel dienst, maar dat gebeurt onder protest van de bevolking en van medici die de preventieve gezondheidszorg een warm hart toedragen. De International Physicians for the Prevention of Nuclear War, IPPNW, beschouwt ook gezuiverd plutonium als afval. Men mag het dus niet uit kernafval afzonderen. Opwerkingsfabrieken moeten sluiten.
Intussen gaat de opwerking van Nederlands en Belgisch plutonium voort. De noodzaak daarvan is discutabel. De risico's zijn legio en zeker niet discutabel.

Bronnen:
Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie (NVMP): http://www.antenna.nl/nvmp
De standaard: http://www.standaard.be

Plutonium is uiterst giftig.
1 gram is voldoende om een aglommeratie als die van Antwerpen kompleet te vergiftigen. Pl. is een alfastraler = klein doordringingsvermogen. Wanneer Pl. echter in de luchtwegen komt is de kans op (long)kanker zeer groot.
Vanuit de opwerkingsfabrieken (La Hague & Sellafield-Ierland) komt er Pl. in zee terecht. Met opspattend water komen Pl.deeltjes in de atmosfeer terecht en worden zo ingeademd. Via de zeestromingen komt het Pl. uit La Hague en Sellafield zelfs in de Noordelijke Ijszee, Barendszzee en Witte zee terecht (4 à 5 000 km). Er zijn dus al vele tientallen of honderden mensen gestorven aan longkanker als gevolg van dit plutonium. Een causaal verband is vrijwel niet aan te tonen. Wel is aangetoond dat er in de Ierse zee vele honderden kilo's plutonium is terecht gekomen vanuit Sellafield.
Plutonium heeft een halfwaardentijd (= tijd waarna de intensiteit van de straling tot de helft is teruggevallen) van 24 000 jaar! Algemeen wordt aangenomen dat een radioactieve stof gevaarlijk blijft gedurende minstens tien maal zijn halfwaardentijd. Voor Pl. betekent dat, dat het "veilig" moet opgeborgen worden gedurende minstens 240000(sic)jaar op een manier dat we er zeker van zijn dat er niets mee kan gebeuren. DIT IS ONMOGELIJK. (We hebben een geschiedenis van pak weg 6000 jaar, een aaneenschakeling van oorlogen, omwentelingen enz.) Om deze reden alleen al, is het gebruik van kernenergie altijd al misdadig geweest.