arch/ive/ief (2000 - 2005)

Leo Paepen

Leo Paepen is Open Grenzen-activist in de regio Tienen. Hij is kwaad, heel kwaad. Op het Tiense stadsbestuur, op de Dienst Vreemdelingenzaken, op het gesloten centrum, en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. België trekt zich duidelijk niets aan van het lot van de Roma-zigeuners. De hele EU metselt als het ware een muur rond haar territorium. Er is geen doorkomen aan voor zij die hulp nodig hebben. In België en de EU leeft een "wir haben es nicht gewusst"- mentaliteit.Veel Belgen trekken zich geen bal aan van het lot van de vluchtelingen.  Het wordt dringend tijd dat er bewustzijn  bij de bevolking ontstaat omtrent de vluchtelingenproblematiek. Want we weten wel hoe het er aan toe gaat. Het Belgische beleid is er één van last in,first out: Zo snel mogelijk de vluchtelingen op het vliegtuig zetten en terugsturen naar hun land van afkomst.

Leo Paepen kan de huidige gang van zaken niet accepteren. Er schort duidelijk iets aan het vluchtelingenbeleid en niet alleen op nationaal niveau, ook de stad Tienen gaat niet vrijuit: "Het stadsbestuur veschuilt zich achter het feit dat er druk wordt uitgeoefend door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Wij noemen dat de 'salamipolitiek': alles wordt zo opgesplitst, net als bij de jodenvervolging in WOII (verdeling van de taken: transport, bewaking, vergassing,...), zodat niemand een criminele daad begaat. Iedereen werkte onder de hoede van. Befehl ist befehl! Dat is iets waar ik horens van krijg. Van mensen die zeggen: 'wij willen wel hun cultuur en hun intergratie', maar als  het er op aankomt dan behandelen ze hen als voorwerpen. De Roma werken hier jaren aan hun integratie, soms zitten ze hier tot 6 jaar, en dan worden ze teruggestuurd. Geen werk, geen gezondheidszorg, veel tegenwerking van de overheid daar, veel racisme. Het is duidelijk dat de wetten in ieder geval niet voor de armen gemaakt worden." 

Bea, een medewerkster van Open Grenzen is er bij komen zitten. Ze vertelt: "Artikel 9 lid 3 van de vreemdelingenwet bestond ook al in het verleden en toen was het een argument voor de Belgen om in solidariteit te gaan met de mensen die uitgewezen werden. Er werden brieven rondgestuurd ter ondersteuning van de vluchtelingen, die hier geïntergreerd zijn. Nu is art9 ten derde scherper en scherper geworden, zeker ook in Tienen. Het zorgt voor een geruisloze verscherping van het ganse uitwijzingsbeleid. Het artikel wordt niet meer au serieux genomen. Want burgemeester van Tienen Eddy Poffé zegt dat art9 ten derde een middel is om hun procedure zo lang mogelijk te rekken. De advocaten profiteren hierdoor van de situatie. Het ergste is dat dat allemaal geruisloos en stapje per stapje gebeurt. Hier en daar horen we wel enkele feiten, maar uiteindelijk is er geen gegroepeerd protest. De regering zet  gewoon zijn uitwijzingspolitiek drastisch verder. Dat is het beleid van de burgemeester: een beleid zonder al te veel protest proberen door te voeren."
"Poffé zei ook op ROB dat er veel Roma opgepakt worden in Tienen, omdat er ook zoveel Roma zijn. Dat is in feite niet zo: 2 jaar geleden waren er 370 Roma in Tienen en nu nog 161. Niet dat ze allen gedeporteerd zijn, maar er zijn er naar andere gelijkaardige steden getrokken. Naar Diest, Sint-Truiden,  Hasselt, Gent, Antwerpen. Het aantal vreemdelingen van andere nationaliteiten ten opzichte van Roma is toegenomen. Op die manier verspreidt de burgemeester leugens. Ze kunnen die mensen beter gerustlaten. 160 Roma voor een stad als Tienen is niet veel. Ze zorgen niet voor overlast, intergreren zich goed. Niemand klaagt er nog over, alleen de burgemeester als het er op aankomt. "

Geef ze een thuis

Leo Paepen:"Artikel 9 ten derde blijkt geen enkele garantie te bieden voor de mensen om hier te kunnen blijven. Er zijn verscheidene gezinnen die hier al 6 jaar verblijven, hun kinderen hebben hier hun jeugd doorgebracht en van de ene op de andere dag kunnen ze uitgewezen worden. Ofwel is de wet volledig fout, ofwel is de toepassing volledig fout. Wij van Open Grenzen zeggen dat als de wet, de situatie waarin de mensen terechtkomen, onmenselijk is dan hebben wij het recht van die wet te overtreden. De plannen zijn om daar wat ruchtbaarheid aan te geven, want wij kunnen die situatie niet aanvaarden. België en Europa maken wetten om van mensen die in nood zijn vanaf te zijn. Dat is waar artikel 9 ten derde goed voor is. Ze kunnen het artikel aanvragen op basis van humanitaire redenen maar ze moeten dan wel afwachten in hun thuisland.
Maar je kan je voorstellen, de meeste vluchtelingen zijn naar hier gekomen en de Belgische staat zegt dat het economische vluchtelingen zijn en wij zeggen dat het politieke vluchtelingen zijn. Dat wordt niet erkend omdat de staat van het thuisland zelf niet actief meewerkt aan de vervolging van die mensen, maar als men het toelaat, betekent dat eigenlijk goedkeuring. In Slovakije is er geen actief verzet om het racisme daar te stoppen. De Slovaakse staat doet niet aan actieve vervolging en daarom kunnen ze geen statuut van politiek vluchteling aanvragen. De verhalen over de extreem-rechtse terreur in Slovakije zijn duidelijk. Rontgenfoto?s bewijzen de gebroken benen. Ze worden lastig gevallen op straat, in het warenhuis, op de school. We hebben van in het begin gezegd: "stop de uitwijzing". Wij zeggen dat de Roma niet kunnen teruggestuurd worden want dat werkt voor eender welke Roma bedreigend, ofwel fysiek ofwel mentaal. Er is geen enkele basis om te zeggen dat ze in alle veiligheid kunnen terugkeren. Op deze manier willen we duidelijk maken dat het systematisch overtreden van de rechten van de mens niet kan. Als mensen hier al anderhalf jaar zonder inkomen moeten leven, dan wordt er zwartgewerkt, geprostitueerd, gestolen. Hoe zou je zelf zijn als je geen geld hebt. Er is in Tienen nog kansarmoede onder de mensen, er zijn verloederde wijken  en dan krijgen we van het Vlaams Blok het verwijt dat we ons niets aantrekken van de andere mensen, dat we ons beperken tot de Roma. Maar het is een algemeen feit dat we bestrijden. Als we voor die mensen opkomen kaderen we dat in een ruimer perspectief: wat er met de armen over de hele wereld gebeurt. Voor de Roma is dat nog in een overtreffende trap. We overwegen al lang om juridische stappen, op een hoger niveau te treffen. Niet alleen op het niveau van Tienen. Op een hoger, internationaal  niveau moet men onderkennen dat de Roma een al sinds eeuwen vervolgde groep is en dat ze in de tweede wereldoorlog, net als de joden, het slachtoffer waren van vervolging. Dat er uiteindelijk nog op dezelfde manier mee gehandeld wordt in hun eigen land. Er wordt niet voor gezorgd dat die mensen een thuis hebben, wat nog iets anders is dan een huis hebben. Een thuis hebben ze evenmin in Tienen, als in Slovakije."

Pesterijen

De Roma's ondervinden tegenwerking op alle vlakken. Het leven wordt hen zo moeilijk mogelijk gemaakt: "Pesterijen zijn er op het niveau van het OCMW, van de elektriciteitsmaatschappijen, van de huisvestingsmaatschappijen, van ontvangst bij de Dienst Vreemdelingenzaken . Dat situeert zich niet altijd bij de ambtenaren, maar zeker bij zij die de hoogste verantwoordelijkheden dragen. Zij trachten systematisch die mensen te behandelen als vuil. Het hen zo moeilijk mogelijk proberen maken zodat ze ontmoedigd worden en andere oplossingen proberen te zoeken. Er is hier in Tienen een familie die geregulariseerd is, maar daar hebben ze nu ook weer iets op gevonden: hun huis voldoet niet aan de voorschriften van brandveiligheid met als gevolg dat de familie haar papieren niet in orde krijgt, geen OCMW-hulp krijgt omdat ze geen officiële domicilie heeft. Normaal is het aan de huisbaas om het huis in orde te brengen, maar men valt de familie aan. Dat is ondertussen wel geregulariseerd, maar het eigenaardige is dat het OCMW en de sociale dienst nooit tussenkomst. Het zijn altijd externe mensen die zich het lot van die mensen aantrekken ofwel groepreingen die zich daarrond verzamelen. Elke keer als je als geengageerd persoon stappen wil zetten om de situatie te verbeteren dan krijg je tegenwerking. Dan ben je een te weren persoon die zoveel mogelijk genegeerd wordt en buitenspel gezet wordt. De elektriciteitsrekeningen zijn een complex kluwen geworden waar zelfs de mensen van Electrabel niet aan uit kunnen. Zo erg is het geworden. De rekeningen lopen zo hoog op dat we denken dat een familie met drie kinderen dat nooit kunnen verbruiken.

Kosice

Bea vertelt over haar ervaringen tijdens een bezoek aan Slovakije : "Vorig jaar zijn we op reis gegaan naar Slovakije. We hebben er verbleven bij een Roma-familie en hebben van daaruit gereisd naar verschillende Roma-gemeenschappen in Kosice. Sinds de val van de Berlijnse muur is er een daling van de tewerkstelling. Zowel Slovaken als Roma's zijn toen afgedankt. De minderheden zijn hier wel de grootste slachtoffers van. Het is duidelijk merkbaar hoe het Westen zijn impact probeert te verkrijgen op Slovakije. Aan de top zijn er zeker overeenkomsten om de vluchtelingen terug naar daar te sturen, maar als ze terugkomen dan zitten ze zonder huis, zonder inkomen en komen ze terecht in getto's. Vroeger woonden de Roma in het centrum van de stad. Nu kan dat niet meer want dat oogt niet mooi in het kader van het toerisme. Mensen wonen tussen de rioleringsbuizen en proberen er nog iets aangenaam van te maken.
Uiteindelijk laat de Slovaakse regering de mensen terugkomen om te bewijzen dat ze er een menswaardig bestaan kunnen leiden, maar in werkelijkheid worden de mensen gewoon verstopt, weggestopt. Het racisme kende er de laatste jaren een sterke opgang. Je hebt er niet alleen de skinheads die zich manifesteren in groep, maar ook de politie en de ordediensten hebben dezelfde antipathie tegenover de Roma. Slovakije wil voldoen aan de normen voor toetreding tot de EU, maar dat is dan ten koste van de mensen die geen middelen hebben. Diegenen die het er voor het zeggen hebben varen daar waarschijnlijk wel bij, maar die laten hun bevolking daarvoor boeten.