arch/ive/ief (2000 - 2005)

Met Gilberto hadden we te 7.30 uur afgesproken om samen naar de start
van de protestactie van de Movimento Sem Terra te gaan.

Ondertussen zal het ACV actie gaan voeren aan de Carrefour van Porto
Alegre, want vakbonswerk wordt er helemaal niet geduld en er wordt
zondagswerk opgelegd (heeft LBC destijds aan GB geen actie gevoerd tegen
het zondagswerk?)

Ongeveer 700 gezinnen worden van de door hen bezette grond verdreven en
geweld wordt daarbij niet vermeden. Deze beweging heeft al vele jaren
dergelijke grondbezettingen gedaan, Het gaat altijd om braakliggende
stukken grond, die door de grootgrondbezitters niet gebruikt worden.
Maar de landloze boeren van Brazilië nemen dan maar zelf het initiatief
en nemen een stuk grond, bewerken dat om te overleven en trachten nadien
via kleine coöperatieve initiatieven het inkomen van de gezinnen te
verzekeren, en onderwijs en gezondheidszorgen te organiseren.
De grootgrondbezitters claimen de eigendom van die gronden en zwaaien
met papieren eigendomstitels.
Gilberto legt ons uit hoe je oude documenten kan maken. Je stopt het
samen met een tiental sprinkhanen (Grilo's) in een zak en na een tijdje
zit het document vol kleine gaatjes. Dompel het blad in bloed en water
en je krijgt er de doffe geur bij.
De grondbezitters kopen vb. vijf hectare en palmen de ganse omgeving mee
in, op basis van hun 'eigendomsacte'.

Na een lange omzwerming door de stad en geremd door twee betogingen
(tijdens dit Wereldforum wordt de stad elke dag overspoeld met
betogingen) kunnen we aansluiten in de protestmars van MST. We trekken
op naar de burelen van het houtbedrijf dat de grond bezit. Onderweg
houden we even halt bij een grote appartementsblok die sinds vorige week
is ingenomen door daklozen. De onderlinge solidariteit is groot.

Na lang aandringen wordt een kleine delegatie in de hall van het
burelecomplex ontvangen. Ik kan meegaan. Op de vierde verdieping waar
zijn, komen we niet. Een kalende zestiger mag ons ontvangen. De eisen
zijn duidelijk: stop het geweld tegen de boeren; verdrijf de mensen niet
van het terrein; de 20.000 hectare moet onteigend worden ten voordele
van de boeren.
Het werd een dovemansgesprek. Vier punten kunnen we aan de betogers
meedelen, die buiten de straat blokkeerden en slogans bleven schreeuwen.
"Ik ben maar een afgevaardigde, ik ben de tresaurier van het bedrijf.
Het is mijn baas die beslist. Bovendien moeten jullie niet hier, maar in
de Parana betogen want daar worden de beslissingen genomen."
Op de vraag wat de brave man zelf dacht over de situatie, beklemtoonde
hij dat zijn private mening niets terzake doet. Hij doet zijn job en
persoonlijke meningen verkondigen is daar niet bij. Als we aandringen en
vragen wat hij zelf als mens denkt van het gebruikte geweld, wordt hij
heel stil, slikt moeizaam iets door en zegt 'geen commentaar'.

Met Pedro had ik een korte babbel over de WBCA-werking in
Latijns-Amerika.
Pedro, verantwoordelijk voor de werking in het ganse continent, woont in
Rio de Janeiro en kijkt al uit naar het carnavalsgeweld dat daar weer
zal losbarsten. Een geweldige jaarlijkse belevenis, vertrouwt hij me
toe.
Dit jaar is een jaar van verkiezingen, op alle niveaus en met als
besluit de presidentsverkiezingen in oktober.
De kandidaat van de Partido do Trabajadores maakt momenteel de beste
kansen. Dit jaar zal dus echt weinig kunnen gebeuren naast deze
verkiezingsslag.

Het moeizame maar boeiende werk van de internationale werking wordt
sterk beïnvloed door de vaak lage geschooldheid van de arbeiders en door
het gebrek aan inkomen voor de gezinnen.
En toch houdt Pedro er de moed in.
Het Wereld Sociaal Forum betekent voor hem het op gang brengen van een
noodzakelijke wereldwijde tegenmacht om het neoliberale kapitalisme het
hoofd te bieden.

Om precies half zes zat ik op de eerste rij van zaal drie.
Geen tien minuten later zaten ruim duizend wereldburgers op het topje
van hun stoel.
Rigoberta Menchu kwam iets na zes uur onder een geweldig applaus binnen
om een getuigenis te geven.
Eerst werd het woord gevoerd daar een Palestijnse vrouw, die deel
uitmaakt van de internationale protestbeweging tegen elke vorm van
discriminatie en fundamentalisme.
Hugo Blanca uit Peru beklemtoonde het belang van internationale
solidariteit tussen de volkeren en verwees daarbij naar de inspanningen
die de Europeanen gedaan hebben voor de Chilenen ten tijde van de
militaire dictatuur.

Rigoberta doet haar levensverhaal. De toonzetting is van een gans andere
aard dan we tot nu toe gewoon zijn: geen theoretisch discours, geen
gedocumenteerde expertise of doordachte bespiegelingen. Mij treft de
eenvoud
en het geloof in de kracht daarvan die deze kleine Guatemalteekse
winnares van de Nobelprijs voor de Vrede uitspreekt en uitstraalt. Ze
beseft als geen ander dat de vele spreekbeurten, ontvangsten en
recepties niets met het echte leven te maken hebben.
Dat is de virtuele Menchu, zegt ze. De echte realiteit wordt elke dag
door gewone mensen geleefd, en is gekenmerkt door overleven.
Aan de lijve heeft ze zelf ondervonden wat het is geen brood op de plank
te hebben en geen onderwijs genoten te hebben.
Rigoberta laat zich niet voor de kar spannen van gelijk welke politieke
groep of ideologische beweging. "Voor sommigen ben in de feministe bij
uitstek, anderen zien mij als communiste of socialiste. Misschien ben ik
op die wijze wel het perfecte voorbeeld van de globalisering."
Maar Rigoberta laat zich niet gebruiken. Ze wil gewoon klankbord zijn en
de stem versterken van gewone huismoeders en werkende mensen. Ze besluit
met een oproep tot respect voor culturele diversiteit en het respecteren
van iedsre eigenheid. Daarin ligt de toekomst voor onze nieuze wereld.
Een nieuwe wereld is dan mogelijk.

Bogdan ontmoet ik in de latere avond op een terras aan de Mercado
Publico.
We kunnen het geluid van een manifestatie niet vermijden. Ondertussen
vraagt zich niemand nog af wie de initiatiefnemers zijn en waarvoor
gemanifesteerd wordt. Overdaad schaadt, ook als het op betogen voor een
betere wereld aankomt.
Bogdan, werkzaam op de studiedienst van Broederlijk Delen, heeft zich de
voorbije dagen voornamelijk gericht op conferenties en workshops met
betrekking tot 'Financing for Development', waar de financiering van de
ontwikkeling van de derde wereldlanden concrete vormen moet aannemen.
In maart is daarover de langverwachte VN-conferentie in
Monterrey/Mexico. In New York kon Bogdan vorige week mee discussiëren en
de voorstellen van de ngo's (waaronder de taks op financiële
speculaties, de Tobintaks) inbrengen.

De resultaten van New York, de laatste voorbereiding, zijn niet
bevredigend.
Maar men is er wel in geslaagd een slottekst te maken waar alle
betrokken landen zich kunnen mee akkoord verklaren. En het proces van
betrokkenheid was uniek: internationale instanties zoals
deWereldhandelsorganisatie en de Wereldbank, regeringen en ngo's hebben
in alle openheid kunnen overleggen.
En dat is op zich een uniek gebeuren in de internationale diplomatie. De
komende periode is er dus nog werk aan de winkel om de Belgische
regering van de haalbaarheid van de ngo-voorstellen voor de financiering
van
ontwikkeling te overtuigen.
In opvolging van het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie in de
tweede helft van 2001 mag van de ploeg Verhofstadt een moedig engagement
verwacht worden.

Jef Van Hecken

Wereldsolidariteit
Haachtsesteenweg 579 - 1031 Brussel
Tel.: 02/246 36 86 - Fax: 02/246 38 85