arch/ive/ief (2000 - 2005)

Wie de acties en manifestaties van de andersglobalisten in België in het oog heeft gehouden, zal gemerkt hebben dat veel jongeren zich engageren in de beweging. Dat hoeft niet te verbazen. De twee meest prangende globale problemen - de vernietiging van het milieu en de kloof tussen arm en rijk - vinden geen oplossing binnen het dominante ideeëngoed van de huidige machthebbers. Het is niet meer dan normaal dat Verhofstadt niet mag speechen in Porto Allegre.

Toch twijfelen veel mensen, toevallig vooral in het ‘ontwikkelde' Westen, aan het belang en de geloofwaardigheid van de beweging die opkomt voor een andere globalisering. Het ironische is dat niet ingezien wordt dat de andersglobalisten aandachtig luisteren naar de critici. Ja, precies omdat we de kritiek, bijvoorbeeld van de VLD, zinnig vinden, weigeren we Verhofstadt een toegang tot onze fora.

Vooreerst wordt er verwacht dat we realistische oplossingen voorstellen voor globale problemen. Het zou maar al te absurd zijn mochten we iemand aan het woord laten die zegt dat een groeiende vrijhandel de ontwikkelingslanden uit de ellende zal halen. Een handel die er voor zou zorgen dat 130 derde wereld landen het ‘ontwikkelingspijl' van de 24 rijke Westerse industriestaten bereiken. Maar hoe kunnen we een ontwikkelingsmythe verdedigen die de grondstoffen en de ecologische draagkracht van een vijftal extra aardbollen vooronderstelt? Hoe kunnen we een explosieve toename van het transport accepteren die een gevolg zal zijn van de groeiende handel? Net op het ogenblik dat de Verenigde Naties (VN) reducties van de CO2 uitstoot tussen de 60 en 80 procent voorstelt, om het klimaatsprobleem aan te pakken. Je zou bijna kunnen zeggen dat iedere extra vrachtwagen die over de autostrades dondert, gelijkstaat met een klimaatvluchteling meer. We moeten zeker iets doen aan de onrechtvaardige situatie waarbij grosweg 20% van de bevolking 80% van de hulpbronnen consumeert. Maar we durven realistisch zijn en zeggen dat de ongebreidelde verspilling in het rijke westen moet stoppen. Verschillende waardevolle initiatieven zijn reeds geformuleerd. Een krachtige CO 2 taks bijvoorbeeld. Of ervoor zorgen dat de staat minder afhankelijk is van economische groei voor budgettaire evenwichten. Of alternatieve economische initiatieven starten zodat we de macht terug halen naar onze leefwereld.

Ten tweede wordt verwacht dat we als kleine minderheid de democratie, de stem van het volk respecteren. We kunnen dus niet toelaten dat, zoals de VLD wil, nieuwe genetische gemanipuleerde organismen (GGO's) gecommercialiseerd worden. Terwijl veel meer dan de helft van de Europeanen daar tegen is. Een patentwetgeving van de Wereld Handels Organisatie (WHO) die het mogelijk maakt kennis uit de handen van miljoenen boeren weg te halen en te privatiseren, lijkt ons al even ondemocratisch. Luisteren naar onze vrienden uit de chemische lobby en een CO2 taks blijven boycotten, zoals de partij van onze premier eveneens doet, is evenmin wat we precies onder democratie verstaan. Om nog te zwijgen van de jarenlange overdracht van macht aan wereldvreemde instituties in Washington, zoals de Wereldbank en het IMF. Over de benaderingswijze die deze organisaties hanteren, zegt Oswaldo De Rivero in zijn verhelderend boek The myth of development het volgende "In hun perspectief is er alleen plaats voor epi-fenomen zoals de groei van het BNP, de exportgerichtheid en het gedrag van de effectenbeurzen. Ze negeren daarbij de diepe kwalitatieve en structurele problemen (o.a. de degradatie van de culturele, sociale en ecologische omgeving) die voorafschaduwen dat de onderontwikkelde quasi natiestaten niet levensvatbaar meer zullen zijn." De enge perceptie van de werkelijkheid van de bureaucraten in Washington, leidde ertoe dat miljoenen mensen minder dan ooit uitzicht hebben op een bevrediging van de échte noden: voedselzekerheid, watervoorziening en gezondheidszorg. Een brede blik op de complexe werkelijkheid en juiste informatie, verbetert het functioneren van de democratie. We nemen de bekommernis voor de democratie van onze critici ernstig. We kunnen dan ook niet anders dan de reductie van de werkelijkheid tot een geldwereld, zoals de internationale financiële instellingen doen, afwijzen.

Tenslotte wordt er gezegd dat er geen eenheid is in de democratische globaliseringsbeweging. De diversiteit zou een heldere boodschap onmogelijk maken. Wat waar is, is dat de realiteit voor al die basisgroepen en NGO's binnen de beweging er verschillend uitziet, precies omdat ze in hun realiteit leven. Een actiegroep van fietsers in Londen (Reclaim The Streets) heeft een andere achtergrond dan de landloze boeren in Brazilië. Maar aangezien er globale tendensen zijn die we allen aanklagen, kwam er een solidariteit tot stand over de verschillen heen. Diversiteit vereist verdraagzaamheid. Extreem rechts sluit zich dus al bij voorbaat uit. Maar ook de man, die graag het hoge woord had gevoerd in Porto Allegre, zal ons niet dichter bij een eenheid brengen. Nadat we vrijgelaten werden uit de gevangenis in het centrum van Genua, onthutst over de brutale behandeling en verbijsterd om de ongegronde arrestatie, bleek gauw wie de bondgenoten van de andersglobalisten waren. Een man die de mond vol heeft van het ethisch globalisme, maar in alle talen zwijgt over het vernederen en tot bloedens toe slaan van jonge vreedzame actievoerders, kan beter in New York blijven bij een elite die traag maar zeker haar legitimiteit verliest.

Mathias / MWG-JNM

Dit is een reactie op de entry 'Verhofstads machiavellisme'.

De link met Machiavelli zie ik niet meteen in. Ik heb de belangrijkste werken van Machiavelli gelezen en heb zelfs bewondering voor die Italiaanse denker. De man heeft enkel een beschrijving van de politiek gegeven zonder een blad voor de mond te nemen. Dat dat voor sommige mensen een te harde werkelijkheid was blijkt na honderden jaren nog steeds blijkbaar. In die zin gaf hij ook een kritiek op het systeem zoals het toen was, net zoals een Indymedia dat nu voor de antiglobalistische beweging doet. Als je nu beweert dat de politiek immoreel is, is dat min of meer overeenkomstig met een antiglobalistische kritiek op 'het systeem'

De kritiek die de antiglobalisten leveren en waar je blijkbaar goed van op de hoogte bent is voor mij zeer zinnig. Maar ik volg je niet meer wanneer je enkel vanop de zijlijn wil blijven stampen tegen het systeem. Na verloop van tijd wordt je dan een beweging zonder animo, zonder opvallendheden, zonder toekomst. De beweging van het antiglobalisme heeft meer nodig dan wat gestamp, ze moet daadwerkelijk resultaten bereiken om tenminste enkele van de vele problemen op te lossen. Een moeilijke weg want het is makkelijker om naast het systeem te stampen op alles wat mis lijkt te zijn dan om in het systeem de rotte plekken te verbouwen of zelfs ingrijpend renoveren.

Ik snap goed dat Verhofstadt geen toffe mens is voor jou, ik zou er ook niet op stemmen maar ondanks zijn neoliberale overtuigingen wil hij beginnen aan een discussie met antiglobalisten. Je kan dat zien als een veel te vroege verkiezingsstunt, een poging om minder rellen te krijgen in Gent en Laken, een poging om gewoon populairder te worden, een vreemd hersenspinsel, ... Wat doet nu eenmaal zo'n (neo)liberaal met een sociaal maatschappelijk getint thema? Ik heb het me ook afgevraagd. Misschien ziet hij in dat er problemen zijn op lokaal, internationaal en alle andere vlakken? Hij zal ons niet helemaal volgen in onze alternatieven die we proberen te ontwikkelen voor de globalisatie. Maar hij wil luisteren denk ik. Daarover zal je het waarschijnlijk niet met me eens zijn.

Ik denk dat de dialoog met de rest van de samenleving moet gemaakt worden. Praat met ouders, grootouders, leraars, je buurman/vrouw, kennissen, ... over die problemen. Sommigen zullen andere meningen hebben, net als jij een andere hebt dan de hunne. De dialoog moet er gewoon al zijn, het thema moet leven, het moet de politiek in. Praten met Verhofstadt zal nog niet het paradijs opleveren, verre van. Maar je leert ook de andere verstaan in plaats van uitsluiten. De diversiteit die zich groepeert om iemand uit te sluiten is even erg als hetgeen waar je tegen bent (het uitsluiten) vrees ik. Al zijn het neoliberalen, uitsluiten blijft uitsluiten. Probeer je persoonlijke problemen met die mensen niet in de weg te laten lopen van een mogelijke eerste stap in de richting van een blijvende dialoog. Een dialoog die kan leiden tot een bouwen is vruchtbaarder dan het blijven stampen tegen het systeem tot de beweging een stille dood sterft.

Gunter Vandeplas

Gunter,

Bedankt voor je constructieve reactie. Twee opmerkingen zijn zeker waardevol. Vooreerst, je legt er terecht de nadruk op dat we mee moeten helpen alternatieven te verwezenlijken. Inderdaad eenmaal we dat doen, zullen we ons kwetsbaarder en feilbaar opstellen: ook op zaken die wij verwezenlijken zal er (terechte) kritiek komen. Geen probleem, het hoort erbij als je je engageert en kritiek willen vermijden is je buiten een democratische opvatting op het samenleven stellen. Het is misschien interessant om op te merken dat ongeveer iedere basisgroep binnen de beweging het grootste deel van haar tijd besteed aan het opzetten van alternatieven: indymedia, oxfam wereldwinkels of een anarchistische boekenbeurs zijn enkele voorbeelden. Zelf zijn we in de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming (JNM) bezig met een project om biologisch fruitsap op scholen verkoopbaar te maken, wat moeilijk is door de monopolie positie van Coca Cola.
Het tweede element de dialoog, beklemtoon je eveneens terecht. Speitiggenoeg of gelukkig bestaat een machtsvrije dialoog niet. Aangezien machtswerkingen steeds werkzaam zijn, is het belangrijk na te gaan in welke positie je tot een dialoog komt, wat de bedoelingen en voordelen van de dialoog voor de andere kunnen zijn en waar je zélf naar toe wil met de dialoog.
In Il Principe van Machiavelli (dat ik zeker geen immoreel boek vindt, ik waardeer enkel andere waarden) wordt verdedigd dat het niet onverstandig is voor de heerser om bij de bevolking een ander beeld van hemzelf te laten leven, dan wat de werkelijkheid zou vereisen. En dat in functie van doelen waar iedereen bij gebaat zou zijn. De logica is verleidelijk: het is zeer menselijk om van jezelf overtuigd te zijn dat je waardevolle doelen nastreeft, Verhofstadt zal dat ook denken. Verdienen die doelen dan niet dat je jezelf inschakelt in machtswerkingen, waarbij de waarheid wat op de achtergrond verdwijnt? Op zich vind ik die stelling problematisch en verwerpelijk, maar omdat het domein van de politiek inderdaad een andere logica volgt dan die van de theoretische ethiek, kan je moeilijk anders dan binnen die machtswerkingen een tegenmacht op te zetten als je er zeker van bent dat waardevolle doelen nooit door één partij kunnen opgeeist worden.
Het is inderdaad moeilijk te achterhalen of Verhofstadt echt een evenwichtige dialoog wil of ons wil gebruiken om bij de bevolking een beeld van hemzelf op te hangen dat hem voordeel oplevert om doelstelling na te streven die hij, volgens de logica van Machiavelli, niet hoeft openbaar te maken.
Om verschillende redenen ben ik er diep van overtuigd dat de dialoog waar Verhofstadt op aanstuurt niet oprecht is en ook niet interessant kan zijn, enkel al omwille van de
gigantische machtskloof tussen de gesprekspartners. Als we binnen de logica van Machiavelli redeneren dan moeten we als ondergeschikten vooral naar de daden kijken die Verhofstadt verwezenlijkt en niet naar de woorden die steeds kunnen verblinden. Is het dan niet opmerkelijk dat de enige daden tot nu toe deze zijn die extra gelegenheden creëeren om met woorden te goochelen. Met de JNM worden we dag in dag uit geconfronteerd met de houding van de VLD en de premier in concrete dossiers. We kennen enkele mensen op kabinetten die ons info geven over beslissingen die nooit in de pers komen. Ik overdrijf niet als ik zeg dat er in de interventies van de premier geen spoor terug te vinden is van de waarden waar wij voor staan. Nee, steeds opnieuw
primeert de ideologie van de economische groei (vb. bij GGO's), de noodzakelijke harde concurrentie, de vrijmaking van de markten (positie van Neyts in Qatar),...
Dat betekent niet dat ik een dialoog met de premier bij voorbaat uitsluit, maar het zal er één zijn die van onze zijde ook deels op schijn voortbouwt en dat om de machtswerkingen toch wat gelijk te krijgen. De Belgische ngo's weten trouwens hoe die dialogen verlopen als de pers er niet bij is.
Maar zelf al kan dialoog ooit, het is goed dat het niet in Porto Allegre gebeurde. Want het is uiterst belangrijk dat de twee zaken die je aanhaalt (alternatieven opbouwen en dialoog) uit elkaar gehouden worden, ook in de perceptie van de publieke opinie. Het bericht dat we via onze media zouden gehoord hebben zou zoiets geweest zijn als: 'In P. A komen de andersglobalisten bij elkaar om alternatieven uit te werken... Premier Guy Verhofstadt sprak de menigte toe en pleitte voor het ethisch globalisme... 111111 reageerde verbolgen'. De nuances zouden de publieke opinie totaal ontgaan. Wat zou bijblijven is dat Verhofstadt daar was, niet wat er in P. A. gedaan wordt. Voor de helderheid van de boodschap kan het volgens mij dus zeker geen kwaad als P.A zich even conflictueus opstelt tegenover wat, alles bij elkaar, toch de vertegenwoordigers van het neoliberalisme zijn.
Tenslotte ik koos de titel om de scherpte van mijn reactie een beetje te verklaren. Ik hoop het opiniestuk in De Morgen te krijgen en zoals nu wel duidelijk is, schreef ik het meer om in te spelen op de macht die Verhofstadt door zijn retoriek wil opbouwen dan om te pleiten tegen dialoog een dialoog met politice.

groetjes

Verhofstadt is politiek verantwoordelijk voor....
by Raf Verbeke 5:17am Mon Feb 4 '02
carineraf@hotmail.com

Dit past eigenlijk beter in deze discussie.

Ik steun 100% de beslissing van het WSF om Verhofstadt te weigeren. Maar ik vind een argument dat daarvoor blijkbaar gebruikt is door het WSF en dat gretig overgenomen wordt door De Morgen en door onze tegenstanders, FOUT !
Verhofstadt moet niet geweerd worden omwille van zijn ideeën die omschreven worden als die van een "baby-Tatcher".De ideeën van Verhofstadt interesseren mij niet. Zijn ideologische constructies, zoals die van de meeste politieke leiders fluctueren mee met de politieke conjunctuur. Verhofstadt is ideologisch opgeschoven naar links, anders zou hij nooit mogen/kunnen regeren hebben.Zijn paarsgroene collegas zijn opgeschoven naar rechts om de zelfde reden. Een debat over zijn ideeën uit de weg gaan komt inderdaad zwak over. Zeker van een beweging die net een democratische dialoog vraagt met de instellingen als gelijken en niet onder druk van de ongelijkheid van de geldmachten. Het probleem is dat het WSF geen zin heeft als debat met de verantwoordelijken van de instellingen die verantwoordelijk zijn voor de globalisering . WSF heeft enkel zin als debat LOS VAN DIE INSTELLINGEN. Dat betekent dat inderdaad regeringsleiders in principe niet uitgesloten kunnen worden .... maar slechts in de mate dat zij bewezen hebben hun verantwoordelijkheid op te nemen TEGEN de aangang zijnde globalisering. Welnu, Verhofstadt is POLITIEK verantwoordelijk voor het verdwijnen van SABENA onder druk van Swissair. Voor het gruwelijke systeem van de LOONNORM om de inkomsten uit arbeid in bedwang te houden ten voordele van de inkomsten uit vermogens. Voor de uitvoering van het octopusakkoord en de EENHEIDSPOLITIE, ondanks de beloftes na de witte mars dat politie en justitie beter zouden werken, en zonder de mening te kennen van de basismensen in de politie. Verhofstadt is POLITIEK verantwoordelijk voor het goedkeuren van het artikel uit het NAVO-verdrag dat België betrekt in het militaire avontuur van de VSA in Afghanistan.DAT ZIJN CRITERIA om hem te weren. Niemand zegt dat Verhofstadt het niet goed meent.Nogmaals zijn persoonlijke motivatie is van geen tel. Niemand zegt dat paarsgroen geen enkele goede maatregel genomen heeft. ' t zou d'er nog aan mankeren. Het is dus tegenover het personeel van SABENA dat het WSF verplicht is VErhofstadt te weren. Tegenover de arbeidende bevolking in ons land die de afgelopen 15 jaar reeel niet aan koopkracht heeft gewonnen terwijl de winsten fenomenaal gestegen zijn. Tegenover de burgers die gerechtigheid en waarheid gevraagd hebben tegenover criminele feiten en die tot op de dag van vandaag nog niet gekregen hebben, wel integendeel.Tegenover de bevolking van Afghanistan die deze oorlog NIET gewonnen heeft.Elke andere houding en elk ander argument maakt een lachertje van het begrip politieke verantwoordelijkheid. Indien er iets is dat de bevolking vandaag niet meer neemt dan is het het verdoezelen van politieke verantwoordelijkheid. Het niet zeggen waar het om gaat. Het houterig, nodeloos ingewikkeld taalgebruik dat meer verdoezelt dan het verheldert. Het Vlaams Blok steunt op die houding en "zegt van gij denkt". Vandaag kijkt de bevolking attent en alert op naar deze nieuwe uitzonderlijke INTERNATIONALE beweging. Wij zijn het aan onszelf en aan de toekomst van de meerderheid van de bevolking verplicht duidelijkheid te scheppen: een andere wereld JA ! Maar niet zonder andere politiek ! Een andere politiek JA ! Maar niet zonder andere regering ! Met de affaire Verhofstadt ligt de politieke verantwoordelijkheid van de beweging open en bloot ter discussie. Nu de druk van de beweging op de politiek steeds groter wordt is het beter om die discussie te voeren zonder paarsgroen. Om op basis van onze eigen sterkte de dialoog aan te gaan met de verantwoordelijken in deze geglobalseerde wereld.