arch/ive/ief (2000 - 2005)

De vakbonden en de anti-globaliseringsbeweging
by Marc Vandepitte Wednesday January 30, 2002 at 05:53 PM

Verslag van het Internationaal Colloquium: 11-12 januari 2002, Universiteit Stendahl te Grenoble. Deel 9

9. De vakbonden en de anti-globaliseringsbeweging


Christophe Aguiton: (één van de initiatiefnemers van de Euromarsen, verantwoordelijk voor de internationale relaties van ATTAC)

We staan voor een paradox. Aan de ene kant is er een ‘reprise', een heropleving. Er is iets gebeurd de laatste jaren. Reeds in het begin van de jaren '09 was er veel sociaal protest, maar sinds Seattle heeft dat een echte elan gekend. Aan de andere kant zie je dat de syndicale beweging het moeilijk heeft en zelfs stagneert. Het lijkt erop alsof de vakbonden de trein missen. Tijdens de Unctad conferentie bijvoorbeeld waren er verschillende NGO's, de vakbonden waren afwezig.

Wil dat zeggen dat syndicaal werk voorbij is? Neen, maar het is wel totaal anders dan een eeuw geleden. De vakbonden kennen een crisis, die ongeveer samenvalt met de economische crisis. Deze crisis (van de vakbonden) heeft te maken met een aantal belangrijke evoluties:
Ook dit veroorzaakt een tegenstelling in de meerderheid van de industrielanden. Enerzijds zijn de vakbonden door deze evoluties en door een doelbewuste strategie verzwakt. Maar anderzijds heeft de elite behoefte aan sterke vakbonden, want ze vrezen sociale explosies. Ze hebben daar schrik van temeer omdat de politieke partijen en de politieke macht over weinig legitimiteit beschikt.

Wat is nu het antwoord van de vakbonden? Ze pogen zich te beschermen tegen hun monopolies:
Op het vlak van onderhandelingen. Dat is normaal dat ze dat doen.

De eigen monopolies trachten in stand te houden en te versterken is volgens mij een vergissing. De vakbonden moeten zich vernieuwen in twee richtingen.
Ten eerste in de bedrijven een dialoog aangaan met de arbeiders en bedienden. Er moet meer directe democratie komen. Ten tweede moeten er allianties komen met de sociale beweging. Daarachter zit het idee dat als het kapitaal zich organiseert als een netwerk dan moet de vakbond dat ook doen.

Hoe kan dat concreet? Directe democratie dat is eenvoudig. Bijvoorbeeld, het is een Algemene vergadering van de leden die beslist of een staking al dan niet doorgaat en niet de top of de vrijgestelden. Wat betreft de alliantie is dat veel moeilijker. Bijvoorbeeld een alliantie met werklozen. Dat is zeer moeilijk omdat de achtergrond dikwijls heel verschillend is van de werklozen en de arbeiders. Goede voorbeelden van alliantie zijn de strijd rondom LU: dat ging gepaard met boycot acties; de strijd tegen Mac Donalds: de werknemers zijn vaak zeer kwetsbaar, maar met de hulp van Attac, boerenorganisaties, studentenorganisaties, hebben we hier in Frankrijk een succes geboekt.

Een deelnemer : Je legt de hoofdproblemen van de vakbond bij het gebrek aan democratie, bij teveel bureaucratie. Elke serieuze organisatie kan niet zonder bureaucratie. Zeker, er zijn problemen op het vlak van democratie, en dat moet verbeteren, maar dat is niet de hoofdzaak. Een voorbeeld uit mijn eigen land. De vakbond van het onderwijs werkt vrij democratisch zoals u het ideaal beschrijft: leden kiezen de afgevaardigden, de afgevaardigden de leiding; stakingen worden in Algemene Vergaderingen beslist. Toch is een zeer zwakke vakbond die qua leden achteruitgaat. Omgekeerd is er een vakbond van de bedienden, die veel hiërarchischer gestructureerd is, maar die veel militanter optreedt en ook qua ledenaantal erop vooruitgaat. Het hoofdprobleem ligt hem eerder bij het gebrek aan militantie en klassenpositie van de vakbondstop en grote delen van de kaders.

Knap werk Marc
by Jan D. Wednesday January 30, 2002 at 06:17 PM

Kwalitatieve nota's!
Ik zou dat ook moeten doen als ik naar colloquia ga.

vakbond in crisis?
by herman luyckx Thursday January 31, 2002 at 12:54 AM
herman.luyckx@pandora.be

Het verraste me te lezen dat "de vakbond" het moeilijk heeft, dat ze stagneert.
Als vakbondssecretaris zit ik dag in dag uit in een meeslepende dynamiek van overladen agenda's, militanten- en afdelingsvergaderingen met resems agendapunten, onderhandelingen hier - onderhandelingen daar, discussies intern en extern, acties, sensibilisering, mobilisering, infosessies, brainstormen en nakaarten... we rennen onszelf voorbij en krijgen constant signalen dat we nog zoveel meer zouden kunnen en moeten doen. We slapen ook wel een paar uren per nacht, doorgaans toch. En belangrijk: we groeien nog, week na week.
Zo zie je niet dat de buitenwereld de indruk kan hebben dat de vakbond stagneert of verzwakt. Maar is dat wel zo?
Is dat in Belgie zo? Is die vaststelling van die Fransman regionaal gebonden of door zijn sectorale ervaringswereld bepaald?
Neen, ik geloof best dat hij gelijk heeft. Dit is gezegd in het kader van een vergelijking met de beweging van Seattle. Het gaat over de internationale slagkracht van de vakbond.
Ik loop mij inderdaad voorbij in mijn Antwerps, Vlaams of Belgisch werkterrein als secretaris die o.a. in winkelbedrijven, petroleumraffinaderijen en uitgeverijen actief is voor de bediendenpopulatie. Die zich bovendien verliest in touwtrekkerij tussen en binnen gelijkgezinde syndicale en politieke groeperingen (die soms de vorm aannemen van klassieke krabbenmanden).
Hectisch soms.
Dat mag ik dus niet veralgemenen. Ik werk niet in Frankrijk of niet in Engeland, om enkele buurlanden met een respectabele syndicale geschiedenis te noemen waar de vakbonden zich inderdaad op een zijspoor hebben laten dringen.
En dan heb ik het nog niet over landen waar vakbonden helemaal niets (meer) betekenen tenzij als voortbrengers van (al of niet kostbaar) bedrukt papier (denk maar aan het voormalige Oostblok maar ook aan Nederland al zijn er wel nuanceverschillen tussen die regio's).

Waar "de vakbond" zeker zwak en machteloos opereert is op het grensoverschrijdende niveau: de Europese vakbond is een hulpeloos ziek vogeltje dat dringend behoefte heeft aan verse zuurstof, de wereldvakbond is weinig meer dan een papieren contactpunt dat bedeesde pogingen doet om standpunten te formuleren. Misschien overdrijf ik, maar hoe dan ook kan ik mij inbeelden dat wie contacten heeft met de antiglobalistische Seattle-beweging meewarig neerkijkt op de internationale slagkracht van syndicalisten.

Het feit dat de Franse vakbonden met ruim 10.000 leden aanwezig waren op de manifestatie van 13 december in Laken zal geen voldoende repliek zijn om de verdrietige constataties van Christophe Aguiton te weerleggen. Die manifestanten zijn wel vurig en trouw, denk ik als ik ze bezig zie, maar qua impact op het bedrijfsleven, zelfs op binnelahebben ze betere tijden gekend

Bericht voor de sitebeheerders
by jpe Thursday January 31, 2002 at 10:17 AM

Knap deze tekst om zien op het scherm, met het kleurengebruik en de gevette woorden. Maar als je dit uitprint om rustig te lezen krijg je voor deze korte tekst 4 pagina's print (zonde van de papierverspilling; het kon met 2) waarop de helft van de ruimte in beslag genomen wordt door "codetekens" ... Is dit te vermijden, dat je die niet meer krijgt bij het printen ?

Alleen al om ecologische redenen zou je hier werk moeten van maken.