Een mogelijk alternatief voor de globalisering
by Marc Vandepitte Wednesday January 30, 2002 at 05:48 PM |
|
Verslag van het Internationaal Colloquium: 11-12 januari 2002, Universiteit Stendahl te Grenoble. Deel 6
6. Een mogelijk alternatief voor de globalisering en de dominantie van
de MNO's
Michael Albert. [Hoofdredactor van Zmag.org]
We zijn tegen de WTO, tegen het IMF, tegen de Wereldbank, enz. Maar wat
willen we in de plaats? Dat is nog maar de helft van de vraag. Want met eventuele
andere internationale instellingen blijft de lokale economie dezelfde. De
tweede helft van de vraag is: is er een alternatief voor het kapitalisme?
We moeten positief zijn, een visie ontwikkelen, want die is nodig voor een
strategie.
Het probleem van de globalisering is niet dat er uitwisseling of
interactie (handel, enz.) is, maar de wijze waarop die interactie gebeurt.
Ze gebeurt namelijk zó dat de rijken rijken worden en de machtigen machtiger.
Daarom willen we de spelregels veranderen. We zijn dus voor internationale
uitwisseling zó dat de armen rijker worden en de zwakken meer macht verwerven.
Het IMF, de Wereldbank en de WTO, enz. komen vandaag op zo'n manier tussen
dat ze het omgekeerde daarvan bewerkstelligen. We hebben drie nieuwe
instituties nodig die de lokale wetten die arbeid en milieu beschermen
versterken. Nu is dat precies omgekeerd, nu ondermijnen ze de democratie,
maken ze de kloof tussen rijk en arm groter. Het moeten ook instellingen zijn
waar de beslissingen niet achter gesloten deuren plaatsvinden.
Veel mensen zeggen dat er niets aan te doen is. Ik wil niet dat ze dat blijven
zeggen. We moeten zeggen tegen de armen hoe erg hun situatie is en hoe het
systeem werkt. Idem voor de slachtoffers van sexisme en racisme. Maar we moeten
ook over een alternatief spreken. Om dat alternatief te schetsen vertrek ik
van ‘guiding values' (oriënterende waarden) en ga ik dan op zoek naar die
instituties die daaraan kunnen beantwoorden. Over welke waarden gaat
het?
- Solidariteit (empathie): een goede economie moet dat stimuleren.
De onze doet het tegenovergestelde, namelijk haten, niet zorgen voor elkaar.
- Diversificatie: onze economie doet de mogelijkheid vernauwen.
- Gelijkheid: denk aan het gigantisch inkomen van Bill Gates.
- Beloning van de inspanning: en niet van de output. Stel twee
arbeiders die hetzelfde werk doen, de ene is groot en sterk, de andere is
zwak. Als we output belonen dan is dat onrechtvaardig.
- Verdeling van macht: hiërarchie tegengaan.
Welke instituties kunnen deze waarden nu promoten?
- Privé-bezit: zeker niet, omwille van verschillende redenen. [Hier
niet uitgewerkt.]
- Markt: ook niet. Ik denk dat we binnen 100 jaar zullen zeggen
dat de markt het slechtste is wat de mensheid ooit is overkomen, iets vergelijkbaar
met wat we nu over slavernij zeggen. De markt is het instrument om op basis
van macht zoveel mogelijk winst te maken. De markt houdt ook geen rekening
met externe kosten: milieu, sociaal, ziektes, … Er zijn nog heel wat andere
problemen met de markt.
- Geen planeconomie. Want dan krijg je een klasse van planners
(managers) die een relatieve monopolie krijgen op de beslissingen. Wat dan
wel?
- Arbeidsraden: zij moeten in overleg met elkaar beslissen hoe
en wat te produceren.
- Balananced jobcomplexes: tegen al te grote specialisering, het
feit dat daardoor de macht te geconcentreerd wordt en dat er een klassenonderscheid
groeit. Een zelfde arbeider doet bijvoorbeeld handenarbeid, maar is ook verantwoordelijk
voor de financies, voor de distributie.
- Loon naar verdienste: geen inkomsten meer op basis van afkomst,
macht, bekwaamheid.
- Overleg over het proces tussen consumenten en producenten:
met de bedoeling beiden op elkaar af te stemmen.
Ollman: In het marxisme wordt voor de fase na het kapitalisme een
onderscheid gemaakt tussen het mogelijke (socialisme) en het wenselijke (communisme).
In uw visie combineer je beide elementen tegelijk. De vraag is of dat mogelijk
is. Bijvoorbeeld, uw ‘balanced jobcomplexes', vind ik een schitterend idee,
maar dat zal pas op lange termijn mogelijk zijn. Het probleem van de inefficiëntie
raak je ook niet aan. Nochtans bestaat dat en is het een heus probleem.
- Vandaag klinkt het niet goed om de planeconomie
te verdedigen. De meeste linksen verwerpen dat omwille van de ervaringen in
de SU. Maar je moet de reële context zien waarin dat moest gebeuren. Van
atleten kan je verwachten dat ze meer dan zeven meter ver springen, van iemand
die pas kan lopen niet. De mensen in de SU waren nauwelijks opgeleid, het
was een volledig onderontwikkeld land, in de andere Oostbloklanden werd de
overgang naar het socialistisch kamp niet door de overgrote meerderheid van
de bevolking gedragen, enz. Het is helemaal niet zeker dat in een land dat
vrij ver ontwikkelt is en dat een revolutie kent die door de bevolking wordt
gedragen op dezelfde wijze zou aflopen, integendeel.
OUR PROPOSAL http://www.geocities.com/Athens/Olympus/9799