arch/ive/ief (2000 - 2005)

"Je moet al een blinde zijn om niets gewaar te worden van de ingrijpende veranderingen die de Vlaamse media vandaag ondergaan" opent Walter Pauli zijn stuk in de 'Zeno'-bijlage bij De Morgen.

"Het gaat ditmaal niet om 'machtsconcentraties'" (oh neen ?) "maar om een puur inhoudelijke evolutie. Het VRT-journaal zoomt in op Wendy van Wanten. De Morgen meldt op de voorpagina dat jobverlies voortaan een geldige reden is om je vliegreis te annuleren. Uitgerekend die media die een goed decennium terug zichzelf bedachten met het label 'kwaliteit', werken vandaag volop aan de toegankelijkheid van hun product." "Het is een moeilijk proces" stelt Pauli, "het balanceren op de grens tussen verlaging en verbreding."

Pauli verhaalt vervolgens over een uitzending van 'Trommels en Trompetten'. Dat nieuwe Canvas-cultuurprogramma wordt gepresen teerd door Marc Reynebeau, die volgens Pauli in zijn functie als Knack-medewerker de vertegenwoordiger bij uitstek is van de 'hoge cultuur'. Reynebeau nu ging op Canvas de discussie aan met VRT- anker Stef Wauters die de 'verbreding' van het VRT-journaal verdedigde. Wauters wordt door Pauli omschreven als een 'fan' van Bourdieu. De zopas overleden Franse socioloog toonde in tal van studies aan hoe het onderwijs de overheersing door de maatschap pelijk 'hoog' gesitueerde cultuur van de lagere cultuur beves tigt.

In andere artikels in De Morgen werd Bourdieu op dat punt bekritiseerd want in het zog van de 'derde weg' wil men bij De Morgen niet toegeven dat iemands afkomst nog steeds grotendeels zijn leven bepaalt. Volgens de derdewegdenkers van De Morgen (zie ook het pleidooi in de krant op 26/01 van Patrick Janssens) moet het onderwijs de ongelijkheid in de samenleving wegwerken. Dat ontslaat hen meteen van de taak om heel de samenleving te verbeteren, om het neoliberalisme aan te pakken.

Zoals het onderwijs iedereen gelijke kansen moet geven, zo moeten ook de media bijdragen tot meer gelijkheid. Dus fini met de 'hoge cultuur' op te hemelen. De 'lage cultuur' moet ook aan haar trekken komen. Dan wordt Bourdieu er weer bij gesleurd om te motiveren dat het journaal 'verbreed' moet worden; dat is pas democratisch. En van de Rudy Collier, hoofdredacteur van De Morgen, schrijft Pauli dat hij vermoedelijk zonder veel van Bourdieu gelezen te hebben, "nu al anderhalf jaar lang probeert Bourdieus inzichten over te brengen op de krant." Zodoende brengt de krant nu wel moordzaken, trivialiteiten, sport ... Maar - stelt Pauli - de journalisten staan nu wel voor een probleem, "waar Bourdieu zich niet moest mee bezighouden", "hoe die nieuwe thema's aan te pakken en kwalitatief ?"

Pauli, ga naar huis man. Nog nooit gehoord van al de kritiek die Bourdieu de jongste jaren op de massamedia maakte ? Noem jij jezelf journalist of voddenideëenraper ? Van selectief misbruik van een auteur gesproken. Je gaat het nog ver schoppen Pauli. Mannen zoals jou worden door het establishment gewaardeerd.

* Relatief is relatief

Het moet maar eens gesteld worden: het onderscheid tussen hoge en lage cultuur is vaak vals, 'fake'. Wat is er nu zo superieur aan oudbollige opera en wat is er zo minderwaardig aan knap gemaakte documentaires dat het 'hoogculturele' Knack voor opera wel alle ruimte inruimt maar nooit ofte nimmer (op een uitzonde ring na om de zoveel jaren) aandacht besteedt aan documentaires ?

Maar anders dan Pauli in De Morgen voorstelt, is niet alles relatief. Je moet al een blinde zijn om niet het onderscheid in kwaliteit te merken tussen een zoveelste Dutroux-uitmelk-afleve ring van Telefacts en een toegankelijk én hoogstaand (de twee kunnen samengaan) meesterwerk van Charlie Chaplin zoals 'Modern Times'. Je moet doof zijn om niet het onderscheid te kunnen maken tussen (om het in de toegankelijke popcultuur te zoeken) niet het onderscheid te kunnen maken tussen bv. het muzikaal talent van 'Lemmy' van 'Motorhead' en dat van Robert Plant.

* Rijk is niet synoniem voor cultureel

Het onderscheid tussen hoge en lage cultuur loopt niet altijd gelijk met dat tussen hoge en lage standen, tussen rijk en arm.

In De Morgen van 2 januari 2002 verscheen een artikel getiteld: 'Onslow en de vrienden van Hyacinth Bouquet: één front'. Karl van den Broeck stelde daarin dat uit cultuurstudies blijkt dat het cultuurgedrag (theaterbezoek bv.) en het televisiekijkgedrag van de economische elite en dat van de laaggeschoolden parallel loopt. Tot de economische 'elite' behoren betekent nog niet dat men 'betere' programma's bekijkt.

"Een gebrekkige participatie in 'hoge' cultuur heeft weinig te maken met lage of hoge scholingsgraad maar alles met de aard van de scholing. (...) Ook het kijkgedrag wordt bepaald door de aard van de opleiding. Hooggeschoolden met een opleiding in de humane wetenschappen kijken vooral naar ernstige tv-programma's. Ingenieurs of economen kijken - net als laaggeschoolden - liever naar populaire zenders. Wie het participatiedebat wil voeren, hoedt zich dus beter voor veralgemeningen. Wie beweert dat het publiek van VTM, musicals, the Night of the Proms en Celine Dio bestaat uit allemaal Onslows waagt zich op een hellend vlak. Ze beledigen daarmee niet alleen de laaggeschoolden, de kansarmen, de arbeiders, maar ook de eminente leden van de economische elite: de managers, de bankiers, de ingenieurs. En de rijke vrienden van Hyacinth Bouquet laten niet met zich spotten. Ze hebben ook een afkeer van het betalen van belastingen. Zeker wanneer die moeten dienen om precies die mensen te subsidiëren die hen voortdurend voor 'cultuurbarbaren' lopen te verslijten."

Vinden we hier een bijkomende verklaring (naast de politieke: kritisch Vlaanderen zenderdood maken) waarom de conservatieve mediaministers Eric Van Rompaey en Dirk Van Mechelen, geholpen door manager Bert De Graeve, van de VRT een tweede VTM maakten ? Van Van Rompuy herinner we ons hoe hij Jambers prees. Van De Graeve en Van Mechelen lazen we in Humo hoe ze bij hen thuis meedansten met programma's zoals het Swingpaleis.

De cultuurstudies spreken eigenlijk ook de bewering tegen dat 'het volk' het in de media gehaald heeft van 'de onderwijzers'. Niet het volk, maar de cultuurbarbaren van de economische elite baten de media economisch en politiek uit, met een Berlusconi als boegbeeld.

* 'Partij' kiezen om te ontsnappen uit de schizofrenie van de hedendaagse journalistiek

Om te kunnen oordelen of iets goed of slecht is, waardevol of niet, heb je een referentiekader nodig (of noem het een mens- en maatschappijvisie of ...), een geheel van waarden en overtui gingen waarvoor je kiest.

Zo'n referentiekader is bijvoorbeeld de visie dat het persoonlijk en maatschappelijk de moeite loont om zich in te zetten voor een rechtvaardige en ecologische wereld. Goed wetende dat een utopie iets is om naar te streven, dat je ze nooit bereikt (en dus moet opletten voor extremisten die daar in geloven) maar dat je op de weg er naar toe zowel voor jezelf als voor anderen een menswaar dig bestaan kunt verwezenlijken.

Een ander referentiekader is dat je zoals beursspeculanten, mediamoguls en vele toppolitici, alleen maar in het eigen gewin gelooft en andere mensen daartoe uitbuit, manipuleert, afdankt ...

Is het nu niet zo dat veel journalisten tussen deze twee 'referentiekaders' in vallen ? Als journalist willen ze zogezegd objectief de waarheid achterhalen (waardoor ze partij mogen kiezen voor volk noch establishment) maar in de feiten worden ze gedwongen om goed verkopende journalistiek te brengen, ook als dat tegen hun eigen inzichten ingaat, om de smaak van het publiek te bespelen ook als ze beseffen dat er belangrijker zaken om aandacht schreeuwen en dat het niet netjes is van mensen op hun instincten 'te pakken'.

Zo belanden we bij schizofrenie die de hedendaagse journalistiek kenmerkt. Men vertrekt met hooggestemde doelen (de objectiviteit o.a.) maar belandt in de banaliteit van massamedia die de 'consumenten' constant manipuleren in functie van economische (kijkcijfers, reclamewinsten) en politieke doelen (in het geval van de openbare omroep: de bevolking tevreden houden).

Uit deze schizofrenie kan een journalist maar ontsnappen door partij te kiezen. 'Which side are you on ? vroeg Ken Loach al in zijn documentaire over de Britse dokwerkers. 'You're part of the solution or you're part of the probem' stelt een Greenpeace-slogan.

Staat de journalist aan de kant van hen die via de media veel geld willen verdienen en/of de bevolking 'koest' willen houden ? Of kiest hij voor zichzelf (zijn eigen vrije ontwikkeling als mens) en de medemens, voor de wereld en verdedigt hij sociale rechtvaardigheid, de gelijkwaardigheid van alle mensen, het leefmilieu ... ?

* Voluit gaan voor inzicht, vrijheid ...

Wie kiest voor de mens (zichzelf en de andere) en niet voor winst/uitbuiting/manipulatie streeft er naar om door middel van zowel journalistieke als andere werkzaamheden, zoveel mogelijk mensen op weg te helpen (niet paternalistisch, maar als mederei ziger) naar inzicht in de wereld, in de mechanismen allerhande (ook de economische) die ons leven beheersen om zo met zijn allen vrijer, verantwoordelijker, gelukkiger ... te kunnen leven.

Wie kiest voor de mens zal zich niet neerleggen bij al het minderwaardige (het banale, egoïstische ...) in zowel de zogenaamde 'hogere' als de 'lagere' cultuur. Men laat de andere mensen niet blijven steken in een gemakkelijk uit te buiten onwetendheid.

Een andere journalistiek dan de huidige in crisis verkerende commerciële en 'staats'-journalistiek, is dus mogelijk. Het is de journalistiek van betrokken burgers die hun journalistieke vorming en ervaring (inzake o.a. het kritisch omgaan met bronnen, het voorzichtig omspringen met voorlopige informatie, het graven onder de oppervlakte en het speuren achter de schermen ...) niet inzetten voor gemakkelijk geldgewin maar voor het verbeteren van de wereld. Het is toegankelijke maar niet volksverlakkende, deskundige en tevens geëngageerde journalistiek.

Of zoals John Simpson, BBC-oorlogsverslaggever stelde: "Niemand begint in de journalistiek om een rustig, veilig, goedbetaald leven te leiden. Journalisten moeten sjofele buitenstaanders zijn. Zodra je deel wordt van het establishment ben je weg. Als journalist heb je lef en ruggengraat nodig, al klinkt dat verschrikkelijk ouderwets."

* Waarom hier zo'n drukte over maken ?

Bij de lectuur van Pauli's stuk (getiteld: Rocco Granata, De Morgen en VRT: één strijd) moest ik toch even slikken dat uitgerekend de ex-comerciëlesport-'journalist' Stef Wauters nu als 'toepasser' van de inzichten van Bourdieu wordt voorgesteld. Wouters mag dan als student één en ander over Bourdieu geleerd hebben, als bankierszoontje en goed betaalde 'sterjournalist' is hij in deze discussie een te sterk bevoorrechte belanghebbende om ernstig genomen te worden.

Zelf heb ik Bourdieu leren kennen via documentaires en artikels in Le Monde Diplomatique en ik vond in hem te veel een 'soul mate', ik was te aangedaan toen ik het nieuws van zijn dood vernam om hem nu door types als Wouters te laten recupereren.

Bourdieu's vader was een koeherder die zich tot ambtenaar opwerkte. Mijn vader was de zoon van een fruitboer en hij 'schopte' het zelf tot ploegchef bij een onderhoudsploeg op een ministerie. Vanuit die gedeelde afkomst begrijp ik beter dan de Woutersen van deze wereld wat Bourdieu dreef: met kennis de onrechtvaardigheid die je van bij de geboorte kan overvallen, bestrijden.

Vanuit die afkomst bots ik steeds weer met het derdeweg-denken dat 'sociaal-democraten' en liberalen zo gezellig samen laat regeren. Toen ik onlangs met hoofdredacteur Rudy Collier, die me gevraagd had terug voor De Morgen te schrijven, een discussie over het onderwijs en zijn beperkte mogelijkheden aanging, was hij plots niet meer in mijn stukken geïnteresseerd. Het gesprek eindigde met zijn vaststelling dat ik een 'klassieke denker' ben (een 'marxist' zal hij wellicht bedoeld hebben, wat overigens maar een deel van het verhaal is). Ik vermeldt deze 'anecdote' hier nog maar eens op deze website, omdat ze zo duidelijk aangeeft hoe journalisten al van meetafaan op hun 'horigheid' aan het dominerende politieke denken geselecteerd worden. Onpartijdigheid ...

Net als veel van mijn generatiegenoten (veertigers) en compagnons uit de documentaire filmsector, denken we met de beste gevoelens terug aan de tijd toen de BRT nog bestond: een zender die je als gewone mens niet terug naar beneden trapte, maar je deel liet nemen aan een wijde, boeiende wereld van wetenschap, kunst, internationale ontwikkelingen ook en dat door middel van documentaires, degelijke journaals, kwaliteitsspeelfilms ...

Dat Walter Pauli nu bij Bourdieu alleen maar de kritiek haalt dat het onderwijssysteem de waarden van de heersende klassen doorgaf, is demagogisch. Natuurlijk deed dat systeem dat, maar het getuigt van domheid én/of slechte wil (of noem het gewoon: eigen postje goedpraten) om het zo voor te stellen dat de huidige media niet de waarden van het establishment zouden doorgeven. Kijk naar al de reclame voor verre reizen (die vooral de 'upper class' zich met gemak kan veroorloven) en andere luxe-producten. Kijk naar al de promotie voor de beurzen tot en met in de journaals en in Terzake (en de beurs: dat is pas een waarde van het establishment waarbij de gewone mens bij gebrek aan tijd en inzicht vooral veel te verliezen heeft).

* De Morgen 'blind' voor VTM's fouten in 'Dutroux-rel'

Het is typisch voor het Derde Weg-denken bij De Morgen dat men de eigen mate van collaboratie met het systeem totaal niet opmerkt. Een collaboratie die na de jongste 'Dutroux-rel' zover ging dat minstens drie journalisten van De Morgen zich uitsloof den om het VTM-misbruik van de via senator Dedecker bekomen opnamen, te minimaliseren.

Eerst presteerde Douglas De Coninck het om in De Morgen te stellen dat hij "geneigd" was om "vanuit deze positie journalist Thomas Van Hemeledonck, zijn baas Eric Goens en - jawel - ook hun tijdelijke medewerker Jean-Marie Dedecker te feliciteren. Alleen al voor de moed om zich met dit project bloot te stellen aan een onvermijdelijke moddercampagne." Later beweerde Yves Desmet in Terzake van 25/01 dat VTM "geen deontologische fout" gemaakt had. De dag nadien schreef Rudy Collier in zijn krant over de discrete mediageilheid van Dedecker, daarmee VTM uit de wind zettende.

Ondertussen bracht de heisa rond de 'Dutroux-tape' het VTM- programma Telefacts geen windeieren op. De uitzending van 21 januari lokte maar liefst 1.003.600 Vlamingen, zowat de helft van televisiekijkend Vlaanderen. Het programma werd bovendien - zeer uitzonderlijk - ook gesponsord door Humo, dat aankondigde exclusief met brieven van Marc Dutroux uit te pakken.

De jongste jaren gebeurt het wel vaker dat Telefacts gesponsord wordt meldde KDM in De Morgen. Dat gebeurt volgens VTM's commercieel directeur Peter Quagebeur "telkens na uitdrukkelijk akkoord van de redactie, die inspraak heeft in het soort adverteerders en de boodschap die aan het programma wordt gelinkt." Dat hiermee opnieuw een deontologische lijn overschre den wordt - die van de scheiding tussen redacties en adverteer ders - De Morgen merkte het niet op.

Een vraag die KDM zich wel stelde was of de Dutroux-affaire een gevolg kon zijn van het nieuwsoffensief van de BRT, waartegen VTM zich natuurlijk wil 'wapenen'. Maar "dat de pas ingezette slag om het televisienieuws nu al danig uit de hand aan het lopen zou zijn, het wordt krachtig ontkend" door VTM.

* De Graeve: televisie als opium voor de massa

Als uitsmijter nog een citaat dat ik telkens graag weer opvis, want het betreft één van de grootste (maar verhelderende) stommiteiten die Bert De Graeve ooit beging.

In 1997 lichtte Snorremans in een nummer van 'Flanders Flash' - de internationale nieuwsbrief van de VRT - 'the corporate policy' van de omroep als volgt toe:

"The customer is central and will be made happy and kept happy through diversity and through high quality".

Wat De Graeve onder kwaliteit verstaat weten we ondertussen: DE MOL & Co. Maar dat de topman van de VRT het als het doel ziet van de Vlaamse openbare omroep om de Vlaamse "klanten" (hij spreekt niet over burgers) "gelukkig te maken en gelukkig te houden", dat doet denken aan Aldous Huxley's 'Brave New World'.

De bevolking 'koest' houden: daar is het om te doen. Zolang de massamedia dit gebruik van de media als 'opium voor de massa', niet in de discussie betrekken, beduvelen ze ons alleen maar en verdienen ze dat we hen de wacht aanzeggen, dat we hen met al onze energie bestrijden. De Morgen, VRT , VTM en al de commerciële rest: 'to hell'.

Jpe,

Scherp stuk. Ik deel uw verontwaardiging over het misbruiken van Bourdieu door Pauli volledig. Daarbij aansluitend een aanrader. Eind de jaren '70 schreef de Britse socioloog Paul Willis 'Learning how to labour'.
Daarin toont Willis aan hoe sterk het onderwijs doordrongen is van middenklassewaarden, op welke verschillende manieren jongeren uit de arbeidsklasse daarop reageerden en hoe een deel ervan deze dominantie niet passief ondergaat, maar er zich creatief tegen verzet.

Wat me vooral aangrijpt bij de dood van Bourdieu is het feit dat hij heengaat op het moment dat we meer dan ooit nood hebben aan kritisch, geengageerde sociologen.
Als voormalig sociologie-student zie ik het somber in wat de Vlaamse sociologie betreft. Die gaat steeds meer de weg op van 'industrieel' beleidsonderzoek. Kritische theorie wordt daarbij gedegradeerd tot een hobby voor mensen met veel tijd (en met een rare afwijking in hun brein waarschijnlijk). Oh ja, er is wel nog plaats voor kritiek.
Maar daarvoor moet je netjes binnen de lijntjes van de paarse debatcultuur kleuren.

Als je ziet hoe gretig Vlaamse sociologie-departementen
de overheidsmiljoenen geschonken door Bert Anciaux voor beleidsonderzoek naar cultuurparticipatie opslorpen, hoe weinig protest er vanuit de professoren komt tegen de Bologna-verklaring (nochtans weten ze allemaal goed dat dit neerkomt op een verdere commodificatie van ons hoger onderwijs), laat staan dat ze de dreiging van de GATS onderkennen, dan kan je alleen maar zuchten en hopen
dat er vanuit de antiglobaliseringsbeweging een nieuwe generatie geengageerde sociale wetenschappers ontstaat die de speleventjes van mei '68 (sorry, jpe en andere consequente mei 68'ers, maar een groot deel van jouw generatie is toch wel heel zwaar gecapituleerd) eens een welgemikte trap voor hun reet geven.

Het is nog niet te laat. Er bestaan nog een aantal geengageerd sociale wetenschappers, maar het gaat serieus de verkeerde kant op.

Learning to labour is inderdaad een zeer interessant boek. een beetje beklemmend zelfs...

P. Willis, Learning to labour. How Working Class Kids Get Working Class Jobs. Farnborough, 1977.

ook zeer interessant, en van eigen bodem is het werk van Huyse:

L.Huyse & L. Vandekerkhoven, In de buitenbaan: arbeiderskinderen, universitair onderwijs en sociale ongelijkheid. Antwerpen, 1976.

Nog in De :orgen van het weekend :
reporter Anne De Graaf in een artikel over de Schaarbeekse Headhunter van Bin-Laden - ik geef haar hint ongeveer weer : moesten de buren geweten hebben dat er in Huis Zus en Zo in Schaarbeek niet een Centrum voor de Studie van de Islam woonde maar wel een recruteringscel van Osama Bin Laden's Al Qaeda, ze zouden terstond de 101 gebeld hebben.

Typisch ! Ik denk niet dat er zogenaamde gerechtsjournalisten zijn die ontsnappen aan de logica van de flikken. Uit hoofde van hun werk zijn ze verplicht van met flikken en gerecht om te gaan, hen stroop aan de baard te smeren in de hoop een "scoop" te krijgen, ermee aan te pappen.

Dan krijgt ge zulke verklikkings-hints. Bel de 101.
En dan te weten dat Anne De Graaf als 1 van de beteren bekend staat. Kunt ge nagaan hoe de scrupuleloze flikken-journalisten opereren.

Raf: je flikkenjournalistiek-logica deed me aan Jeroen Wils denken; is daar super in. Zie zijn berichtgeving over antiglobalistenbetogingen.

Stijn en L'anar: Brits boek ga ik proberen vast te krijgen. Wat je schrijft over hoe een deel de dominantie niet passief ondergaat ... raakt me Stijn. Beetje verklaring voor mijn eigen rebellie destijds.

Beleidsonderzoek: je weet dat ik een fan ben van Bertje de Beer. Dat hij zo de Vlaamse sociologie-dept. 'koopt', was me niet bekend. Moeten we eens gaan bekritiseren. En indeed, het is intriest hoe er van de proffen geen protest komt tegen Bologna enz. Hoe ze mee marcheren. Zou jij hier eens niet een degelijk stuk over schrijven ?

Maar wat bedoel je met 'de commodificatie' ? En GATS: dat noemt nu toch anders ?

Tot slot: mijn generatie is niet die van 68, ik kom uit generatie net er na. 'De U2-ers' omschreven ze die onlangs in Knack: still haven't found what I'm looking for ... Doet jouw generatie (welke is dat ?) het beter ?

Jpe,

Ergens op deze site is een dossiertje van mijn hand over Bologna-akkoord te vinden. De houding van veel proffen uit de sociale wetenschappen aan de RUG is nogal ambigu. Enerzijds heb ik de indruk dat ze weten wat er op til is en ze daar niet erg positief tegenover staan, anderzijds is er geen enkele prof die opstaat en openlijk zijn mening zegt. De onderlinge concurrentie voor middelen maakt frontvorming blijkbaar moeilijk.

Anderzijds verwachten ze wel dat studenten iets doen. Ik heb minstens twee professoren letterlijk horen zeggen dat ze teleurgesteld waren dat er vanuit de studenten zo weinig weerwerk komt. Maar moesten ze nu zelf eens wat harder uit de hoek komen ..

Maar er begint toch wel iets te bewegen. Prof Vandenhaute spendeerde twee keer een halfuur van zijn les om de studenten (telkens een zevenhonderdtal) uit te leggen wat Bologna nu juist inhoudt. En dan waren er nog die open lessen op o19. Maar het blijft een kleine minderheid die sowieso al aan de kant van onze beweging stond. De rest zit en kijkt toe.

Misschien moeten we er daar inderdaad eens de zweep op leggen en eens een straf artikel schrijven. Maar daarvoor is insider kennis nodig (om geen mensen verkeerdelijk te gaan beschuldigen) en die is voor studenten moeilijk
te verwerven. Zeker omdat de top van de studentenvertegenwoordiging die die insider kennis
wel heeft zich niet radicaal afzet tegen Bologna en menen dat mits een aantal aanpassingen alles wel in orde is.
De top van de officiele studentenvertegenwoordiger (die in raad van bestuur en faculteitsraad zit) is op enkele uitzonderingen na trouwens veeleer een carrieremachine dan een kritische vertegenwoordiging. Als voormalig studentenvertegenwoordiger in de opleidingscommissie (laagste echelon) werd ik zelf al bijna niet op de hoogte gehouden van wat er in de hierarchisch hogere commite's beslist werd, laat staan dat de studenten al op de hoogte zijn.

Je ziet het, alle formele democratische kanalen zitten muurvast, de straat opeisen is onze enige uitkomst om er weer beweging in te krijgen.

Wat Bertje de Beer en beleidsonderzoek betreft, weet je wel dat hij sterk bezig is met cultuurparticipatie. Hij heeft daarvoor een soort wetenschappelijke omkadering opgericht die hem van cijfers en zo moet voorzien (lees: legitimatie; net zoals Pinxten ea. het megalomane cultuurproject van Mortier in Gent wetenschappelijk legitimeerden; zie De Morgen van een half jaar geleden). Ik weet niet precies om hoeveel miljoenen en hoeveel universitaire medewerkers het gaat, maar het gaat om een voor Vlaanderen niet te verwaarlozen aantal. Voor ietsje meer info zie
<http://www.sociologie.be/vacature%20steunpunt.htm>.

Onder de titel 'Missie, doelstellingen en taken van het steunpunt re-creatief vlaanderen' staat daar "Het steunpunt heeft als missie om op basis van hoogstaand wetenschappelijk onderzoek de beleids- en beheerscyclus van het Vlaamse cultuurbeleid te ondersteunen."

Drie Vlaamse sociologie-departementen zijn betrokken bij dit cultuurparticipatie-onderzoek. Hoe wil je dat die nu nog kritiek gaan leveren op de inhoud van het cultuurbeleid?
Diens brood men eet, diens woord men spreekt...

Nog een pikant detail: prof. Hans Waege, een van de drijvende krachten achter het project, wil in de toekomst aan de RUG een vak beleidsevaluatie geven. Ja, je hoort het goed, eerst het beleid zelf mee ondersteunen en vorm geven en het dan nog eens gaan evalueren ook. Een behoorlijke machtsconcentratie.

Het probleem is dat de wetenschappers met het meest interne macht, steeds meer diegene zijn die het meest fondsen kunnen binnenrijven. Goede fondsenwervers zijn echter niet noodzakelijk goede, kritische wetenschappers.

Tot slot:
1) Commodificatie is de marxistisch-wetenschappelijke term
voor 'iets tot koopgoed omvormen'. Commodificatie van het onderwijs betekent dat men onderwijs zo gaat organiseren dat het makkelijker op een markt verkocht kan worden.
Als je een markt wilt construeren, moet je in de eerste plaats voor vergelijkbaarheid van het produkt zorgen.
Als je niet kunt vergelijken, is het ook moeilijk om te concurreren.

Wat de Bolognaverklaring doet is meer uniformiteit in het Europese onderwijs introduceren.
Overal in Europa zal iedere student eerst drie jaar bachelor doen en daarna (eventueel) een of twee jaar masters. Men gaat ook de kwaliteitscriteria op elkaar afstellen, ... (zie dossier op deze site). Doordat er meer onderlinge vergelijking mogelijk wordt, zal je quasi automatisch rangschikkingen zien opduiken en zal de concurrentie tussen onderwijsinstellingen nog verhevigen.

2) Het is juist dat midden de jaren 90 de GATT (algemeen akkoord over de handelstarieven) omgevormd werd tot de WHO (Wereldhandelsorganisatie). Een onderdeel van de WHO is de
GATS (algemeen akkoord over de handel in diensten), dat zich in tegenstelling tot de GATT dat zich vooral op goederenhandel concentreerde, op diensten gaat concentreren.
Diensten, dat zijn oa. onderwijs, gezondheidszorg, post, ...

Mvg,
Stijn

Fijn artikel, jpe. Zo'n echt onderbuik-ding. En ferm nodig dat Bourdieu wat meer aandacht krijgt.
Heel fijn ook om te vernemen dat je een weinig gebruikte dualiteit naar voren durft te schuiven:

" Staat de journalist aan de kant van hen die via de media veel geld willen verdienen en/of de bevolking 'koest' willen houden ? Of kiest hij voor zichzelf (zijn eigen vrije ontwikkeling als mens) en de medemens, voor de wereld en verdedigt hij sociale rechtvaardigheid, de gelijkwaardigheid van alle mensen, het leefmilieu ... ? (...) om zo met zijn allen vrijer, verantwoordelijker, gelukkiger ... te kunnen leven. "

Veel belangrijker dan je denkt, jpe! Want zelfs in links-denkend, progressief Vlaanderen (ook en vooral op Indymedia) doet men nog veel te veel aan postmodernistisch Twijfeldenken: 'We zijn wel anti, maar zijn het nog lang niet eens waar we VOOR zijn'. Het eeuwige excuus om langs de kant dan maar te blijven kankeren. Spijtige zaak. Want zo blijft deze wereld in handen van zij die niet Twijfelen, en resoluut voor een wereld van de rijken en machtigen kiezen.
Jouw referentiekader biedt tenminste al wat duidelijkheid: 'vrije ontwikeling, rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid, leefmilieu, vrijheid, verantwoordelijkheid'. En laten we deze termen in godsnaam niet meer 'wetenschappelijk' onderzoeken. Eén klein stapje verder is, dat ieder zijn nek uitsteekt en zegt deze waarden te voelen, te geloven, te weten. Tijd om weer een mening te hebben. Al dan niet spiritueel onderbouwd. Maar altijd MET gevoel. Op dat moment is er maar weinig conflict rond het 'hoe' van de ommekeer; mensen die weten waar ze voor zijn, die vinden wel manieren om hun doelen gezamenlijk te bereiken.
En tijd om termen als 'derde weg', 'relevante mening', 'paars', 'sociale correcties', 'humanitaire intentieverklaringen' enz af en toe te vervangen door woorden als 'pervers', 'misdadig', 'slecht', 'leugenachtig',
'egoïstisch', en bovenal HYPOCRIET.

Niet de mensen zijn slecht, maar wel de heersende Leugen-cultuur, die o zo vele mensen domweg, botweg, lafweg slikken. En daar speelt de pers een verschrikkelijk grote rol in, net als het onderwijs.
Ach, als het een troost kan zijn: je bent nooit sant in eigen land, maar wie zijn idealen (de Waarheid) volgt, die sterft zonder spijt.

Greetz!
Pinkje