De cultuur van de Cavaliere: kunst en politiek in Italië

Berlusconi is een mediamagnaat en bouwde zijn imperium op fraude en corruptie. Als mediamagnaat controleerde hij al alle privézenders van Italië. Sinds hij premier is, staan ook de staatszenders onder zijn hoede. Berlusconi is naast premier sinds kort ook minister van buitenlandse zaken.
Vanuit zijn positie als premier probeert hij nu ook alle andere sectoren aan zijn wil te onderwerpen. De jongste maanden ontketende hij een aanval op de culturele sector. Vorige week mocht Lino Micciché in de krant lezen dat hij niet langer directeur is van het beroemde Centro Sperimentale en aan het hoofd van deze filmschool vervangen wordt door Francesco Alberoni. Deze socioloog is een persoonlijke vriend van Berlusconi en heeft nog nooit enige interesse vertoond voor film en cinema. De benoeming van Alberoni kadert in het offensief van de minister van cultuur Giulianio Urbani die de musea privatiseerde en nu ook alle belangrijke posten binnen de Italiaanse cultuurwereld wil zien ingenomen worden door persoonlijke vrienden. In april wordt Franco Barnabé, een voormalig topman uit de telecommunicatiesector, voorzitter van de Biënnale van Venetië. Alberto Barbera, directeur van het filmfestival van Venetië, noemde dit de "deprivatisering" van de culturele sector.
Heel verontrustend is de benoeming van Gianpaolo Sodano, de voormalige baas van de Berlusconi-zender Canale 5, aan het hoofd van Cinecittà Holding. Deze instelling superviseert de interventie van de staat in de filmsector. Eén Italiaanse filmregisseur Franco Zeffirelli (die enkele drakerige Shakespeare- en operaverfilmingen op zijn kerfstok heeft) juicht deze beslissingen toe en werd prompt beloond met een postje als raadgever van de minister van cultuur. Zijn eerste raad liet niet lang op zich wachten. In La Repubblica haalde hij scherp uit naar de instelling die de theaterwereld subsidieert.
Nu begrijpt u misschien waarom Dario Fo zich zo'n ernstige zorgen maakt. Hij schrijft dat hele oude mensen hem vertellen dat ze de jaren '20 herbeleven. Hij schrijft ook over de kunstenaars die wel in slaap gewiegd lijken te zijn: ofwel zijn ze rechts zoals die Zeferelli ofwel doen ze alsof ze er niet zijn. Hij mist een Sartre die de geesten wakker schudt. Maar toch is er hoop: de "zon die de visie van de jongeren verlicht en die jongeren die massaal in actie schieten" zoals we vorig jaar in Genua nog mochten zien.
(op basis van informatie uit http://www.lemonde.fr/article/0,5987,3214--259269-,00.html)

arch/ive/ief (2000 - 2005)