arch/ive/ief (2000 - 2005)

~- Regeringsmededeling
over de collectieve arbeidsbetl-ekkingen
en de bevordering van het so.ciaal overleg.
Sedert enkele jaren worden talrijke tussenkomsten van de rechterlijke macht
vastgesteld ter gelegenheid van onderhandelingen die worden gevoerd door de s<?ciale partners in het kader van de herstructurering en de sl!.liting van bedrijven en bij collectieve sociale conflicten.
.
Zeer vaak verstoren de gerechterijke beslissingen ernstig de onderhandelingen: zij
verlammen ze en verhinderen in fine het sluiten van 8kkoorqen of stellen ze uit.
.
Inzake collectieve, arbeidsbetrekkingen heeft België steeds -met een terechte fierheid
-"zijn" overlegmodel naar voor geschoven waarvan de wettelijke basis de wet van 5 december 1968 is op de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités.
Ook vandaag nog blijft dit model volledig voldoening schenken aan de sociale partners.
De Regering verheugt zich over hun wetgevende activiteit; deze uit zich in het sluiten .
van, sectorale of interprofessionele collectieve arbeidsovereenkomsten of van
interprofessionele akkoqrden. De Regering m.eent d~t zo veel mogelijk vermeden moet worden, dat het goede verloop van de collectieve betrekkingen wordt verstQord door tussenkomsten van de gerechtelijke macht, zowel bij de procedure voor de inlichtingen en de raadpleging van de vertegenwoordigers van de werknemers inzake collectIeve ontslagen en herstructurering als binnen het kader van collectieve sociale geschillen.
Tot op heden en terecht, heeft de werkgever zich bewust onthouden van het uitwerken van een globale stakingsreglementering. Zijn rol moet zich beperken tot het ter beschikking stellen van de partijen met een geschil, van bemiddelingsruimten en - organen.

De partners van het bedrijf toelaten, volledig autonoom hun meningsverschillen uit te ..
praten en er door onderhandelingen een einde aan te stellen, bin.nen een geschikte
ruimte en niet de gepaste procedures zonder bij dez~ onderhandelingen te willen interveniëren: dat is de rol die de S.taat moet spelen.
Het is evenwel aan de Staat om te waken over de naleving van de fundamentele rechtenvan elkeen om er zich zo van te verzekeren dat geen inbreuk wordt gepleegd op de.wettelijke bepalingen die deze basisrechten bekrachtigen,
LO Kan oe ~taat nIet onverscnllllg blIJven ten overstaan van de opmerkingen en kritieken die worden geuit waar het gaat om de toepassing van het Europees. Sociaal Handvest, dat in Turijn op 18 oktober 1961 werd ondertekend en door de Belgische wet werd goedgekeurd op 11 juli 1990. Het betreft meer in het bijzonder deze betreffende artikel 6, 4, van het Handvest dat bepaalt dat de contracterende partijen het recht erkennen van de werknemers en van de werkgevers om over te gaan tot collectieve acties in. het geval van belangenconflicten, met inbegrip van het stakingsrecht, onder voorbehoud van de verplichtingen die zouden voortvloeien uit de
..
van kracht zijnde collectieve arbeidsovere~nkomsten,
..
De Regering wenst de bepalingen van het Europee$ Socia~1 Handvest na te leven en
herinnert er aan dat inzake staking, aan de normale uitoefening van dit recht niet kan geraakt worden,
Bij de goedkeurfng van een wetsontwerp is de bedoeling van de Regering drieledig : ..
.het sociaaloverleg binnen de bedrijven bevorderen en promoten ;
.een einde maken aan de inbreuken die worden gepleegd <:>P het Sociaal Europees Charter'
,
.de eenheid versterken van de sociale geschillen van de arbeidsrechtbank.

zijn of haar rechten bedreigd worden door acties met de bedoeling bescherming en .,
herstel te verkrijgen wanneer schade wordtgeleden.
.Er bestaat geen onvoorwaardelijk recht, elk misbruik van recht moet kunnên bestraft worden, er is geen sprake van om welke straffeloosheid dan ook te verzekeren waar het om een recht gaat.
Aldus zal het toekomstige wetsontwerp helemaal geen inbreuk zijn op de mechanismen van strafrechteliike en buraerliike aansorcikeliikheid die steeds in werkln~ moete~ kunnen gesteld worden; ondermeer wanneer gewelddaden worden
~~f begaan bij een staking of bij een lock-out. ï,
Bij een aanhangigmaking voor de rechter, is het van essentieel belang dat de debatten. . rond arbeidsbetrekkingen en rond gebeurtenissen die daarron.d plaatsvinden, verlopen
.voor een gespecialiseerde rechter en niet voor een all-round-rechter. De Regering is . bijgevolg van mening de arbeidsrechtbank de natuurlijke jurisdictie is om zich uit spreken bij geschiljen rond individueje en collectieve arbeidsbetrekkingen e~ bij geschillen inzake sociale zekerheid.
De Regering beoogt de wijziging van het Gerechtelijk Wetboek teneinde aan de .arbeidsrechtbank een uitsluitende. bevoegdheid toe te wijzen, zowel wat het
provisionele betreft (artiker 584 van het Gerechtelijk Wetboek), als ten gronde (artikel 578 van het Gerechterijk Wetboek) voor alle geschillen die te make:n hebben met staking en met lock-out., net als voor de geschillen over het sluiten, het uitvoeren .en het ontbinden van de collectieve arbeidsovereenkomsten.
De uitsluitende bevoegdheid die aan de arbeidsrechtbank wordt toegewezen, zal elke andere rechter verbieden zich in een zaak rond een arbeidsgeschil uit te spreken; hij zal zich ambtshalvê moeten onbevoégd verklaren en de zaak doorverwijzen. Op die m~ni~r w~n~t nA Reoerina biiaevola de eenheid te versterken van de sociale

beroep te doen op de opschorting teneinde de strubbelingen te vermijden .die nefast zijn voor dei collectieve betrekkingen.
Oe betwisting inzake collectieve arbeidsbetrekkingen van staking e:n van lock-out.zal verplicht een materie zijn die moet ~eegedeeldworden aan de arbeidsauditeur . deze laatste kan dan zijn advies meedelen aan het arbeidsrechtbank, advies dat
.
b.ijzonder wetkom is bij een dergelijke moeilijke aangelegenheid.
Naast de kwestie van de bevoeadheid wenst de Reoerina eveneens de oerechtelijke proced.ure in kortgeding aan te passen wat betreft de geschillen betreffende de staking en de lock-out, en .de verzoeken betreffende een gebeurtenis die plaatsvindt ter
gelegenheid van dezé stakJng of van deze lock-out.
Oe gerechtelijke procedure moet in beginsel cohtradictoir zijn; .de zaak wordt bij de rechter aanhangig gemaakt op de wijze van het gemeenrecht. Wanneer de aanhangigmaking op unilateraal verzoek gebeurt, zal de rechter zich inspann.en om het advies van zoveel mogelijk belanghebbende partijen in te winnen.
Het zal aan de arbeidsauditeur zijn, om de PQrtners van het bedrijf te identificeren om
..
voor de arbeidsrechtbank te verschijnen.. Hij zal.ze identificeren, meer bepaald via de
resultaten van de sociale verziekingen die in het bedrijf hebben plaatsgevonden. Bij gebrek aan sociale verkiezingen zal de auditeur de betrokken partijen trachten te . identificeren dank zij de identificatiemiddelen waarover hij beschikt: d~ inlichtingen 1leegedeeld door het paritair comité, de arbeidsinspecties; de inlichtingen uit de
..
)estaande gerechtelijke dossiers, de contacten met de administratie van de
:ollectievebetrekkingen van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid.
Vanneer het onmogelijk zal zijn om de aanwezige partijen te identificeren, dan zal de rocedure voortgezet worden overeenkomstig de bepalingen van het Gerechtelijk Vetboek.
m de partijen op te roepen zal de griffie van de arbeidsrechtbank rlP r()nl()r~tit:1c

Het zal aan de rechtbank zijn om de geldigheid van de oproeping en de hoedanigheid te beoordelen van de partners die opgeroepen worden om te verschIjnen.
.
De Voorzitter van de arbeidsrechtbank ~al in voorkomend geval een eerste zitting
.moeten houden binnen de drie ure!] na ontvangst .van de akte van rechtsingang. Na deze inleidingszitting zal de rechtbank uur p~r uur de volgende zittingen kunnen vastleggen mocht dit nodig blijken en een tijdschema opleggen.
Tijdens de inleidingszitting kan de voorzitter van de arbeidsrechtbank er zich van vergewissen of er een poging tot verzoening is ondernomen binnen het bevoegde bemiddelingsorgaan.
Indien een dergelijke poging niet heeft plaatsgevonden, stelt de voorzitter aan de partijen voor om te trachten zich m.et elkaar te verzoenen en, na ze gehoord te hebben, stelt hij ofwel het akkoord van de partijen va'stt ofwel duidt hij de voorzitter van het bevoegde paritaire comité of van het bevoegde bemiddelingsorgaan aan, ofwel stelt hij de onmoQélijkheid tot elke verzoening vast.
Indien de voorzitter de hoogdringendheid of de absolute noodzaak erkent, kan hij : -wachten om zjch uit spreken over het verzoek en vooraleer recht te spreken
een bemiddelaar aanduiden met de opdracht verslag uit te brengen binnen een termijn die door de rechter wordt bepaald ;
.-zich uitspreken over het verzoekt in voorkomend geval met inlassing van een wachttijd, en een bemiddelaar aanduiden met de opdracht verslag uit te brengen binnen een termijn die door de rechter wordt bepaald ;
-zich uitspreken over het verzoek zonder een bemiddelaar aan te duiden, ondermeer wanneer er ,reeds een verzoening aan de gang is binnen het bedrijf.

Oe aanvraag om beroep moet ingediend zijn binnen de drie dagen na de bekendmaking van de beslissing die door de Voorzitter van de arbeidsrechtbank is getroffen. Oe bekendmaking wordt verzekerd door de griffie van de arbeidsrechtbank. Oe aanvraag om beroep wordt neergelegd b}j of verstuurd naar de griffie van het Arbeidshof. Oe gerechtelijke procedure voor het Hof is dezelfde als deze die gevolgd werd voor de eerste graad.
In bijlage van deze mededeling bevinden zich twee organigrammen die de procedure .c;;=)mflnv;=)Hfln.
Voorstel van beslissing :
.de Regering keurt de mededeling goed en belast de Vice-Eerste Minister en Minister van Werkgelegenheid met het bezorgen ervan aan de Nationale Arbeidsraad om diens advies te bekomen voór eind januari 2002 ; .
.de Regering onderzoekt het dossier opnieuw in het licht van het advies van de N .A. R. .