arch/ive/ief (2000 - 2005)

Kijk ook naar de UNICE-website : http://www.unice.org/ Uit Vacature : Sociaal Europa bijna volwassen (04-01-2002) Interview met PHILIPPE DE BUCK VAN OVERSTRAETEN, secretaris-generaal Unice, de Europese werkgeversfederatie "Het sociale Europa moet zijn weg zoeken maar voor het ogenblik heeft het die nog niet gevonden." Dat zegt Philippe de Buck, kersverse patroon der patroons, topman van de Europese werkgeversfederatie sinds 1 januari. Hij pleit voor meer sociale dialoog, voor een 'onderhandeld' sociaal Europa, veeleer dan voor een 'opgelegd' sociaal Europa. Barbara Debeuckelaere Philippe de Buck: Het is onze bedoeling dat de sociale partners meer gaan wegen op het Europese gebeuren. Als werkgevers vinden wij dat Europa vandaag veel te dirigistisch optreedt, te veel zoekt naar harmonisering van alles en nog wat, dat men te veel de nadruk legt op regels, die helaas veel efficiënter zouden zijn op lokaal vlak. Het sociale Europa moet zijn weg zoeken maar voor het ogenblik heeft het die nog niet gevonden. Unice heeft ook vaak grote moeite om de werkgevers te mobiliseren op Europees niveau. Omdat zij vaak al hun handen vol hebben met nationale, lokale en ondernemingsonderhandelingen. Ondernemers vrezen natuurlijk dat daar bovenop nog eens een loket opent, waar men weer kostenverzwarende beslissingen zal nemen. Kan het Belgische sociaal overlegmodel een voorbeeld zijn op Europees niveau? Philippe de Buck: Geen enkel land kan als model dienen voor de andere landen. Op dat Belgische model kan je veel kritiek geven. Ik heb dat in een vorig leven (als gedelegeerd bestuurder van Agoria, het vroeger Fabrimetal) ook gedaan. De resultaten zijn er: zware akkoorden, hoge loonkost, gemis aan flexibiliteit. En dan is er het Nederlandse systeem -volgens mij flexibeler en efficiënter-, het Franse model -met versnipperde vakbonden en zware staatstussenkomsten. Bon, zo zijn er 15 en die verschillen blijven. Wat ik wel wil duidelijk maken, is dat men -of men dat nu wil of niet- toch discussies zal moeten aangaan met de werknemers. We kunnen niet anders dan rekening houden met de 80.000 mensen die op straat kwamen op de top van Laken. Wat heeft Europa sociaal vandaag al betekend voor werknemers? Philippe de Buck: Wel, misschien vinden velen dat het resultaat maar mager is. Maar dat is niet juist. Het resultaat van Europa voor alle burgers is enorm. De laatste 50 jaar, sinds '58, en dan vooral de voorbije jaren, met de eengemaakte markt en nu de euro, heeft iedereen zich verbeterd. Er is meer activiteit, meer jobs, meer betaald, alles is beter gestructureerd. De balans is positief. Er is nog verbetering mogelijk, dat is waar. Maar sinds 20 jaar is er een sociale dialoog, sinds 10 jaar zijn er zeer ingrijpende maatregelen genomen inzake veiligheid, gezondheid en hygiëne, ondertussen ook geïmplementeerd. Men heeft ook enkele afspraken gemaakt. Bijvoorbeeld ouderschapsverlof. Indien dat vandaag in België bestaat, dan is dat dankzij een Europese cao. In het hele sociale gebeuren blijken dat maar details te zijn, maar als je dat allemaal naast elkaar zet, dan heb je al een mooi resultaat. Nu, de bedoeling is niet van een heel brede laag van Europese richtlijnen en afspraken te maken. Het is veel belangrijker dat we discussies voeren. Bijvoorbeeld over herstructureringen. Op een moment dat er volop ondernemingen sluiten, vind ik het normaal dat mensen onzeker zijn. Maar ik vind het totaal abnormaal dat men zegt 'en nu het slecht gaat, gaan we die ondernemingen vergrendelen, sluitingen moeilijker maken'. Neen, je moet die economie laten ademen. Wij gaan ons verzetten tegen stringente reglementering hierover op Europees vlak. Schaart u zich achter de Europese richtlijn, die vraagt om werknemers tijdig van strategische bedrijfsbeslissingen op de hoogte te brengen? Philippe de Buck: De sociale partners zijn er niet in geslaagd om hierover een afspraak te maken. Omdat er -ik durf dat duidelijk zeggen- ook aan werkgeverszijde onenigheid was. Elk van de lidstaten heeft immers een ander systeem en een andere visie. België bijvoorbeeld heeft ondertussen de wet Renault, die overigens maar half werkt. Omdat er geen sociaal akkoord was, heeft de Commissie zelf een richtlijn uitgewerkt. Maar we hadden die niet nodig. Want alle consultatiesystemen bestaan al, in alle lidstaten, allemaal verschillend. Dergelijke richtlijn in nationale wetgeving gieten, dat betekent dus dat al die landen opnieuw discussies moeten voeren. Het zal nog jaren duren voor er iets van te zien zal zijn. Betekent de aanwezigheid van de sociale partners, in de rand van de Conventie, die de toekomst van Europa moet voorbereiden, dat de stem van het sociale overleg echt zal worden gehoord? Philippe de Buck: Ik hoop het. Op de eerste sociale top, voorafgaand aan de heuse top in Laken, hebben we op hoog niveau over het sociale Europa gesproken. We hebben daar het akkoord met de Europese vakverenigingen voorgesteld, over de procedures en modaliteiten van het sociale overleg. En we hebben het gehad over het Lissabon-proces. Op de top van Lissabon is namelijk de doelstelling geformuleerd om van Europa de meest competitieve kennismaatschappij te maken tegen 2010, mét volledige tewerkstelling. Hierover praten met vakbonden op Europees niveau, dat is ideaal. Zo haakt men het economische aan het sociale en omgekeerd. Dat gaat over termijndoelen, visie. Er hoeven daarom geen akkoorden te zijn, maar wel richtsnoeren. We zullen hierover in maart in Barcelona praten en dan zullen we maatregelen voorstellen rond tewerkstelling, economisch ondersteunende maatregelen, telewerken, levenslang leren, investeringsprojecten, dus een breed spectrum van activiteiten, beslissingen, fondsen enz. Er heerst laagconjunctuur, er vallen veel ontslagen. Niet meteen de beste periode om het over de Lissabon-doelstelling van 'volledige tewerkstelling' te hebben? Philippe de Buck: We zullen daarover zeker stevige discussies hebben met de vakbonden. Volledige tewerkstelling is een belofte die moeilijk haalbaar is in laagconjunctuur. Wat is wel essentieel? Ten eerste, de werkzaamheidsgraad. Die moet verhoogd worden. En het tweede is natuurlijk de structurele werkloosheid. Die moeten we wegwerken door mensen meer inzetbaar te maken. Zeker in een veranderende economie. Dat betekent meer opleiding, innovatie, investeringen. Nu is dus een uitstekend ogenblik om het over Lissabon te hebben. Bestaat er bij de werkgevers vrees voor de gevolgen van de uitbreiding? Philippe de Buck: Wij zijn grote voorstander van de uitbreiding. Je kan niet praten over een geïntegreerd Europa en daar ergens middenin een lijn gaan trekken tussen wie er wel en wie er niet bij hoort. Zeker als je vergelijkt met Noord-Amerika en zelfs China en India, hebben wij er alle belang bij om Europa te integreren. We hebben ook al 10 jaar duchtig genoten van de op til zijnde uitbreiding. De uitvoercijfers van west naar oost zijn vertienvoudigd in tien jaar. Elke uitbreiding, elke verdieping van Europa, heeft altijd positieve effecten op de economie. En eerlijk gezegd, Tsjechië integreren is niet moeilijker dan Portugal of Griekenland. De enige vrees die we hebben is dat Europa door de uitbreiding eerder verzwakt dan versterkt. Pàs wanneer de nieuwkomers klaar zijn maar wel zodrà ze klaar zijn, mag de ene na de andere opgenomen worden. Gezien de arbeidsvoorwaarden daar lager liggen, bestaat er de vrees voor een stroom grensarbeiders westwaarts en een neerwaartse druk op de arbeidsvoorwaarden elders in Europa. Philippe de Buck: Het is net het omgekeerde. In Polen, Hongarije, Tsjechië: daar zijn de arbeidsvoorwaarden de voorbije 10 jaar fel verbeterd. En dat zal nog verbeteren. Maar pas op, ze mogen ook niet te snel gaan. Men moet niet van bovenaf ingrijpen om de lonen te verhogen, zonder dat de productiviteit mee evolueert. Deze landen krijgen nu de kans om zich lokaal te ontwikkelen, zodat hun mensen niet hier een beter leven moeten zoeken. Die uitbreiding is in ons voordeel. Hoewel er natuurlijk op sectoraal niveau wél problemen kunnen optreden, dat is evident. Daarom, elke onderneming had er de voorbije tien jaar alle belang om een strategie naar Centraal- en Oost-Europa te ontwikkelen, ongeacht sector, type bedrijf. Waar moet Europa in de komende jaren op sociaal vlak dringend aan werken? Philippe de Buck: Om te beginnen, aan maatregelen, prikkels om mensen aan te zetten tot ondernemen, tot risico's. Het is gedeeltelijk een kwestie van mentaliteit, van cultuur, maar ook van wetgeving. Als een faillissement betekent dat je niet wordt verstoten maar nieuwe kansen krijgt, als je aan een universiteit wordt opgeleid om te ondernemen eerder dan om in dienstverband te gaan werken, dat zijn bepalende factoren. Een ander actieterrein voor Unice is de flexibele arbeidsmarkt. Dat is een grensoverschrijdend thema en daar kan Europa een belangrijke toegevoegde waarde bieden. Bedoeling is mensen zonder werk meer kansen op werk te bieden, zorgen dat ze mobieler worden over de grenzen heen. Dat moet de Lissabon-doelstelling van 'volledige tewerkstelling' helpen verwezenlijken. Als iemand zijn job verliest, moet die zo snel mogelijk aan een nieuwe job worden geholpen.

Vacature had zijn tekst wel in paragrafen kunnen indelen.
Soit :
de Business Summit vindt plaats van 6 tot 8 juni e.k.
Het programma staat op :
http://www.ebsummit.org/

Bedankt voor het posten van dit zeer interessante intervieuw.
De patronale agenda wordt er goed in weergegeven, alsook de patronale taktiek tegenover Europa en tegenover de discussie in de Conventie. Eigenlijk zegt het patronaat: meer Europa zolang het in ons kraam past. Maar harmonisering van het sociaal overleg, oh nee dat kan niet.

Verschillende militanten van de globaliseringsbeweging worden gevraagd in debatten met vertegenwoordigers van het patronaat of van neo-liberale instellingen. Jan Dumoulyn zat in debat met economist. Carl Debbaut voerde in Trends een debat uitgerekend met De Buck Van Overstraete, die toen nog voorzitter van Agoria was, maar die nu sinds 1 januari een sleutelpositie bezet in de europese discussie als voorzitter van UNICE. We gaan die dus nog tegenkomen.

Ik vind dat wij dit soort heren met de FEITEN moeten confronteren. Er is geen dialoog mogelijk met hen over een andere maatschappij of over de globale toestand van de wereld. Dat is ofwel spelen op hun terrein of getuigen van naiviteit.

De Buck van Overstraete moet bv. geconfronteerd worden met volgende feit: HIJZELF, als voorzitter van AGORIA, heeft begin 2001 de beslissing genomen om in het kader van de onderhandelngen voor de nieuwe CAO van de 50.000 bedienden in de sector van de metaalverwerkende nijverheid, 15.000 kaderleden buiten een nationaal akkoord te houden. Voor de details verwijs ik naar de BBTK en de LBC. Voor het eerst in de geschiedenis van België zijn er nationale stakingsacties geweest in de metaalbedrijven van de bedienden. En niet zonder toeval greep juist op het zelfde moment ook de eerste lange bediendenstaking plaats op SIDMAR. Weliswaar geen metaalverwerkende nijverheid, maar de problemen van de bedienden waren daar de zelfde: werkdruk, autoritair beleid vanwege de bazen, vrees voor jobverlies als gevolg van de herstructurering door de fusie ARBED-USINOR.

De kaderleden in de bedrijven worden meer en meer opgeslorpt door werkdruk en door de moderne arbeidsorganisatie in de fabrieken. Die komt er gewoon op neer dat er op termijn meer werk met minder volk gebeurt. Eerst hebben ze daar veel computers en bedienden en kaders voor nodig om arbeiders te kunnen buitensmijten. Maar eens die nieuwe systemen gerodeerd zijn staan die bedienden en kaderleden ook in de kou. En de vakbonden hebben overschot van gelijk om voor deze steeds maar groeiende categorie van mensen op te komen voor collectieve vertegenwoordiging, sociaal overleg en syndicale verdediging.

Maar Mijnheer De Buck wil dat niet. Hij wil de kaderleden en de bedienden onbeperkt overuren laten doen. Hij wil die mensen als gedweeë leutenanten naast zich om de arbeiders nog meer uit te persen terwijl de moderne arbeidsorganisatie de werkomstandigheden van van alle categoriën van werknemers meer en meer gelijkschakeld. En terwijl alle managemenentsgoeroes de mond vol hebben over vlakke organisatie, inspraak, democratie op de werkvloer, Ja tarara !

Mijnheer De Buck Van Overstraeten is een hypocriet: hij zingt de lof van het Europese lege doos overleg en breekt ondertussen elke collectieve dialoog met zijn eigen mensen.

Allicht zullen er in de toekomst nog debatten zijn met Mijnheer De Buck aangezien hij nu een prominente Europese functie heeft en aangezien bij een Belg is. Eh wel, stuur eens een pak flinke delegees van LBC en BBTK die de strijd van vorig hebben georganiseerd en mijnheer De Buck zal wel al een ander gedacht hebben over de globalisten ! Wij moeten ons het referentiekader van dit soort heren niet laten opdringen met de illusie te komen tot een democratisch debat. Democratische globalist zijn is de beweging stap voor stap uitbouwen. Rond de concrete problemen die de massa van de mensen begrijpt. En de verantwoordelijken voor de huidige globalisering confronteren met deze problemen en met de macht die wij via dit werk opbouwen.Veel verder kunnen wij vandaag niet gaan. Elk ander beeld van de beweging leidt tot demoralisatie en tot een verkeerd beeld over een alternatief dat uit de beweging kan voortkomen.

Voorts wil ik ook verder ingaan op de discussie die gelanceerd is door Tom De Meester hier op Indymedia, in antwoord op mijn vraag naar een politiek alternatief. Tom las in mijn oproep een soort nationale terugplooi tegenover de uitbreiding van de macht van de Europese instellingen. Dit intervieuw met Mijnheer De Buck toont mijns insziens aan dat het patronaat inderdaad volmondig achter die uitbreiding staat... op 1 voorwaarde, nl. dat er geen echt sociaal Europa komt, nl. een Europa waar het patronaat geconfronteerd wordt met een Europese arbeidersbeweging die zowel over de lonen, de hestructureren en de sociale zekerheid Europees kan onderhandelen. Heel die Europese constructie die nu onderweg is in de Conventie die in Laken is afgesproken, is inderdaad een stap in de richting van Europese staatsinstellingen maar.... met inachtname van het nationale beheer van de sociale spanningen die de globalisering teweegbrengt..

De syndicale vertegenwoordigers in de Conventie zitten daar dus als gevangenen van de Europese regeringen, zolang zij mijnheer De Buck niet dwingen aan tafel te gaan zitten over Europese CAO's over lonen,uitkeringen en herstructureringen. Daar zal Tom het mee eens zijn. Maar als de beweging zal hoe dan ook een politieke uitweg moeten krijgen wil zij niet gerecupereerd worden, doodbloedt of kapot gemaakt worden. En die uitweg situeert zowel op globaal, nationaal als lokaal vlak.

Heel juist Raf. Als ik bv. vorming geef voor de ABVV-metaal over globalisering dan gebruik ik natuurlijk het voorbeeld van die fusie ARBED-USINOR (en ACERALIA).
Maar tot debatten met het patronaat zelf is het nog niet gekomen. Dat zou zeker interessanter zijn dan debatten met een neoliberale econoom zoals Vanovertveldt, want die gaat in zulke gevallen dan bv. zeggen dat dit of dat bedrijf 'verkeerd gehandeld' heeft door bv. te vlug te ontslaan gebaseerd op de conjunctuur. Of die zet zich zogenaamd op het standpunt van de economie als geheel. Je kan hemzelf niet ter verantwoording roepen want hij is slechts een intellectuele medewerker van het patronaat. De patroons zelf blijven natuurlijk liever weg uit het publieke debat en stellen zichzelf voor als arme sukkelaars die gedwongen zijn door de concurrentielogica (wat in zeker zin zelfs niet onwaar is...)
Met heel concrete gevolgen van de globalisering kan iedereen zich beter identificeren dan met bedenkingen over de globale staat van de economie, zoals ik tegen die man in dat debat heb gemaakt. Ook op milieuvlak geldt dat bijvoorbeeld. In Brugge hebben we het manifeest van 6 september georganiseerd rond de EU-top over buitenlandse handel. Maar tegelijk was ook een zeker even belangrijke concrete strijd bezig door de bezetters van het bedreigde stuk natuurgebid Lappersfort.
Verschillende actievormen en soorten discussies naast elkaar zijn juist de essentie van deze beweging.

Ah Potverdorie, waarom zou die Vanovertveldt niet mogen ter verantwoording geroepen worden door de beweging ? Net als Debuck ! Omdat hij "slechts een intellectuele medewerker van het patronaat" is ? Voorwaar een heel zwak standpunt voor een intellectueel medewerker van de beweging. Als WIJ zelfs in debatten onze eigen agenda niet mogen opleggen, hoe wilt ge dat de bevolking dan naar onze beweging opkijkt wanneer ze de machthebbers echt ter verantwoording roept. Want rekenschap eisen van ALLE verantwoordelijken van de globalisering ( patroons, politieke leiders én intellectuelen ) lijkt mij al eerder de essentie van de beweging dan het bestaan van " verschillende actievormen en soorten discussie naast mekaar". Met zo'n halfzacht gekookt standpunt keert de modale mens die de gevolgen van de globalisering draagt zich liever naar het Blok dan naar de globalisten. Die "zeggen tenminste wat wij denken niet waar". Als ge in het soort debatten met onze tegenstanders niet de zelfde taal spreekt als in een vorming van de vakbond dan bouwt ge geen globale beweging op maar een middenveld dat alleen in de hoofden van enkelen een politieke rol speelt. De tegenstander voelt met zijn ellebogen het verschil aan wanneer hij zich moet verantwoorden of wanneer hem een middenveld aangereikt wordt om zijn politiek door te drukken, zij het een patroon zij het een intellectueel.

Wat ik bedoel is dat het geen zin heeft iemand als Vanovertveldt moraliserend te gaan aanpakken. Die mens gelooft wat hij zegt, hij denkt oprecht dat zijn neoliberale theorie goed is voor de hele wereldbevolking. De meeste patroons zijn veel realistischer en dus ook cynischer. Wat je precies op zo'n debat zegt en met welke toon, hangt natuurlijk ook af van het soort publiek dat daar in de zaal zit. De modale mens was daar (jammer genoeg) niet bij hoor. Het waren 80% leden van het neoliberale Nova Civitas en 18% linkse studenten en 2% Vlaams Blok-kaders ;-) En denk je da
Was je trouwens (net als alle anderen die hier al kritiek gegeven hebben uitgenomen de constructieve opmerkingen van Manu) beter niet eens komen luisteren voor je zegt dat ik die man verkeerd heb aangepakt? Economen en andere intellectuelen die het systeem verdedigen proberen je steeds naar een technische discussie te dringen. Soms is het beter daar niet op in te gaan en gewoon duidelijk te zeggen waarover het gaat, in andere gevallen moet je daar ook eens klaar en duidelijk proberen op te antwoorden. Maar je kunt je eigen agenda jammer genoeg ook niet altijd opleggen. Vergeet ook niet dat het grote publiek in het Westen bepaalde onderdelen van de globalisering juist wél positief evalueert.
Wat je zegt over dat middenveld, daar begrijp ik je eerlijk gezegd niet. Verduidelijking graag.