arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het cultuurbeleid van ex-VU-, nu 'Spirit'-boegbeeld Bert Anciaux deed al veel inkt vloeien. Sinds eind december 2001 is er nu de beslissing van de cultuur- én film-minister om - ondanks een negatief advies van de Vlaamse filmselectiecommissie - 75 miljoen (1,86 miljoen euro) uit het filmfonds te spenderen aan een VTM-serie over vrouwenhandel. De VRT van haar kant krijgt 25 miljoen voor een nieuwe reeks.

75 miljoen overheidsgeld (= belastingsgeld) voor een commerciële omroep, voor een privé-bedrijf dat voortdurend de zegeningen van de vrije markt predikt ... Een rare 'liberale' logica.

In beschaafdere culturen wordt de filmsector door de (overheids)omroepen ondersteund. In Franstalig België kreeg de RTBF midden 2001 de verplichting opgelegd om 200 miljoen frank in de filmsector te investeren. In Vlaanderen 'doen we het weer beter': hier parasiteren de omroepen op het filmfonds.

De miserie van de één als kijkvoer voor de ander ...

De werktitel voor de nu gesubsidieerde VTM-reeks (over vrouwenhandel) - 'Love Game' - geeft overigens aan dat het typische VTM-televisie' dreigt te worden. De VTM-persdienst zelf spreekt van "een hedendaagse, moderne en snelle reeks". Verwacht dus niet het ware verhaal van "de Oost-Europese meisjes die in hun thuisland met beloftes geronseld worden" en hier in de prostitutie komen. Wat wordt het wellicht wel: een reeks die moet scoren en het Vlaamse publiek op zijn voyeuristische wenken zal bedienen ...

De miserie van de één als kijkvoer voor de ander. Is het dat wat Vlaanderen verstaat onder 'beeldcultuur' ? Is er iemand die zonder verpinken kan beweren dat de 75 miljoen voor 'Love Game' bedoeld zijn als steun aan de Vlaamse 'beeldcultuur' ?

Beeld je eens in dat die 75 miljoen zou besteed worden aan een internationale documentaire reeks over de vrouwenhandel. Het probleem is echt ernstig genoeg om zo'n documentaire reeks over te maken: er bestaan schattingen die het hebben over de 'import' van jaarlijks 500.000 vrouwen op de 'Europese markt' ... Als daar een documentaire reeks over gemaakt zou worden met het budget dat nu aan de VTM-serie verspild wordt, zou die zowel in eigen land als internationaal een belangrijke impact kunnen hebben.

Compensatie voor een eerdere beslissing

De voorganger van Anciaux 'op film', de liberaal Dirk Van Mechelen, besloot vorig jaar ook al eens 100 miljoen uit de filmpot te halen voor de omroepen: 75 miljoen voor VRT ('Stille Waters' ...) en 24 voor VTM. Hij deed dat onder de noemer van het door hem ingevoerde systeem van 'een frank voor een frank': de omroepen investeerden een bedrag en de overheid legde er nog eens zoveel bovenop.

Alles wijst er op dat de nu genomen beslissing om 75 miljoen aan VTM te geven, een compensatie ten gunste van VTM is én dat dit besluit niet alleen door Anciaux is genomen maar door een Vlaams kernkabinet. Anciaux is dus niet alleen verantwoordelijk. Er wordt zelfs beweerd dat hij onder druk gezet moest worden om de 75 miljoen aan VTM te schenken.

Hoe hier nu op reageren ? Als documentairemakers, filmliefhebbers, media-activisten ... moeten we blijven eisen dat er een beleid gevoerd wordt dat gestoeld is niet op lobbying, maar dat breed gedragen wordt door verantwoordelijke mensen uit de wetenschappelijke, culturele, politieke en andere sectoren van de samenleving.

Waar wacht minister Anciaux overigens op om eindelijk een open dialoog (geen monoloog om mooie plannen te verkondigen) op gang te brengen met de filmsector ? Of wordt dat een taak voor 'Mister Cinema', de filmmanager waarvan we naar verluidt eind deze week de naam zullen kennen ?