arch/ive/ief (2000 - 2005)

Welke weg vooruit voor Argentinië?

President De La Rua is verdreven onder druk van de beweging tegen de crisis van het Argentijns kapitalisme. De enorme werkloosheid en armoede dreven de bevolking de straat op en hebben geleid tot de val van De La Rua op 21 december. Tienduizenden betoogden voor het presidentieel paleis en het kwam zelfs tot een bestorming van het regeringsgebouw Casa Rosada.

Dit was een belangrijke overwinning voor de protestbeweging. De La Rua en zijn regering, maar ook de vorige president Menem (een Peronist), waren verantwoordelijk voor de sociale katastrofe die het leven van miljoenen Argentijnen kapot gemaakt heeft.

Het is tegen het rechtse beleid dat de bevolking in opstand gekomen. De betogingen, bedrijfsbezettingen,... vormen een reactie op het repressieve en rechtse beleid. Het Argentinië van de banken en de multinationals is bankroet. Terwijl de banken in 2001 recordwinsten hebben gemaakt leden miljoenen Argentijnen honger.

De nieuwe Peronistische president kondigde aan de buitenlandse schulden niet te zullen afbetalen. Hij is echter zelf een gehaat figuur en staat bekend om het besparingsbeleid waar hij mee verantwoordelijk voor is. Daartegenover eisen de Argentijnse betogers dat ze "allemaal weg moeten", waarmee ze bedoelen dat alle corrupte politici moeten verdwijnen. Ook de Peronisten.

Het enige antwoord van het nieuwe regime is hetzelfde als dat van de vorige president: repressie. Op 29 december werd een betoging in Buenes Aires hardhandig uit elkaar gedreven door ordediensten. De betoging trok met tienduizenden naar het centrale Plaza de Mayo. De politie moest onder druk van hget aantal betogers hen doorlaten naar de Casa Rosada. De regering hoopte de betogers te kunnen afkoelen door het ontslag aan te kondigen van minister Grosso, maar dit versterkte enkel het oppositiegevoel tegen het beleid. De betogers riepen slogans tegen de Radicale Partij (van ex-president De La Rua) en tegen de Peronisten (van huidig president Saá). De politie reageerde met traangas en rubberkogels. De betogers verspreidden zich daarop door de hele stad in verschillende betogingen waarbij barrikaden werden opgeworpen.

Tegenover het huidige beleid moet een einde gemaakt worden aan het systeem dat enkel de belangen van de grote bedrijven en de banken dient. De vervanging van president De La Rua door Rodriguez Saá zal hoogstens leiden tot een andere manier van uitbuiting van de bevolking. Zij moeten allemaal weg. De beweging mag niet stoppen met president De La Rua en de gehate minister Cavallo, ook Rodriguez Saá en de andere traditionele burgerlijke partijen moeten verdwijnen. Met hen moet een einde gemaakt worden aan het beleid waarbij het IMF de uitbuiting nog versterkt. Het is noodzakelijk dat de banken genationaliseerd worden, dat er een einde gemaakt wordt aan het bevriezen van de lonen. Er moet werk gemaakt worden van het nationaliseren van de bezittingen van de grote bedrijven en de banken, zij hebben nu reeds meer dan 150 miljard dollar het land uit gehaald. Enkel door het nationaliseren van de sleutelsectoren van de economie en de definitieve stopzetting van de afbetaling van buitenlandse schulden, kan een begin gemaakt worden van de opbouw van een economie in dienst van de bevolking.

Het is daartoe noodzakelijk dat de strijdbeweging georganiseerd wordt en een politiek verlengstuk krijgt. Door lokale democratisch verkozen raden en een nationaal actieplan moet werk gemaakt worden van een regering van arbeiders, werklozen, kleine boeren,... Dit is noodzakelijk om een structuur op te bouwen die een democratische socialistische planning van de economie kan organiseren om een einde te maken aan het kapitalisme.

Waar staat het Peronisme voor?

Evita: product van het Peronisme

Evita, de nieuwste film van Alan Parker heeft geleid tot een echte hype. Evita, volksheldin voor sommigen, fascistische volkshoer voor anderen, belichaamt de paradox van een politieke doctrine die ze mee hielp tot stand brengen: het Peronisme.

Evita is een echte Assepoester. Als onwettig en verstoten kind van een Argentijnse grootgrondbezitter trok ze op haar vijftiende naar de hoofdstad om er carrière te maken als actrice. Ze raakte nooit ver, tot ze in '44 de charismatische militair Juan Peron, op dat ogenblik minister van Arbeid, ontmoette. Een jaar later trouwen ze, ondanks verzet van het leger.

Argentinië was een kolonie van Groot-Brittanië en werd rond de eeuwwisseling overgedragen aan de VS. Beide kolonisatoren hadden het gemunt op de enorme vee- en graanrijkdommen en de industrie die zich daarrond ontwikkelde.

Onder controle van het imperialisme werd de macht in het land uitgeoefend door grootgrondbezitters en een nationale burgerij. Tegelijk ontwikkelde een middenstand die steeds meer rechten opeiste.

Peron, afkomstige uit de rurale middenstand, liet een eerste keer van zich spreken toen hij in '19 als luitenant een volksopstand bloedig onderdrukte. De basis voor zijn succes lag echter in het feit dat hij de heersende klassen kon verzoenen in de strijd tegen hun gemeenschappelijke vijand: de arbeidersklasse.

Zijn "politieke genie" bestond erin daartoe de arbeidersbeweging zelf te misbruiken. Hij kanaliseerde haar strijdbaarheid en speelde in op de verdeeldheid van links.

Dit vereiste wel specifieke voorwaarden. Zowel tijdens als onmiddelijk na de tweede wereldoorlog, speelde Argentinië een belangrijke rol als leverancier van vlees, wol en andere producten aan de strijdende partijen. Hierdoor kon de industrie zich snel ontwikkelen. Veel migranten trokken naar de steden op zoek naar werk. Zij waren bereid te werken aan hongerlonen, wat de arbeidsomstandigheden ondermijnde. Bij sommige syndicale leiders leidde dit tot corporatische reflexen. Bewust van deze tegenstelling wierp Peron zich op als de vertegenwoordiger van de "nieuwe armen".

Bovendien slaagde hij erin de invloed van communisten en socialisten aanzienlijk te verzwakken. Tijdens de oorlog hadden die stakingen gebroken met als argument dat ze "schade berokkenden aan de legers die streden voor de vrijheid". Ze verspeelden daarmee niet alleen de steun van de stakers, maar dreven hen bovendien in de handen van Peron.

Zodra Peron in '43 minister van Arbeid werd liet hij zijn ware gezicht zien. Naast een aantal progressieve maatregelen kondigde hij de staat van beleg af. Hij schiep een antisemitisch klimaat, maakte godsdienstonderwijs verplicht, liet de persvrijheid reglementeren en sloot communisten op.

Peron heeft steeds de belangen van de burgerij verdedigd, maar hij begreep dat dit het best kon door af en toe op de arbeiders te steunen. Dit werd hem niet altijd in dank afgenomen.

Na een reeks populaire maatregelen in '44 om de arbeiders op zijn hand te krijgen - o.a. de invoering van een minimumloon, vakantiegeld en arbeidsduurverkorting tot 45 uur - werd hij in oktober '45 tot ontslag gedwongen en gearresteerd.

Vier dagen later kwamen zijn aanhangers massaal op straat. De linkse partijen weigerden deel te nemen aan de mobilisatie waardoor ze zich nog meer isoleerden. Peron kwam versterkt uit deze korstondige crisis en werd in februari '46 met 53% van de stemmen tot president verkozen.

Een reeks opmerkelijke maatregelen volgden. Hij nationaliseerde o.a. de verlieslatende spoorwegen en een filiaal van ITT, telkens met ruime schadevergoedingen aan de vroegere eigenaars.

Hij nationaliseerde ook de banken, waardoor de staat een beslissend controlemiddel in handen kreeg. De meest winstgevende sectoren kwamen echter niet in aanmerking voor nationalisatie, bovendien was er nooit sprake van agrarische hervormingen.

Evita liet zich aan diens zijde opmerken door sociale programma's op te zetten, scholen en ziekenhuizen te bouwen en in '51, ondanks felle weerstand, het vrouwenstemrecht in te voeren.

Het parlement werd zo goed als buiten spel gezet ten voordele van directe volksraadplegingen. Het bewind van de Perons was een netwerk waarin zowel de vakbonden als de pers geïntegreerd werden. Hun politiek bestond erin door hervormingen van bovenaf revolutie van onderuit tegen te gaan.

Inzake sociale vooruitgang hebben de Perons heel wat gerealiseerd. Ondanks hun sympathieën voor het fascisme - een uitgesproken bewondering voor Mussolini, goede relaties met de Spaanse dictator Franco en het verlenen van politiek asiel aan Duitse oorlogsmisdadigers - kan men hun bewind niet als fascisme definiëren.

Peron gebruikte de steun van de massa's om een doorgedreven politiek van industrialisatie en stabilisering van het Argentijnse kapitalisme door te voeren. Dit was enkel mogelijk door de uitzonderlijke economische groei.

Voor de burgerij was Peron "het minste kwaad". Zodra zij echter de kans zag werd met medewerking van de VS een coup tegen zijn bewind gemonteerd ('55).

Pas in '73 zou Peron terugkeren uit ballingschap, ook toen weer om de burgerij te depanneren. Van hervormingen was geen sprake meer, daarvoor ontbrak de nodige economische ruimte.

De Peron van '73 toonde zich vooral als repressieve reactionaire kracht met wiens medeweten de linkervleugel van de Peronistische beweging geliquideerd werd.

Evita werd dit verraad bespaard, ze stierf in '52 aan baarmoederkanker. De mythe kon blijven bestaan.

"Argentinië was een kolonie van Groot-Brittanië en werd rond de eeuwwisseling overgedragen aan de VS.". Excuseer??

Argentinië, ooit een kolonie van Spanje, was natuurlijk al lang onafhankelijk. Waarschijnlijk bedoel je dat de Engelse economische dominantie werd vervangen door de Amerikaanse die de facto een soort koloniale macht heeft in Zuid-Amerika.

"Evita, volksheldin voor sommigen, fascistische volkshoer voor anderen" Het blijft me verbazen hoe onnadenkend de linkse jongens en meisjes seksueel geladen termen gebruiken. Het woord "hoer" wordt hier duidelijk niet gebruikt om een vooraanstaand lid van een hoerenvakbond aan te duiden, maar als scheldwoord. Wat ik me bij het begrip 'fascistische volkshoer' moet voorstellen is me helemaal niet duidelijk. Een dame van plezier die korting geeft aan vlaams blokkers? Een prostituee met klassebewustzijn die toch voor de verkeerde partij stemt? Het combineren van de elementen 'hoer', 'fascisme' en 'volks' bereikt een bepaald effect bij de lezer. Een effect dat een bepaalde seksuele moraal versterkt: hoeren deugen niet, tenzij op die momenten dat je ze nodig hebt.

Hallo,
Als ik me niet vergis is er wel degelijk een Britse overheersing van Argentinië geweest (remember het latere conflict over de Falklands of de Malvinas), maar ik ben dat niet echt helemaal zeker (zal het eens checken).
Over Evita die door sommigen een fascistische volkshoer genoemd werd. Het artikel geeft aan waarom dit geen correcte omschrijving is. Maar los daarvan worden die termen vrij bewust gebruikt: fascistisch omdat de Peronisten dat verwijt veelvuldig kregen, hoer omwille van het aanpappen met zowel de burgerij als de pogingen om een invloed te krijgen onder de arbeidersbeweging en volkshoer omwille van de opgeklopte populariteit van Evita. Hoer wordt dus enkel gebruikt in de betekenis van "het met iedereen doen". Toen Evita indertijd door veel linksen zo genoemd werd (en ik herhaal: het artikel geeft de kritiek van de LSP weer op dat standpunt) was dit uiteraard negatief bedoeld.
GC

Communisme is afschaffing van loonarbeid en warenproduktie
op een fase in de geschiedenis dat de rol van het kapitalisme niet meer vooruitstrevend maar vernietigend geworden is...en verdere ontwikkeling tegenhoudt.
Produktie en distributie eventueel nog in een eerste fase
met een administratief gebruik van geld.
Verkiezingen niet à la burgerlijke demokratie maar eerst
kiezen voor een programma en dan rechtstreeks voor de
dirigenten ervan...wat niet eens volgens partijlijsten hoeft. Je kan wel namens een bepaalde partij op de lijst voor het project Transport staan bijvoorbeeld.

Wat betreft Perron, zet die maar zonder pardon in de fascistische hoek...burgerlijke democraten gebruiken zowel hun zogezegde demokratie als het fascisme of nationalisatie op momenten dat dat hun goed uitkomt.