De uitgezette CEFIC bezetters en hun gewelddadige zakmessen

Aan de vooravond van de Brusselse EU top bezetten andersglobalisten het kantoor van CEFIC, de machtige Europese chemische lobby. De milieuactivisten wilden de vieze praktijken van de chemiegiganten aan het licht brengen evenals hun enorme invloed in de Europese besluitvorming. Het kantoor werd na vier uur met 'pijnprikkels' door de politie ontruimd. De Nederlandse activisten weigerden die middag het politiebureau te verlaten omdat een aantal bezetters naar Spanje, Zweden en Italië zouden worden uitgezet. Het vinden van een paar zakmessen in de in beslag genomen actiebus maakte de ons de eerste 'gewelddadige betogers' voor de stemmingmakerij van het VRT-journaal.

Rond half acht woensdag 12 december stormden ongeveer 50 voornamelijk Nederlandse en Vlaamse andersglobalisten het Brusselse kantoor van CEFIC, de machtige Europese chemische lobby, binnen. Binnen een tiental minuten was het trappenhuis gebarricadeerd en werden de paar werknemers naar buiten gebonjourd. Uiteindelijk wisten we de vierde verdieping van het flinke gebouw binnen te dringen evenals het grote balkon, waar leuzen gedrapeerd werden als 'CEFIC=bioterrorisme'. Onderwijl arriveerde de buitengroep van vijftig met kunstwerk en samba, die daarvoor de politie bij een metrostation had afgeleid.
Twintig pagina's achtergrond over de chemische lobby verschijnt meteen op internet en wordt als brochure uitgedeeld.

De bij CEFIC aangesloten bedrijven (BP, Aventis, Unilever enz.) zijn verantwoordelijk voor 30% van de chemische productie ter wereld en de bijkomende vervuiling. De lobbyorganisatie beschikt over duizenden werknemers en honderden miljarden omzet om haar zin te krijgen van de Europese politici. Voorbeelden van giganten zijn. Het is een club die tot nog toe behoorlijk op de achtergrond kon blijven. Het doel van de organisatie is: "(…) een betrouwbare vertegenwoordiger te zijn van de industrie en onze leden de diensten aan te bieden die ze nodig hebben om hun winsten te maximaliseren en ondertussen hun kosten te reduceren" (website CEFIC). CEFIC slaagt erg goed in haar werk. Kort geleden werden voorstellen rond Europese wetgeving inzake chemicalien verder verzwakt. Waar ze minder goed in slaagt is enige effectiviteit wat betreft de zogeheten 'vrijwillige actie' om het milieu te verbeteren die ze vol bombarie aankondigt. Ze kan geen enkel concreet resultaat noemen - de vrijwillige programma's zijn er alleen om het imago te groenwassen.

Uit interne memoranda waar per ongeluk over gestruikeld werd bleek dat CEFIC verder lobbyt om van de Europese commissie gedaan te krijgen dat gegevens over dierproeven en genetische experimenten niet gepubliceerd mogen worden. Argument is dat de concurrentiepositie van het Europese bedrijfsleven natuurlijk ten koste van alles beschermd moet worden. De taal in deze teksten is informeel, alle voorgestelde concept-reguleringen van de Commissie worden netjes afgegaan met aanwijzingen wat er nog aan veranderd moet worden. Door alle anarchie tijdens de bezetting kon helaas niet voorkomen worden dat er wat mappen misplaatst werden...

De eerste politie wist door een raam op de eerste verdieping naar binnen te komen. Later kwam een grote hoeveelheid relpolitie door de door de security geforceerde deur van het trappenhuis. Nadat de rondrennende bezetters met enig geweld weggesleept waren bleef er een achttal actievoerders over die zich met een nieuw model dubbele lock-ons vastgeketend hadden. Toen de EHBO-er die een toezegging had aanwezig te mogen blijven tot de laatste mensen verwijderd zouden zijn, alsnog werd meegenomen, eiste een groep al aangehouden mensen dat er aan de toezegging zou worden vastgehouden, dreigend met volledige non-cooperatie. De EHBO-er mocht weer terug.
Een wat meer jolige diender beklaagd zich tegenover een activist over het minieme vernuft van de Belgische technische politiedienst, hoewel ze toch een cursusje hebben gehad van de Nederlandse BraTra naar aanleiding van de barricades tegen de Betuwelijn. Na een eerste poging met een pneumatische betonschaar op de lockons, wist men na elven uiteindelijk een lock-on te openen, wat overigens erg netjes gebeurde. De procedure bij een volgende was sadistischer. Een vastgeketende activist werd met druk op pijnpunten in de nek omhoog getrokken, wat pas zou ophouden wanneer haar lock-on-collega zich had losgemaakt.
De laatse mensen werden na vier uur bezetting met lock-on en al het rijkswacht buro binnengebracht.
Ondertussen zaten de eerste gearresteerden twee en een half uur in de arrestatiebus met tie-ribs (kunststof handboeien) vastgeketend alvorens ze naar het buro konden.
De straat werd later afgesloten met prikkeldraadhekken om te voorkomen dat de inmiddels gevormde solidairiteits-lawaaidemonstratie de gevangenen zou bereiken.

Tijdens de gezellige middag in een vieze, benauwde groepscel werd langzaamaan duidelijk dat men de buitenlanders zou gaan uitzetten. De Belgen kwamen in de loop van de dag vrij zonder verdere vervolging. Een soort van hulpofficier van justitie verzekerde meer malen dat de in Nederland verblijvende buitenlanders ook naar Nederland zouden mogen. In de bus bleek dat dit alleen gold voor diegenen die hun Nederlands adres in hun paspoort hadden staan. Met een zekere fermheid constateerden we tegenover de 'begeleidende' relflikken dat de bus niet zou vertrekken als onze drie Italiaanse, Spaanse en Zweeds/Spaanse kameraden niet mee zouden komen.
Eerst vertelde de politie dat de bus te vol zou zijn en dat zij met een volgend busje naar Nederland gebracht zouden worden, waarop we stelden dat dan wel drie Nederlanders in het volgende busje zouden gaan. Uiteindelijk zou een flik weer naar binnen gaan om te overleggen, zo zei hij. Toen daarop de bus alsnog begon weg te rijden, drongen we naar de voorkant van de bus en gingen mensen in de dakramen hangen zodat de bus niet verder kon rijden. Nekgrepen en klappen van de rijkswacht kregen mensen niet in hun stoel en uiteindelijk stelde de politie voor om weer het bureau binnen te gaan. Daar gingen we over tot een sit-in in de hal. De politie kon uiteindelijk vertellen dat er overleg plaatsvondt met het ministerie van binnenlandse zaken over onze eis, waarop we konden wachten in de cel.
De vreemde situatie onstond dat we op semi-vrijwillige basis opnieuw ruim twee uur in de cel verbleven zonder juridische grond. Bij de celdeur werd de politie opnieuw gewelddadig; het leek er op dat de politie ons wilde uitlokken, omdat wij ons slechts bezondigden aan duwen en trekken: niet voldoende om voor herarrestatie.

De combinatie van onze tegenwerking en druk werk van de advocaten leidde ertoe dat het Belgische ministerie van binnenlandse zaken Nederland verzocht de betreffende drie toe te laten op Nederlands grondgebied. Toen dit werd geweigerd, besloten we dat er voor ons geen winst meer te halen viel bij verder verzet. Om tien uur passeerden we de grens, geboeid in de bus en met een escorte van acht politiewagens.

Rond die tijd hervond ook de bus van Theaterstraat haar vrijheid. Eerder op de dag werd ze inbeslaggenomen en alle persoonlijke spullen in het bagageluik werden gedetailleerd doorzocht. De Brusselse burgemeester wist voor het VRT-journaal trots te vertellen dat messen, afluisterapparatuur in de vorm van scanners, gasmaskers en vermommingen in beslag waren genomen. Het zou dus zeker om kwaadwillende demonstranten gaan. De politie zou later een verklaring uitdoen dat het inderdaad alleen maar zakmesjes waren, dat onze gewelddadigheid niet overduidelijk gebleken was en ze gaven toe dat ze 'noodzakelijk' geweld hadden gebruikt tegen ons, maar op dat moment was de schade al gedaan.
Dat het journaal zelf ook verzot is op stemmingmakerij, toonde de onwaarheid die letterlijke elke voorgelezen zin bevatte. De uitzetting was zelfs opgehouden omdat de gewelddadige activisten probeerden te ontsnappen via het dak van de bus. Een politiechef versprak zich en had het over "gewelddadige supporters, eh.. betogers". Alleen 'De Morgen' publiceerde een goed inhoudelijk artikel over de ideeën achter de actie.

In tegenstelling tot de acties in Praag en Genua waar een aantal bezetters ook aan deel heeft genomen, richtte deze actie zich niet op het conferentiecentrum. Het nieuwe van het geglobaliseerd kapitalisme is dat scherpe scheidslijnen tussen staat en markt verdwijnen. De verhouding tussen EU en CEFIC is hier een konkrete uiting van. Uit de praktijk blijkt dat het niet blijkt vol te houden dat een grootschalig instituut als de EU met wettelijke restricties een oplossing biedt voor het afsterven van de aarde en de bijbehorende sociale crisis. Het EU model van 'planning voor concurrentie' (denk aan de coordinatie van aanleg van infrastructuur), tussen de regio's en met de VS, is de nieuwe gedaante van de tegenstander. Het verdedigen van natuur en milieu kan alleen gepaard gaan met een pleidooi voor verregaande verkleinschaliging en autonomie van lokale gemeenschappen. Directe actie als het stilleggen van een symbool van de nieuwe tegenstander is een directe uiting van ons verlangen en onze woede.

arch/ive/ief (2000 - 2005)