arch/ive/ief (2000 - 2005)

Chemical industry and the environment: responsibility versus "voluntary action"

CEFIC (European chemical industry federation) was founded in 1972 en consists of a network of big and smaller corporations, national chemistry federations and lobby organisations. The objective of the group is " […] to be a reliable representative of the chemical industry and offer our members the services they need, maximise their benefits and in doing so, reduce their costs." The members of CEFIC are responsible for about 30% of the world-wide production of chemicals and for a number of current environmental problems as well.
For during the production, as well as in use, and on disposal synthetic chemicals can release damaging substances which today are ubiquitous in in water, food, the earth and in living organisms. In addition, the chemical industry is extremely energy intensive. In this way, the sector contributes to climate change.

The chemical industry forms an important part of environmental problems, on top of that, she tries through her lobby organisation CEFIC to block an effective European environmental policy. In order to do that, the organisation tries to spread a positive image of the chemical industry. "Chemistry makes a world of difference" is not the company's slogan by coincidence. CEFIC feels they "play an important role to make the world a better place". In other words, the chemical industry poses as part of the solution, in stead of being the problem. Voluntary action of the industry would be more effective than restrictive policy, CEFIC argues. Two projects that have to support that active image are "Responsible Care" and the "Voluntary Energy Efficiency Programme". The "Responsible Care" program is designed to promote and stimulate voluntary initiatives of the chemical industry in the fields of health, safety and the environment. The "Voluntary Energy Efficiency Programme" (VEEP), is supposed to form the answer to the Kyoto-protocol, with which the chemical industry binds itself to a 20% improvement of energy efficiency by 2005.
The projects get full attention on the website of CEFIC. The concrete results, however, are nowhere to be found, while CEFIC uses these programs to pressure governments to stop new policy, binding rules and control mechanisms. For example the VEEP has as a condition that no new energy taxes will be put in place. CEFIC also opposes the implementation of CO2-tax although 9 out of 15 member states have already implemented such a tax. For CEFIC the Kyoto protocol can only take place if it doesn't obstruct the competitiveness and opportunities for growth of the current chemical industry. But if CEFIC wants to pursue the interests of the chemical industry no matter what, voluntary action will never provide a solution! Small reductions in pollution will become insignificant because of a general increase of productivity.
CEFIC´s efforts to position the chemical industry as part of the solution are accompanied by close contacts with both the European Commission and the European Parliament. This combination proves to be quite successful. Cefic played an important role in the establishing of the European chemical policy. Old regulation was full of holes and lacunas. The recent vote in the European Parliament again showed the power of the short term interests of the chemical industry: Parliament members voted to further weaken controls of dangerous chemicals proposed by the commission!

Europe incorporated

The coalition of activists chooses CEFIC not only as their target because it is opposing an effective European environmental policy. The organisation was picked as a target because it symbolises the disproportional impact of big corporations in designing the present form of the European Union and the current form of globalisation. The initiative, the goals and the form of present day European Union have not been decided by the population, but by big economic interests. Most clear example is the achievements of the European Round Table of Industrialists (ERT), in which some CEFIC members are also active, like Bayer, British Petroleum and Solvay. Almost al of the points proposed by the ERT in the late eighties were implemented one by one or are in the process of being implemented: the single market, deregulations and privatisations, benchmarking and the expansion of the European infrastructure, so-called Trans European Networks (TEN). The biggest part of these 12000 km of new highways (planned for 2002), although very controversial and widely opposed, have already been realised.
The activist coalition realises that companies are not the only ones to lobby. Trade Unions and NGO´s also try to influence politics. But, the balance of power in this field is very uneven: commercial interests have far more financial means to spend on lobbying and marketing. At every important summit, be it EU, Kyoto or WTO, thousands of lobbyists are present to press their interests. Intensive and privileged contacts with the policy makers do the rest of the work.
Europe, breeding ground of democracy? The activists think the current European politics are more the result of an unhealthy mix of corporate interests and politics, resulting in social marginalisation and a further breakdown of our natural environment.

Why an occupation?

The anticapitalist environmental movement is one of the driving forces in the broad movement against capitalist globalisation. She aspires to build a planet-wide society based on environmental and social justice. We feel that this is impossible within the current context, which is based on profit-maximalisation and economic growth and which allows for transnational corporations to wield ever increasing power through their efficient lobby and privileged contacts.

As opposed to the actions in Prague and Genoa, in which some of the occupants of this action took part, we are not focussing on the conference centre or the ‘red zone'. The fixation on the so thought centre of decision making has led to heads of state literally fencing themselves off from concerned citizens with riot police, clouds of tear gas and even gunfire. Hiding themselves in their fortress further diminishes their legitimacy. Although this focus has previously been an important stimulus for the movement against capitalist globalisation, it has lost it's surprise effect and ends in a warzone. But this does not mean that we feel our anger can be expressed in a traditional legal demonstration where the route has been determined on forehand, nor does it allow for effective change.
An important critique that anticapitalists, who earlier tried to stop different summits, is that the agenda is very much aligned with the desires of transnationals in stead of common people or nature. The European capital is a nest for headquarters of these corporations and their lobbygroups. With the credo "We don't need to go to Laken, the real decisions are made elsewhere anyway!", we are using nonviolent direct action to shut down maybe not the official, but a very important informal European centre of power for the day.

The participants of this action

Activist occupying CEFIC are mainly Dutch and Belgian but some are Spanish, Italian, German or Greek.

Wildgroei is a Belgian direct action group that has opposed various infrastructure projects, such as the closing of the Antwerp Ring Road. (vredesactie.ngonet.be/wildgroei [Dutch])
The Environment Workinggroup of JNM is campaigner for climate justice, organic agriculture and against genetic engineering. (info@jnm.be)
A SEED is Action for Solidarity, Equality and Ecological Development, a grassroots network aiming at the fundamental causes of the ecological and social crisis. (http://www.aseed.net [English])
Green Front, EarthFirst! Netherlands is a convenient banner for uncompromising ecologists, and well known in the Netherlands for opposing the Betuwelijn, the most important European cargo-line under construction from Rotterdam to the Ruhr-area. (http://www.groenfront.nl [English/Dutch])
Ecological Projectcentre The Wasp is a radical environmental collective in Leuven (wesp@groenfront.nl).

In sync with this action we are publishing a brochure on Cefic, the European industrial lobby, and more backgrounds behind this action. It is online at http://www.aseed.net/cefic-action

Andersglobalisten bezetten hoofdkantoor chemische lobby
"We hoeven niet naar Laken te komen, de echte beslissingen worden ergens anders genomen"

Brussel, woensdag 12 december 2001. Naar aanleiding van de Europese top in Laken bezet een internationale coalitie van andersglobalisten met wortels in de milieubeweging de kantoren van CEFIC, de Europese lobbyorganisatie van de chemische industrie. Met deze directe en geweldloze actie willen de andersglobalisten de rol van de chemische industrie aanklagen bij het blokkeren van een effectief Europees milieubeleid. Bovendien staat CEFIC symbool voor het ondemocratisch karakter van de Europese Unie, waar het bedrijfsleven via haar lobbygroepen het beleid uittekent. Met de actie brengt de coalitie ditmaal niet de officiële top, maar de échte Europese machtscentra onder de aandacht.

De chemische industrie en milieu: zware verantwoordelijkheid versus "vrijwillige actie"

CEFIC (European chemical industry federation) werd opgericht in 1972 en bestaat uit een netwerk van grote en kleinere chemische bedrijven, nationale chemiefederaties en lobbyorganisaties. Het doel van de organisatie is: "[…] een betrouwbare vertegenwoordiger te zijn van de industrie en onze leden de diensten aan te bieden die ze nodig hebben om hun winsten te maximaliseren en ondertussen hun kosten te reduceren". De bij CEFIC aangesloten bedrijven zijn verantwoordelijk voor zo'n 30 % van de wereldwijde productie van chemicaliën en evenzeer voor de actuele milieuproblemen die daaruit voortvloeien. Bij de productie, het gebruik en de afdanking van synthetische chemicaliën komen immers schadelijke stoffen vrij die vandaag alom aanwezig zijn in de lucht, het water, het voedsel, de bodem en levende organismen. Daarnaast is de chemische sector uitermate energie-intensief en levert ze een aanzienlijke bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen. Hierdoor wordt de opwarming van de aarde in de hand gewerkt.

De chemische industrie levert niet allen een belangrijke bijdrage aan een aantal milieuproblemen, ze probeert ook via haar lobbyorganisatie CEFIC een doortastend milieubeleid tegen te houden. Daarvoor probeert de organisatie een positief beeld van de chemische industrie te verspreiden. ‘Chemistry makes a world of difference', is niet toevallig de centrale slogan van de groep. Verder menen ze dat ze ‘een belangrijke rol spelen om van de wereld een betere plaats te maken'. De industrie als deel van de oplossing, in plaats van de oorzaak van het probleem dus. Vrijwillige actie van de industrie zou zelfs effectiever zijn dan wettelijke regelingen, zo maakt CEFIC zich sterk. Twee projecten die dat beeld kracht moeten bijzetten zijn ‘Responsible Care' en 'Voluntary Energy Efficiency Programme'. Het 'Responsible Care' project moet vrijwillige initiatieven vanwege de industrie op het vlak van gezondheid, veiligheid en milieu stimuleren en promoten. Het 'Voluntary Energy Efficiency Programme' (VEEP), moet dan weer een een antwoord op het Kyoto-protocol vormen, waarmee de chemische sector zich ertoe verbindt haar energie-efficiëntie tussen 1990 en 2005 met 20% te verhogen. De projecten krijgen volop aandacht op de website. Concrete resultaten zijn echter nergens te vinden en CEFIC grijpt de programma's zelfs aan om overheden onder druk te zetten geen bindende wetten of controlemechanismen in te voeren! Zo wordt het uitblijven van nieuwe energietaksen als voorwaarde gesteld voor de uitvoering van het VEEP. De invoer van een Europese CO2-taks wordt door de lobbygroep dan ook resoluut afgeweerd, ook al is reeds in 9 van de 15 lidstaten zo'n energietaks van kracht. Voor CEFIC kan slechts sprake zijn van een Kyoto-protocol in de mate dat de concurrentiekracht en de groeimogelijkheden van de chemische industrie er niet door worden gehinderd. Maar als CEFIC de groei van de chemische industrie koste wat kost wil veiligstellen, kunnen vrijwillige initiatieven nooit een echte oplossing bieden! Kleine verminderingen in vervuiling per productie-eenheid worden zo immers tenietgedaan door de grotere totale productie.
CEFIC's inspanningen om de industrie voor te stellen als oplossing voor het probleem gaan gepaard met nauwe contacten met de Europese Commissie en het Europees parlement. De combinatie van die strategieën blijft niet zonder resultaten. Zo speelde CEFIC een bepalende rol in het totstandkomen van het Europees chemicaliënbeleid. De oude regelgeving zat al vol gebreken en lacunes, en bij een recente stemming met betrekking tot de chemicaliënpolitiek in het Europese Parlement bleek opnieuw de grote invloed van de korte termijnbelangen van chemische lobbygroepen. De parlementsleden stemden er immers mee in de door de Commissie voorgestelde controles op gevaarlijke chemicaliën nog verder te verzwakken!

Europa van het bedrijfsleven

De coalitie van milieuactivisten koos CEFIC niet alleen als doelwit omdat de organisatie concreet een doortastend Europees milieubeleid tegenwerkt. De organisatie werd ook als doelwit voor de actie gekozen omdat ze als lobbygroep symbool staat voor de buitenproportionele impact die het bedrijfsleven had en heeft bij het uittekenen van het Europees project en de huidige vorm van globalisatie. Het initiatief, de doelstellingen en de vorm van de huidige Europese constructie zijn namelijk niet ontsproten aan de wil van de bevolking, maar van grote kapitaalgroepen. Het meest opmerkelijk voorbeeld zijn in dit verband de realisaties van de European Roundtable of Industrialists (ERT), een lobbygroep waarin ook grote CEFIC-leden zoals Bayer, Britisch Petroleum en Solvay, zitten. Ongeveer alle agendapunten die de ERT in de jaren '80 naar voren schoof werden één voor één uitgevoerd of zijn aan de gang: de eenmaking van de markt, dereguleringen en privatiseringen, versterking van de concurrentiepositie en de uitbouw van de Europese infrastructuur, de zogenaamde Trans Europese Netwerken (TEN). Wat betreft wegeninfrastructuur ging het oorspronkelijke plan om de aanleg van maar liefst 12000 km nieuwe snelwegen in Europa tegen 2002, waarvan ondanks veel maatschappelijk verzet het grootste gedeelte is gerealiseerd.
De coalitie beseft dat niet alleen bedrijven lobbyen. Ook NGO's en vakbonden bijvoorbeeld proberen de politiek te beïnvloeden. Deze krachtsverhoudingen in deze ‘lobby-strijd' zijn echter bijzonder ongelijk verdeeld. Het bedrijfsleven heeft immers veel meer financiële middelen om aan dat lobbywerk en imago uit te geven. Ze zijn met duizenden mensen en dure presentaties aanwezig bij alle internationale conferenties, of het nu gaat over een EU-top, klimaatonderhandelingen of een nieuwe WTO-ronde. Intensieve en geprivilegieerde contacten met de uitvoerende macht, in het geval van Europa bijvoorbeeld met de Europese Commissie, doen de rest.
Europa, de bakermat van de democratie? De actievoerders denken dat het huidige Europa veeleer het resultaat is van een ongezonde verstrengeling van het bedrijfsleven en de politiek, met sociale wantoestanden en verdere milieuverloedering als resultaat.

Waarom deze actievorm?

De milieubeweging vormt één van de drijvende krachten binnen de beweging voor een andere globalisering. Op die manier bouwt ze actief mee aan een mondiale samenleving waarin sociale en ecologische rechtvaardigheid een belangrijke plaats hebben. We denken echter niet dat dat gerealiseerd kan worden in de huidige context waarin winstmaximalisatie en economische groei centraal staat en waarin bedrijven via efficiënt georganiseerde lobby's en geprivilegieerde contacten meer te zeggen hebben dan een verkozen Europees parlement - op zich al een magere vorm van democratie.

In tegenstelling tot de acties in Praag en Genua waar een aantal bezetters al aan deelnamen, richt deze actie zich niet op het conferentiecentrum en de "rode zone". De fixatie op het vermeende centrum van de beslissingen heeft ervoor gezorgd dat wereldleiders zich van bezorgde burgers zijn gaan afschermen met stalen hekken, oproerpolitie, wolken traangas tot zelfs kogels. Door zich zo te verschansen voor het publiek tasten ze hun eigen democratische legitimiteit verder aan. De coalitie wil echter niet blijven vasthouden aan een tactiek die belangrijke resultaten geboekt heeft, maar haar verrassingseffect heeft verloren en zodoende nog slechts uitdraait op een nummertje traangashappen en matrakslagen ontvangen. Evenmin denken de deelnemers van deze actie dat een aangevraagde betoging waarvan het parcours op voorhand vast ligt hun ongenoegen voldoende kan verwoorden of een sterke aanzet kan zijn tot veranderingen. Een belangrijke kritiek van andersglobalisten op Europese en andere toppen die ze in het verleden probeerden stil te leggen is dat de agenda er te veel op maat van multinationale bedrijven gesneden is, en er geen rekening wordt gehouden met gewone mensen en het milieu. De Europese hoofdstad wemelt van de hoofdzetels van dergelijke invloedrijke bedrijven en lobbygroepen. Een Europese top in die stad biedt daarom een goede gelegenheid om nieuwe actievormen te gebruiken die juist die buitensporige impact van bedrijven op de Europese politiek aanklagen. Onder de slogan "we hoeven niet naar Laken te komen, de echte beslissingen worden ergens anders genomen", leggen we via een directe geweldloze actie daarom niet het officiële, maar wel een informeel en erg belangrijk Europees machtscentrum voor één dag stil.

Over de deelnemende groepen

De deelnemers aan deze actie komen vooral uit Nederland en België, maar ook uit Spanje en Duitsland.
Wildgroei is een Vlaamse directe actiegroep die zich liet opmerken met haar beeldrijke acties tegen nieuwe infrastructuurwerken, zoals de sluiting van de kleine ring rond Antwerpen (vredesactie.ngonet.be/wildgroei).
De Milieuwerkgroep van de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming is een andere Vlaamse milieuvereniging, die sinds enige jaren campagne voert rond klimaatwijziging, genetische manipulatie en de promotie van de biologische landbouw. (info@jnm.be)
A SEED staat voor Action for Solidarity, Equality, Environment and Diversity. Het is een verscheiden netwerk van basisactivisten die werken aan radicale sociale verandering door zich te richten op de structurele oorzaken van de milieu/ontwikkelingscrisis (http://www.aseed.net).
GroenFront! is de Nederlande tak van EarthFirst!, een slogan van radicale milieuactivisten die zich op compromisloze manier verzetten tegen vernieling van de aarde, en is vooral bekend geworden door hardnekkig verzet tegen de aanleg van de Betuwelijn. (http://www.groenfront.nl)
Ecologisch Projecthuis de Wesp is een Leuvens radicaal milieucollectief. (wesp@groenfront.nl)

Voor meer achtergrondinformatie kunt u terecht op http://www.aseed.net/cefic-action

just to send the support from Madrid to all the comrades that are arrested
I would like to point out the fact that we as anti-capitalist movement are targeting more than before lobby groups and corporations and not focusing only in oficial institutions, corporations and their lobby groups are largely responsible of the neoliberal speech that is taking over the whole political arena.

I also would like to support the strategy decision of small coalition actions, out of red zones, with practical and simbolic effects out of the dumb law of violence
no pasarán

from Madrid Alvaro

greetings from scotland

i hear your voices and would like to lend my support

although it is not easy to physically be in brussels, genoa, prague when you live in the far off regions of europe, through the wonderful medium of the internet we are a collective voice.

it is a shame that the movement has been called ';anti-globalisation' because that sends out the wrong message to the people. globalisation in the public domain which breaks through ignorance and bridges understanding will undoubtedly make the world a better place.

there is much hope for the future but it will take huge sacrifice to achieve a positive outcome.

keep crusading wherever you are. i will do the best i can in scotland

seasons greetings and love to your spirit!