arch/ive/ief (2000 - 2005)

'Pietje de Leugenaar', 'Bertje de multimiljonair' & '10 jaar Zwarte Zondag'
by jp everaerts Sunday November 25, 2001 at 11:27 PM
mediadoc.diva@skynet.be

Je kon er de jongste dagen in de media niet omheen: iedereen wou zijn zegje doen over '10 jaar na de eerste Zwarte Zondag'. Het leek haast op de 'herdenking' van een ramp, maar dan wel een ramp die blijft duren. En niemand schijnt te weten hoe het Blok te stoppen. Hoog tijd om een aantal vragen te stellen die (haast) nooit gesteld worden.

Er is al veel inkt gevloeid over de opkomst van het Blok. Toch beschikken we nog steeds niet over grondige wetenschappelijke studies over het Blok, zijn aanhang, zijn buitenlandse zusterpar tijen en de wijze waarop sommige van die partijen 'afgeblokt' werden. Waarom wordt er zo weinig wetenschappelijk onderzoek naar extreem-rechts verricht ?

Waarom ook blijft het Blok als partij die door alle andere partijen als racistisch bestempeld wordt, genieten van overheids subsidies ? Heeft een deel van het 'establishment' iets te veel sympathie voor het Blok, om het financieel te kortwieken ?

Waarom blijft een deel van de Vlaamse politici (die van het 'Vlaams' Blok natuurlijk op kop) de Nederlandstalige bevolking van dit land bij tijd en stond ophitsen tegen 'de Walen' ? Het is immers zonneklaar dat een groot deel van de onverdraagzaamheid in Vlaanderen tegenover mensen van buitenlandse afkomst, zijn wortels heeft in de communautaire stokerij tegen 'de Walen'.

'De Walen' komen de Vlaamse politici natuurlijk goed van pas om alles wat hier scheef loopt (justitie, verkeersonveiligheid, spoorwegen, ...) op af te wentelen. Als we politici zoals Patrick Dewael geloven, dan is Vlaanderen op weg een 'utopia' te worden (zo omschreef De Morgen op 24/11 Dewaels plannen). De mate waarin dat 'Utopia' niet bereikt zal worden, zal natuurlijk weer de schuld van 'de Walen' zijn.

Als je Dewaels boekje 'Wederzijds respect - De gevaren van het Blok' leest, merk je overigens hoe de man helemaal in zijn eigen fijne wereldje leeft. Grote problemen ziet hij niet en als de burger niet content is, dan verklaart Dewael dat met de 'zaag- en klaagcultuur'.

Net zoals Steve Stevaert wil Dewael eerder de 'verzuring' aanpakken dan de problemen die er aan ten grondslag liggen (maatschappelijke stress, werkonzekerheid, milieuverloedering ...). Dewaels aanpak ligt in de lijn van wat mensen zoals Manu Claeys (auteur "Het Vlaams Blok in ieder van ons") en VRT- opperhoofd Bert De Graeve verklaarden: de Vlaming moet leren minder te klagen en tevreden te zijn met wat het welvarende Vlaanderen hem biedt ...


Politieke analyse van de impact van de VTM'isering

Een vraag die tijdens de 'herdenkingsplechtigheden' ook zelden aan bod kwam, is die naar de rol van de media in de verrechtsing van Vlaanderen.

In zijn boekje 'Wederzijds respect' opent minister-president Patrick Dewael zijn hoofdstukje (van 13 p.) over de media met de 'naïeve' stelling dat de media een 'vierde macht' zijn. Dan volgen voorbeelden van hoe de media volgens Dewael af en toe uit de bocht gaan. Maar geen paniek: de Vlaamse journalisten zijn zich van de problemen bewust en voeren een grondig debat. Eindigen doet Dewael met het nobele besluit om nooit nog in tv- spelletjes op te treden. Voilà.

Jammer genoeg vergeet Dewael een politieke analyse te maken van de evolutie van de media sinds 1989. Op 1 februari 1989 startte de commerciële omroep VTM en begon de opmars van een commerciële Vlaamse cultuur die ook de andere media (BRTN-televisie en - radio, kranten en tijdschriften ...) grondig zou veranderen. VTM werd jarenlang voorbereid door de Vlaamse rechterzijde (VLD en de rechtervleugel van de CVP) die een 'alternatief' wou voor de 'kritische' BRTN-berichtgeving. Zodra VTM in de ether was, bleven de gevolgen voor de BRTN niet uit. Het algemene niveau daalde pijlsnel: programma's die te ernstig bevonden werden voor TV1, verhuisden naar het tweede net of werden opgedoekt (het milieu programma 'Leven en Laten Leven' bv. overleefde 1989 niet). Kritische journalisten, reportage- en documentairemakers werden op een zijspoor gezet of uitgerangeerd (via prepensionering o.a.). Kroon op het werk kwam er in 1996 toen 'taliban-CVP'er' Eric Van Rompaey uit China een manager liet overvliegen die de BRTN tot VRT omdoopte en van TV1 een met VTM concurrerende pretzender maakte.

Deze korte geschiedenis toont welke inspanningen de rechterzijde zich getroostte om de media naar haar hand te zetten. Grote verliezer was de linkerzijde. Die zag haar pers verloren gaan: 'De Morgen' viel in handen van de 'Persgroep' en de ACV-krant 'Het Volk' kwam terecht bij de 'Standaardgroep'. Maar de Vlaamse linkerzijde verloor ook veel van haar invloed bij de openbare omroep. De socialistische, CVP- en liberale omroepverantwoorde lijken werden er vervangen door 'managers' en die denken haast per definitie liberaal.

Maar zult u misschien redeneren, het Blok is toch ook niet tevreden over de VRT, getuige de juridische pesterijen. Wel die pesterijen tonen in alle geval dat het Blok zich bewust is van het belang van de omroep (van met name de televisie waar de gemiddelde burger tot drie uur per dag naar kijkt en die zijn belangrijkste bron van informatie en ontspanning vormt). Net als de bruine collega's in Oostenrijk, probeert het Blok zoveel mogelijk druk op de openbare omroep uit te oefenen om zo te bekomen dat de VRT nog 'voorzichtiger' met het Blok omspringt.


Culturele omwenteling - VTM deprimeert je dag

Behalve de politieke gevolgen van de commercialisering van het medialandschap, zijn er ook culturele. Met VTM kwam een eind aan een tijdperk waarin de openbare omroep (onder impuls van vooral christendemocraten en socialisten) een 'volksverheffende' functie vervulde; wat tot uiting kwam in o.a. de 'Instructieve omroep', de 'dienst Volwassenenvorming', de Schooltelevisie ... (welke na de komst van VTM alle opgedoekt werden).

Met de commercie deed de reclame en het appeleren op consumptie- en andere 'behoeften'/'driften' haar intrede. Denk aan een reeks zoals 'Big Brother' (op Kanaal 2) maar ook aan de journaals die vooral de kijkers moeten 'boeien'.

Een door de reclame vormgegeven televisie spreekt de kijkers niet aan als verantwoordelijke burgers maar als kleine kinderen die continu de boodschap krijgen dat ze o zo gelukkig zullen worden als ze dit of dat kopen ... De werkelijkheid is natuurlijk anders en dat leidt tot frustraties.

Reclamespots (en de door hen beïnvloede programma's) wijzen ons steeds weer op tekorten en behoeften. De reclamemakers leren ons niet - als in het christendom, de Romeinse stoa of het boeddhisme bv. - dat we ook met een eenvoudig leven gelukkig kunnen zijn en dat we onze behoeften moeten leren beheersen. Neen: aan mensen die op die manier gelukkig zijn, valt niets te verdienen. Dus moeten we voortdurend opgejut worden tot loonarbeid en consump tie-uitgaven. Wie om de één of andere redenen niet tevreden is met zo'n wroeten- en vreten-bestaan of niet mee kan in de maatschappelijke 'rat race', die denkt vaak dat hij/zij - na het verdwijnen van een linkse oppositie in Vlaanderen (SPa laat het socialisme vallen, de Groenen bleven een partij van de 'petite bourgeoisie' en wat zich links van beide bevindt raakt niet in de media, laat staan tot bij de burger) - alleen nog een proteststem via het Blok kan uitbrengen.


Pietje de Leugenaar & Bertje de wereldvreemde multimiljonair

Bepalend voor het extreem-rechts succes in 1991 was volgens VUB- socioloog Mark Elchardus, het overlopen van veel SP-kiezers naar het Blok. "Tussen 1987 en 1991 leed de SP enorme verliezen. De traditionele achterban van laaggeschoolde arbeiders haakte af." Volgens Elchardus had dat niet alleen te maken met 'de val van de muur', maar ook met het feit dat de SP-kaders vooral intellec tuelen waren. De komst van de mediacommercie vergeet hij, maar veroverde VTM niet juist voor een groot deel het arbeiderspubliek dat vroeger op de SP stemde ? Bracht de commerciële zender niet juist bij de arbeidersklasse de grootste vervreemding teweeg tegenover wat sinds de komst van VTM meer en meer als de zogenaamd 'elitaire' cultuur bestempeld wordt ? Waardoor je meer en meer een duale samenleving krijgt met alle gevolgen vandien.

En ook de managers van de VRT werk(t)en in al hun kortzichtigheid mee aan het tot stand komen van een duaal Vlaanderen. Nog een voorbeeld. In de Focus Knack van 21/11/01 vertelde acteur Dirk Roothooft dat hij "nog altijd gefrustreerd is dat de VRT 'Terug naar Oosterdonk'" (over een polderdorp dat voor een havenuitbrei ding werd opgeofferd), "niet durfde programmeren na 'De Schalkse Ruiters' op zondagavond op TV1". Na een prijsuitreiking voor de reeks had Roothooft een discussie daarover met Bert De Graeve. "De Graeve was ervan overtuigd dat het te moeilijk was voor de zondagavondkijkers." "Jaren later", vertelt Roothooft, "kwam ik in de Antwerpse schippersbuurt een vol café binnen. De mensen herkenden me er van Pietje De Leugenaar en vertelden me hoe mooi ze het wel vonden, en hoe jammer dat de VRT niet meer zulke dingen maakt. Ik antwoordde: 'De patron vindt het te moeilijk voor het gewone volk.' Buldergelach in de zaal. 'Hier in dit café is niemand na zijn 14de nog naar school geweest. Er zitten zelfs analfabeten tussen', klonk het. En die verstonden het ook, en vonden het fantastisch."

Wordt het niet tijd dat een man die niets van televisie maken afweet, die niets begrijpt van of erger nog, niet gelooft in de missie van een democratische openbare omroep en die er alleen maar zit om de boel politiek onder controle te houden, opstapt aan het hoofd van de Nederlandstalige openbare omroep van België ? Bert De Graeve moet overigens al rijk genoeg zijn. Van zijn collega bij de Post weten we dat die jaarlijks 30 miljoen verdient. Van De Graeve weet bijna niemand hoeveel hij 'vangt'. Er wordt gefluisterd dat het tussen de 15 en 18 miljoen zou bedragen, maar dat het ook 30 miljoen kan zijn. Met zo'n salarissen krijg je onvermijdelijk wereldvreemde kikkers ...

kwaliteit
by angelina Monday November 26, 2001 at 08:16 PM

ha, jpe,

de winst van het VB is rechtstreeks gevolg van de kwaliteit van zijn tegenstanders, je mag er jezelf bijrekenen.

Maak nog veel van zo'n schitterende analyses, dat zal het VB echt pijn doen.

Heb jij een beter analyse, mevrouw de wijsneus ?
by jp everaerts Monday November 26, 2001 at 09:11 PM

Het eerste deel van je opmerking klopt Angelina: de winst van het VB is rechtstreeks gevolg van de kwaliteit van zijn tegenstanders. Inderdaad. En daar reken ik me zelf ook bij. Juist.

Maar je tweede opmerking is weer even denigrerend als altijd: "Maak nog veel van zo'n schitterende analyses, dat zal het VB echt pijn doen."

Heb jij, mevrouw de wijsneus, een betere analyse ? Schrijf die dan eens uit of stop anders met je energie te verspillen aan mensen op een laffe manier - zonder je echte identiteit kenbaar te maken - te beledigen. Typisch een methode die ze bij uiterst rechts ook weten te waarderen.

Als jij nu eens de website van het Vlaams Blok ging bestoken zoals je dat al weken doet met deze website. Dat zou het Blok alvast een beetje pijn doen. Je ziet: je kan je nog nuttig maken.

Veel plezier ermee.

PS. Vergeet af en toe niet ook eens terug naar hier te komen. We zouden je anders te zeer missen.

mijn nichtje
by angelina Monday November 26, 2001 at 09:55 PM

ik ben er al;

ach, wat zou ik de moeite doen, jij bent erin geslaagd op geen van mijn vorige 'beledigingen' te antwoorden; vanals het te moeilijk wordt doe je alsof je beledigd bent, typisch wat mensen met een rotsvast wereldbeeld zoals jij altijd doen, extreem-rechts inbegrepen. Lange tenen en korte broek ?

kijk eens naar :
http://archive.indymedia.be/front.php3?article_id=11487&group=webcast

Mijn nichtje camilla had de moeite gedaan wat meer substantie aan een dergelijke analyse over het VB te geven, denk je dat er één iemand iets mee gedaan heeft ?

Nee, een analyse die niet strookt met je vooroordelen is per definite 'rechts' en 'verwerpelijk' en het nadenken niet waard; liever onmiddellijk moord en brand beginnen roepen en hopen dat je vriendjes mee gaan roepen.

Het VB lacht met je.

De logica van de groei van het Blok
by jpe Monday November 26, 2001 at 10:22 PM

"Vlaams Blok verleidt steeds meer christelijke arbeiders". Bovenstaande titel komt uit De Morgen van 26/11/01. Koen Vidal schrijft in zijn artikel dat "onder de nieuwe kiezers die het Blok tussen 1991 en 1999 aantrok, erg veel ouderen en christelijke arbeiders van het ACV zitten. Dat blijkt uit een recente studie van politocoloog Marc Swyngedouw". Mede door deze aantrekking kon het Blok zijn stemmenpercentage van 10,3 % in 1991 optrekken tot 15,4 % in 1999.

Vidal wijst er ook op dat het Blok al in 1991 uitzonderlijk vel succes had in kringen van de socialistische vakbond. Maar nu heeft de partij "binnen de groep van christelijke arbeiders duidelijk een inhaalbeweging gemaakt."

Swyngedouw stelt geen antwoord te kunnen geven op de vraag waarom bepaalde groepen kiezers meer op het Blok zijn gaan stemmen. "Dat zou een apart onderzoek vergen." Wel veronderstelt hij dat de lossere band van de vakbonden met hun leden er voor iets kan tussen zitten.

Maar moeten we ook niet denken aan de 'CULTUUROMSLAG' die Vlaanderen meemaakte na het aantreden van de commerciële omroep VTM zoals ik gisteren in mijn analyse beschreef ?

En is het als je er over door denkt, niet zeer logisch dat het Vlaams Blok blijft aangroeien ?

De situatie is er immers naar:

- met een SP die onder leiding van voorzitter-reclameman Janssens meer en meer haar arbei dersachterban links laat liggen. Een SP ook die al sinds mensenheugenis in de regering zit, en nu zelfs nog met de liberalen ...

- met een ACV dat niet meer op de regering kan wegen nu de CVP er uit gekegeld is;

- met media waarin de linkse elementen overgenomen of uitgezuiverd werden (DM, Volk, VRT ...), waardoor elk links alternatief monddood gemaakt wordt.

Tja, wie nog zijn ontevredenheid wil uiten en er niet de moeite of energie voor over heeft om zich te informeren over wat er links van SP en Agalev bestaat, wat kan die anders doen dan op het Blok te stemmen ? De sterkte van het Blok ligt inderdaad, zoals Angela, stelde in de zwakte van zijn tegenstanders.

'Leren' ...
by jpe Monday November 26, 2001 at 10:25 PM

Leer zelf de fouten te vermijden A. die je andere mensen continu toedicht. En vooral minder pretentieus te zijn. Lever zelf eens een echte bijdrage ipv altijd maar anderen af te kappen. Anders blijven wij ook met jou lachen ...

En die analyse van je 'nichtje', die ga ik meteen bekijken.

tip
by tippetotje Monday November 26, 2001 at 10:36 PM

Jammer dat de zeer xenofobe comment van "Angelina" gedeleted werd. Hij was nochtans heel revelerend. Mochten meer mensen de kans gekregen hebben om hem te lezen, zouden ze zich waarschijnlijk de moeite besparen om steeds op haar gestook in te gaan.
Ooit aan gedacht dat er ook extreemrechtse wolven in schapenvacht bestaan? Net als er ook wel flikken zullen zijn die op deze site hun werk doen.
Zijn er mensen die daar rekening mee houden? Zijn er nog mensen die het boek van Philip Agee lezen om er lessen uit te trekken?

Je laat me lachen
by jpe Monday November 26, 2001 at 10:39 PM

Tiens, is Camilla je nichtje ? Of was jij dat weer zelf ?

Een deel van haar opmerkingen 'sneden zeker hout' maar ik vond ook Arne's tekst heel interessant.

En wat mijn analyse nog even betreft: als ze met die tekst al zouden lachen bij het Blok (heb jij daar kennissen ?, dat je dat zo goed schijnt te weten), ik ken genoeg ander mensen die met dit soort teksten van me, niet lachen ... Jij overigens ook niet, te lezen aan de energie waarmee je je uitslooft om mijn tekst af te kraken ... Daar moet ik nu mee lachen zie ...

Ook een vorm van waardering ...
by jp Monday November 26, 2001 at 10:53 PM

Tja, mogen we dan misschien allemaal die 'xenofobe comment' van A. eens zien ? Of is het echt te erg ?

Nu ja, in ander commentaren van A. laat ie soms ook aspecten blijken, die veel verklaren.

Enne 'tippetotje', dat van die extreemrechtse wolven in schapenvacht, tja, dat is bekend. Ik had ook al het gevoel dat het op 'stalking' begon te lijken. Hetgeen natuurlijk ook op een vorm van 'waardering' wijst ...

Maar hoe er mee omgaan ? Toevallig had ik vanavond zin om wat terug te treiteren ... Als je weet van uit welke hoek het kan komen, wordt het soms allemaal wel grappig. Dat iemand zoveel moeite doet ...

Enne dat boek van Philip Agee: welk is dat ?

lachen
by angelina Monday November 26, 2001 at 11:23 PM

jpe,

"heb jij daar kennissen ?, dat je dat zo goed schijnt te weten" : nee, ik heb daar geen kennissen, bedankt, maar, 1 op 3, je zou beter zelf meer je best doen er een paar van te leren kennen;

"sneden zeker hout" : tjens, doe me een plezier, en zeg welke wel hout sneden ? en hoe je ze in je toekomstige anayses gaat betrekken ?

"de energie waarmee je je uitslooft om mijn tekst af te kraken" ? zo'n teksten zijn niet af te kraken, ze zijn zo gebouwd dat je (in je eigen ogen) altijd gelijk hebt, hoe de wereld ook draait of keert.

"lachen bij het Blok" natuurlijk, die wereldvreemde analyses hebben geen enkele impact bij de huidige en toekomstige achterban van het VB, hoe hard je ook je best doet jezelf daarvan te overtuigen;

"met dit soort teksten van me, niet lachen ... Jij overigens ook niet" nee, ik vind het triestig

wat doe je er tegen ?
by angelina Monday November 26, 2001 at 11:39 PM

dag tippetotje,
(ik had al onmiddellijk gereageerd, maar de server had het opgegeten, daarmee doe ik het over, op gevaar van op mijn kop te krijgen van Kitty)

ik herinner me geen 'xenofobie', maar met een geheugensteuntje zal ik het misschien weer weten, help me, en ik zal het dan proberen herhalen, ter lering van de mensen.

heb je al eens gehoord van paranoia, en wat je er tegen doet ?

bvb. lees eens wat er staat, en niet wat je niet graag zou zien staan;

heb je al eens gehoord van ironie ? wat doe je er tegen ? moord en brand roepen ? of je celletjes daarboven eens laten werken ?
durf voor eens je vooroordelen een heel klein beetje loslaten, misschien steekt de wereld een heel klein beetje anders in mekaar dan je jezelf wil wijsmaken