arch/ive/ief (2000 - 2005)

Openbare diensten, de welvaartstaat en privatisering
by Françoise Friday November 23, 2001 at 12:26 PM

Dit kan een achtergrondartikel worden voor de print van 13 december (2073 char)

Het neoliberaal offensief op de openbare diensten (transport, energievoorziening, distributie, telecommunicatie, enz.) heeft zich rond twee polen ontwikkeld: de afbraak van de "welvaartstaat" en haar openbare diensten enerzijds, en de toenemende invloed van multinationals op de politiek-economische besluitvorming en de internationale instellingen (EU, WHO, enz.) anderzijds.
De crisis van de kapitalistische economieën heeft geleid tot een stijgende fiscale druk op de winstmarges en het groot kapitaal. Om het groot kapitaal te bevredigen, moesten de staten strenge maatregelen nemen, die vooral werden afgewenteld op de openbare diensten: ze moeten besparen, meer rendabel worden en uiteindelijk geprivatiseerd om met de opbrengst de staatskassen te spijzen. Dit ging gepaard met de afname van de bedrijfslasten, waardoor de sociale zekerheid steeds meer problematisch werd.
Bovendien heeft de globalisering van de economie de multinationals toegelaten hun stempel te drukken op de sociale, politieke en economische agenda's van de staten en organisaties van staten. Dit is de uiteindelijke doodssteek van de welvaartstaat en de openbare diensten geworden… Wat nu telt, zijn de belangen van de bedrijven en hun aandeelhouders, en niet de noden en verzuchtingen van de bevolking.
Deze tendens is zichtbaar sedert het begin van de jaren 1980, maar haar gevolgen worden nu pas echt duidelijk: openbare diensten worden geherstructureerd (met duizenden ontslagen tot gevolg); rendabele onderdelen worden geprivatiseerd (wat nog meer herstructureringen en ontslagen meebrengt); in naam van de concurrentie (en concurrentievervalsing) worden steeds meer openbare diensten een onderdeel van de vrije markt. Op deze manier komen nu ook onderwijs, gezondheidszorg en de sociale sector stilaan in de vuurlinie van de liberalisering en van de vrije marktlogica te staan: subsidies worden geleidelijk afgebouwd, men moet "rationaliseren" en "moderniseren" (m.a.w. besparen en herstructureren) om te kunnen "concurreren". Het resultaat is een groeiend aantal werklozen en uitgeslotenen…