arch/ive/ief (2000 - 2005)

Antwoord op antwoorden

De voorstellen die ik een tijd geleden op deze site plaatste om te komen tot een soort 'politieke alliantie' tussen 'antigloba listen - democratische globalisten' en 'consequent links', kregen hier heel wat commentaar. Daarnaast vond een tiental mensen het beter om me hun bedenkingen via e-mail te bezorgen. Met enige vertraging hebben ze ondertussen allen een antwoord gekregen.

Op één terugkerend punt wil ik hier in het algemeen antwoorden: de vrees dat de beweging van de 'antiglobalisten - democratische globalisten' én de eventueel op te richten 'linkse alliantie' door de PVDA zou gerecupereerd worden, de onwil ook van sommigen om met de 'maoisten' samen te werken omdat het 'ideaal' waar die voor staan, allesbehalve democratisch zou zijn.

Voor alle duidelijkheid: zelf ben ik geen lid van de PVDA en zal het ook nooit worden. Wel probeer ik een onafhankelijk denker en media-activist te zijn, me inspirerend op het voorbeeld van Diogenes, de Griek wiens naam sinds begin 2001 ook staat voor een onafhankelijk tijdschrift over media en democratie, uitgegeven door vzw Mediadoc.

'Consequent links'

Misschien is 'consequent links' nog de beste verzamelterm om al diegenen aan te duiden die nog geloven in een socialistische of communistische maatschappijvisie.

Dus niet de medewerkers van SPa, een partij die al langer een 'postjesmachine' is en die het socialistisch gedachtengoed nu ook uit haar naam aan het schrappen is.

Dus niet Agalev, een partij die nooit een duidelijke klassen- analyse gemaakt heeft waardoor ze ook nooit de milieuproblemen zal oplossen. (Wie over de band tussen kapitalisme en milieuver nieling boeiende uitspraken wil lezen, raad ik het laatste hoofdstuk aan - 'Ecologische openbaring, een klassenwet' - in het boek van Michael Parenti: 'Zwarthemden en Roden' - EPO, 2001).

Gedrevenheid, maar ook bescheidenheid en zelfrelativering

Het communisme verloor zijn aantrekkingskracht voor een ruim deel door het feit dat de regimes zoals we die in de Sovjet-Unie en China gekend hebben, wel voor meer sociale gelijkheid zorgden, maar daarbij de vrijheid van hun onderdanen sterk terugschroef den. Met als triestig hoogtepunt de dictatuur van Stalin. Er zijn mensen (zoals Ludo Martens) die trachten om Stalin in een positiever daglicht te plaatsen (en dat mogen ze gerust proberen, er circuleert veel desinformatie over de man en vergeten we niet dat dankzij Stalins Sovjet-Unie, nazi-Duitsland verslagen werd), maar zelfs de hardnekkigste verdedigers van Stalin en Mao kunnen niet ontkennen dat hun dictaturen finaal gefaald hebben. Net zoals de anarchisten, trotskisten en anderen niet kunnen ontkennen dat hun ideale maatschappij ook nog nooit ergens verwezenlijkt werd.

Vandaar dat de 'consequente linkerzijde' zich niet alleen erg gedreven moet opstellen tegenover al het sociaal onrecht, maar ook bescheiden: we hebben geen van allen dé oplossing, dé waarheid (dé 'Pravda') en we zullen die ook nooit hebben. Hoe gelijkheid en vrijheid ('égalité et liberté') combineren ? Hoe een goed georganiseerde wereld'staat' (in staat om bv. de ecologische problemen aan te pakken) uitbouwen en tegelijk zoveel mogelijk vrijheid (echte vrijheid, ook inzake de economische gang van zaken bv.) realiseren ?

We kunnen alvast beginnen door met een open geest de geschiedenis te bevragen, na te gaan wat er eerder mis liep en welke lessen we daaruit kunnen trekken. Om vervolgens toch zelf weer nieuwe fouten te maken maar dan met hopelijk voldoende zelfrelativering om die fouten niet opnieuw te laten ontsporen tot een nieuwe 'Goelagarchipel', een nieuwe 'culturele revolutie'.

Totdaar de inleiding, nu het antwoord op de replieken ...

Een antwoord dat er komt na lectuur van het jongste nummer van Solidair (14/11/2001), het weekblad van de PVDA en nota bene ook nog het enige (in het Frans en het Nederlands) verschijnende linkse weekblad in België. In dat nummer gaat veel aandacht naar de sociale strijd om Sabena alsook naar bv. de milieuconferentie in Marrakech en het filmfestival 'Cinéma d'Attac' in Brussel.

Recuperatie

In het Sabena-dossier in Solidair komt de kritiek aan bod dat de PVDA de strijd om Sabena wil 'recupereren'. Het is een argument dat ook door sommige 'antiglobalisten - democratische globalis ten' in de discussie over een linkse alliantie gehanteerd wordt: de PVDA probeert de beweging te 'recupereren'.

Drie bedenkingen daarbij:

1) Recupereren is iets wat alle politici doen. Daarom staat de beweging van 'antiglobalisten - democratische globalisten' terecht kritisch tegenover elke steun uit politieke hoek.

2) Bepaalde vormen van recuperatie hebben ook voordelen: het betekent dat men steun krijgt in andere milieus en dat standpun ten overgenomen worden en op andere fora terecht komen.

3) Het is aan de bewegingen (sociale, milieu-, vredes-bewegingen) om zich niet als 'beweging' zelf te laten recupereren, om samen te werken maar tegelijk de onafhankelijkheid te behouden. Verstandige politici weten overigens dat totaal gerecupereerde bewegingen hun oorspronkelijke dynamiek verliezen en weer afgelost worden door nieuwe bewegingen.

Hoe de neoliberalen 'groen' doen lachen ?

Een ander argument om de PVDA buiten spel te zetten is dat we ons niet mogen ophouden met mensen die de communistische dictaturen van destijds nog steunen (gesteld dat ze dat al doen en dat daar geen discussie over mogelijk zou zijn). Daarmee zouden we de neoliberalen een open kans tot scoren geven.

Maar moeten we er niet juist de neoliberalen op wijzen dat ook het kapitalisme een erg moorddadig systeem is (denk aan al de AIDS-doden in Afrika door het niet ter beschikking stellen van goedkope medicijnen) ?

Indien we de neoliberalen daar niet op attent maken en indien we - als 'consequent linksen' - de best georganiseerde kern (de enige met bv. nog een weekblad) ter linkerzijde buiten spel zetten, dan zullen de neoliberalen pas goed in hun vuistje lachen. Om nog niet te spreken over de vreugde bij het Vlaams Blok ... Dan spelen we zelf het eeuwige verliesspelletje van 'verdeel u zelf en laat u overheersen'.

'L'union fait la force'

Voor wie bovenstaande redeneringen kan volgen, kan het besluit alleen maar zijn dat we met heel de 'consequente linker'zijde moeten samenwerken, over alle persoonlijke aversies (want ook die spelen mee) heen.

Welke vorm zo'n samenwerking kan aannemen: dat moet de toekomst uitwijzen. Laten we er alvast verder over nadenken en zo de kiem leggen van wat ooit iets mooi zou kunnen worden ...

Ik ben zelf de laatste tijd wat teleurgesteld in zgn. ‘klein links'.
Trotskisten, maoïsten anarchisten en NGO mensen halen het bloed van onder mijn nagels door mekaar de loef af te steken.
Oprecht kritiek en open debat met mekaar moet steeds mogelijk blijven. Met de nadruk op oprecht.
Anders gaan we nooit verbreden (d.i.niet minder radicaal)en nergens geraken.

Reclaim the streets on the 14th and 15th december, because -isten and NGO's didn't change anything in the past.

Laten we aub niet te snel meestappen in de logica dat er een groot complot ter linkerzijde tegen de PVDA zou bestaan.

Iedereen die hen bekritiseert of voor zichzelf probeert te denken is algauw een "reactionair", een "reformist", of wordt verweten zoals Deman naar de fascisten op te schuiven (heb ik zelf onlangs nog meegemaakt) , terwijl de partij als een wildeman op iedereen inhakt die er een andere mening dan zijzelf op nahoudt .

Sorry, maar zo raken we dus geen stap verder. Voor wie wil weten hoe ik over linkse eenheid denk:

Het failliet van de burgerlijke politiek wordt dagdagelijks bewezen. Het propaganda- apparaat begint te sputteren. De jubelende verklaringen, de uitvoerig bedocumenteerde intenties, uitgesproken op de VN- top of op de WTO- summit in Qatar komen bij de gewone mensen even onwerkelijk over als de ronkende verklaringen op partijcongressen van de Sovjetunie of de DDR destijds.

Het collectief verlangen naar vrijheid en individuele ontplooiing (sorry, ik vind die dubbele puntjes niet op een qwerty) wordt door het internationale kapitalisme net zo erg beknot als door de Oostblokregimes destijds. In het Oostblok mondde dit proces uit in meestal vreedzame revoluties. Het is wel vreemd om te zien hoe snel men denkt dat revolutie onmogelijk is, terwijl we nog nooit zoveel revoluties hebben gezien als de laatste 15 jaar! Over het resultaat kunnen ze niet tevreden zijn: Overal is de objectief waarneembare levenskwaliteit voor de meerderheid van de bevolking drastisch verslechterd.

Het neoliberalisme biedt dus ook geen oplossing voor de problemen waarmee de bevolking geconfronteerd wordt. Alle hoeraverhalen ten spijt groeit het bewustzijn en het verzet in alle lagen van de civiele maatschappij tegen de toename van de macht van multinationals, financiele concerns e.a. op het maatschappelijke gebeuren. Mensen hebben het gevoel dat ze enkel als consument nog gewaardeerd worden. Alle facetten van hun leven (gezinsleven, hobby's, woon- werksituatie, vervoer, onderwijs) worden door reclamejongens en statistici geanalyseerd, er worden winstmarges op berekend en reclamecampagnes rond gelanceerd: het gevoel dat je niets meer kan ondernemen zonder dat je iemand winst oplevert, ontneemt heel wat mensen de adem, en benauwd gaan ze op zoek naar verse lucht.

Het laatste waar ze dan in willen terechtkomen is een discussieclub over de geneugten of de verderfelijke ontsporingen van de ex- Sovjetunie. Dit is een zaak voor liefhebbers.

Hoe kunnen we, vanuit onze bewegingen en partijen, ertoe bijdragen dat er zo doelmatig mogelijk gewerkt wordt aan de vertaling van de wil van de bevolking om vanuit de huidige situatie zijn eigenwaarde te verdedigen en terug controle te krijgen over hun eigen leven? Dit is volgens mij de belangrijkste vraag van het moment.

Beschikken we over voldoende talent om de wil en de discussiepunten bij de mensen te detecteren en ze te vertalen naar een programma dat op een goede wijze wordt aangebracht, m.a.w. zijn we in staat om dit programma te populariseren? En indien niet, wat zijn de redenen hiervoor en wat moet er dan aan gedaan worden?

Dit zijn misschien niet de leukste vragen maar ze moeten wel beantwoord worden voor men de discussie over welke linkse eenheid wil verderzetten. Ook erg belangrijk is dat, gezien we nu al lang geconfronteerd worden met de degeneratie van de politiek tot een marketinginstrument dat eens om de zoveel jaar bovengehaald wordt om 'consumenten' mee aan te lokken, we klaar en duidelijk de rol van de politiek herdefinieren naar wat ze volgens ons wel moet zijn.

Dit houdt ook in dat we de rol van de instellingen waarbinnen ze zich afspeelt moeten verduidelijken aan ons publiek, gezien - vooral bij jongeren- er steeds meer mensen zijn die er hoegenaamd geen benul van hebben wat een gemeenteraad bv. is, of een intercommunale, of een overheidsbedrijf, of de overheid, of de politiek tout cours.

Het herverkavelingsgedoe zal dit alleen maar verergeren.

Maw er moet heel wat algemene democratische vorming gegeven worden. De bekommernis om de democratie, en de wil om de democratie te verdedigen en te heroveren op de onpersoonlijke vertegenwoordigers van financiele belangen van deze of gene investeerdersgroep, moet en zal de democratische linkerzijde onderscheiden van de inhoudsloze, desorienterende en in niets uitmondende verruimingswaanzin waar de grijze massa van burgerlijke politieke partijen in is verzeild geraakt.

Vanuit een egelstelling alle politieke ontwikkelingen binnen een kapitalistische samenleving afdoen als logische gevolgen van het kapitalisme en bijgevolg stellen dat een gevecht binnen het apparaat op voorhand verloren is, is niet bevorderlijk voor de politieke onwikkeling van de bevolking, hoewel deze analyses natuurlijk moeten gemaakt worden.

Iedereen zou moeten aangespoord worden om actief te participeren aan de besluitvoering, om het gevecht aan te gaan, samen met anderen. Om elke dag, vanuit de eigen situatie, voor verandering te zorgen. Om de massa meestemmers en achternalopers te vervangen door kritische geesten die het verloren terrein willen heroveren en vanuit hun eigen overtuiging te streven naar een eerlijker samenleving. Op school, op het werk, in de gemeente, in de partij of in de straat: elke dag kunnen er kleine of grote overwinningen worden, op voorwaarde dat men goed geinformeerd is.

De opbouw van een nieuwe linkse partij met kans op electoraal resultaat zal volgens mij vanuit een dergelijke ingesteldheid moeten gebeuren. Er sluimert hiervoor heel veel talent in de samenleving. Maar er staat nog erg veel onwetendheid in de weg, vooral rond praktische zaken. Sommige organisaties en partijen die historisch gezien vanuit dit verlangen naar verandering gegroeid zijn, zijn vandaag de dag gedecimeerd en proberen nu via reclametrucjes hopeloos weer aansluiting te vinden bij een breder publiek, niet om aan het doel van de beweging tegemoet te komen (dat wordt naar de vuilnisbelt verwezen) maar om de eigen institutionele machtspositie te verstevigen of toch zeker te behouden.

Hiermee zal het failliet van een defensieve benadering van de eigen politieke identiteit meer dan ooit bewezen worden. Een zelfzeker, linksdemocratisch project dat er in slaagt door duidelijke en heldere standpunten aansluiting te vinden bij een groot deel van de bevolking , door de vertaling van de collectieve zucht naar een andere, eerlijke samenleving met het behoud van de eigenwaarde tegenover de ideologie van de massaconsumptie waarbinnen we niet meer dan verbruikers zijn is misschien nog niet voor onmiddelijk. Maar de kaarten beginnen toch erg goed te liggen.

Arne,

In mails die ik de jongste tijd ontvang n.a.v. de discussie hier, komt ook vaak die 'lichtgeraaktheid' van PVDA'ers aan bod. Als ze willen mee blijven spelen, zullen ze echter moeten aanvaarden dat ook zij bekritiseerd worden. Zelf heb ik met mijn teksten hier voldoende de hand uitgestoken. Maar nog eens, niemand moet pretenderen de wijsheid in pacht te hebben. Ieder heeft zijn inzichten en die moeten we in een debat samenvoegen tot een nieuw geheel; zonder daarbij oeverloos te blijven steken in discussies over het 'geslacht der echte marxisten'.

Verder heb je gelijk dat we de democratie zelf moeten vernieuwen en tot bij de mensen brengen.

Je schrijft: "Hoe kunnen we, vanuit onze bewegingen en partijen, ertoe bijdragen dat er zo doelmatig mogelijk gewerkt wordt aan de vertaling van de wil van de bevolking om vanuit de huidige situatie zijn eigenwaarde te verdedigen en terug controle te krijgen over hun eigen leven? Dit is volgens mij de belangrijkste vraag van het moment."

Of het echt dé belangrijskte vraag is (is ook weer absoluut gesteld) weet ik niet, maar het is wel een heel belangrijke vraag.

Je stelt ook: "Een zelfzeker, linksdemocratisch project dat er in slaagt door duidelijke en heldere standpunten aansluiting te vinden bij een groot deel van de bevolking , door de vertaling van de collectieve zucht naar een andere, eerlijke samenleving met het behoud van de eigenwaarde tegenover de ideologie van de massaconsumptie waarbinnen we niet meer dan verbruikers zijn is misschien nog niet voor onmiddelijk. Maar de kaarten beginnen toch erg goed te liggen."

Laten we dus optimist zijn, alleen - als eeuwige twijfelaar - wil ik toch die collectieve zucht in vraag stellen. Ook daar schuilt een probleem in, dat veel dogmatische marxisten niet willen zien (waarmee ik jou niet tot die groep reken hé). Veel mensen zijn immers bitter weinig geïnteresseerd in een eerljke samenleving ... Anders zouden 'oenen' zoals Berlusconi of Bush of de radicale moslims in Algerije (net voor de militairen de democratie er opzij schoven) nooit verkozen raken. Het volgende kan 'pretentieus' overkomen, maar ook met de pure domheid en egoïstische kortzichtigheid van een goed deel van onze beminde medemensen, moeten we rekening houden bij het uitwerken van een politiek alternatief.

Hallo JP,

thx voor je reactie.

Ik zal zo snel mogelijk reageren op deze bijdrage . Ik voel me echter niet zo lekker nu dus het zal voor morgen of het weekend zijn.

toch wil ik wel zeggen dat je zeer erg moet opletten met het bestempelen van mensen als 'dom' of 'kortzichtig'. Niet alleen omdat dat je politiek gezien nooit neerbuigend je publiek mag benaderen, maar ook omdat ik ervan overtuigd ben dat bv. de Vlaams Blokstemmers geen idioten of egoïsten zijn, maar zich zo door de samenleving tekort gedaan voelen dat het voor de rechterzijde heel makkelijk wordt hen naar die 'foert' stem te manipuleren.

Radicaal links moet volgens mij proberen dit publiek te winnen door aan te tonen dat opkomen voor een alternatief beleid voor de 'kleine man' wel degelijk mogelijk is, zonder dat de werkende studerende of werkloze mensen tegen elkaar opgezet moeten worden. iets wat het Vlaams Blok nooit maar dan ook nooit zal kunnen, dit is nu éénmaal tegen hun ideologie.

Over wat het Blok voor het eigen volk in petto heeft heb ik vroeger nog een artikel geschreven voor agora. (adhv het boek 'grove borstels' van marc spruyt.) ik zal het als nieuw artikel posten, misschien kan het nog nuttig zijn.

en dan ga ik slapen. ;)

CU,

Arne

maar het blok artikel staat blijkbaar niet meer op de kp site. Mocht er iemand in geïnteresseerd zijn moeten ze me maar een mailtje geven. 'k zal het dan vanuit gent proberen door te sturen.

cu,
arne

Arne,

Je hebt gelijk met te stellen dat we "erg moeten opletten met het bestempelen van mensen als 'dom' of 'kortzichtig'. Niet alleen omdat dat je politiek gezien nooit neerbuigend je publiek mag benaderen, maar ook omdat ik ervan overtuigd ben dat bv. de Vlaams Blokstemmers geen idioten of egoïsten zijn, maar zich zo door de samenleving tekort gedaan voelen ..." Links moet inderdaad proberen dit publiek te winnen.

Maar van de andere kant bekeken ... Eigenlijk is het bijna een taboe voor de linkerzijde, van te wijzen op het kortzichtig egoïsme dat vele mensen drijft, op de jaloezie die velen koesteren voor hun buren enzoverder. Wij linksen gaan zo graag uit van de goede mens tegenover het slechte systeem.

Maar waarom zouden we blind moeten zijn voor de gebreken in alle mensen (inclusief onszelf) ? Het Rapport van de Club van Rome wijdde er een schema aan: hoe mensen in ruimte en tijd veelal heel 'kortzichtig' zijn, en hoe juist dat een enorm probleem is inzake het milieu.