DE WEIGERING TOT SAMENWERKING VAN DE VAKBONDSTOP MET DE DEMOCRATISCHE GLOBALISER

DE WEIGERING TOT SAMENWERKING VAN DE VAKBONDSTOP MET DE DEMOCRATISCHE GLOBALISERINGSBEWEGING!
% ATTAC VLAANDEREN %
Beste,

Vanaf maart tot nu hebben we de hand uitgestoken naar de vakbonden om te proberen tot een samenwerking te komen op 19 oktober 2001.
Eerst om samen te betogen, daarna om samen te feesten, weer daarna om samen te betogen en te feesten, uiteindelijk om samen niks te doen en elkaar te ontlopen.
We zijn bedonderd door de vakbondstop, ook Mil Kooyman kan hier niks aan doen, maar vooral de houding van de ABVV top (Mia De Vits en Frank Moreels) is beneden alle peil.
Toen ze vernamen dat wij ook het Zuid en het Wilsonplein kregen en dat er vanuit de basis stemmen opgingen om uiteindelijk toch samen te betogen en te feesten, zijn zij in furie naar de burgemeester getrokken om het Zuid alleen voor zichzelf op te eisen.
De burgemeester heeft geantwoord dat hij aan ons zijn woord gegeven heeft en dat hij de spelletjes beu wordt.
Zij willen niks met ons te maken hebben en willen ook dat hun militanten niet in aanraking kunnen komen met onze aktiviteiten overdag en onze manifestatie ‘s avonds.
Omdat zij hun zin niet krijgen van de stad willen ze nu opnieuw het oude idee lanceren van de Poel naar deVrijdagmarkt.
Zij zijn bang van het succes van onze manifestatie en vooral van de aantrekkingskracht ervan op hun militanten dat zij nu besloten hebben hun volledige programma te vervroegen: zij beginnen nu om 14u en om 17u moet alles afgelopen zijn! Zij hopen dan dat hun militanten terug naar huis gaan met de bussen omdat het anders een te lange dag wordt voor hen.
Gent krijgt dus die dag drie betogingen: ‘s morgens een scholierenbetoging, ‘s namiddags een vakbondsbetoging en ‘s avonds onze manifestatie.
De mondiale samenwerking om de strijd te voeren tegen de mondiale vijand is nog ver verwijderd.
Je wordt van zoveel rancune en hypocrisie zowel moe, triestig en woedend tegelijk.
Ik heb nooit geprobeerd de militanten van de vakbonden op te zetten tegen hun leiding, en zelfs nu wil ik dat niet, maar ik hoop wel dat ze inzien dat we er alles aan gedaan hebben om de dialoog open te houden en zelfs te stimuleren.
Nu moeten ze zelf maar beslissen wat ze willen doen.
Wij willen samenwerking, de vakbondstop zaait verdeeldheid.
Als de utopische oasen uitdrogen, ontstaat een woestijn van banaliteit en radeloosheid
(Habermas)
intussen, kameraadschappelijke groetjes
Eric Goeman
woordvoerder Attac Vlaanderen

DOSSIER. Vakbonden op zoek naar tegengewicht in wereldeconomie
,,Niet minder, maar meer globalisering »
Van onze redacteur
Johan Rasking
06/09/2001
De golf van herstuctureringen bij grote, multinationale bedrijven biedt de tegenstanders van de zogenaamde ,,globalisering » nieuwe munitie in hun strijd tegen het wereldwijde handels- en kapitaalverkeer. De indruk bestaat dat vooral de ngo's met die strijd bezig zijn. Of ligt het zwaarste tegengewicht in de wereldeconomie tot nader order bij de vakbonden?
Vakbonden lijken de natuurlijke opposanten te zijn van de grenzeloze economie en van de multinationals. Maar voelen de vakbondsleiders zich geroepen om een halt toe te roepen aan de globalisering? En zijn ze daartoe in staat?
Vragen voor Mia De Vits, die als algemeen secretaris al jaren de nationale nummer twee is van de socialistische vakbond ABVV.
,,Sinds hun ontstaan, meer dan honderd jaar geleden, worden vakbonden geconfronteerd met grote veranderingen in de economie en de maatschappij. De globalisering van de economie—de wereldeconomie—is voorlopig het jongste voorbeeld. De vakbonden hebben geleerd dat het geen zin heeft om het bestaan van die veranderingen te ontkennen, of om ze te vervloeken.
Maar het is wel hun taak om ze sociaal bij te sturen. En dat kan. Niet alleen de macht van het kapitaal bepaalt welke richting economie en mensen uitgaan. »
De Vits noemt zich geen principiële tegenstandster van globalisering. Zij vindt zelfs dat ,,globalisering niet per se een slechte zaak moet zijn ». En ze gaat verder: ,,Omdat vakbonden en wetgeving achterop hinken bij de goed georganiseerde werkgevers, moeten we niet naar minder maar naar meer globalisering. De wereldeconomie van vandaag zadelt ons op met een hele reeks ongewenste gevolgen. Dat klopt. Maar ik verzet me tegen elke poging om die trend naar internationalisering terug te draaien. Alsof dat zou kunnen.
Daarbij, terugplooien op onszelf betekent dat we de internationale solidariteit opgeven. En dat weiger ik te doen. »
De vakbondsleidster toont zich optimistisch. ,,Het blinde geloof in de globalisering van de economie, in deregulering en vrije concurrentie, kreeg de jongste jaren flinke klappen. Kijk naar de financiële crisissen in Mexico, Zuidoost-Azië, Rusland en Turkije. En het is toch ook duidelijk geworden dat de internationalisering van economie en financiën wordt vergezeld door eenzelfde trend inzake leefmilieuschade, het witwassen van zwart (misdaad)geld, mensensmokkel. Allemaal bedreigingen voor de kwaliteit van onze samenlevingen. En dat heeft tot het besef geleid dat er een nieuwe politieke en sociale regulering moet komen, over de landsgrenzen heen. »
De opdracht van de vakbonden is voor Mia De Vits duidelijk: ,,Om een tegengewicht te krijgen, moet er voldoende politieke wil zijn. En om die politieke wil af te dwingen, moeten de vakbonden zich met meer inzet van mensen en middelen internationaal gaan organiseren. »
Luc Cortebeeck, nationaal voorzitter van de christelijke vakbond ACV, zit helemaal op dezelfde golflengte. ,,Vakbondsmilitanten pakken mij wel eens aan met de opmerking dat ik hardere kritiek moet geven op de globaliseringstrend. Ik antwoord dan altijd dat het ACV niet tegen globalisering kan zijn. Om de simpele reden dat heel veel sociale dossiers op wereldschaal moeten worden bekeken. Er is dus meer globalisering nodig dan nu. En niet alleen van de economie. »
Cortebeeck heeft zijn analyse klaar. ,,Alle aandacht van de grote internationale organisaties en van de politieke wereldleiders gaat naar de vrijmaking van het handels- en kapitaalverkeer. Veel te weinig naar de vraag hoe we het economische concurrentiegeweld op de wereldmarkten in sociaal goede banen kunnen kanaliseren. Want wie profiteert er van de economische groei? Toch niet de arme boeren in de derde wereld die hun markten overspoeld zien door landbouwproducten van grote conglomeraten uit de geïndustrialiseerde landen? Toch niet de honderdduizenden werknemers in de vrije exportzones, overal in de derde wereld, die het volledig zonder sociale rechten en vakbondsbescherming moeten stellen? In tegenstelling tot het verhaal dat de wereldeconomie de armoede helpt bestrijden, staat het stijgende aantal mensen dat moet zien rond te komen met amper 1 dollar per dag: tussen 1987 en 1998 zijn er dat 1,2 miljard meer geworden. »
Voor Cortebeeck moet de ,,macht van de markt een sociaal tegengewicht krijgen. En dan gaat het niet om vage theorieën als de installatie van een wereldregering of een wereldparlement, zoals sommige ngo's zouden willen. Ook niet om onhaalbare of onzinnige voorstellen als een beperking van de internationale handel of een afremming van de technologische vooruitgang. Maar wel om het naleven van bestaande, internationale normen inzake milieu en handelsethiek. Of zoals de basisrechten van de werknemers, opgesteld door de Internationale Arbeidsorganisatie: afschaffen van kinderarbeid en dwangarbeid, recht op vakbondsbescherming. »
De ACV-voorzitter heeft het voorts over ,,de nood aan een gecoördineerd relancebeleid, gericht op duurzame ontwikkeling, waarbij de economische groei menselijk haalbaar blijft. »
Wegen op het sociaal, budgettair, monetair en economisch beleid. ,,Dat is geen taak voor ngo's, maar voor vakbonden », stelt Cortebeeck, ,,nationaal en internationaal. »
Nationaal moet dat volgens de vakbondsleider invloed hebben op de budgettaire keuzes die de regering-Verhofstadt begin oktober moet maken. ,,De verhoging van de sociale uitkeringen komt voor ons op de eerste plaats. Omdat het gaat om sociale rechtvaardigheid. Maar ook omdat het economisch relevant is. Meer koopkracht voor honderdduizenden mensen geeft een enorme stoot aan het consumentenvertrouwen. Alle rapporten tonen aan hoe belangrijk dat vertrouwen is voor een economische opleving. »
Om diezelfde reden noemt Cortebeeck een verlaging van de vennootschapsbelasting ,,economisch van weinig belang, want kostenneutraal voor de bedrijven ». En over de vraag van de werkgeversfederaties naar een tweede lastenverlaging, zegt hij: ,,Zo'n lastenverlaging kan alleen als er budgettaire ruimte is en als de evaluatie van de vorige operatie aantoont dat zo'n beleid goed is voor extra jobs. In ieder geval lijkt een verdubbeling van de bestaande 32.000 frank per werknemer niet wenselijk. We zijn geen fanatieke tegenstanders van een lastenverlaging, maar de waarheid heeft zijn rechten. Een goede conjunctuur is belangrijker voor de creatie van banen dan een lastenverlaging. Dus is een internationale opleving van de economie van meer belang dan een nationale, fiscale maatregel. »
Internationaal rekent de vakbonden op een beleidswijziging bij de ECB, de Europese Centrale Bank ,,die zich niet langer mag blindstaren op het inflatiespook maar de groei moet stimuleren ». Net als het VBO vindt het ACV dat de marges van het budgettair stabiliteitspact ,,wat soepeler gehanteerd kunnen worden, om de conjunctuur aan te moedigen. »
De gevolgen van de conjunctuurmalaise zijn de jongste maanden duidelijk geworden, met een golf van wereldwijde saneringsplannen bij grote multinationals. ,,Tussen april en nu zijn er in ons land 6.700 afdankingen aangekondigd. De syndicale lichten staan nog niet op rood, omdat andere bedrijven wel nog jobs bijmaken, maar het oranje licht brandt wel. »
In dat verband werkt het ACV aan een voorstel om werknemers uit bedrijven die getroffen worden door een herstructurering of sanering het recht te geven op een externe audit van de bedrijfscijfers. ,,Om te zien of de cijfers van de directie wel kloppen », zegt Cortebeeck, ,,want bij veel saneringen is de psychologie—de aandeelhouders en beleggers tevreden stellen—blijkbaar van groter belang dan de werkelijke economische of financiële toestand. »
Al die saneringen tonen het belang van sterke vakbonden aan, benadrukt Luc Cortebeeck. ,,Het belang van goed werkende vakbonden. En die goede werking begint in de bedrijven. Lokaal sterk zijn, is een absolute voorwaarde om nationaal en internationaal te kunnen meepraten. De multinationals weten dat het ACV bestaat. Weten dat we iets betekenen als tegenmacht, maar weten ook dat we grote verdedigers zijn van sociaal overleg. En dat we representatief zijn. »
Geldt die tegenmacht ook internationaal? ,,De Belgische vakbonden hebben het initiatief genomen om met de collega's uit Nederland en Duitsland een een doorgedreven vorm van informatie-uitwisseling en samenwerking op te starten. Bijvoorbeeld inzake loonvorming en werktijdverkorting. We delen onze dossierkennis en bouwen beetje bij beetje aan een gemeenschappelijke onderhandelingsstrategie. »
Eigenlijk komt die rol aan het EVV toe, het Europees Vakverbond, de koepelorganisatie van vakbonden uit Europa. Maar de kracht van het EVV blijft beperkt. De personeelsbezetting op het hoofdkantoor van het EVV, in Brussel, is nauwelijks vergelijkbaar met eender welk ACV- of ABVV-kantoor in Vlaanderen.
Toch is Cortebeeck optimistisch. ,,Kijk naar de wisselwerking tussen de Duitse en Belgische vakbondsdelegaties bij Opel. Wat een verschil met de tijd van Renault-Vilvoorde, toen er van syndicale solidariteit over de grenzen heen niet veel viel te merken. De vakbonden hebben in korte tijd veel weg afgelegd. Maar we zijn er nog niet. Het Europees sociaal overleg draait vierkant omdat de sociale partners Europees nog veel te weinig slagkracht hebben. »
Buiten Europa gaat het wel hard vooruit voor de vakbonden, meent Cortebeeck. ,,In de derde wereld worden de vakbonden almaar sterker. Waarom wordt het rapport over de naleving van de IAO-arbeidsnormen elk jaar dikker? Omdat we als vakbonden steeds meer in staat zijn overtredingen en misbruiken op te sporen, in kaart te brengen en aan te klagen. We zien meer dan vroeger. We weten meer. Arbeidsnormen worden niet langer onbestraft overtreden. En de druk op regeringen en bedrijven om er iets aan te doen, wordt elk jaar groter. »
Vechten de twee grote vakbondskoepels op wereldvlak—het IVVV (met Mia De Vits als een van de grote bezielers) en het WVA (met Luc Cortebeeck als vice-voorzitter) -- niet tegen de bierkaai? ,,Neen », stelt Cortebeeck ferm. ,,Ik ben niet pessimistisch. Vorige week was ik op bezoek in Congo. De toestand is er verschrikkelijk. Zo verschrikkelijk dat ik niet kan geloven dat dit zal blijven duren. Intussen moeten we ter plaatse blijven werken, aan syndicale vorming doen. Dat maakt het mogelijk dat Congolese vakbondsmensen met kennis van zaken aan tafel kunnen gaan als er weer eens een delegatie van de Wereldbank of het IMF langskomt. »
Voor Mia De Vits is het niet alleen een kwestie van onderhandelen. ,,Het is onze taak als vakbonden om op internationale fora onze stem te laten horen: binnen de vergaderzalen èn buiten op straat, om druk uit te oefenen. »
Maar De Vits verwerpt het ‘protest om het protest'. ,,Daarin verschillen de vakbonden van de ngo's die de globalisering op de korrel nemen. Zij spuien kritiek, maar zijn vaak niet in staat om een coherent, realistisch antwoord te formuleren. »
Toch zijn veel politici, en een deel van de publieke opinie, ervan overtuigd dat de ngo's de rol van de vakbonden op internationale bijeenkomsten overgenomen hebben. De ngo's lijken de nieuwe tegenmacht te vormen tegen de grote industriële en financiële groepen. Juist omdat ze vaak veel meer grensoverschrijdend georganiseerd zijn dan vakbonden.
,,Wie vertegenwoordigen die ngo's? », vraagt Mia De Vits zich af. ,,En wie kan hun deskundigheid of onafhankelijkheid bewijzen? Daarover hoor of lees ik weinig. Toch zijn de ngo's voor de media blijkbaar van groot belang. Naar een vakbondsbetoging met 2.000 man komt geen cameraploeg meer kijken, maar naar een ludieke actie van 50 leden van de sympathieke ngo-van-de-week wel. »
ACV-voorzitter Cortebeeck is minder scherp in zijn oordeel. ,,Wij zijn geen concurrenten van de ngo's. Maar er is een wezenlijk verschil. Zij klagen aan. Wij moeten beleidsverantwoordelijkheid mee opnemen, door te onderhandelen met werkgevers en regeringen. In Genua ben ik bijvoorbeeld gaan debatteren met Berlusconi. »
Beide vakbondsleiders zijn alvast tegen het gewelddadige optreden van (een deel van) de anti-globalisten gekant. ,,We moeten de ngo's ervan overtuigen dat geweld niets oplost. Toegegeven, de houding van de Italiaanse politie en overheid was erg provocerend. Maar van de weeromstuit werden alle contestanten—de duizenden vreedzame betogers, maar ook de vakbondsleiders—in één zak gestopt met enkele honderden reltoeristen. Waardoor de kritiek van de vakbonden op de Top van Genua en op de wereldeconomie van tafel werd geveegd. »
ACV en ABVV organiseren dit najaar drie ,,Europese betogingen »: op 21 september in Luik, op 19 oktober in Gent en op 13 december in Brussel. ,,Geen betogingen tegen Europa, maar voor een meer sociaal Europa », heet het. De bonden zeggen ,,alles in het werk te stellen om de acties geweldloos te doen verlopen ».
©Copyright De Standaard

arch/ive/ief (2000 - 2005)