arch/ive/ief (2000 - 2005)

Milieubeweging vraagt drastische ommezwaai baggerspeciebeleid: preventie en
verwerking baggerspecie dringend noodzakelijk. Bezwaren tegen stortplaatsen
in Zwijnaarde, Steendorp en Zelzate

BRUSSEL, 11 september 2001. Baggerspecie vormt in Vlaanderen een groot
probleem. Regelmatig moeten onze waterwegen uitgebaggerd worden om de
binnenscheepvaart niet in het gedrang te brengen. Met het bovenhalen van
deze specie komen ook letterlijk de gevolgen boven water van het
overheidsbeleid inzake baggerspecie zoals dat jarenlang werd gevoerd. Tot nu
toe werd dit baggerspecie gewoon gestort in stortplaatsen, wat ten koste
gaat van natuur, landschap en leefbaarheid van nabijgelegen woonkernen.
Daarnaast is baggerspecie vaak sterk vervuild en dreigt bij stortplaatsen de
vervuiling door te dringen naar het grondwater. Eens de stortplaats
volgestort is, moet op zoek gegaan worden naar een nieuwe locatie. In het
kleine en dichtbevolkte Vlaanderen is daar echter geen ruimte meer voor.
Nochtans zijn er verschillende technieken voorhanden om baggerspecie te
verwerken en te hergebruiken, waardoor véél minder gestort moet worden.
Bovendien wordt in Vlaanderen weinig of geen werk gemaakt van de preventie
van baggerspecie. Het grootste deel van baggerspecie is immers een gevolg
van erosie van landbouwgronden. Het hoeft dan ook niet verbazen dat er heel
wat protest rijst tegen de aanleg van nieuwe baggerstortplaatsen, onder meer
in Zwijnaarde (waar de werken door de rechtbank werden stilgelegd),
Steendorp en Zelzate. Daarom vraagt de milieubeweging dat in Vlaanderen
eindelijk werk wordt gemaakt van de preventie en van verwerking van
baggerspecie, in plaats van aan te modderen en steeds opnieuw op zoek te
moeten gaan naar nieuwe stortplaatsen.

De volgende jaren moeten in Vlaanderen nog ettelijke miljoenen m³
baggerspecie worden bovengehaald. Ongeveer 17 miljoen m³ slib wordt
jaarlijks teruggestort op andere plaatsen in de waterloop (vooral in de
Beneden-Zeeschelde). Ongeveer 10 miljoen m³ moet de volgende jaren worden
gestort of verwerkt. Voor een enorme hoeveelheid baggerspecie moet dus nog
een oplossing worden gezocht.

Dweilen met de kraan open
Het Vlaams beleid inzake baggerspecie was tot nu toe een duidelijk staaltje
van "dweilen met de kraan open". Aan de eigenlijke oorzaak van de
aanslibbing, met name erosie van landbouwgronden, wordt vanuit de overheid
weinig of niets ondernomen. Het bovengehaalde baggerspecie wordt gemakshalve
opgespoten op zogenaamde laguneringsvelden (om het slib te laten uitdrogen),
waarna het gestort wordt op monostortplaatsen. Eens een stortplaats
volgestort is met baggerspecie, moet al snel opnieuw op zoek gegaan worden
naar een nieuwe locatie voor een nieuwe stortplaats, terwijl de aanslibbing
van de waterlopen lustig verdergaat.

Het aanleggen van laguneringsvelden en stortplaatsen brengt heel wat
problemen met zich mee. Vooreerst nemen laguneringsvelden en stortplaatsen
enorm veel ruimte in beslag. Zo nemen de laguneringsvelden in Zwijnaarde
nemen ongeveer 30 ha (een oppervlakte van zestig voetbalvelden) in beslag,
dit voor het laguneren van 1,5 miljoen m³ baggerspecie. Het aanleggen van
laguneringsvelden en stortplaatsen gaat bovendien ten koste van natuur en
landschap. In het dichtbevolkte Vlaanderen is de ruimte té beperkt om dit
ook in de toekomst te blijven doen.

Daarnaast is baggerspecie vaak sterk vervuild en dreigt bij stortplaatsen de
vervuiling door te dringen naar het grondwater. Bovendien lopen omwonenden
volgens een aantal Amerikaanse studies een zwaar gezondheidsrisico, doordat
het water dat uit de baggerspecie verdampt, een deel van de verontreinigende
stoffen meeneemt. Heel wat Vlaamse baggerspecie bevat naast een groot
aantal zware metalen, ook vrij veel PCB's en PAK's, die kankerverwekkend
zijn. Volgens recente onderzoeken werden ook zeer hoge waarden TBT gemeten
in onderwaterbodems in onder meer de Antwerpse en Gentse havens.

Bezwaren tegen stortplaatsen in Gent, Steendorp en Zelzate
Het zal niet verbazen dat er tegen de aanleg van baggerstortplaatsen in
Vlaanderen heel wat protest rijst. Zo zijn er bezwaren tegen een slibstort
op het natuurlijk en landschappelijk waardevolle "Eilandje" in Zwijnaarde,
waar de werken na een klacht van drie milieuverenigingen door de rechter in
kortgeding werden stilgelegd. Tegen de vergunning voor het volstorten van
een vroegere zandwinningsput in Steendorp wordt beroep aangetekend bij
Vlaams minister Vera Dua. En ook de mogelijke uitbreiding van het slibstort
"Callemansputte" te Zelzate - een stort waar vervuiling naar het grondwater
lekt omdat het niet lekdicht is - is onverantwoord.

De milieubeweging eist dat door de Vlaamse regering op korte termijn een
"globaal uitvoeringsplan voor baggerspecie" wordt opgemaakt én uitgevoerd,
vergelijkbaar met het uitvoeringsplan huishoudelijk afval. Uiteraard eisen
we dat dit uitvoeringsplan vertrekt van een duidelijke hiërarchie conform de
"Ladder van Lansink", zoals ook is vastgelegd in het afvalstoffendecreet.
Preventie van baggerspecie moet op de eerste plaats komen, wat mogelijk door
meer maatregelen tegen erosie van landbouwgrond door te voeren. Vervolgens
moet maximaal ingezet worden op verwerking en recyclage van baggerspecie.
Hiervoor zijn in het buitenland reeds verschillende technieken operationeel.
Storten van baggerspecie kan enkel als noodoplossing voor die fractie van
het baggerspecie dat niet verwerkt kan worden.

Om dergelijk beleid waar te kunnen maken moeten de nodige miljarden voorzien
worden in de Vlaamse regering. Verwerking van baggerspecie is immers veel
duurder dan gewoon te storten. De Vlaamse overheid kan hierbij het voorbeeld
van de Nederlandse Tweede Kamer volgen, die eind vorig jaar 460 miljoen
gulden beschikbaar stelde voor de verwerking van 59 miljoen m³ vervuilde
baggerspecie. Alleen op die manier kan in Vlaanderen eindelijk afgestapt
worden van een beleid dat "dweilt met de kraan open" en kan de basis gelegd
worden voor een duurzaam baggerspeciebeleid dat ook op langere termijn een
oplossing biedt voor de binnenscheepvaart en tegelijk rekening houdt met het
bewaren van open ruimte, volksgezondheid en een beter leefmilieu.

*********************************************

Voor meer informatie:
Bond Beter Leefmilieu: Erik Grietens, tel. 02/282.17.34,
mailto:erik.grietens@bblv.be
Steendorp Leefruimte vzw: Marijke De Roeck, tel. 03/744.04.62,
mailto:marijke.deroeck@pandora.be of Martin Gyselinck, tel. 03/774.26.33,
mailto:martin.gyselinck@pi.be
Gents MilieuFront vzw: Stefaan Claeys, tel. 02/282.17.40,
mailto:stefaan.claeys@bblv.be

*********************************************

Wilt u onze persberichten automatisch ontvangen, stuur dan een mailtje naar
[mailto:bblpersberichten-subscribe@bblv.be]
Wilt u onze persberichten niet langer ontvangen, stuur dan een mailtje naar
[mailto:bblpersberichten-unsubscribe@bblv.be]
Onze persberichten staan gearchiveerd op [http://www.bondbeterleefmilieu.be]