Eerste betoging tegen EU-tops in Belgie is groot succes

De eerste betoging van de antiglobaliseringsbeweging op Belgische bodem gisterenavond was een groot succes. Ruim 1700 deelnemers van de meest uiteenlopende organisaties betoogden in Brugge nav. de eerste samenkomst van de ministers van handel in Belgie. Het brede platform van de betoging verzet zich tegen een verdere machtsgreep van de multinationals en het kapitalisme in onze wereld. De betoging verliep luidruchtig en liet aan duidelijkheid niets te wensen over, maar van geweld was nergens sprake. Misschien jammer voor de tientallen journalisten die hoopten op mediaspektakel of voor de federale politie die zich op harde confrontaties had voorbereid. Ook jammer voor de Belgische regering, want de beweging bewees gisterenavond in Brugge meer te zijn dan 'straatkrapuul' of 'politieke hooligans'. Neen, de beweging tegen de globalisering heeft gisteren de machtshebbers op verrassende wijze voor schut gezet door een hoge opkomst, een rustige betoging en een enorme eenheid in verscheidenheid. Met het oog op de EU-tops van de komende maanden is gisterenavond alvast een droomstart verwezelijkt voor de beweging.
De Belgische regering had zich nochtans voorbereid op een avondje 'rellen bestrijden' in Brugge. Een ooggetuige zag om 15u30 een konvooi van de federale politie met 12 vrachtwagens vol paarden richting Brugge rijden. De politiediensten verzamelden 2 waterkanonnen aan de Brugse gevangenis omstreeks 16uur. Andere getuigen zagen politiemannen in complete gevechtsuitrusting klaarstaan op het Beursplein, nauwelijks 5 minuten van de vertrekplaats van de betoging. "De robocops staan klaar", vertelde een 41-jarige huisvader die met z'n 2 kinderen kwam betogen ons. De beloofde discrete opstelling van de politie (dixit burgemeester Moenaert) was een lachertje. Ruim 400 tot de tanden bewapende politie-agenten die met veel machtsvertoon Brugge omtoverden tot een bezette stad, de discretie is dan ver te zoeken. Ook de BOB deed in burger weer ontzettend haar best en stond al om 18u30 klaar op Het Zand om de eerste betogers te observeren.
Omstreeks 18u15 sloot de federale politie de toegangen tot de Burg en de Grote Markt van Brugge compleet af. Een van de eisen van de betogers van de antiglobaliseringsbeweging is juist het recht op betoging en vrije meningsuiting. Zij willen dan ook een afschaffing van het instellen van dergelijke 'rode zones' zoals we die in Genua zagen, gisteren in Brugge en binnenkort ook in Gent, Luik en Laken. Vanaf 18u15 werd niemand meer toegelaten tot de Rode Zone; bewoners konden niet naar huis, toeristen werden ontgoocheld weggestuurd. De politie is erg bars en schuift de schuld in de schoenen van de betogers. "Omdat die onnozelaars willen betogen, mag u niet naar huis" of "Vraag aan die betogers maar hoe mooi de Burg is om foto's van te nemen. Zo mooi was die Burg gisteren niet, want ze werd ontsierd door een tiental overvalwagens en een waterkanon. Haar toegangen waren afgesloten in pure oorlogsstijl met Friese ruiters en een bataljon politiemannen in overvalwagens. De patrouillerende politiepas leek verdacht veel op het marcheren van soldaten in oorlogsgebied.
Toch geraak ik nog door een versperring naar de Grote Markt. Daar staan op de 4 hoeken overvalwagens - 9 in totaal - met telkens een heel bataljon politiemannen bij in gevechtsuitrusting. Het machtsvertoon op dit mooie plein is ontsierend en Breydel en De Coninck kijken er ongelukkig op neer. Is dat de vrijheid die zij voor haar inwoners hebben bevochten?
Om 18u45 verzamelen de eerste betogers op 't Zand. De helikopter van de politie vliegt over en begint aan de filmreportage van de betoging. Tot na de ontbinding ervan zal de politie haar 'story' draaien.
Een koppel oudere betogers (74 en 80 jaar) is verontwaardigd over de ontwikkeling van wat zij noemen "de politiestaat in Brugge". Zij wonen in St.-Michiels, vlakbij Brugge, en komen op tegen de globalisering omdat "het grootkapitaal ons terugvoert naar de Middeleeuwen. De globalisering betekent het einde van de democratie. We moeten dit bovendien doen voor de arme landen." Het koppel dat enthousiast meeloopt tot aan het einde van de betoging maakt zich ook boos op de media die volgens hen enkel aansturen op geweld.
Een lerares uit het volwassenenonderwijs met haar 2 kinderen in Che-uitrusting heeft ook haar goede redenen om erbij te zijn hier in Brugge: "Uit solidariteit met de arme landen. Tegen de rentelast en voor de afschaffing van de schulden van de arme landen. Voor de Tobintaks." Ze heeft geen schrik voor rellen, maar stoort zich wel aan het machtsvertoon van de politie: " De beloofde discretie is er absoluut niet. Ze zijn gewoon bang en doen daarom stoer. De helikopter die boven onze hoofden cirkelt is gewoon het toppunt van hun provocatie." Ook zij betreurt het dat de media te weinig aandacht geven aan de beweging op zich, en meestal ongenuanceerd straatgeweld in beeld brengen. "Dat is wel normaal, want de economie en het grootkapitaal bepaalt in onze samenleving de dingen, dus ook de media." besluit ze.
Wat verder staat een jonge nachtwaker uit Mechelen. Hij noemt zichzelf een Belgisch patriot en heeft een Belgische vlag meegebracht om dat te bewijzen. "Tegen de globalisering, tegen Europa, tegen de opgelegde multicultuur van Europa. Tegen de komst van de Euro. Want nu pakken ze onze munt af, binnenkort ook onze vlag en ons koningshuis wordt ook al geridiculiseerd. Dat kan allemaal dankzij Europa. Mijn ogen zijn geopend in Genua. Daar en ook hier in de betoging is de echte multicultuur. Dat is heelwat beter dan de opgelegde Europese 'supermulticultuur' van Verhofstadt en co. Hier is een ruime beweging, jong en oud, met ieder zijn eigen vrije gedachte." De jongeman vindt dat de politie maar eens met gelijke wapens tegen betogers moet durven vechten. "Zonder traangas, Friese ruiters, waterkannonnen, peperspray, wapenstok en zelfs geweren durven ze ons niet tegemoet treden. De politiemannen zijn lakeien van het kapitalisme die beter hun geweten zouden laten voorgaan op een zogenaamd plichtsbesef. Maar dat werkt niet in onze Belgische dictatuur. Rechtse mensen worden de mond gesnoerd, linkse mensen neergeschoten." Ook over de rol van de media - die te weinig aandacht besteden aan de vreedzame betogers - is de man niet te spreken.
Een vader met zijn 2 kinderen hoopt dat de politie niet nodig is, maar vreest toch dat er een aantal ordeverstoorders van extreem-rechts de betoging uit de hand zouden kunnen laten lopen. Hij begrijpt de houding van de media wel, zij voldoen gewoon aan de sensatiezucht van het grote publiek, volgens de man.
We ontmoeten ook enkele VU-jongeren. Zij scharen zich achter wat ze het logisch platform van de betoging noemen. "Voor een eerlijke wereldhandel, voor kwijtschelding van de schulden daar kan je toch niet tegen zijn." Op de vraag of hun gemandateerden in het parlement en Europarlement ook die mening delen, reageren zij verontwaardigd:"Bart Staes (VU-europarlementslid nvdr.) is hierrond een van de actiefste mensen in het Europarlement. Hij werkt rond de Tobintaks en was indertijd ook de man achter de strijd van Jaak Vandemeulebroucke tegen de hormonenmaffia. Nelly Maes (ook VU-europarlementslid nvdr.) loopt regelmatig mee in betogingen. Bovendien stonden de VU-jongeren aan de wieg van de bomspottingacties in Kleine Brogel. En SP en Agalev staan hier vandaag ook, en hun gekozenen doen niets tegen de globalisering." De houding van de politie noemen de VU-jongeren "flauw, maar we zijn dat al gewend". Zij verwijten dat burgemeester Moenaert zijn strijdverleden bij het ACV vergeten is. De media laat zich volgens hen verleiden om geweld te tonen, maar krijgt toch steeds meer aandacht voor de brede beweging in haar totaliteit. Zo waren zij tevreden dat de mensen van Attac in Ter Zake hun zeg konden doen.
Ook een opvoeder met een kaderfunctie betoogt mee. "Omdat we ons moeten tonen tegen de multinationals en voor een leefbare wereld voor iedereen. Want de politici die doen er niets voor om dat te realiseren." Net als heelwat betogers komt ook hij uit Brugge zelf, een bewijs dat de antiglobaliseringsbeweging niet zomaar een stelletje 'straatkrapuul' is dat van betoging naar betoging trekt, maar een brede basis vindt over heel Europa in alle lagen van de samenleving. Behalve misschien in de toplaag...
Tom Caals treedt op als woordvoerder van Agalev. "Wij doen mee omdat we het goed vinden dat alles beweegt. Wij steunen de eisen van de beweging en proberen tegelijk op de regering te wegen met onze gekozenen. Via de politieke weg zullen wij een hervorming van de WTO(wereldhandelsorganisatie nvdr.) proberen te realiseren. Politieke eisen als die van de beweging moet je via politieke weg realiseren. Isabelle Durant zal op haar beurt op de top van Laken - die zij voorzit - proberen te wegen. De aanwezigheid van de politie is wel nodig, maar de gevechtsuitrusting en het instellen van een 'Rode Zone' zijn overbodig. Vandaag is het voor iedereen een grote test. Ook voor de media. Zij moeten bewijzen ook geweldloos protest in beeld te brengen en niet enkel te focussen op geweld zoals in Genua." Tenslotte vertelt Tom Caals ons nog dat AGALEV op de top in Luik zal pleiten voor de Tobintaks en in Laken voor de invoering van de CO2-energietaks.
Omstreeks 20 uur vertrekt de betoging dan vanop 't Zand. De opkomst is zeer groot; meer dan het dubbele van het aantal verwachte betogers. Bovendien is er een zeer verscheiden platform van bewegingen die mee opstappen; het Black Blok, 11/11/11, Broederlijk Delen, de VU-jongeren, PVDA, MLB, Internationaal Verzet, KP, SAP, AGALEV, SP, D14 dat de acties in Laken zal organiseren, Objektief, Attac, BBTK, AIB, Bulldozer, Democratisch alternatief, Oxfam, DHKC dat de Koerdische belangen verdedigt en vele anderen. Daarnaast ook tientallen ongeruste burgers. De jongeren aan de kop van de betoging stoten luide kreten uit en een wild gehuil als het even begint te regenen. Aan de politieblokkade naar de Grote Markt wordt het even grimmig. De betogers schreeuwen om rechtvaardigheid voor Carlo Guillano, de jonge betoger uit Genua die door de politie werd neergeschoten. Een provocateur (die vanachter de politieblokkade kwam) geeft me een glazen colaflesje. "Drink maar op, je kan er straks nog een flik mee bekogelen", zegt hij. Ik wil het flesje aan een politieman afgeven, maar die stuurt me terug. Ik geef het dan maar af in een cafe. De zwarte vlaggen en het gefluit en gejoel van het Black Blok klinken angstaanjagend, maar de jongeren blijven geweldloos protesteren. Er vliegt een ei door de lucht, maar er wordt meteen opgeroepen om daar mee te stoppen, wat ook gebeurt. Er volgen enkele zitacties, maar alles blijft opvallend vreedzaam. De leden van het Legal Team, die toekijken op het respecteren van de democratische rechten van de betogers, hebben weinig werk. Aan het eindpunt - het Astridpark - druipen vele betogers meteen af. Anderen luisteren nog naar de toespraken en genieten nog van het Manifeest. De politie zorgt nog voor een jammer slotakkoord door betogers die naar huis gaan in de binnenstad uitgebreid te fouilleren en te onderwerpen aan identiteitscontroles. Na de betoging en buiten het parcours worden vooral jongeren geinterpelleerd en hun identiteitskaarten afgeschreven.
Wellicht een poging om toch niet helemaal het gevoel te hebben dat hun aanwezigheid gisteren helemaal overbodig was.

arch/ive/ief (2000 - 2005)