arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het vrijdag op deze site verschenen stuk van Walden Bello was vertaald door Eric Wesselius van Corporate Europe Observatory.

Persoonlijk ben ik het overigens met een deel van de reactie van Soy4live eens. En het zijn de G8 en vele andere regeringsleiders en hooggeplaatsten in het bedrijfsleven die verantwoordelijk zijn voor veel meer geweld en doden. Ook het plaatsen van een drie meter hoog hek rond de plaats waar besluiten over het lot miljarden mensen worden genomen is geweld. En die binnenstad van Genoa is na de rellen zo weer hersteld.

Maar ik heb beroerdere analyses gelezen dan die van Walden Bello. Ik ben niet principieel tegen geweld en in bepaalde gevallen vind ik het geoorloofd om een bepaald doel te bereiken. Allen vind ik het verkeerd als hierdoor medeactivisten in gevaar worden gebracht. Respecteer andere actievormen.
De discussie moet echter niet op het zogenaamde Zwarte Blok (of de B’s) zijn gefocust. Ook in het zwarte blok hebben mensen verschillende meningen en grenzen. In Gothenburg en Genoa hadden veel mensen die meeliepen met het zwarte blok op een bepaald moment ook genoeg van het geweld omdat het elke richting en effectiviteit miste (behalve dan voor de media aandacht). Het lijkt mij zinniger om over specifieke situaties en activiteiten te discussieren. Het maakt niet uit of iets plaatsvindt in een zwart, roze, rood of blauw blok.

Hier het vertaalde stuk:

Commentaar op de gebeurtenissen in Genua
Walden Bello, Focus on the Global South (Fillippijnen)

(Deze notitie is een nadere uitwerking van mijn bijdragen
aan de telefoonconferentie op 31 juli 2001 van de
internationale coalitie tegen een Nieuwe Ronde van
WTO-onderhandelingen. Ik wil alle deelnemers aan de
telefoonconferentie bedanken voor de stimulerende
gedachtenwisseling.)

Laat me allereerst vaststellen dat de organisatoren van
het Genua Sociaal Forum een geweldige prestatie hebben
geleverd door zoveel mensen naar Genua te halen en de
protesten te coördineren. Genua was het meest massale
protest tegen neoliberale mondialisering tot nu toe.
De waardering voor wat de organisatoren in Genua hebben
bereikt wordt alleen maar groter als we beseffen onder
welke moeilijke omstandigheden ze moesten werken: amper
samenwerking van de kant van de politie en de nationale
overheid, en evenmin van de lokale overheden die weinig
haast maakten om de beloofde conferentieruimtes en
vertaaldiensten beschikbaar te stellen.

Politie in het offensief

Ik heb de indruk dat het verschil tussen het politie-
optreden in Genua, vergeleken met dat tijdens eerdere
massa-mobilisaties, zoals die in Seattle, Washington DC,
Melbourne, Chiang Mai en Praag (ik was zelf niet in
Quebec), hierin zat, dat de politie in Genua in het
offensief ging, terwijl ze daarvoor, hoewel vaak bruut
in haar optreden, toch vooral defensief optrad. De beste
illustratie daarvoor vormt de preventieve aanval op de
vreedzame protestmars op het Corso Torino, meer dan drie
kilometers van de stalen muur rondom het gebied van het
Palazzo Ducale. Ik denk dat de keuze voor deze strategie
niet toevallig is. Er heeft vooraf waarschijnlijk
internationaal politie-overleg en coördinatie
plaatsgevonden, vooral omdat de mondiale elites zeer
bezorgd beginnen te raken over deze protesten.

Veroordeling of interne kritiek

Ik ben het ermee eens dat onze kritiek gericht dient te
zijn op het optreden van de politie en de Italiaanse
staat als de belangrijkste aanstichters van het geweld
in Genua. Je zou Genua zelfs kunnen omschrijven als een
politie-rel. Ik denk dat het evenmin op zijn plaats is
om mensen te veroordelen die zeggen aan onze kant te
staan, maar met wie we van mening verschillen over de
te volgen tactiek. Maar hoewel de grens tussen
veroordeling en kritische analyse soms moeilijk te
trekken valt, denk ik dat we toch de vrijheid moeten
nemen om, als dat nodig is, het optreden van deze
groepen die zeggen aan onze kant te staan, te
analyseren en te bekritiseren.

Provocateurs -- geen homogene groep

Ook ik denk dat veel van de provocateurs politiemensen
waren. De foto- en filmbeelden die tot nu toe door het
Genua Sociaal Forum zijn verzameld bevestigen dit.
Maar ik denk dat het een vergissing zou zijn om te
zeggen dat er alleen maar politie-provocatuers actief
waren. Er waren ook anderen, die niet in opdracht van
de staat handelden, maar uit overtuiging of ideologie.
Als we dit onderscheid niet maken, stellen we ons
bloot aan illusies die het ons in de toekomst alleen
maar moeilijker zullen maken om het hoofd te bieden
aan probleemsituaties. Omdat het erg gevoelig ligt hoe
we dit soort politieke groeperingen aanduiden, zal ik
ze de "B's" noemen.

Nee tegen parasitaire tactieken

Als de B's uit zijn op gewelddadige confrontaties met
de politie, is dat één ding. We kunnen het betreuren,
maar we kunnen er niets aan doen. Voor mij is het
cruciaal dat zij hun confrontaties met de politie
zelfstandig aangaan, en zowel politiek als fysiek
afstand bewaren tot de rest van de demonstranten.
Voor mij overschrijden ze een grens als zij onze niet
gewelddadige massamobilisaties voor hun eigen doelen
gebruiken. Ik zag in Genua meerdere malen hoe B's
zich aan de rand van de protestmars ophielden om van
daaruit zonder directe aanleiding de politie uit te
lokken door de linies met stenen te bekogelen.
De politie reageerde steevast door traangasgranaten
op de menigte af te schieten, waardoor verwarring en
onrust ontstond en vreedzame demonstranten gewond
raakten. Dit is een parasitaire manier van optreden
waardoor voorgenomen massale vreedzame
ongehoorzaamheidsacties onmogelijk werden.

Maar laat er geen misverstand bestaan. Ik heb het
niet over de woedende reacties van onze mensen op
de preventieve politie-aanvallen tijdens de eerste
dag van demonstraties. Het was zeer begrijpelijk
dat velen in het gebied rondom de Corso Torino
stenen naar de politie begonnen te gooien, meestal
als antwoord op een willekeurig, niet uitgelokt
politie-optreden. Nee, ik heb het over de
doelbewuste manier waarop B's, vooral op de
zaterdag, de politie provoceerden door vlak voor
de kop van de demonstratie onrust creëerden door
auto's in brand te steken, of door in de flanken
van de demonstratie met stenen naar de politie
te gooien en ruiten in te slaan om zo de politie
uit te lokken ons van de zijkant en van achteren
aan te vallen -- iets wat de politietroepen maar
al te graag deden. Dit gebeurde steeds opnieuw.

Ik benadruk dit niet uit bezorgdheid over de
associatie van het door deze acties opgeroepen
beeld van geweld en chaos met het indrukwekkend
vertoon van vreedzaam protest. Het is vooral een
kwestie van fysieke veiligheid. Het is ronduit
onverantwoordelijk om een politie-aanval uit te
lokken op een dicht opeengepakte menigte van
duizenden mensen die over een nauwe boulevard
lopen. Het gevaar van vertrapping was op
zaterdag zeer groot, en het zou rampzalige
gevolgen hebben gehad als er op dat moment
paniek was uitgebroken. Het is een bewijs van
de discipline van onze mensen dat men bij elkaar
bleef en niet in paniek wegrende tijdens de
gasaanvallen. Ik denk dat de mensen beseften dat
ze hun brandende ogen en de moeite met ademhalen
voor lief moesten nemen omdat het alternatief
erger was. Wie doelbewust een grote menigte
blootstelt aan zulke gevaren handelt misdadig,
ongeacht de ideologische motieven van waaruit
men handelt.

Er was een ordedienst die de demonstranten
tijdens de demonstratie moesten beschermen
tegen politie en provocateurs. Hoewel deze
ordedienst overbelast was, heeft ze haar taak
vrijwel steeds op uitstekende wijze vervuld.
De ordediest zorgde ervoor dat de menigte rustig
bleef op momenten dat het erg verleidelijk werd
om je om te draaien en hard weg te rennen.
Het is ook bewonderenswaardig hoe demonstranten
zelf het heft in handen namen. B's die een ruit
wilden ingooien of een auto omvergooien werden
regelmatig door groepjes demonstranten
aangesproken om dat niet te doen. Soms werkte
morele overreding, soms niet.

Kop in het zand of voorbereiden?

Gezien het success waarmee de B's zich in Genua
zichtbaar manifesteerden, zou het naief zijn om
te verwachten dat ze de volgende keer niet in
nog grotere getale aanwezig zullen zijn.
We hebben bij het volgende massa-protest de keuze
tussen de kop in het zand steken of ons voor te
bereiden.

Ten eerste ben ik van mening dat we ons niet
mogen laten intimideren door de politie of door
de B's. We moeten vastberadenheid tonen om het
volgende protest tegen neoliberale
mondialisering nog omvangrijker en militanter
te maken.

Ten tweede kunnen we verwachten dat de politie
opnieuw in de aanval zal gaan, in een poging om
het ons in de toekomst onmogelijk te maken
burgerlijke ongehoorzaamheid als aktiemiddel
toe te passen. Ze zullen proberen om onze
gedisciplineerde massademonstratie te
veranderen in een woedende en
ongeorganiseerde menigte. Het is belangrijk dat
we ons voorbereiden op ordelijke
terugtrekkingsmanoeuvres, snelle opmarsen en
gedisciplineerd verzet. Dit is niet om onze
demonstraties het karakter van een militaire
operatie te geven; het is eenvoudigweg om
ervoor te zorgen dat we effectief onze
boodschap kunnen blijven uitdragen onder de
omstandigheden van de nieuwe, offensieve
politie-strategie.

Te derde moeten we een manier vinden om met de
B's om te gaan. We kunnen verwachten dat ze
zich opnieuw in onze demonstraties zullen
mengen om gewelddadige confrontaties met de
politie uit te lokken. Ik denk dat we een
strategie moeten uitstippelen om de
provocateurs te neutraliseren en wil het
volgende vierstappenplan voorstellen:

1) Ga al in een vroeg stadium van de
voorbereiding van een massa-demonstratie de
dialoog aan met de meer open, eerlijke en
betrouwbare B-groepen, om hun te laten
instemmen met de politieke en ethische
uitgangspunten van onze massa-acties;

2) Vorm vooraf basisgroepen van demonstranten
die tijdens de demonstratie B's kunnen
proberen af te houden van provocatieve,
gewelddadige acties;

3) Probeer om als het niet lukt overeenstemming
te bereiken over het voorkomen van
gewelddadigheden tijdens de demonstratie
afspraken te maken met B-groepen om tijdens
confrontaties met de politie een zo groot
mogelijke fysieke en politieke afstand in acht
te nemen tussen vreedzame demonstranten en B's;

4) Bereid niet-gewelddadige methoden voor om
provocatief en gewelddadig gedrag in de
demonstratie te beteugelen en af te leiden,
als het niet lukt om afstand te houden tot
de B's,

Als we verzuimen om dit soort voorbereidende
maatregelen te nemen, zouden velen onder ons
het wel eens moeilijk kunnen vinden om uit
volle overtuiging mensen op te roepen mee te
doen aan de volgende massa-demonstratie.
Ikzelf zou me wel twee keer bedenken voordat
ik mensen zou blootstellen aan het risico
van vertrapping, paniek en de
ongecontroleerde woede die elk moment hadden
kunnen uitbreken in Genua, met onberekenbare
gevolgen.

Laat me tenslotte dit zeggen: de andere kant
-- de politieke en economische elites die de
neoliberale mondialisering propageren --
is nu in het defensief.
Al onze eigen problemen daargelaten, mogen we
niet uit het oog verliezen dat Genua een
zware klap is geweest voor de G-8.
Onze beweging heeft nu het morele overwicht.
We kunnen het ons niet veroorloven dat
overwicht weer kwijt te raken. Een van de
redenen voor ons overwicht is het feit dat
we steeds van onze successen en fouten
hebben geleerd. Genua heeft ons voor nieuwe
uitdagingen gesteld. Ik vertrouw erop dat
we door deze uitdaging gesterkt zullen worden.

Walden Bello,
30 juli 2001