arch/ive/ief (2000 - 2005)

Knack contra de milieubeweging

Op de cover van de Knack van 25 juli prijkt een wereldbol met daaronder in koeien van letters: "De groene leugen; Bjorn Lomborg: het groene geloof heeft geen wetenschappelijke basis."

Binnenin volgt een interview van Joël De Ceulaer met Bjorn Lomborg, een Deense wiskundige en statisticus die beweert dat hij aan de hand van statistieken kan bewijzen dat het met het milieu steeds beter gaat. Het boek waarin Lomborg zijn denkbeelden uiteenzet, verschijnt binnenkort in het Engels. Dus moest Knack de man even interviewen. Tijdens dat interview maakt Lomborg een aantal zeer juiste opmerkingen zoals bv. wanneer hij stelt dat ook de milieubeweging kritisch moet benaderd worden, al was het maar omdat zij zelf soms baat kan bij hebben bij een bepaalde voorstelling van de toestand. Kritisch zijn voor iedereen: een gezond uitgangspunt.

Maar Lomborg zou wat kritischer mogen zijn voor zijn eigen superoptimisme waarmee hij over tal van problemen heenstapt. Omdat hij dat niet is had het interview moeten afgenomen worden door een journalist die weet waarover hij praat en die Lomborg met cijfers kon tegenspreken. Zodat je dus een 'tegensprekelijk debat' krijgt. Wat ook ontbreekt is de vraag naar de motieven van Lomborg. Zou het kunnen dat onze Deense 'ketter' uit is op goedkoop succes voor hem zelf en daarom de 'heilige' groene huisjes intrapt. Succes verzekerd want de commerciële pers en haar eigenaren lust dit soort verhalen als hemelse rijstpap. De economische 'groei' kan ongestoord verder gaan, "de vrije markt is een bijzonder goede uitvinding"; het is alleen "een kwestie van goed management" ... Lomborg wordt een 'ster'. Een 'wetenschapper' die met jongensachtige branie (zie zijn foto in Knack) een superoptimistisch verhaal brengt, die zal door al wie houdt van 'economische groei zonder omzien naar de gevolgen ervan' op handen gedragen worden.

Na het interview met Lomborg (4 p + cover) plaatste Knack wel nog een reactie van 1 p. van Dirk Draulans die er o.a. op wijst dat Lomborg zijn 'eigen' cijfers (vooral afkomstig van de VN) niet ter discussie stelt en dat hij wel erg 'mensgericht' is. Dat we alleen nog maar mensapen in dierentuinen zullen aantreffen deert Lomborg al evenmin als het feit dat tal van andere diersoorten op uitsterven staan. "Lomborg maakt van de wereld één groot mensenpretpark, één groot Hilton: overal waar je komt, is het voor iedereen even plezierig. Helaas heeft hij met die visie waarschijnlijk meer succes dan de mensen die pleiten voor het behoud van een regenwoud waarin de meesten toch nooit een voet zullen zetten."

Als Knack-medewerker Draulans tot dat besluit kon komen, waarom plaatste Knack dan de leugen over de groene leugen op zijn cover ? Het is verdomd al zo moeilijk om mensen - gemakzuchtig als we zijn - tot een milieubewust leven te brengen. Moet dan Vlaanderens enige 'woud be' 'neutraal' kwaliteits-opinieweekblad met zo'n cover de milieubewustmakingsinspanningen die in Vlaanderen al niet te overdreven sterk zijn, nog eens onderuit halen ?

Waren de makers van Knack met zo'n cover niet gewoon uit op schockeren en meer lezers trekken ? Plat winstbejag ? Daarbij moet je weten dat het moederbedrijf van Knack, Roularta (mede-eigenaar van de kwaliteitszender VTM) slecht boert. 'Koersval Roularta vreet familievermogen aan' titelde De Standaard op 27 juni. De krant vermeldde nog dat de koersval eind juni voor de familie De Nolf - Claeys "een vermogensverlies van ruim 21 miljard frank betekent" ...

Tja, als je bedrijf zo slecht boert, dan kan je je nog moeilijk zorgen maken over het milieu. "First things first, onze economische prioriteiten eerst" zou Lomborg stellen.

J.P. Everaerts

Knack speelt het hier fair: door beide kanten van het verhazal te geven kan de lezer zich beter een opinie vormen.

Nog veelzeggender is hoe Knack de betogingnen in Genua verslaat: het is het ENIGE tijdschrift dat geen beelden vazn rellen vertoont, maar integendeel massabeelden van de echte betogers. de analyse die knack van de betogingen geeft en de ruimte die ze aan het inhoudelijke debat weiden is een zezldzaamheid in de Vlaamse pers. Ik heb de Knack hierniet bij mij, maar zowel na Goteborg als na Genua heeft het Knackeditoriaal in niet mis te verstane woorden partij getrokken voor de beweging

De tekst van de hoofdredakteur over Genua, was mij ook opgevallen als toevallige lezer van de Knack. Voor corporate media was het echt niet slecht.

Maar het interview of eerder hetgeen die Deense "wetenschapper " vertelt is gewoon te absurd om er drie of vier pagina's voor te reserveren en daarbij nog de cover.

Een reactie op de twee reacties:
1) Beste Amaury, het is zever, dat Knack het 'fair' speelt door beide kanten van het verhaal te geven. Doet me denken aan een Panorama over het gifstort in Mellery. Daar kwam ook de gifstorter zijn verhaal geven. Als journalist moet je niet een pingpongspelleke spelen tussen verschillende meningen. Een journalist moet zoeken naar de feiten (zonder echter de pretentie te hebben dat men dé waarheid kan vinden). De journalist van Knack had de Deen moeten confronteren met tal van feiten die zijn stelling tegenspreken. Zoals bv. met wat vandaag in De Morgen stond: dat er een aantal 'oude Belgen' gaan sterven als gevolg van de Ozonproblemen.
2) Anderzijds heeft Knack beter dan anderen bericht over Goteborg en Genua. Ook het editoriaal van Rik van Cauwelaert was zoals Gaëtan ook stelt, niet slecht. Met name de uitspraak die RvC citeert van Hans Tietmeyer is om in te kaderen ... HT stelde: "Politici moeten maar eens begrijpen dat ze voortaan onder de controle staan van de fianciële markten en niet langer van hun nationale vergaderingen." HT was de vroegere voorzitter van de Bundesbank.
3) Maar wat te denken van wat Knack deze week schreef over het onderwijs ? In de hoofding van een artikel stelde Knack: "De democratisering van het onderwijs is de verklaring voor het succes van het Vlaams Blok. Socioloog Koen Pelleriaux over de Nieuwe Ongelijkheid." Verder in het stuk bleek dat KP het iets genuanceerder stelde, maar dan nog. Zijn betoog is de moeite waard om mee kennis te nemen; maar de conclusie zoals Knack die in het kort en KP iets langer, bracht is ook weer te gek om los te lopen.
Als er geen democratisering van het onderwijs geweest was, zouden wij hier nu misschien niet via email zitten te communiceren.

Zowel het artikel over het milieu als dat over het onderwijs waren overigens al goed voor citaten in de andere pers. Knack heeft dus twee keer gescoord en daar was het om te doen, om zo de verliezen van Roularta te minimaliseren.

Maar laten we daar onze verdere lectuur van Knack niet door vergallen ...

JPE