AAA voor VRT ? Naakt tegenover macht & markt

De linksliberale krant De Morgen titelde op donderdag 12 juli: "Van Mechelen geeft VRT grote onderscheiding".

Journalist 'KDM': "De VRT kreeg van de Vlaamse regering een rapport met grote onderscheiding. De resultaten van de openbare omroep in 2000 waren uitstekend." Welke resultaten ? Samengevat: de VRT is er in geslaagd veel volk naar zijn uitzendingen te doen kijken; met name naar 'journaal, duidings- en informatie magazines' (mede door "de extra inspanningen inzake de gemeenteraadsverkiezingen en het magazine Koppen").

Welk maatschappelijk doel er echter gerealiseerd wordt doordat X % van de mensen Y % van de tijd naar de VRT gekeken heeft: wie zal het zeggen ?

Over de inhoud van het aanbod: geen woord in De Morgen. Of toch, dit: de VRT wordt geprezen voor de 'maximale verzorging van de sportliefhebbers' ...

Wat De Morgen niet vermeldde waren de echte redenen waarom Van Mechelen en de Vlaamse regering de VRT-directie gelukwensen.

Vooreerst heeft 'het systeem De Graeve' (het door de rechtse CVP'er Van Rompuy geïnstalleerd regime dat schuilgaat achter een fijnbesnord uithangbord) de in de jaren tachtig begonnen 'uitroking' van het 'linkse nest' dat de BRT-nieuwsdienst in de ogen van rechtse politici was, met succes afgerond.

Geen VRT-journalist die nog protesteert als de journaals wekenlang door sportnieuws gedomineerd worden. Geen VRT-journa list die er durft op wijzen dat je op de VRT-zenders kritische begrippen zoals 'neoliberalisme' of 'globalisering' nauwelijks te horen krijgt. Geen VRT-journalist die zijn nek durft uitsteken om lange reportages (of godbetert, documentaires) te vragen over een niet-neoliberale gebeurtenis zoals de alternatieve wereldtop in Porto Allegro.

'Het systeem De Graeve' is bezig met het politieke niveau van de Vlaming te herleiden tot dat van de 'Wablieft'-lezers (het blad voor mensen met leesmoeilijkheden dat het 'politiek' programma 'Bracke & Crabbé' bekroonde).

Vroeger hielden de pastoors het volk dom, nu doen de omroepen dat.

Van Mechelen & Co zien natuurlijk niets liever dan dat de burgers zich alleen maar tot hun 'burgervaders' (prototype: sympathieke Steve Stunt) richten om te praten over hun eigen-belang zonder dat ze zich vragen stellen over de maatschappelijke (wan)orde.

Verder heeft 'het systeem De Graeve' komaf gemaakt met de betrokkenheid (DG noemt het 'inmenging') van de culturele sector bij de Vlaamse openbare omroep. In de nieuwe VRT-beheersovereen komst staat wel dat de VRT "beroep kan doen op de expertise, de creativiteit en het aanbod dat bij de verschillende culturele actoren in de samenleving bestaat". 'Het systeem De Graeve' heeft echter lak aan de 'culturele actoren'. Getuige de uitvallen van De Graeve tegen de culturele sector en de filmsector in het bijzonder, uitvallen die door slechts één Vlaamse politieke partij (AGALEV) werden 'betreurd'.

Tegelijk met de culturele sector sluit 'het DG-systeem' het maatschappelijk 'middenveld' uit. Zag u op de VRT al eens een reportagereeks over sociale en culturele organisaties, milieu verenigingen, de vredesbeweging ? Op individuele sukkelaars storten Jambers en andere koppensnellers zich als aasgieren, maar de zich verenigende mens' in beeld en aan het woord laten ?

De rechts-liberaal Van Mechelen kan gelukkig zijn. Zijn kopman Guy Verhofstadt schreef ooit heelder traktaten over de individue le burger en nu nog heeft Verhofstadt lak aan 'het middenveld'. Voor rechts-liberalen is er niets mooier dan de individuele burger naakt tegenover macht en markt.

Als er één domein is waar de maatschappelijke verdomming door de televisie catastrofale gevolgen heeft, dan is het wel het milieu. Na de komst van VTM doekte de BRTN meteen zijn enige leefmilieu-programma op. Ondanks herhaaldelijk aandringen van ook ondergetekende bij de VRT-top, heeft de openbare omroep ook nu geen enkel milieuprogramma. Erger nog, in de berichtgeving komt het milieu bedroevend weinig aan bod. Een voorbeeld. De dag dat Van Mechelen de VRT proficiat wenste, bracht BBC World als eerste punt in het journaal van 18.00 u een uitgebreid item over een nieuw rapport van de Verenigde Naties dat bewijst dat het broeikaseffect veel sneller optreedt dan gedacht. Diezelfde avond besteedden zowel de VRT-radio als het VRT-TV-journaal nul minuten nul seconden aandacht aan dit belangrijke onderzoek. Zo zijn er tal van voorbeelden te vinden - ook in vergelijking met de RTBF - van hoe de VRT de internationale milieuproblematiek negeert, net als overigens een groot deel van heel het internationale gebeuren. En dan maar stom staan dat in een enquête over Europa de Vlamingen bitter weinig over de Unie blijken te weten.

Vlamingen: leer Frans

Eender welk maatschappelijk systeem (kapitalistisch, communis tisch, fascistisch ...) streeft ernaar om zijn logica in heel de samenleving door te drukken. Vandaar de uitvallen van De Graeve tegenover de in Vlaanderen toch al zo marginale filmsector. Vandaar de opdracht in de jongste VRT-beheersovereenkomst om vanaf volgend jaar met de duidingsprogramma's waarderingscijfers van 75 % te realiseren. Van een aanslag op 'de kritische ruimte' gesproken ...

De geschiedenis toont aan dat maatschappelijk verzet effectief mogelijk is als men een globale, alternatieve visie heeft. Als er nu in de wereld één cultuur is die het in zich heeft om weerstand te bieden tegen het neoliberale 'discours' dat de wereld tot één reusachtige markt wil omvormen, dan is het de Franse wel. Dat merk je al bij onze eigenste RTBF, maar vooral in het onovertroffen Franse maandblad 'Le Monde Diplomatique' dat nu al een 15-tal anderstalige edities heeft, maar niet in het Nederlands. (In het Nederlands vindt u wel in DIOGENE(S) 2 een interview met hoofdredacteur Ignacio Ramonet.)

Vlamingen, na 'de Walen' buitengegooid te hebben en de Yankees (met hun 'language' en andere 'valley'-denken, binnengehaald te hebben) is het tijd om opnieuw Frans te leren. Dit keer om er ons mee te bevrijden ...

arch/ive/ief (2000 - 2005)