arch/ive/ief (2000 - 2005)

De Roze Zaterdag van 2001 was een succes. Er waren méér deelnemers dan vorig jaar (7.000 in plaats van 6.000). Het is zeer belangrijk dat het aantal deelnemers elk jaar blijft stijgen. Onze acties voor een beter parcours werpen hun vruchten af. De nieuwe coalitie breekt met de vijandige houding van ex-burgemeester De Donnéa. De politici hebben de manifestatie definitief ontdekt. Voor het eerst vertoonde een vice-premier zich op Roze Zaterdag. De media hebben over het algemeen voor een correcte berichtgeving gezorgd waarin onze eisen ruime aandacht kregen.

Ik heb zelf meegewerkt aan de Roze Zaterdagen van 1990, 1992, 1994 en 1996-1999. Ik weet dus wat een gigantische organisatorische opdracht het is. Dit zou niet mogelijk zijn zonder een ploeg toegewijde medewerk(st)ers en een sterke, eensgezinde holebi-beweging. De samenwerking tussen de Vlaamse FWH en de Franstalige FAGL bewijst dat we boven het Vlaams-Waalse gestook staan. Ook de keuze van Brussel als locatie blijft belangrijk: daar ontmoeten holebi's van gans België elkaar, zeker op Roze Zaterdag. Ik wil de mensen die hun tijd en zweet in de Roze Zaterdag van dit jaar hebben gestoken hartelijk danken voor het geleverde werk.

Hoe langer je meedraait in een beweging, hoe beter je het verschil met vroeger kunt zien. Het was exact 11 jaar geleden dat de eerste Roze Zaterdag door de straten van Antwerpen trok. Op 5 mei 1990 waren we slechts met enkele duizenden. De media schonken er nauwelijks aandacht aan. Er was geen uitgewerkt eisenplatform. In 1992 was er zelfs geen verslagje in het BRT-jounaal. Dit jaar zette het weekblad Knack naar aanleiding van Roze Zaterdag een artikel over holebi's op de cover. In 1992 was er ook een artikel en het was ook de bedoeling om het op de cover te zetten. Daar is toen een stokje voor gestoken door Rik Denolf, de grote baas van Roularta die de Knack uitgeeft. We hebben in de loop van de jaren '90 verscheidene keren actie gevoerd bij Roularta. Vooral omdat een andere publicatie van Roularta, De Streekkrant, weigerde om homo-zoekertjes te plaatsen. In de jaren '80 en '90 is er heel wat actie gevoerd, en we plukken daar nu de eerste vruchten van. Maar niet iedereen is even tevreden.

De politici zijn dan wel prominent aanwezig, maar je vraagt je af waarom. Heeft ook maar één van de aanwezige politici iets concreets gezegd? Het bleef bij vage verklaringen en mooie, nietszeggende woorden. Het is stilaan traditie dat naar aanleiding van Roze Zaterdag allerlei vage beloftes gedaan worden. Maar na Roze Zaterdag komt meestal een blauwe maandag. Dan is er plots veel minder te horen van de politici. Zelfs Agalev-schepen Bruno De Lille weet dat. In een interview met Radio 1 verklaarde hij niet tevreden te zijn vooraleer er op federaal vlak effectief iets verandert. Het blijft voorlopig bij veel blabla en weinig boemboem. Vlak voor Roze Zaterdag kregen we daar ook weer een staaltje van te zien: Mieke Vogels pleitte voor het opnemen van homoseksualiteit in de eindtermen van het middelbaar onderwijs. Zeer goed maar… Onmiddellijk reageerde Marleen Vanderpoorten (minister van onderwijs) dat ze daar tegen is. Mieke Vogels heeft zich nog maar eens kunnen profileren als holebi-vriendelijke politica, maar er verandert niets want de minister die bevoegd is gaat dwarsliggen. We hebben geen gehakketak tussen ministers nodig, maar concrete maatregelen. Bij Elio Di Rupo een gelijkaardig verhaal. Het holebi-blad Zizo slaagt erin - na lang aandringen - hem te interviewen. Meneer Di Rupo spreekt stoere taal in het interview. Maar als het er op aankomt zijn woorden in daden om te zetten trekt hij zijn staart in: "Meneer Di Rupo wil de vaandeldrager van de homobeweging niet zijn. Hij is in de eerste plaats politicus en wil niet dat tijdens Roze Zaterdag nu plots alle aandacht naar hem gaat" verklaarde een woordvoerster van de vice-premier. Di Rupo heeft nog nauwelijks iets concreets gedaan voor de holebi's. Zonder de affaire Dutroux zou trouwens niemand weten dat hij homo is. Di Rupo is toen ge-out, niet door de holebi-beweging, maar door de media. De halfslachtige en dubbelzinnige reactie van Di Rupo, een van de machtigste mannen in de politieke wereld van dit land, illustreert dat we er nog lang niet zijn. Meneer Di Rupo hoeft onze vaandeldrager niet te zijn. Als politicus is het zijn plicht om de democratische eisen van de holebi-beweging zo snel mogelijk te realiseren. Meer moet dat niet zijn.

Ook prominent aanwezig: het bedrijfsleven. Wat doen Smirnoff en Redbull in een optocht voor holebi-rechten? Het weekblad Knack geeft het antwoord: "Commerciële adverteerders en marketeers hebben de Roze Markt al jaren geleden ontdekt. Zeker in de Verenigde Staten, waar intens op the pink dollar wordt gejaagd. (…) De holebi-gemeenschap wordt aangeprezen als 'the ultimate DINK-market: double income, no kids. Tweeverdieners zonder kinderen, veelal met een goede baan en dito inkomen." In hetzelfde artikel spreekt de Gentse socioloog John Vincke dat tegen: "Toch is er ook Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat holebi's het economisch gezien slechter hebben". Als het aan het bedrijfsleven ligt komen er twee soorten holebi's: de kapitaalkrachtige groep die niks tekort komt en hun producten mag kopen, en de groep zonder goeie job met minder geld. Om van de miljoenen holebi's in de arme landen nog te zwijgen. Zijn we voorstander van zo'n maatschappij? Het is de harde, onrechtvaardige wereldorde waartegen meer en meer jongeren actie voeren. Ik had liever een grote delegatie van die jongeren in de optocht gezien. De commerciële sponsors hoeven voor mij niet te verdwijnen, maar de holebi-beweging mag zich er niet door laten dirigeren. Solidariteit met andere gediscrimineerde en arme groepen en landen in de wereld dient voorop te staan.

Bijna afwezig waren onze eisen. Toegegeven: ze kwamen aan bod in de media en sommige holebi''s hadden zelf bordjes gemaakt. Maar in de folder kwamen ze niet voor en de tien grote spandoeken, waarop de tien eisen in koeien van letters te lezen zijn bleven op het secretariaat van de FWH. Hier laat het verdwijnen van het Roze Aktiefront zich scherp voelen. Vorig jaar werden vanuit het RAF-secretariaat voldoende mensen gezocht om de grote spandoeken in de optocht mee te dragen. Dat was een taak die toen al te zwaar was voor de BLGP. Dit jaar is ze niet overgenomen door een andere organisatie. Laten we dit meenemen als uitdaging voor volgend jaar: onze eisen moeten hun plaats terugkrijgen in de optocht, zo groot en zo zichtbaar mogelijk. Er zijn verschillende vormen mogelijk: twee jaar geleden verspreidde het RAF tientallen bordjes met de eis 'ADW (anti-discriminatiewet) in het regeerakkoord'. De nieuwe trend is dat, in navolging van de discotheken, ook de holebi-organisaties een camion huren en als praalwagen opsmukken. Ook daar kunnen een of meerdere eisen duidelijk zichtbaar gemaakt worden. Elke holebi-groep zou, naast de spandoek waarop de organisatie wordt voorgesteld, een twee spandoek met een eis uit het platform kunnen meedragen…

Hoe roze is de toekomst? Het bedrijfsleven staat klaar om onze centen binnen te rijven en de politici hebben zich goed geamuseerd op Roze Zaterdag. De belangrijkste aanwezigen waren echter niet de politici of de sponsors, maar de duizenden deelnemers. Daardoor was Roze Zaterdag ook een sterk signaal: meer mensen dan ooit tevoren willen dat er concrete stappen gezet worden: een anti-discriminatiewet, openstellen van het huwelijk, gelijke rechten en plichten inzake adoptie, homoseksualiteit in de eindtermen… De manifestanten zullen - samen met de holebibeweging - de politici scherp in het oog houden en zullen opnieuw actie voeren als ze dat nodig achten.

Tenslotte nog dit: Op de vraag in De 7de Dag waarom Manneke Pis tijdens een actie in de roze week geen roze pakje kreeg aangemeten antwoordde de Brusselse schepen Bruno De Lille: "Dat roze heeft eigenlijk een negatieve connotatie. Het roze wijst terug naar de roze driehoek die in de tweede wereldoorlog door de nazi's gebruikt werd. Zoals de Joden een gele ster kregen, kregen de homo's een roze driehoek op. Dat is heel lang het symbool geweest maar we willen eigenlijk meer naar die regenboogkleuren die openheid en tolerantie symboliseren." Ik wil hier zeker geen oorlog ontketenen tussen voor- en tegenstanders van de roze driehoek. Maar laten we niet vergeten dat de roze driehoek, precies omwille van het feit dat ze door een van onze meest fanatieke onderdrukkers werd bedacht, ons blijft herinneren aan de realiteit dat de meeste holebi's op deze planeet nog steeds niet vrij zijn. Ik heb de roze driehoek altijd gedragen als symbool van verzet daartegen en als u er ook eentje wilt: ik heb er nog wel een paar liggen.
Yvan Brys