Wat Nieuws ? Kindslaven en Fort-Atlantico

Voor de kust van Benin in West-Afrika zwerft een schip met 250 kinderslaven rond. Dat is de kop op de voorpagina van De Morgen vandaag. In het bericht (afkomstig van het persbureau Reuters) is sprake van 180 kinderen. Maar 'Schip met 250 kindslaven op de dool' klinkt natuurlijk sensationeler. Reuters kent ook de naam van het schip, de MV Eterino. De BBC kent die naam niet maar weet wel dat het schip met die kinderen al drie weken onderweg is, en een tocht van 2000 kilometer achter de rug heeft.

Tot zover de feiten. Anders gezegd : meer is er op dit ogenblik niet bekend. Of nog : details ontbreken.
Een blik op de media van Benin (via http://allAfrica.com) leert dat ze daar op vrijdag 13 april nog van niets wisten. Of het verhaal niet de moeite waard vonden.

Men verwijt de media dat ze enkel maar feitjes zien en geen context. Maar in dit geval - en toegegeven, dit 'verhaal' komt nog maar net op gang en zal vermoedelijk nog wel een staart krijgen, met hopelijk veel meer en feitelijker informatie -, maar in dit geval dus is het omgekeerde verwijt op zijn plaats. Twee regels informatie worden begeleid door een stortvloed aan duiding. Gestuurde duiding zo lijkt het wel, geen duiding die zorgvuldig door de media is verzameld en opgebouwd. Want daarvoor is er geen tijd geweest, dit is Hot nieuws.

Hier worden we zowel door Reuters als door de BBC (met een eigen correspondent in de regio) in één keer op ons geweten aangesproken, omdat in West-Afrika kennelijk een bloeiende trafiek in kindslaven aan de gang is, bij voorbeeld voor de cacaoplantages in Ivoorkust.
De BBC sleurt er de slavenhandel van vroegere eeuwen bij. "West- and Central-Africa have a long history of slavery" zo staat daar.

Wat toch zeer vreemd is: dat schip is eerder al in Gabon geweest en in de haven van Douala, Cameroun, en keert nu terug naar Benin. Waarom is het niet eerder opgemerkt ? Of had Estelle Guluman van het kinderfonds van de Verenigde Naties (Unicef) drie weken nodig om een dossier klaar te stomen voor de Westerse media ?

Goed om weten is dat de grote Westerse ambassades in deze regio zogenaamde "Immigratie-attachés" hebben - België is die functie ook aan het creëren - die niets anders doen dan de migraties 'monitoren', zoals dat heet. Al zou het woord 'bespioneren' in dit verband niet misstaan, Canada bij voorbeeld heeft voor dit werk een nieuwe 'geheime dienst' opgericht. Doel is potentiële uitwijkelingen thuis te onderscheppen, in plaats van in Europa of Amerika. Of : op de Voorpost voor Fort Atlantico.

Daarbij past een officieel discours dat inderdaad graag verwijst naar de slavenhandel van vroegere eeuwen. Dat discours pleit soms zelfs expliciet voor embargo-controle (zelfs zonder enig internationaal mandaat), zoals die in de jaren 1800 tegen slavenschepen werd georganiseerd. Wil mevrouw Guluman daar naar toe : meer middelen om trafiek te onderscheppen ? terwijl de extreme armoede die mensen ertoe drijft hun kinderen te verkopen, blijft bestaan ?

Voorlopige slotvraag : waarom neemt De Morgen zo ogenblikkelijk dit sensationele nieuws over, als hoofdartikel op pagina 1 ? Dat veronderstelt dat de krant het verhaal de volgende dagen ook consequent blijft volgen en kritisch uitspitten. Kritisch uitspitten betekent in dit verband ook : nagaan hoe dit nieuws op 13 april de grote Westerse media bereikt heeft, en waarom uitgerekend op 13 april ? Benieuwd of zulk vervolg er ook werkelijk zal komen.

arch/ive/ief (2000 - 2005)