Verwilghen en Staatsveiligheid liegen: Attac is voor hen een ‘extremistische org

De Belgische Staatsveiligheid heeft geblunderd en ze beseft het. Haar interventie bij het Onderling Beroepskrediet in Gent leidde er toe dat deze bank de zaal opzegde die ze ter beschikking gesteld had van Attac-Vlaanderen. Daardoor diende deze antiglobaliseringsbeweging haar voor 10 maart voorziene 3de Congres in extremis af te gelasten. De ontdekking dat de Staatsveiligheid zich bezighoudt met het bespieden en dwarsbomen van democratische organisaties zoals Attac verwekte heel wat deining. Er kwamen interpellaties in de Kamer. En op dinsdag 20 maart hielden een twintigtal actievoerders een ludieke protestactie vóór het Northgate 6-gebouw aan de Koning Albert II-laan in Brussel, waar de Staatsveiligheid gehuisvest is. De grootste groep werd gevormd door kaderleden van 11-11-11. Zij beseffen dat zij als organisatie, die net als Attac ijvert voor de Tobin-taks en tegen de neoliberale mondialisering, eveneens het mikpunt van de Staatsveiligheid zijn of kunnen worden. Daarnaast namen ook vertegenwoordigers van Attac-Brussel deel, Europarlementslid Bart Staes van VU&ID, Vlaams parlementslid Dirk Holemans van Agalev en de PVDA-woordvoerders Riet Dhont en Kris Merckx.
Geen verontschuldigingen
De actievoerders hadden graag een onderhoud gekregen met de administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, mevr. Timmermans. Maar voorbij de deur geraakten ze niet. De Staatsveiligheid is allesbehalve een glazen huis. Het enige wat er af kon was dat woordvoerder Smets van de Staatsveiligheid Smets Attac-voorzitter Eric Goeman en zijn medestanders even op de stoep te woord kwam staan. Wie gedacht had dat dhr. Smets zich zou verontschuldigen voor het antidemocratisch optreden van zijn dienst, vergistte zich. Integendeel, hij trachtte het op een offensieve en uitdagende manier goed te praten. En hij deed dat met precies dezelfde ‘argumenten’ als zijn voogdijminister, Marc Verwilghen van Justitie, een week eerder in de Kamercommissie van Justitie.

Op 12 maart was Verwilghen daar over het optreden van de Staatsveiligheid tegen het Attac-congres geïnterpelleerd door de kamerleden Els Van Weert (VU&ID), Jef Tavernier (Agalev) en Dirk Van der Maelen (SP). Hoewel mevr. Van Weert uitdrukkelijk aandrong op verontschuldigingen vanwege de Staatsveiligheid en Verwilghen, vertikte de minister dat. Met een dubbele leugen trachtte hij daarentegen het optreden van de geheime dienst te verrechtvaardigen. Vooreerst zweert Verwilghen met de hand op het hart: “De Veiligheid van de Staat heeft nooit een negatieve omschrijving gegeven, noch van de anti-globaliseringsbeweging, noch van Attac. Daarin is mevrouw Timmermans formeel. Noch Attac, noch de antimondialiseringsbeweging vormen het voorwerp van een onderzoek van de Veiligheid van de Staat.” Ten tweede zou de interventie van de Staatsveiligheid ‘nodig’ geweest zijn omwille van “de mededeling van de bijeenkomst van Attac in het PVDA-blad Solidair”. En dat vanuit “de wetenschap van vroegere recuperaties van anti-mondialistische activiteiten door extremistische groeperingen (wat) reeds meer dan eens is ontaard in brutaal straatgeweld”. .
Politie: ‘Tegen mondialisering en IMF = extremisme’
De minister liegt bewust. De Staatsveiligheid en de Belgische politiediensten in het algemeen bespieden wél de antimondialiseringsbewegingen en andere actiegroepen die opkomen voor de slachtoffers van het kapitalistische systeem. Verwilghen is perfect op de hoogte van de interne enquête, die zijn imiddels tot Federale Politie omgevormde Rijkswacht, in augustus 2000 verrichtte naar ‘nieuwe vormen van zware criminaliteit’. De inhoud daarvan werd in september door De Morgen-journalist Douglas Deconinck aan het licht gebracht. In die enquête werd “de ontwikkeling van een mondiale antikapitalistische beweging” beschreven onder de rubriek… ‘terrorisme’. “In het zuiden van Europa”, aldus de rijkswachtnota,“merken we een heropleving van extreem-links. Het is mogelijk dat dit ook in België gebeurt. Tezelfdertijd ontwikkelt zich een mondiale antikapitalistische beweging. Zij verenigt jongeren, syndicalisten en intellectuelen en heeft als mikpunt alles wat verband houdt met het neoliberale model, het IMF, de Wereldbank, de Wereldhandelsorganisatie, enz.”.
Verwilghen weet ook wat er in de Verenigde Staten gebeurd is na The Battle of Seattle, de straatprotesten tegen de daar in 1999 gehouden top van de Wereldhandelsorganisatie. Het Amerikaanse Ministerie van Justitie is vanaf dan, in samenwerking met het Pentagon, het ministerie van defensie, begonnen met het bespioneren van de antimondialiseringsbeweging. Meer bepaald gaf ze daartoe de opdracht aan haar binnenlandse spionagedienst, belast met de bestrijding van de georganiseerde misdaad en het terrorisme, de RISS (Regional Information Sharing Centra). Om dat wettelijk mogelijk te maken deed Justitie een drastische ingreep: organisaties tegen de globalisering zoals Global Justice, dat in Washington een betoging tegen het IMF hield, maar ook Greanpeace, de militante homorechtenbeweging Act Up en de American Indian Movement, werden voortaan ondergebracht in de categorie ‘terreurorganisaties’!
De Belgische regeringspartijen, en de liberalen in het bijzonder, hebben voor hun politiebeleid altijd met de pink op de naad de instructies van Uncle Sam opgevolgd. Het is dus beslist geen toeval dat de Belgische rijkswacht een jaar later de antimondialiseringsgroepen op zijn beurt bij de ‘extremisten’ en ‘terroristen’ catalogeert. Noch dat de Staatsveiligheid Attac een hak zet.
Wet op Inlichtingendiensten: artikel 342 toch doorgevoerd!
Volgens Verwilghen en dhr. Smets strookte het optreden van de SV volledig met “artikel 7 van de wet 30 november 1998 houdende de regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst, die de Veiligheid van de Staat opdracht geeft tot het inwinnen, analyseren en verwerken van inlichtingen die betrekking hebben op het extremisme.” De heren proberen te laten geloven dat het gevaar van extremisme opdook doordat het Attac-congres in Solidair werd aangekondigd (zoals in tientallen andere publicaties!), en dat zij anders niet zouden opgetreden zijn. Een ridicule uitleg die moet verbergen dat de officiële beleidsnota’s van Amerikaanse en Belgische politiediensten de antimondialiseringsbeweging zwart op wit taxeren als ‘extremisme’, en lang niet alleen de communistische partijen zoals de PVDA.

Alle Derde Wereld- en andere progressieve actiegroepen hebben dan ook reden om zich zorgen te maken over die recente wet op de Inlichtingendiensten en de afschaffing ervan te eisen. Hij bedreigt hen des te meer omdat hij “integraal de opvatting over extremisme heeft overgenomen” van het fameuze artikel 342 uit de oorspronkelijke wet op ‘de criminele organisaties’. Dat schrijft de vooraanstaande jurist Jean-Claude Paye in zijn spraakmakend artikel in Le Monde Diplomatique: “Vers un Etat policier en Belgique?”. Het artikel 342 stootte na zijn goedkeuring door de Kamer in 1997 op scherp verzet. Dat artikel omschreef een van de kenmerkende ‘objectieven’ van een ‘criminele organisatie’ immers als: “het afwenden (beïnvloeden) van de publieke overheden of van de werking van de openbare of privé-bedrijven”. Dit liet toe de activiteiten van politieke en syndicale verenigingen onder de toepassing van deze wet op de ‘criminele organisaties’ te laten vallen. Door het massale protest verwierp de senaat het artikel 342 en werd een nieuwe wet goedgekeurd, artikel 324 bis, die formeel het gebruik tegen politieke en syndicale organisaties uitsluit. Een verraste en verontruste Jean-Claude Paye schrijft dan ook: “Daar waar in de wet (op de criminele organisaties) het begrip ‘bekwaamheid om de overheden te beïnvloeden’ finaal geschrapt werd dank zij de oppositie van de senatoren, werd ze hernomen in de definitie van een criminele organisatie in de wet op de Inlichtingendiensten. (…) Dit element, afwezig in de tekst van 324 bis, is terug ingevoerd via paragraaf f van artikel 8 van deze wet door de formule ‘(organisaties) die een destabiliserende invloed kunnen uitoefenen op het politieke of sociaal-economische leven’.” Hebben daarom zoveel progressieve groepen zich met succes tegen artikel 342 gekeerd, om het dan via een andere wet terug geserveerd te krijgen? En dat zonder dat een van de partijen in het parlement daar iets over gerept heeft, laat staan gedaan?

Dankzij de door Verwilghen en dhr. Smets geprezen, en door alle regeringspartijen gestemde, wet van 1998 mag de staatsveiligheid zich nu in alle wettelijkheid bezighouden met het bespioneren en bekampen van Attac, 11-11-11, Greanpeace, de PVDA en anderen. Want allen proberen zij –terecht- de bestaande economische (wan)orde te ‘beïnvloeden’ en te ‘destabiliseren’! Als dusdanig vallen zij onder de definitie van ‘criminele of extremistische organisaties’ en mag er tegen hen ‘pro-actief’ onderzoek verricht worden. Dat is wat Attac overkwam
Na de stok de wortel
Het uitlekken van de intimidatie tegen Attac is slechts het topje van de ijsberg. Spionage en intimidatie tegen linkse en progressieve actiegroepen vormen de dagelijkse praktijk van onze ‘democratische’ politiediensten. Maar naast de stok van de repressie gebruiken de economische en politieke machthebbers ook de wortel tegenover diezelfde organisaties. Daarom dat Verwilghen, Smets en de regeringspartijen met zoveel nadruk liegen dat zij “niet negatief” zouden staan tegen de mondialiseringsbeweging en dat deze ‘niet het voorwerp vormen van onderzoek’. Enkel de ‘extremistische PVDA’ zou het mikpunt zijn en de andere organisaties zouden zich daar best afstand van nemen.

Verwilghen weet goed genoeg dat de PVDA nog nooit heeft opgeroepen tot noch deelgenomen aan gewelddadige acties bij de antimondialiseringsacties. Ondermeer in Seattle waren die het werk van kleinere anarchistische groepen. In tegenstelling tot de anarchisten wegen de communisten voor elke actie af of ze er kan toe bijdragen de grote massa werkende mensen voor de zaak te winnen. Zonder hun deelname is er geen overwinning of vooruitgang mogelijk. Dat was niet het geval. Toch wensen wij ons nog veel meer te distantiëren van het hypocriet en opgeklopt gehuil over het ‘straatgeweld’ in Seattle, Nice en Praag. Het daar gebruikte geweld was meestal beperkt en zeer precies gericht tegen de gevels, ramen en inboedel van een aantal multinationals en grote banken. De daar toegebrachte schade was onbetekenend in vergelijking met de zeeën van bloed en geweld die het mondiale kapitalisme aanricht: 130.000 mensen (kinderen en volwassenen) die per dag sterven aan ziektes die te voorkomen of te genezen zijn , miljoenen doden door de oorlogen tegen Irak, Congo en Joegoslavië, de daling van de levensverwachting van de Russische mannen van 63 naar 58 jaar sinds de val van de Muur…

Als Verwilghen en de Staatsveiligheid geen ‘brutaal geweld’ van de PVDA te vrezen hebben, waarom trachten ze haar dan te discrediteren en te isoleren? De engelbewaarders van het systeem kijken met schrik aan tegen de ontplooiing van de antiglobaliseringsbeweging. Mark Verwilghen in het parlement: “Wij stellen vast dat problemen rond de mondialisering en de globalisering in deze wereld op steeds sterkere tegenstromen stuiten. Ik denk dat ik een open deur intrap als ik verwijs naar de verschillende internationale activiteiten die in de laatste jaren, vooral sedert Seattle, hebben plaatsgevonden. We hebben effectief gezien dat daar soms harde reacties, die tot straatgeweld kunnen leiden, voorkwamen.”
Wat hen het meeste angst aanjaagt is dat de beweging zich zou richten tegen de wortel van het kwaad, het kapitalisme. De PVDA steunt alle krachten die in die richting denken en handelen. En daarom is zij het mikpunt. Er is een hevig politiek gevecht bezig om de oriëntatie van de antiglobaliseringsbeweging. VLD, CVP en SP willen in geen geval het systeem zelf aanvallen. Volgens SP’er Dirk Vandermaelen (SP) volstaat het dat er “sociale, ecologische en culturele correcties komen, ik ben geen antiglobalist. Sommige mensen binnen Attac verdedigen die lijn. Anderen zijn radicaler.” Jef Tavernier (Agalev-Ecolo) zegt dat ook hij “vragen heeft bij de globalisering- en mondialiseringtendensen, weliswaar vooral inzake neoliberale aspecten.” Dus ook geen vragen over het kapitalistische systeem op zich, enkel over zijn neoliberale excessen.
Daartegenover stellen de PVDA en andere antikapitalistische krachten: “Ook wij zijn niet tegen de globalisering op zich. Maar binnen het kader van het kapitalisme kan de globalisering niet anders dan catastrofale gevolgen hebben. Precies omdat binnen dit systeem de ijzeren economische wet geldt van de jacht naar maximale winst en de daarmee gepaard gaande moordende concurrentie en uitbuiting.”
De antiglobaliseringsbeweging recupereren en onschadelijk maken
De politieke en economische tenoren zijn erg bekommerd dat dit inzicht veld zou winnen. Ze weten dat ze dat niet alleen met repressie kunnen verhinderen. Dat, zeker in de huidige fase, de recuperatie even belangrijk is. De ideologische denktanken van het wereldkapitalisme kiezen met grote nadruk voor die tactiek. Volgens het beproefde recept If you can’t beat them, join them.

Denkt u echt dat het toeval is dat een gewezen Thatcher-aanhanger als Patrick Dewael (VLD) er vandaag voor pleit de ‘Tobin-taks op Europees niveau aan te kaarten’ (hoe weinig dat ‘aankaarten’ dan ook om het lijf moge hebben)? Denkt u echt dat het toeval is dat parlementsleden van zowel de Groenen, de SP en de PS, maar ook van VU en VLD en PRL een Tobin-club hebben opgericht in het Belgische parlement? Neen. Net zomin als het toeval is dat een zwaargewicht als de gewezen voorzitter van de Vlaamse patroons, Karel Vinck (Generale Maatschappij, Union Minière enz.), naar Agalev-congressen loopt en zich uit de naad werkt om de Belgische NGO’s mee te trekken in zijn plan voor een Bedrijfsgiftenbank ‘om de Derde Wereld te helpen’? Communicatie en image building via de media zijn beslissende wapens geworden in de militaire oorlogen. In de ideologische oorlog om de verovering van de geesten spelen zij een nog grotere rol.
Dat verklaart ook waarom Verwilghen en de Staatsveiligheid hun ‘blunder’ willen goedpraten met zalvende woorden aan het adres van Atac. Opdat heel die recuperatie-strategie niet in het gedrang zou komen. Opdat de progressieven dit incident niet al te ernstig zouden opnemen. Opdat zij het niet zouden zien als een symptoom van een sluipend proces van fascisering dat met behulp van wetten zoals die op de Inlichtingendiensten, op de ‘criminele organisaties’ en op de politiehervorming… alarmerende proporties aanneemt. Om dat te doen vergeten hebben drie partijen zich gehaast om te interpelleren over de ‘stommiteit’ van de Staatsveiligheid. Daarom ook heeft de Gentse onderwijsschepen Freya Van den Bossche Attac meteen een zaal aangeboden voor de verdaagde congreszitting van … april. Het is ook een manier om vervelende vragen te vermijden over de rol die een Tobback en een Vande Lanotte speelden bij de recente hervorming van de politiediensten en bij het opstellen van een antidemocratische wet zoals die op de Inlichtingendiensten.
Attac en andere actiegroepen hebben gelijk zoveel mogelijk krachten uit burgerlijke partijen te gebruiken om de drijverijen van de Staatsveiligheid aan de kaak te stellen. Dat kan perfect samen gaan met het nog scherper aanklagen van de pogingen van die partijen om de antiglobaliseringsbeweging in te kapselen. En met een nog steviger overtuiging dat de kwalen van de huidige mondialisering alleen maar groter zullen worden zolang we niet met het kapitalisme zelf afrekenen.
----
Kader
Ministers en parlementsleden over Solidair en de PVDA
In de Kamercommissie Justitie werden tijdens het debat over de sabotage van het Attac-congres nog volgende merkwaardige uitspraken opgetekend:

Minister Marc Verwilghen : “De Veiligheid van de Staat heeft een publicatie onder ogen gekregen in het PVDA-blad Solidair. Daarin verneemt ze dat een bijeenkomst van de groep Attac zou plaatsvinden in de zaal van het Beroepskrediet in Gent. Dat is de start. De mededeling in het blad, de situering in een financiële instelling en, vormden de aanleiding om contact op te nemen met deze financiële instelling om een aantal inlichtingen te verkrijgen. Het was de bedoeling om na te gaan of de informatie van het blad met de werkelijkheid overeenstemde. (…) Noch Attac, noch de antimondialiseringsbeweging vormen het voorwerp van een onderzoek van de Veiligheid van de Staat. De recuperatie of de infiltratie geven wel aanleiding tot bezorgdheid van de overheid. Recuperatie en infiltratie spelen zich af in de rand van het fenomeen. Ze worden niet veroorzaakt door Attac of de antimondialiseringsbeweging. Ze worden wel mogelijk gemaakt door degenen die zich in de rand begeven. Ik neem aan dat dit aanleiding zal zijn voor bezorgdheid van de verantwoordelijken, ook van de antimondialiseringbeweging. Hun recht op vereniging en op vrije meningsuiting gekoppeld aan de weerklank van hun actie, hebben de aandacht van wellicht niet goeddoelende organisaties van extreem links en extreem rechts opgewekt. Deze laatsten pogen de weerklank van de eersten te misbruiken voor eigen motieven. Dit is reeds meer dan eens ontaard in brutaal straatgeweld.”

Jef Tavernier (AGALEV-ECOLO): “Het ging niet om een geheime bijeenkomst waarvan men op de hoogte moest worden gebracht via obscure kanalen. Het blad van de PvdA wordt immers ook op straat verkocht. Ik word zeer regelmatig aangeklampt om zoiets te kopen. Men kon op honderden manieren te weten komen dat dit congres doorging. De Veiligheid van de Staat geeft informatie door in het kader van het volgen van een aantal verenigingen waarin volgens u extreem-links infiltreert. Ik ken een aantal koepelorganisaties waarvan men zou kunnen zeggen dat bepaalde groepen er proberen binnen te dringen en de zaak naar hun hand proberen te zetten. Als de Veiligheid van de Staat voor al die groepen tegen organisatoren of verhuurders moet zeggen dat er enkele individuen bij zijn van dat slag, dan zullen we veel moeten beginnen verbieden. Ik meen dat dit zeer gevaarlijk is. Men kan een uitzondering maken voor bepaalde specifieke groepen die men staatsgevaarlijk vindt maar dat kan niet voor organisaties waar eventueel dergelijke mensen bij zitten. Men neemt dan immers een hele dynamiek weg, wat echt niet de bedoeling kan zijn. Een gezonde democratische discussie zoals wij die voor ogen hebben is gebaat bij het organiseren van congressen zoals dat van Attac.”

Dirk Van der Maelen (SP): “Ik ben ook verwonderd inzake de kwestie van de PvdA. Ik ken Solidair ook. Het enige geweld dat de PvdA mij aandoet, is de vermoeidheid van mijn ogen als ik Solidair lees of de pijn in mijn oren als ze mij iets vertellen. Het feit dat iets in een magazine van de PvdA staat, is niet voldoende om met de eigenaar van een zaal te praten over een activiteit die in zijn zaal plaatsvindt.”

Tot slot verklaarde Minister Marc Verwilghen nog: “Als wij van de hypothese uitgaan dat er zich nu eens wel incidenten hadden voorgedaan, dan zou het gemakkelijk zijn om de Veiligheid van de Staat te verwijten dat ze er zich niet over gebogen had. Men kan geen omelet bakken zonder eieren te breken.”

Wat bij Kamervoorzitter Herman De Croo de voor een keer pientere bedenking uitlokte: “In uw logica zullen wij in het vervolg alle voetbalwedstrijden afgelasten.”

arch/ive/ief (2000 - 2005)