arch/ive/ief (2000 - 2005)

Duizend boeren van MST hebben vandaag, samen met José Bové, op vijf uur rijden van Porto Allegre een proefveld met genetisch gemanipuleerde soja van Monsanto bezet. Ze hebben de akker van ruim 1,5 hectare geoogst en de soja vernietigd. De productie van genetisch gemanipuleerde gewassen is verboden in Brazilië. Enkel proefnemingen zijn toegestaan, maar firma’s als Monsanto proberen de productie van transgene gewassen alsnog te introduceren.

Conferentiedag vandaag. We trekken naar de campus van de universiteit voor een dag lezingen en workshops. In de voormiddag komt telkens het officiële programma aan bod, opgesplitst in vier hoofdthema’s.
Ook wij splitsen ons op om niets te missen. Maar dat blijkt niet zo eenvoudig. De conferentie met Samir Amin is reeds volzet. We kunnen er niet meer bij. Het krioelt van het volk op de campus. Overal is het aanschuiven. Het is hier volle bak : 6000 vertegenwoordigers uit 120 landen en 4000 andere deelnemers.

Het debat over ‘de versterking van de civiele maatschappij’ staat onder leiding van onze landgenoot François Houtart (zie bespreking onderaan), met de dominicaanse theoloog Frei Betto en een vertegenwoordigster van de Wereldvrouwenmars 2000 uit Quebec.

In zaal 1 wordt de conferentie over ‘fundamenten van de democratie’ geleid door de 84-jarige, maar nog steeds strijdvaardige Achmed Ben Bella, voormalig president van Algerije. Op de vraag of hij democraat is, antwoord hij dat hij allereerst plaats revolutionair is. Een systeem als het kapitalisme, dat slechts oog heeft voor éénvijfde van de mensheid, en viervijfde van de mensheid vergeet, kan niet anders dan bestreden worden. Een heel enotioneel moment.

Tijdens dit debat komt ook Raul Pont, ex-burgemeester van Porto Alllegre, aan het woord. Hij licht de experimenten rond basisdemocratie toe waarvoor de stad bekend voor staat. Sinds de PT (Partido Trabachadores) aan het bestuur is in Porto Allegre, heeft de bevolking verrregaande inspraak in het bestuur van de stad en in de besteding van het budget. Dit gebeurt via wijk- en districtsraden die elk jaar uitmonden in een volksraad, waar afgevaardigden van de wijken beslissen wat krachtlijnen van het beleid zullen zijn. Dit experiment van basisdemocratie wordt in de hele wereld gevolgd en als voorbeeld gesteld. Het is dan ook geen toeval dat de het Forum Social Mundial juist in deze stad plaatsvindt.

Toch belet dat niet dat ook hier de globalisering alom aanwezig is. Voor een cultuurshock hoef je hier niet te zijn. Moderne hoogbouw, woonblokken, uitgestrekte buitenwijken (huisje tuintje, hoog hek met spiezen eromheen…), maar ook McDonalds, Pizzahut, Avis, Carrefour, C&A, … Ze zijn hier allemaal. Overal dezelfde winkels, overal dezelfde producten. Ook op de markt vind je net dezelfde goedkope electronica, dezelfde illegale CD’s, dezelfde plastic horloges als, pakweg, op de Zuidmarkt in Brussel. Ik koop een wekkertje van straatventer en, ja hoor, … Made in China! Desondanks een aangename ruime en groen stad, met platanen langs straten en lanen en overal tropische tuintje en parken.

De krant meldde trouwens dat MST (de beweging van boeren zonder land) bij de opening van het Forum een McDonalds en enkele banken hier in Porto Allegre zouden bezetten. Maar bekommerd om de het Forum in een positieve sfeer te laten doorgaan, drong de organsatie erop aan dat ze dit niet zouden doen. MST mobiliseerde dan ook niet mee voor de demonstratie van gisteren in de straten van de stad.

Vandaag bezetten duizend boeren van MST dan, samen met José Bové, op vijf uur rijden van Porto Allegre een proefveld met genetisch gemanipuleerde soja van Monsanto. Ze hebben de akker van ruim 1,5 hectare geoogst en de soja vernietigd. De productie van genetisch gemanipuleerde gewassen is verboden in Brazilië. Enkel proefnemingen zijn toegestaan, maar firma’s als Monsanto proberen de productie van transgene gewassen alsnog te introduceren.

Op het Forum verzamelen Reporter Dirk en cameraman Han intussen zoveel mogelijk interessante getuigenissen. Ze krijgen Eduardo Suplicy voor de camera, toekomstig kandidaat van de PT voor het presidentschap van Brazilië. Ze spreken twee Indiërs aan voor een interview. Het blijken bekenden van Samy en Christy te zijn, die met hun organisatie in Tamil Nadu regelmatig met onze partnerorganisatie AREDS samenwerken. We hebben het over de twee vermoorde vrouwen van de ‘anti-liquour campaign’. Ik vertel hen dat we met 11.11.11 een petitie-actie gestart zijn in België.
Samen stellen we echter ook vast de Afrikaanse en Aziatische organisaties hier in Porto Allgere ruim ondervertegenwoordigd zijn. Het Forum is hoofdzakelijk een Europees-Zuid-Amerikaanse aangelegenheid. Afrikanen, Aziaten en ook Oost-Europeanen zijn maar met mondjesmaat aanwezig.

We zien mekaar terug voor een snelle hap onder een acaciaboom in de tuin van de campus. Namiddag kunnen we kiezen tussen meer dan 100 workshops ingericht door de deelnemende organisatie. We kiezen voor een uiteenzetting van de franse filosoof Patrick Viveret (zie bespreking onderaan).
Johan en Vronie bezoeken intussen de workshop van onze partnerorganisatie Focus on The Global South met sprekers uit Thailand, India en Indonesia : een nauwgezet van overzicht van de strijd voor grond van de boeren in verschillende Aziatische landen.
“Tussen Davos en Porto Alegre hangt het dilemma tussen dialoog en conflict. De top van de economische wereld nodigt de top van de civiele maatschappij uit naar Davos voor een “dialoog”. Maar in deze ongelijke machtsstrijd wordt “dialoog” alleen maar als wapen gebruikt. Van dialoog kan enkel sprake zijn als partijen elkaar ontmoeten op voet van gelijkheid.
Porto Alegre is het begin van een nieuw proces. De basis wordt gelegd voor een wereldwijde civiele maatschappij. Heel diverse bewegingen worden deel van een mondiaal geheel. Dit is een eerste meeting op wereldniveau. Niet alleen een protest, maar een meeting met een eigen agenda. Dit proces heeft een kans op slagen als de deelnemende bewegingen geworteld zijn in lokale basisbewegingen.”